From Integratieve Psychologie

Inbreng van de
Caycediaanse® Sofrologie
Binnen de academie voor integratieve
psychologie, Gent
Eindwerk van Veronique BENOIT
INHOUD: DEEL 1
1. Doel
2. Caycediaanse Sofrologie
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
Definitie Sofrologie
Definitie Caycediaanse Sofrologie
Etymologie van de Sofrologie
Prof. Alfonso Caycedo
Bronnen en oorsprong van de Sofrologie
Sofrologie als wetenschappelijke school
binnen de fenomenologische existentiële
beweging
2.7 Studie van het bewustzijn volgens Prof.
Caycedo
2.8 Verovering van de menselijke warden
2.9 De eigen en originele, vivantiële handelswijze
volgens Prof. Caycedo
2.10Caycediaanse theorie van de dynamische
integratie van de mens
3. Caycediaanse sofrologie & psychotherapie
4. Bronnen
5. Literatuur
1.Doel
Ik geloof dat de Caycediaanse Sofrologie een welverdiende plaats
verdiend binnen de psychotherapie.
Met dit werk wil ik de methode verduidelijken en aantonen dat de
sofrologie een discipline is die ons toelaat onze persoonlijke
mogelijkheden te ontplooien.
Tevens heb ik een aantal collega’s bevraagd.Uit de resultaten durf ik
concluderen dat de Caycediaanse sofrologie groei induceert.
(cfr. Deel 2)
Ik hoop hiermee de aanzet te geven tot een grotere studie op dit
domein.
2.Caycediaanse Sofrologie
2.1. Definitie Sofrologie
Sofrologie is een wetenschappelijke school binnen de fenomenologische
existentiële beweging gesticht door Professor Alfonso Caycedo, dokter in de
geneeskunde en neuropsychiater. Deze school promoot de studie van het
menselijk bewustzijn en de waarden van de existentie met eigen en originele
technieken.
2.2 Definitie Caycediaanse Sofrologie
Daar Prof. Caycedo zijn voorzorgen niet had genomen om zijn
methode, die hij zelf had ontwikkeld, te beschermen, waren er heel
wat misbruiken. De naam werd misbruikt door scholen en
organisaties.
Doelstellingen werden verkondigd die volledig in tegenstelling
waren met de oorspronkelijke sofrologie.
Zo ontstond de sofrologie "Cui-Cui" zoals Prof. Caycedo het uitdrukt.
Om die reden voelde Prof. Caycedo zich verplicht zijn methode
juridisch te beschermen. Dit om de authenticiteit van zijn eigen werk
veilig te stellen.
Tevens ontwikkelde hij een deontologische code waarin hij de ethiek
en morele normen voorstelt die moeten gehanteerd worden bij de
uitoefening van deze methode.
Caycediaanse sofrologie is de wettelijk beschermde term die een
wetenschappelijke school aanduidt die zich specialiseert in het gebruik van
de zuivere onvervalste Methode Caycedo, in de geneeskunde en in de sociale
preventie. Op die manier wil zij het oorspronkelijke oeuvre van Prof.
Caycedo onderscheiden van alle mogelijke misbruiken die er ten opzichte van
de term sofrologie in bepaalde landen aanwezig zijn. (Dr. Chéné)
Om een beter inzicht te krijgen in de betekenis van de definitie lijkt
het me nuttig deze verder te ontleden.
2.3 Etymologie van de sofrologie
Het woord "sofrologie" is uitgevonden door Prof. Caycedo en stamt
uit het Grieks.
• SOS: harmonie, evenwicht
• PHREN: bewustzijn of belichaamde geest
sôfros in het Grieks: rust, gelijkmoedigheid
• LOGOS: wetenschap, studie, uiteenzetting
Het betekent dus de wetenschap die het bewustzijn bestudeert in harmonie
met het lichaam.
