Behandeling van T2DM anno 2016 - Patient centered treatment - What’s new? 28-04-2016 Dr. Liesbeth Leuridan Behandeling van T2DM anno 2016 1. Inleiding - T2DM = frequent probleem - T2DM = duur probleem - Is behandeling van T2DM nuttig? 2. Beschikbare medicijnen 3. Patient tailored treatment XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 2 T2DM = frequent probleem België: 1 nieuwe diabetespatiënt om de 10 minuten IDF. Diabetes Atlas 5 Ed. 2011 2010: 1 op 12 2030: 1 op 10 th T2DM = duur probleem CODE-2 studie(1999) • Berekende gemiddelde jaarlijkse kostprijs per patiënt met diabetes in 8 Europese landen: 2,834 euro Verdeling van globale kostprijs bij patiënten met type 2 diabetes Andere medicatie 21% Ambulatoire zorg 18% Hospitalisatie 55% Diabetes medicatie 7% Jönsson B. Diabetologia. 2002;45:S5-S12. USA: 11% vh budget gezondheidszorg – België: 7,4% Te verwachten studies komende jaren…. UKPDS UKPDS-PTM EXAMINE STENO-2 SAVOR VADT TECOS RECORD CANVAS ELIXA ADVANCE PROactive REWIND ORIGIN ACCORD DECLARE LEADER CAROLINA EMPA-REG 1977 // CARMELINA 1992 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 Trial start and end dates derive from information from clinicaltrials.gov. Trials in purple are still ongoing and end dates are estimated trial completion dates from clinicaltrials.gov 5 Major outcome studies in T2D Baseline Patient Age (yrs) UKPDS1 53 Severity/ Duration of Disease T2D: Newly diagnosed MVD = microvasculair disease: - Diabetische retinopathie - Pathologische microalbuminurie CVD = cardiovascular disease: - Myocardinfarct - CVA/TIA - Hartfalen - Dood door cardiovasculaire oorzaak Mean Followup Inclusion Criteria: CV Risk 10 yrs No Outcome ↓ Risk of MVD ↓ Risk of CVD UKPDS 35: Higher HbA1c is associated with higher microand macrovascular complications in T2D Each 1% rise in mean HbA1c was associated with – 21% risk increase for any diabetes endpoint (p<0.0001) – 21% risk increase for diabetesrelated mortality (p<0.0001) – 14% risk increase for myocardial infarction (MI) (p<0.0001) – 37% risk increase for microvascular complications (p<0.0001) 140 Any diabetes endpoint 120 Adjusted event rate / 1,000 person years • 100 80 Microvascular complications 60 Diabetes-related morbidity 40 MI 20 0 <6% 6−7% 7−8% 8−9% 9−10% ≥10% Mean HbA1c concentration (%) Stratton IM, et al. BMJ 2000;321:405–12 “Legacy effect” of earlier glucose control After median 8.5 years post-trial follow-up Aggregate Endpoint 1997 2007 12% 0.029 9% 0.040 Any diabetes related endpoint RRR: P: Microvascular disease RRR: 25% P: 0.0099 Myocardial infarction RRR: P: 16% 0.052 15% 0.014 All-cause mortality RRR: P: 6% 0.44 13% 0.007 RRR = Relative Risk Reduction, P = Log Rank UKPDS 80. N Eng J Med 2008; 359: 24% 0.001 Major CV outcome studies in T2D Baseline Patient Age (yrs) Severity/ Duration of Disease Mean Followup Inclusion Criteria: CV Risk Outcome UKPDS2 53 T2D: Newly diagnosed 10 yrs No ↓ Risk of MVD ↓ Risk of CVD RECORD7 57 T2D: Without history of HF 5.5 yrs No ↔ Risk of CVD* PROACTIVE8 62 T2D: History of macrovascular disease 34 mos Yes ↓ Risk of CVD* ORIGIN9 64 T2D or CV risk factors and impaired fasting glucose, impaired glucose tolerance 6.2 yrs Yes ↓ Risk of MVD ↔ Risk of CVD VADT3 60 T2D: Substandard response to therapy 5.6 yrs No ↓ Risk of MVD ↔ Risk of CVD ADVANCE4 67 T2D: History of vascular disease or risk for vascular disease 5 yrs Yes ↓ Risk of MVD ↔ Risk of CVD ACCORD5, 6 62 T2D: CVD or CV risk 5 yrs Yes ↔ Risk of MVD ↑ Risk of CVD 1. Nathan DM, et al. N Engl J Med. 2005;353:2643-2653; 2. Stratton IM, et al. BMJ. 2000;321:405-412; 3. Duckworth W, et al. VADT Investigators. N Engl J Med. 2009;360:129-139; 4. The ADVANCE Collaborative Group, et al. N Engl J Med. 2008;358:2560-2572; 5. The ACCORD Study Group, et al. N Engl J Med. 2011;364:818-828; 6. Ismail-Beigi F, et al. Lancet. 