Seksuele ontwikkeling

Praten met kinderen over seksualiteit
Het is belangrijk om met kinderen over seksualiteit te praten. Hiermee kunt
u al vroeg beginnen. Ouders denken soms dat ze hun kinderen daarmee
aanzetten tot seksueel overschrijdend gedrag, maar het werkt juist positief.
Kinderen leren zichzelf kennen en kunnen daardoor beter voor zichzelf opkomen. Als het normaal is om te praten over seksualiteit, komen kinderen
ook eerder met vragen of problemen. Nog een tip: laat voorlichtingsboeken
slingeren in huis. Zo kunnen uw kinderen zelf lezen en zien wat seksualiteit
zoal inhoudt.
Seksuele ontwikkeling
Informatie voor ouders
Boeken
Wilt u meer over de seksuele ontwikkeling van kinderen lezen? Dan raden
wij de volgende boeken aan:
• Kleine mensen grote gevoelens, Sanderijn van der Doef. Hét handboek
voor de seksuele opvoeding van kinderen van 0- 12 jaar.
• Praten met je kind over relaties en seksualiteit, Sanderijn van der Doef
en Sylvia de Ruiter. Voor ouders van kinderen tussen 0-12 jaar oud.
Vragen?
Neem dan contact op met de GGD-verpleegkundige van de school waarop
uw kind zit of van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).
U kunt ook bellen naar Telefonische Advisering van GGD Groningen/CJG,
telefoon: 050 367 49 91 (op werkdagen van 8.00 - 20.00 uur).
Informatie over uw lokale CJG:
T
E
Hanzeplein 120
Postbus 584
9700 AN Groningen
ggd.groningen.nl
(050) 367 49 90
[email protected]
GGD.FO.6059 - Oktober 2013
Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig
advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen
over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Seksuele ontwikkeling
Al van jongs af aan zijn kinderen bezig met hun seksuele ontwikkeling. Ze betasten hun piemel of vagina. Ze laten masturbatiegedrag
zien. Ze vinden het heerlijk om bloot rond te lopen. Ze spelen doktertje met andere kinderen. Ook laten ze elkaar hun geslachtsdelen
zien. Dit soort dingen doen kinderen gewoon. Het is volkomen normaal en hoort bij hun ontwikkeling. Ze ontdekken het eigen lichaam
en dat van andere kinderen. Ook ontdekken ze wat lekker voelt en
wat niet.
Verschillende fases
Er zijn verschillende fases in de seksuele ontwikkeling van kinderen.
Deze fases staan hieronder kort beschreven. Toch is het goed om
nog even aan te geven dat het ene kind eerder in een bepaalde fase
zit als het andere. U hoeft zich daardoor als ouder niet direct ongerust te maken als uw kind wat eerder of later is.
Peuters 2-4 jaar betasten hun eigen geslachtsdelen. Ze willen ook
graag de piemel of vagina van een ander kind zien.
Kleuters 4-6 jaar gaan al verder in hun ontdekkingstocht. Ze spelen
bijvoorbeeld doktertje met andere kinderen.
Kinderen 6-8 jaar zijn zich meer bewust van wat wel of niet kan. Ze
zullen niet meer zo snel in het openbaar hun eigen geslachtsdelen
aanraken. Ze doen dit ook niet meer bij anderen. Op deze leeftijd
beginnen zo langzamerhand eerste verliefdheidgevoelens te ontstaan.
Tussen 8-10 jaar gaan kinderen rolgedrag vertonen. Ze gedragen
zich echt als meisje of zijn een stoere jongen.
Tussen 10-12 jaar begint de puberteit. Kinderen krijgen nu belangstelling voor volwassen seksualiteit. Sommige meisjes krijgen hun
eerste menstruatie. En sommige jongens hun eerste zaadlozing.