Om de eerste objectieven van de sofrologie vast te leggen als
wetenschappelijke school van onderzoek van het bewustzijn heeft
Prof. Caycedo de leuze "Ut Conscientia noscatur" voor haar gekozen,
en een logo ontworpen.
Dit betekent “opdat het bewustzijn gekend zou zijn”.
De slang wijst op de geneeskunde. De twee stokken staan voor de
splitsing in de Westerse geneeskunde tussen lichaam en geest.
De sofrologie aanvaardt deze splitsing niet vandaar dat de twee
stokken onderaan met elkaar verenigd zijn. De lotusbloem wijst op
het Oosters denken over het bewustzijn. De sofrologie streeft naar
een evenwicht tussen het Oosten en het Westen, in het belang van de
studie van het menselijk bewustzijn. De ketting wijst op de
verschillende landen waar de sofrologie actief is.
Sofrologie is een studie van het bewustzijn, een levenskunst en een
filosofie.
2.4 Professor Alfonso Caycedo
Professor Alfonso Caycedo is geboren in Columbia in 1932. Zijn
familie is van Spaanse afkomst.Hij is dokter in de genees- en
heelkunde, specialist in de neurologie en psychiatrie.
In 1960, werkte hij onder de beroemde psychiater Ibor Lopez, op de
dienst Neuropsychiatrie in het oude Hospitaal van Sint Isabel te
Madrid. Hij beoefent de hypnose en relaxatietechnieken. Al snel
bevindt hij zich in een paradoxale situatie. Enerzijds de klinische en
experimentele resultaten die vrij positief waren en anderzijds
concepten en theorieën die tegenstrijdig waren
QuickTime™ and a
TIFF (ongec omprimeerd) decompres sor
are needed to see this picture.
De zuivere klinische hypnose had Prof. Caycedo bestudeerd bij Dr.
André Cuvelier, hoofd van de wereldvermaarde "L'Ecole de Nancy".
Prof. Caycedo was gepassioneerd door het bewustzijn.
Hij ontfermt zich over de hypnose en begint bij de terminologie.
Hij stelt voor de hypnose niet meer te gebruiken en die te vervangen
door "sofropsyche". Deze term was afkomstig uit het oude
Griekenland. Dit was een soort psychofysiologische toestand die men
verkreeg door een verbale actie zoals zang, gebed,...
Zijn poging de naam hypnose te wijzigen botste op heel wat verzet
van hen die reeds werken gepubliceerd hadden over hypnose.
Er was maar één oplossing, namelijk te breken met de traditie en
terug starten van nul.
Terug naar het fenomeen. Hij creeërde de term "sofrologie" met als doel
het oprichten van een wetenschappelijke school voor de studie van het
menselijk bewustzijn.
De fenomenologie en de experimentele klinische onderzoeken ter
controle, vormen de basis van de sofrologie.
Zo onstond in 1960 de sofrologische school.
Oorspronkelijk bestond die enkel uit verschillende medische
richtingen.
Om de fenomenologie beter te kunnen bestuderen trekt Prof.
Caycedo naar Zwitserland en wordt assistent van Ludwig
Binswanger, psychiater en fenomenoloog.
In zijn kliniek van Kreuzlingen werkt hij verder aan de
wetenschappelijke studie van het menselijk bewustzijn.
Vervolgens huwde hij in Génève. Zijn vrouw was bezeten van het
Oosten en beoefende Yoga. In haar boeken over Yoga ontdekte hij
een gans andere wereld die ook sprak over de studie van het
bewustzijn.
Verward stelde hij de vraag aan Binswanger, en deze moedigde hem
aan de fenomenen die hij in de literatuur aantrof zelf te gaan
onderzoeken.
Zo vertrekt hij naar het oosten. Hij bezoekt geneesheren van Indië,
Tibet en Japan. Maar deze brengen hem in contact met de grootste
mystici. Hij bezoekt de belangrijkste ashrams van de Raja-Yoga van
de Himalaya tot deze van de grote yogi's in Zuid-Indië. Hij bezoekt
de Dalaï Lama en ontdekt daar methoden die verschillend zijn van de
yoga.