2010;376:419-430; 7. Home PD, et al. RECORD Study Team. Lancet. 2009; 373:2125-2135; 8. Dormandy JA, et al; PROactive investigators. Lancet. 2005;366:1279-1289; 9. The ORIGIN Trial Investigators, et al. N Engl J Med. 2012;367:319-328. Major CV outcome studies in T2D ACCORD ADVANCE VADT UKPDS RECORD PROACTIVE ORIGIN 10,251 11,140 1791 4209 4447 5102 12537 Mean age (years) 62 66 60 53 57 62 64 Diabetes duration (years) 10 8 11 0 5.5 8 5.4 HbA1c 8.1 7.5 9.4 7.1 7.9 7.8 6.4 CV events (%) ~35 ~32 ~40 - ~20 ~48 ~59 Follow-up (years) 3.5 5 5.6 10 5.5 3 6.2 - <7 <6.5 - Number of patients Target HbA1c (%) <6.0 7.0–7.9 <6.5 >6.5 <6.0 8.0-9.0 Is behandeling van T2DM nuttig?: conclusie 1. Goede glycemiecontrole beschermt tegen microangiopathie. 1. Goede glycemiecontrole beschermt “mogelijk” tegen macroangiopathie MAAR - Vroege interventie heeft het beste effect - Late interventie is minder effectief - “Legacy” = erfenis van de 1e jaren van behandeling - Tijd is nodig om effect te zien - Hypoglycemie is potentieel schadelijk Te verwachten studies komende jaren…. UKPDS UKPDS-PTM EXAMINE STENO-2 SAVOR VADT TECOS RECORD CANVAS ELIXA ADVANCE PROactive REWIND ORIGIN ACCORD DECLARE LEADER CAROLINA EMPA-REG 1977 // CARMELINA 1992 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 Trial start and end dates derive from information from clinicaltrials.gov. Trials in purple are still ongoing and end dates are estimated trial completion dates from clinicaltrials.gov 12 The Rosiglitazone story: The big bad wolf Study Rosiglitazone Group Control Group No. of events/total no. (%) Door Rosiglitazone MI -> Meer myocardinfarcten. Small trials combined 44/10,285 (0.43) 22/6106 (0.36) -> Meer cardiovasculaire dood DREAM 15/2635 (0.57) 9/2634 (0.34) ADOPT 27/1456 (1.85) Overall 41/2895 (1.42) Odds Ratio P Value 1.45 (0.88-2.39) 0.15 1.65 (0.74-3.68) 0.22 1.33 (0.80-2.21) 0.27 1.43 (1.03-1.98) 0.03 Death from CV causes Rosiglitazone van markt gehaald. Small trials combined 25/6845 (0.36) 7/3980 (0.18) 2.40 (1.17-4.91) Talrijke schade claims10/2634 (0.38) DREAM 12/2635 (0.46) 1.20 (0.52-2.78) door(0.14) “endocrinologische wereld” ADOPT Schokgolf 2/1456 5/2895 (0.17) 0.80 (0.17-3.86) 0.78 Overall 0.06 Nissen SE, et al. N Engl J Med. 2007;356:2457-2471. 1.64 (0.98-2.74) 0.02 0.67 13 Sindsdien strikte vereisten voor nieuwe OAD -> cardiovascular safety studies MACE vs. total comparator should be1: IR ratio Upper limit of 95% confidence interval <1 < 1.3 / < 1.8 MACE, major adverse cardiovascular events. 1. Food and Drug Administration, 2008. Available from: http://www.fda.gov/downloads/Drugs/guidanceComplianceRegulatoryInformation/guidances/ucm071627.pdf.Last accessed: 2 March 2014 Studies Assessing CV Outcomes Trial Name Drug Target Enrollment Timing* Saxagliptin (Onglyza) N=16,492 Began 2010; Complete EXAMINE Alogliptin (Vipidia) N=5384 Began 2009; Complete TECOS Sitagliptin (Januvia) N=14,000 Began 2008; Complete CAROLINA Linagliptin (Trajenta) N=6000 Began 2010; Ending 2018 CARMELINA Linagliptin (Trajenta) N=8300 Began 2013; Ending 2018 MK-3102 (ow) N=4000 Began 2012; Ending 