Kinderspelletjes die te ver gaan
Net is al genoemd dat kinderen samen met andere kinderen aan het
ontdekken zijn. Zo komen ze te weten wat er hetzelfde is aan
elkaars lichaam en wat juist anders. ‘Doktertje spelen’ is hiervoor
een favoriet spelletje. Toch zijn er ook grenzen bij spelletjes tussen
kinderen onderling, bijvoorbeeld:
• Als er een groot leeftijdsverschil is tussen de kinderen.
• Als er sprake is van manipulatie of dwang.
• Als kinderen elkaar pijn doen.
• Als er voorwerpen in vagina of anus geduwd worden.
• Als het om een grote groep kinderen tegen één kind gaat.
In deze situaties moet u als volwassene ingrijpen. Kinderen weten
nog niet altijd waar hun grenzen liggen. Dat moeten ouders hen
leren. Leg de kinderen uit dat elkaar pijn doen, dwingen of manipuleren niet goed is. Vertel ook dat ze erover kunnen praten als het
wel gebeurt. Het is belangrijk dat kinderen leren om op een prettige
manier met elkaar om te gaan. Ze zijn dan later ook in staat een
gezonde seksuele relatie aan te gaan.
Tips
Kinderen spelen seksuele spelletjes. Ze maken tekeningen van
geslachtsdelen. Ze vertellen elkaar schuine moppen en gluren
stiekem in badhokjes. Allemaal voorbeelden van seksuele gevoelens
en nieuwsgierigheid. Het is misschien niet altijd leuk, maar geef
kinderen wel de mogelijkheid hun seksualiteit te ontwikkelen.
Hieronder nog enkele tips:
• Voorkom dat kinderen seksuele gevoelens gaan ervaren als iets
dat niet mag. Straf ze niet voor hun experimenteergedrag.
• Kinderen hebben seksuele gevoelens en uiten dit vaak in
seksuele spelletjes. Verbiedt u deze spelletjes? Dan zullen ze
deze spelletjes alleen nog in het geheim doen. Seksuele
gevoelens krijgen dan een stiekem, geheimzinnig karakter.
• Seksuele spelletjes zijn leeftijdsgebonden. De piek ligt tussen
drie en zes jaar. Daarna komen ze meestal minder of helemaal
niet meer voor.
Praten met kinderen over seksualiteit
Het is belangrijk om met kinderen over seksualiteit te praten. Hiermee kunt
u al vroeg beginnen. Ouders denken soms dat ze hun kinderen daarmee
aanzetten tot seksueel overschrijdend gedrag, maar het werkt juist positief.
Kinderen leren zichzelf kennen en kunnen daardoor beter voor zichzelf opkomen. Als het normaal is om te praten over seksualiteit, komen kinderen
ook eerder met vragen of problemen. Nog een tip: laat voorlichtingsboeken
slingeren in huis. Zo kunnen uw kinderen zelf lezen en zien wat seksualiteit
zoal inhoudt.
Seksuele ontwikkeling
Informatie voor ouders
Boeken
Wilt u meer over de seksuele ontwikkeling van kinderen lezen? Dan raden
wij de volgende boeken aan:
• Kleine mensen grote gevoelens, Sanderijn van der Doef. Hét handboek
voor de seksuele opvoeding van kinderen van 0- 12 jaar.
• Praten met je kind over relaties en seksualiteit, Sanderijn van der Doef
en Sylvia de Ruiter. Voor ouders van kinderen tussen 0-12 jaar oud.
Vragen?
Neem dan contact op met de GGD-verpleegkundige van de school waarop
uw kind zit of van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).
U kunt ook bellen naar Telefonische Advisering van GGD Groningen/CJG,
telefoon: 050 367 49 91 (op werkdagen van 8.00 - 20.00 uur).
Informatie over uw lokale CJG:
T
E
Hanzeplein 120
Postbus 584
9700 AN Groningen
ggd.groningen.nl
(050) 367 49 90
[email protected]
GGD.FO.6059 - Oktober 2013
Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig
advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen
over opvoeden en opgroeien, dat is handig!