Hij bestudeerd de E.E.G. van de lamas tijdens meditatie. Vervolgens
trekt hij naar Japan en raakt geïnteresseerd in de Zen-meditatie.
Het is in het Oosten dat hij de corporaliteit ontdekt, die gebruikt
wordt in zijn methode. Hij besluit een Westerse sofronisatiemethode
te ontwikkelen gebaseerd op dit Oosters denken.
Dit betekent het ontstaan van de eerste drie graden van de
dynamische relaxatie.
Prof. Caycedo keerde terug naar het Westen om zijn methode verder
uit te werken.
In 1970 werd het eerste wereldcongres voor sofrologie georganiseerd.
Hier ontstond voor de eerste keer een ontmoeting tussen Oosterse en
Westerse geneeskunde op hoog niveau.
Na dit wereldcongres werd de internationale school voor medische
sofrologie gesticht in Barcelona.
In 1980 trekt hij naar Columbia. Getroffen door het leed van de
sociale klasse ontwikkelt hij de sociale sofrologie.
Vanuit zijn ervaring met de existentiële fenomenologische sofrologie
en zijn sociale toepassing, komt Prof. Caycedo tot de vierde graad
van de dynamische relaxatie, de totalisatie.
In 1988, komt hij terug naar Europa. Hij constateert de misbruiken en
onderneemt stappen om de authenticiteit van zijn methode veilig te
stellen. Hij voegt zijn naam toe aan de methode.
Hij vestigt zich in Andorra op neutraal terrein, en doceert er de
existentiële sofrologische fenomenologie en de medische sofrologie.
Sinds 1989 zit het fenomenologisch onderzoek in een
stroomversnelling.
Het is ook in deze periode dat hij een definitieve versie uitgeeft van
de drie cycli van zijn methode namelijk:
1. de reductieve
2. de radicale
3. existentiële cyclus.
Tevens beschrijft hij de twee branches binnen de sofrologie namelijk
de medische sofrologie en de socio-prophylactische sofrologie.
In 1992 opende hij zijn school onder de naam: "Université
Internationale de Sophrologie Caycédienne".
En op het zesde Europees congres van de psychiatrie in Barcelona,
stelde hij zijn werk officieel voor aan meer dan 2000 psychiaters.
De daaropvolgende jaren houdt hij zich voornamelijk bezig met de
structuratie van de sofrologie.
In mei 2001 gaf hij, in Génève, een redevoering over de menselijke
waarden, ook wel de "verklaring van Génève of de verklaring van de
menselijk waarden genoemd".
De jaren die volgden dienden voornamelijk voor het bijsturen en
perfectioneren van zijn methode.
In 2006 wordt zijn boek verwacht.
2.5 Bronnen en oorsprong van de Sofrologie
De sofrologie heeft haar ontstaan te danken aan vroegere kennis. Aan
de hand van dit overzicht wil ik de talrijke wegen aantonen die de
sofrologie heeft bewandeld voor het creëren van haar methode.
 Het klassieke Griekenland
De basis van de Westerse filosofie ligt in het oude Griekenland.
Hippocrates (460-377 voor Christus) was een voorloper van de
klinische observatie. In zijn theorie van de karaktertrekken en de
temperamenten, toont hij aan dat het evenwicht tussen lichaam en
geest de gezondheid bepaalt.
De Sofrologie ontleent aan Plato (428-348 voor Christus) bepaalde
van haar fundamentele concepten. De toestand van sôphrosunè
(toestand van intern evenwicht), de toestand van seriniteit en welzijn,
de behandeling door rustige en regelmatige zinnen, die terug te
vinden is in de terpnos logos (taal van de sofroloog), die eveneens
voortvloeit uit "de verbale psychotherapie".