2017 Lixisenatide (Lyxumia) N=6000 Began 2010; Complete EXSCEL Exenatide (Byetta) N=9500 Began 2010; Ending 2018 LEADER ADA 6-2016 !! Liraglutide (Victoza) N=9340 Began 2010; Complete Dulaglutide (Trulicity) N=9622 Began 2011; Ending 2019 Semaglutide N=3260 Began 2013; Ending 2016 CANVAS Canagliflozin (Invokana) N=4410 Began 2009; Ending 2018 EMPA-REG EASD 2015 Empagliflozin (Jardiance) N=7000 Began 2010; Complete DECLARE Dapagliflozin N=17,150 Began 2013; Ending 2019 ? Ertugliflozin N=3900 Began 2013; Ending 2020 Degludec N=7500 Began 2013; Ending 2018 DPP-4 Inhibitors SAVOR GLP-1 Agonists ELIXA REWIND SUSTAIN 6 SGLT-2 Inhibitors Insulin DEVOTE Clinicaltrials.gov; Accessed on 3 March 2014 219 studies ‘type 2 diabetes cardiovascular’ 59 recruiting Behandeling van T2DM anno 2015 1. Inleiding - T2DM = frequent probleem. - T2DM = duur probleem. - Is behandeling van T2DM nuttig? 2. Beschikbare medicijnen 3. Patient tailored treatment XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 16 Beschikbare medicijnen Medicatie HbA1c ↓ Hypoglycemie Gewicht Metformine 1,5% NEE VERLIES Sulfonylurea 1,5% JA TOENAME Glinides 1-1,5% JA TOENAME Glitazones 0,5-1,4% NEE TOENAME Acarbose 0,5-0,8% NEE NEUTRAAL DPP-4 inhibitoren 0,5-1% NEE NEUTRAAL GLP-1 analogen 0,6-1,5% NEE VERLIES SGLT-2 inhibitoren 1% NEE VERLIES XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 17 Levensstijlaanpassingen !!!! • Dieet: - 5-10% gewichtsverlies 1e jaar vormen van Moeten hoeksteen - Lage drempel voor verwijzing naar diëtist. elke T2DM behandeling !!! Niet vergeten !!! • Lichaamsbeweging - Liefst 30min dagelijks. - Minimaal 30min 3x/week XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 18 1. Metformine: eerste keuze, tenzij contraindicatie • Doorbreekt de insulineresistentie (werkt dus aan het basisprobleem van T2DM) • Voordelen: - Krachtig product: -1,5% HbA1c ↓ - Goedkoop - Vermagering - Geen hypo’s XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 19 1. Metformine: eerste keuze, tenzij contraindicatie XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 20 2. Sulfonylurea en gliniden Bypassen systeem van glucosemetabolisatie Insulinevrijzetting ZONDER glucose aanbod XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 21 UniDiamicron 60mg , ‘s morgens innemen Op te drijven tot maximaal 2 stuks (SAMEN INNEMEN ‘s morgens) XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 22 max 4 mg/maaltijd XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 23 2. Sulfonylurea en gliniden UniDiamicron, Glurenorm en Novonorm Voordelen: - Krachtig product: -1,5 % HbA1c ↓ - Goedkoop - Geen attesten nodig Nadelen: - Hypo’s mogelijk - Gewichtstoename XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 24 3. Op incretine gebaseerde behandelingen Trulicity XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 25 Verschil in respons van β-cellen na orale of i.v. glucosebelasting: het incretine-effect Insulinerespons na orale glucose Insulinerespons na i.v. glucose 80 Intestinal secretion of insulin Insuline (mU/L) 60 Incretineeffect 40 * 20 * * * * * * 0 -10 -5 60 Nauck MA et al, J Clin Endocrinol Metab 1986; 63: 492−8 120 180 Tijd (min) * p ≤ 0,05 Incretines spelen een sleutelrol bij regeling van PPG Gastrointestinal tract Hepatic glucose output Blood Glucose Nutrient absorption Liver Pancreas Glycogenesis Gluconeogenesis Insulin Incretins Enkel incretinevrijzetting bij aanbod van glucose DUS GEEN HYPO’S Glucagon Free fatty acids Skeletal muscle Glucose uptake Adipose tissue Lipogenesis Lipolysis Adapted from: Ludwig DS. JAMA. 2002;287:2414-23. Dunning BE, Gerich JE. Endo Rev. 2007;28:253-83. GLP-1 speelt een centrale rol in de regeling van glycemie bij de mens aangrijpingspunten van GLP-1 in glucose homeostase1,2 Abbreviation: GLP-1, glucagon-like peptide-1. 