Weer en water Overzicht • • • • • • Waardoor ontstaat het weer Wat bepaalt de hoeveelheid regen Waardoor ontstaan stormen De weersinvloeden op de rivieren De weersinvloeden op de zee Klimaatveranderingen en het water Waardoor ontstaat het weer 1e In de lucht boven ons Kringloop van het klimaat 2e Door de draaiing van de aarde om de zon Kringloop per dag 3e Door de draaiing van de aarde om zijn eigen as Ongelijkmatige opwarming Noord Zonne energie Zonne energie Ontstaan van drukverschillen L Windpatronen aarde Windpatronen Europa Drukzone’s Luchtdrukverdeling Oostelijke poolwinden westenwinden Noordoost passaat Zuidoost passaat westenwinden Oostelijke poolwinden Luchtdrukverdeling Zomer noordpool hoge druk 60gr lage druk 30gr hoge druk Evenaar lage druk 30gr hoge druk 60gr lage druk Zuidpool hoge druk Luchtdrukverdeling Winter noordpool hoge druk 60gr lage druk 30gr hoge druk Evenaar lage druk 30gr hoge druk 60gr lage druk Zuidpool hoge druk Jetstream Waarom blijven hoge en lage drukgebieden zo lang in stand? Vanwege de draaiing van de aarde Corioliskracht Corioliskracht en luchtverplaatsing Luchtdruk en windrichting • • Bij geen of weinig weerstand (boven zee) volgen de luchtdeeltjes de richting van de isobaren. Bij weerstand (boven land) gaan de luchtdeeltjes van hoge naar lage druk (depressie vult op) Koudste plek op aarde -75 gr Warmste plek op aarde 58 gr C Luchtsoorten Nederland mAL cAL mPL cPL mGL cGL cTL mTL cTL Weerkaart Zadel Occlusie Warmtefront Trog Vore Koufront Rug Warmte front Warmte front Passage warmtefront Ci As Ns Koude front Cu Koude front Occlusie front Back-bent Occlusie Back-bent Occlusie • Doorgeschoten occlusie • Veel wind na passage • Gedraagt zich als een koudewaterval Polar low • Arctische cycloon • Plaatselijk heel veel wind • Komt in de winter via Noorse kust naar het zuiden zakken • Komt meestal niet verder dan de lijn Schotland – Noorwegen • Soms treft deze ook de Nederlandse kust • Gevolg: Sneeuwstorm Polar low in Nederland 30 jan 2003 Polar Low Neerslag Wat bepaalt de hoeveelheid regen? Afwisseling van mooi en slecht weer Trekrichting depressies Wolkenvorming Straling Condensatie niveau Convectie stromingen Opwarming landoppervlak Mooi weer Zeewind Opwarming Zeewind Relatief koele zee Nachtelijke landwind Nachtelijke landwind Afkoeling Warme zee Onweer Hoe ontstaat onweer fase 1 Onweer fase2 Onweer fase 3 Verschijningsvormen van onweer Bliksem Bolbliksem Boom getroffen door bliksem Wegtrekkend onweer Regenbuien op 6 aug 2002 Neerslag valt in verschillende vormen hagel Regen Sneeuw Nog een keer sneeuw Een mooie sneeuwbui ontwikkelt zich Nog een mooie sneeuwbui in ontwikkeling Uiteindelijk de regenboog De hoeveelheid regen wordt bepaald door • Hoeveelheid waterdamp in de lucht • Verschil in temperatuur tussen boven- en onderluchtlagen Terschelling Nog wat bijzondere weersverschijnselen Halo rond de zon Lenticulariswolken 5 – 6 km hoog in de bergen Lichtende nachtwolken 80km hoogte Parelmoerwolken bij zeer koude bovenlucht –80gr C Rijp in de winter Rijp in de winter Spinneweb met dauw Zeerook Zonsondergang Ondergaande zon in de winter Zuil boven de zon Waardoor ontstaan stormen Stormen ontstaan door • Grote luchtdrukverschillen • Hoe groter de verschillen hoe meer wind Plaatselijke luchtdrukverschillen (bij zware buien) Wervelstormen Tornado waterhoos stofhoos Tropische cyclonen hurricanes / typhoons Cycloon of Hurricane Katarina 29 aug 2005 Opbouw Cycloon Dwarsdoorsnede Frontale depressies L Koude lucht Warme lucht Frontale depressie 1 feb 1953 Schade door wind De weersinvloeden op de rivieren IJssel Bergbeek Hoogwater Overlaat Groene rivier Als de waterstand daalt Weersinvloeden op de zee Verwoestende kracht van golven Storm bij Terschelling Het kan ook mooi zijn Terheide Als de golven tegen de kust beuken In 1953 braken de dijken Klimaatverandering • Zeespiegelstijging ± 85 - 120 cm per eeuw door • Opwarming zeewater • Afsmelten landijs • Hogere rivierstanden door • Meer neerslag in kortere tijd • Lagere rivierstanden door • Langere periodes van droogte Einde