Aristoteles (384-322 voor Christus) was de vader van de logica. Als
reactie op dit denken reageerden de sceptici met "de opschorting van
het oordeel" of de "épochè". En deed men het voorstel de twijfel aan
te houden voor alles wat niet evident is. De twijfel werd
overgenomen door Descartes en de épochè door Husserl. Dit
uitgangspunt van de fenomenologische houding ten opzichte van het
bestaan is één van de fundamenten van de sofrologie.
 Het Oosten:
Prof. Caycedo benadrukt het belang van het Oosten, niet omwille van
de boeddhistische filosofie maar wel om de methodologie van de
meditatie.
Deze
laatste
methode
streeft
naar
hogere
bewustzijnstoestanden en analyseert het proces dat inwerkt op de
bewustzijnstoestanden en -niveaus.
De fysieke oefeningen omtrent de ademhaling en de zintuigen,
alsook de houdingen, zijn gebaseerd op de technieken van de Yoga.
Voor de studie van de gewijzigde bewustzijnstoestanden haalde Prof.
Caycedo interessante concepten uit de theologie van de mystiek, die
de mystieke contemplatie ontwikkelde.
Het hoger bewustzijn in de sofrologie is geen onderzoek naar een
mystiek bewustzijn, maar is het verwerven van een nieuw
bewustzijn, waarin zich een capaciteit ontwikkelt om te bestaan,
aanwezig te zijn in het leven.
 De Hypnose
Nadat Prof. Caycedo de hypnose had bestudeerd nam hij afstand van
deze methode. Hij verving de suggestie door de terpnos logos, en
streefde naar autonomie van de sofroniserende persoon in
tegenstelling tot de hypnotische afhankelijkheid.
 De Relaxatie
Relaxatie stamt uit het Latijn: "relaxatio" wat primair betekent
"bevrijding". Alsof wij een gevangene zouden zijn die van zijn
kettingen moet bevrijd worden. Dit woord duikt later terug op in de
angelsaksische taal, en werd gebruikt door Jacobson en Shultz.
Beiden lagen aan de basis van de relaxatie in Europa en waren
tijdsgenoten van Prof. Caycedo. Schultz vertrok vanuit de geest en
Jacobson nam de spierontspanning als uitgangspunt, maar Prof.
Caycedo besloot het over een andere boeg te gooien.
De sofronisatie is een relaxatie die vertrekt vanuit de fysiologie van
de spierontspanning. De sofronisatietechniek verwijst naar de
autogene training van Shultz. De ademhaling, die in alle technieken
is terug te vinden, is de sleutel van het sofrologisch proces.
 De Fenomenologie
De fenomenologie vormt de hoeksteen van de Caycediaanse
Sofrologie. Fenomenologie is afkomstig van 2 griekse woorden:
fainomenon (fainô = schijnen, fenomeen, iets wat zich toont) en logos
(leer, wetenschap). Met andere woorden "de wetenschap van de
fenomenen".
De geestelijke vaders van de fenomenologie zijn: Brentano als
voorloper, Husserl als grondlegger van het wezen en Heidegger als
fenomenoloog van het zijn.
Husserl (1859-1938) verzet zich tegen het empirisme en het
rationalisme. Hij wil terug naar de dingen, en daar start de moderne
fenomenologie. De kern van de fenomenologie van Husserl is de
"Wesensschau", het schouwen, of het zien van het wezen van de
dingen. De fundamentele bron van kennis is noch ervaring, noch
rede, maar het zuiver aanschouwen van wat in ons bewustzijn is
gegeven.
Zo is het "bewustzijn" volgens Husserl niet "iets" dat rust op zichzelf,
maar "iets" dat altijd gericht is naar de buitenwereld (intentionaliteit)
en is de wereld op haar beurt iets dat aan het bewustzijn verschijnt
(fenomeen).
De fenomenen zijn meestal onderhevig aan interpretaties,
theorieën,...Volgens Husserl kunnen we ons bewustzijn ontdoen van
storingselementen door de fenomenologische reductie. Deze omvat
drie stadia: de terugkeer naar het ding zelf, het opschorten van het
oordeel of de épochè (geest) en het tussen haakjes zetten van alles
wat niet tot het "zijn" behoort.