1. Drucker et al. Lancet. 2006;368(9548):1696-1705. 2. Drucker. Diabetes. 1998;47(2):159-169. XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 29 Dosisreductie bij achteruitgang van de nierfunctie XX.XX.XXXX | Auteur Voorzichtig bij eGFR tussen 3060 mL/min ! STOPPEN bij eGFR <30 mL/min Presentatie titel 30 Beschikbare DPP4-inhibitoren Januvia Galvus Trajenta Vipidia Onglyza eGFR > 50 100mg 1/d 50mg 2/d 5mg 1/d 25mg 1/d 5mg 1/d eGFR <50 50mg 1/d 50mg 1/d 5mg 1/d 12,5mg 1/d 2,5mg 1/d eGFR <30 25mg 1/d 50mg 1/d 5mg/1d 6,25mg 1/d STOP XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 31 DPP4-inhibitoren: terugbetaling - Bij HbA1c-gehalte tussen 7% en 9% - In associatie met metformine OF met sulfonylureum OF met metformine + sulfonylureum OF met metformine + basaal insuline - NIET met GLP-1 analoog of SGLT2-inhibitor - In monotherapie zo eGFR <50 mL/min - Of attest maken - Of zorgtraject in orde -> ZTD op voorschrift schrijven XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 32 Beschikbare GLP-1 analogen incretinemimetica ® aandachtspunten Exenatide Byetta - 2x per dag Liraglutide Victoza - 1x per dag Lixisenatide Lyxumia - 1x per dag Goedgekeurd + basale insuline Exenatide LAR Bydureon - 1x per week Lokale reacties mogelijk Delaglutide Trulicity - 1x per week Geen lokale reacties gemeld Albiglutide Eperzan - 1x per week Lokale reacties mogelijk goedgekeurd in combinatie met basale insuline 33 XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 34 VOORDEEL: slechts 1x per dag toediening XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 35 Terugbetaald met een basaal insuline XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 36 Voordeel: slechts 1x per week toediening XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 37 BYDUREON® uses microsphere technology to deliver Bij de eerste injecties: mogelijkheid continuous therapeutic levels of GLP-1 RAvan lokale reacties thv de injectieplaatsen • Biodegradable microspheres allow continuous systemic exposure to exenatide without modification of the activede protein Verdwijnt naarmate therapie langer wordt – Steady-state levels of exenatide with just 1 injection per week1 – Minimal peak-to-trough fluctuations1,2 – Improved tolerability due to the gradual accumulation of exenatide plasma concentrations3,4 gebruikt Subcutaneous Injection Microsphere Degradation Continuous Release of Exenatide Abbreviation: RA, receptor agonist. 1. Kim et al. Diabetes Care. 2007;30(6):1487-1493. 2. DeYoung et al. Diabetes Technol Ther. 2011;13(11):1145-1154. 3. Ridge et al. Diabetes Obes Metab. 2012;14(12):1097-1103. 4. Fineman et al. Diabetes Metab Res Rev. 2004;20(5):411-417. 38 Voordeel : 1x/week EN terugbetaald met een basaal insuline XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 39 NIEUW - 1x/week - 1,5mg = dosis (moet niet opgebouwd worden) - Cave 0,75mg bestaat ook, MAAR is niet terugbetaald - Even sterke glycemiedaling als met Victoza. - Licht minder gewichtsverlies als met Victoza. - Handige pen. XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 40 GLP-1 analogen: terugbetaling - HbA1c >7,5% In tritherapie: met metformine + sulfonylureum. NIET met DPP4-inhibitor of met SLGT2-inhibitor Bovendien voor Lyxumia en Eperzan ook terugbetaling mogelijk: combinatie OAD en basale insuline - OF attest. - OF via zorgtraject, met ZTD op voorschrift XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 41 Veiligheid van incretine-gebaseerde producten • Pancreatitis ? Pancreaskanker ? - FDA, EMA: >28,000 patiënten op incretinemimetica in trials - Vb. Savor: incidentie acute pancreatitis 0,3% vs. 0,2% - “voorlopig onvoldoende gegevens om oorzakelijk verband te weerhouden” • Cardiovasculair - Examine (alogliptine) , Savor (saxagliptine) en Tecos (sitagliptine) - “Tot nu toe geen evidentie voor negatieve CV effecten” nb. Savor: opname met hartfalen 3.5% vs. 2.8% Egan, Blind et al. NEJM 370;9 feb.27, 2014. 4. SGLT-2 inhibitoren 4. SGLT-2 inhibitoren 60-80 g glucose per dag ±300 kcal. per dag 4. Beschikbare SGLT2- inhibitoren • Invokana® (canagliflozine) - 100mg 1/d -> eventueel na 6 maanden 300mg 1/d • Jardiance® (empagliflozine) - 10mg 1/d -> eventueel nog te verhogen naar 25mg 1/d 45 4. SGLT-2 inhibitoren Voordelen: - Krachtig product: -1 % HbA1c ↓ - Geen hypo’s - Gewichtsreductie - Bloeddrukdaling XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 46 published Online, September 17, 2015, at NEJM.org. DOI: 10.1056/NEJMoa1504720 BE/EMP /00063 10/2015 47 Primaire uitkomst: 3-punts-MACE HR 0,86 (95,02%-BI 0,74, 0,99) p=0,0382* Cumulatieve-incidentiefunctie. MACE, Major Adverse Cardiovascular Event (ernstige cardiovasculaire ongewenste gebeurtenis); HR, hazard ratio. *Er vond dubbelzijdige toetsing op superioriteit plaats (statistische significantie werd aangegeven indien p ≤0,0498) BE/EMP /00063 10/2015 48 CV sterfte HR 0,62 (95%-BI 0,49, 0,77) p<0,0001 Cumulatieve-incidentiefunctie. HR, hazard ratio BE/EMP /00063 10/2015 49 Ziekenhuisopname voor hartfalen HR 0,65 (95%-BI 0,50, 0,85) p=0,0017 Cumulatieve-incidentiefunctie. HR, hazard ratio BE/EMP /00063 10/2015 50 Mortaliteit door alle oorzaken HR 0,68 (95%-BI 0,57, 0,82) p<0,0001 Kaplan-Meierschatting. HR, hazard ratio BE/EMP /00063 10/2015 51 Number needed to treat (NNT) om één sterfgeval te voorkomen in alle landmarkstudies bij patiënten met een hoog CV risico Empagliflozine Simvastatine1 gedurende 5,4 jaar Hoog CV risico 5% diabetes, 26% hypertensie Pre-statinetijdperk 1994 gedurende 3 jaar gedurende 5 jaar Ramipril2 Hoog CV risico 38% diabetes, 46% hypertensie Diabetes type 2 met een hoog CV risico 92% hypertensie Pre-ACE-remmer/ARB-tijdperk >80% ACEremmer/ARB <29% statine >75% statine 2000 2015 1. 4S investigator. Lancet 1994; 344: 1383-89, http://www.trialresultscenter.org/study2590-4S.htm; 2. HOPE investigator N Engl J Med 2000;342:145-53, http://www.trialresultscenter.org/study2606-HOPE.htm BE/EMP /00063 10/2015 52 4. SGLT-2 inhibitoren Nadelen: - Bloeddrukdaling -> cave bij ouderen - Urinaire en gynaecologische infectie - Niet geschikt bij verminderde nierfunctie (niet starten bij eGFR <60 mL/min, zo reeds onder SGLT-2 inhibitie achteruitgang van de nierfunctie optreedt: stoppen zo eGFR <45 mL/min daalt) - Cave (euglycemische) diabetische ketoacidose !! XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 53 4. Terugbetaling SGLT-2 inhibitoren • HbA1c tussen 7-9% • In associatie met metformine OF met sulfonylureum OF met sulfonylureum + metformine OF met basaal insuline + OAD. • Niet met GLP-1 analoog of met DPP4-I. XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 