Deze filosofische reductie van Husserl heeft Prof. Caycedo
geïnspireerd tot de eerste reductieve cyclus (eerste vier graden) van
zijn methode. De concepten van de intentionaliteit en de eïdetische
reductie lagen aan de oorsprong van het ontstaan van de tweede
radicale cyclus (de graden 5 tot 8). De eïdetische reductie is een
werkwijze om het feitelijk en concreet gegeven te reduceren, te
herleiden tot het algemene wezen. Het is een moeizaam proces
waarbij men in het individuele het universele probeert te vatten.
Heidegger (1889-1976), Duits filosoof, was een leerling van Husserl
en bestudeerde diens fenomenologie. Heidegger wilde de reductie
van Husserl op een dieper niveau toepassen. Het ging hem op de
vraag van het bestaan. Hij had geen interesse voor vragen over de
aard van de individueel bestaande dingen (ontische vragen) maar
had wel belangstelling in het feit dat ze bestaan (ontologische
vragen).
Heidegger aanvaardde niet dat Husserl naar het zuivere ego zocht.
Het zuivere ego, bestond volgens Heidegger niet en hij ontwikkelde
zijn theorie over het Da-sein. De mens die zich vragen stelt over
zichzelf, over zijn zijn. De mens was voor hem de ingangspoort naar
de algemene leer van het zijn. Hij noemde het menselijk bestaan:
dasein (er-zijn).
In "Seit und Zeit" heeft hij zijn stempel gedrukt op het
existentialisme. De existentie is een speciale bestaanswijze van de
mens, waardoor de mens zich overstijgt (transcendeert). De mens is
in het heden, steeds zijn toekomst en zijn verleden. Juist omdat hij in
de toekomst leeft, is hij steeds meer dan hij is, transcendeert hij
zichzelf. Dit is voor Heidegger de existentialiteit van het dasein.
Deze existentiële dimensie gaf het ontstaan aan de derde existentiële
cyclus (de graden 9-12). Waarbij het positieve bestaan van de mens
en de verovering van de waarden centraal staan.
Binswanger (1889-1976), een Zwitsers psychiater wiens laatste
leerling Prof. Caycedo was, vervolledigde de analyse van het dasein,
de existentiële analyse.
Deze fenomenologische manier om het bestaan te analyseren zonder
te interpreteren heeft Prof. Caycedo geïnspireerd bij de SofroVivantiële-Analyse.
2.6 Sofrologie als wetenschappelijke school
binnen de fenomenologische existenitële
beweging
Het is een wetenschappelijke school omdat ze is samengesteld uit
specialisten van de gezondheidsectoren en menswetenschappen die
hun eigen existentiële training hebben moeten volgen volgens de
methode Alfonso Caycedo.
Dit houdt een praktijk in van 12 graden verdeeld over 3 cycli, en van
specifieke technieken die bij elke graad behoren.
Deze specialisten volgen allen dezelfde objectieven, bezitten
éénzelfde methodologie, éénzelfde epistemologie en gebruiken een
eigen terminologie.
De sofrologie is geïnspireerd door de psychiatrische school in de
richting van de existentiële fenomenologie die aan de basis ligt van
de vorming van Prof. Caycedo. De wetenschappelijke werken
ontwikkeld door Prof. Caycedo worden beïnvloed door de
existentiële fenomenologische begrippen.
Prof. Caycedo was de laatste leerling van Ludwig Binswanger, die
zelf leerling was van Heidegger. Heidegger op zijn beurt was leerling
van Husserl, de stichter van de fenomenologie.
Voor die rede kunnen we zeggen dat Prof. Caycedo de zuiverste lijn
vertegenwoordigt van de fenomenologische existentiële gedachte.