54 Behandeling van T2DM anno 2015 1. Inleiding - T2DM = frequent probleem. - T2DM = duur probleem. - Is behandeling van T2DM nuttig? - Theoretische aangrijpingspunten T2DM behandeling 2. Beschikbare medicijnen 3. Patient tailored treatment XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 55 “Patient tailored treatment” 56 Welke behandeling? Bepalende factoren Inzet patiënt Risico op hypoglycemie of andere nevenwerkingen Ziekteduur Levensverwachting Comorbiditeit Vasculaire verwikkelingen Beschikbaarheid product, economische overwegingen Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 (Adapted with permission from: Ismail-Beigi F, et al. Ann Intern Med 2011;154:554) XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 58 Prijzen antidiabetica 2012 klasse dosering ~prijs/d (€) ~prijs/m (€) prijs/m voor pt. (€) Prijs/j aan max. dosis (€) Metformin 3x850mg 0,22 6,60 0,00 80,30 Sulfonylurea max. 0,45 13,50 0,00 164,25 Glinide (Novonorm) 16mg 0,85 25,50 0,00 310,25 Acarbose 3x100mg 0,99 30,00 30,00 361,35 Glitazones (Actos) 30mg 1,34 40,00 0,00 489,10 1,40 42,00 0,00 511,00 DPP4-inhibitoren Incretinemimetica 2x5µg – 1,2mg 3,46 104,00 0,00 1262,90 Humane insuline 25E/d 0,55 16,50 0,00 200,75 Analoge insuline (snel) 25E/d 0,70 21,00 0,00 255,50 Analoge insuline (traag) 25E/d 0,99 – 1,15 30,00 - 34,00 0,00 363,17419,75 Lantus - Levemir glargine U 300 (Toujeo®) degludec (Tresiba®) combinatie basale insuline + GLP-1 agonist degludec + liraglutide (Xultophy®) in DM2, beschikbaar vanaf 1/9/2016? Afrezza® Saxenda®: obesitas, liraglutide 3mg, 1/6/16? 61 Zijn er nog vragen? 62 Dank voor uw aandacht! 63 64 EXTRA SLIDES VOOR EVENTUELE VRAGEN 65 1. Richtlijnen cardiovasculaire risicofactoren bij diabetes mellitus 66 Overgewicht - 5 à 10 % gewichtsverlies - BO <102 cm man, <88cm vrouw Lichaamsbeweging Min 30min per dag Tabakgebruik Stop Acetylsalicylzuur Bij vaatlijden >50jr met 1RF, <50jr met 2RF Bloeddruk 130-140/80-90 mmHg HbA1c 53, 58 zo macroangiopathie 64 zo ouder dan 75 jaar 67 Lipiden Statine > 40 jaar, of < 40 jaar en extra RF, TG <150 Albuminurie <30mg/g creatinine of <30mg/24u Voetonderzoek 1x/ jaar Oftalmologisch nazicht 1x/ jaar Vaccinaties Griep- Pneumococcen – Hepatitis B XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 68 2. Lipid guidelines: Europa <-> nieuwe USA XX.XX.XXXX | Auteur Presentatie titel 69 CVD ACC/AHA ATP III (nieuw, USA) (oud, USA) ESC/EAS Europa HIST LDL < 70 mg /dL (of 50% reductie in LDL) (> 75jr, MIST) LDL < 100 mg/dL (optioneel < 70) Familiale HC / LDL>190 mg/dl, >21 jr HIST LDL > 190 mg/dL Familiale dyslipidemie LDL < 100 mg/dL Diabetes mellitus DM 1 en 2 40-75j, LDL tss 70-190 mg/dL 2 OF DM 1 met LDL < 100 mg/dL DM doelorgaan aantasting (optioneel < 70) LDL < 70 mg /dL (of 50% reductie in LDL) ↑ CVR 40-75j, LDL tss 70-190 mg/dL - Moderately high of moderate R: LDL <130 mg/dL - LowR: LDL<160 mg/dL 10 jr CVR - > 7,5%: HIST - 5-7,5%: MIST 10 jr CVR - > 7,5%: HIST - 5-7,5%: MIST - VHR: LDL <70 mg/dL - HR: LDL <100 mg/dL - MR: LDL <115mg/dL Stone NJ, et al. Treatment of Blood Cholesterol to Reduce Atherosclerotic Cardiovascular Disease Risk in Adults: Synopsis of the 2013 ACC/AHA Cholesterol Guideline. Annals of Internal Medicine; 2014: 339-344 Verschillende risicocalculators die gebruikt worden - ESC/EAS: SCORE tabel (Europa). 2. Wijzigingen. - ATP III: Framingham risk calculator (UK). https://my.americanheart.org/cvriskcalculator https://my.americanheart.org/cvriskcalculator