2.7 Studie van het bewustzijn volgens Prof.
Caycedo
Prof. Caycedo definieert het menselijk bewustzijn als de kracht die
verantwoordelijk is voor de integratie van alle structuren van het menselijk
bestaan.
Hij beschrijft het gewoon bewustzijn als een donkere doos.
Dit gesluierd bewustzijn laat ons niet volledig toe onze binnenwereld
te kennen.
We ervaren ons lichaam en onze geest maar we weten niet wat de
wisselwerking of interactie is tussen beiden.
Heel vaak neemt men het bewustzijn voor de geest.
In de voorbereidende fase van de methode A. Caycedo gaat men
langzaam het bewustzijn ontsluieren.
• Theorie van de toestanden en niveaus van het bewustzijn
In 1960 werd deze theorie als hypothese voorgesteld maar tijdens het
onderzoek werd deze structurering van het menselijk bewustzijn ook
wetenschappelijk aangetoond. Vandaag is deze de meest
fundamentele theorie van de Caycediaanse Sofrologie geworden en
wordt voorgesteld in de waaier.
QuickTime™ and a
TIFF (ongecomprimeerd) decompressor
are needed to see this picture.
Er zijn drie toestanden van het bewustzijn. Die variaties werden door
Prof. Caycedo benoemd als Pathologisch Bewustzijn (PB), Gewoon
Bewustzijn (GB) en Sofronisch Bewustzijn (SB).
1. Het Pathologisch Bewustzijn (PB) geeft de beleving weer van iemand
bij wie het bewustzijn is gewijzigd. Vanaf het moment van ziekte,
griep, depressie,..
2. Het Gewoon Bewustzijn (GB) is een beleving van de
natuurwetenschappers
totaal
tegengesteld
aan
de
fenomenologische houding. Het is een bewustzijn van iemand die
leeft volgens het patroon dat andere voor hem uitstippelen,
zonder zich vragen te stellen.
3. Het Sofrologisch Bewustzijn( SB) is een toestand van hoger
bewustzijn. Het is een positief existentieel bewustzijn van iemand
die uit het gewone stapt. Wanneer we momenten hebben iets
bijzonder te ontdekken of te creëren, kortom als we als mens
groeien, bevinden we ons in deze derde toestand.
De Caycediaanse Methodenleer richt zich naar de verovering van
deze derde toestand van het bewustzijn.
De drie niveaus van het bewustzijn vertegenwoordigen de
waakzaamheid en zijn bij alle mensen aanwezig.
Deze schommelen tussen het wakker zijn en slapen. Het
sofroliminaal niveau (SLN) beschreven door Prof. Caycedo is te
vergelijken met het niveau "aan de rand van de slaap".
Het SLN is begrensd door drie lagen: de bovenste, middelste en
onderste laag.
 De middelste laag vormt het werkveld voor de Caycediaans
Sofrologie en is de ruimte waar heel haar methodologie plaats
vindt.
 De bovenste of supraliminale laag heeft een stimulatie van het
bewustzijn. Het is ook in deze laag dat de technieken van de
Zenmeditatie plaats vinden.
 De onderste laag of infraliminale laag heeft een remmend karakter
op het bewustzijn, leidt naar hypnotische toestanden en naar de
slaap.
In het begin heeft Prof. Caycedo technieken bestudeerd die het
bewustzijn veranderen zoals Hypnose, Yoga en Zen, maar
momenteel worden die niet meer gebruikt in de methode.
Tevens heeft Prof. Caycedo een houding, postuur bedacht, aangepast
aan de Westerse mens.
Dit om te vermijden dat het bewustzijn naar diepere niveaus zou
zakken.
Deze houding noemt hij de Isocay postuur.
Het Isocay begrip is een letterwoord van de zin "Integration
Sophronique de l'Etre par la Sophrologie Caycedienne". Het Isocay
bewustzijn is een speciale vorm van bewustzijn waar zich de
structuren van de mens bevinden met de grootste integratiekracht,
verantwoordelijkheid voor de vrijheid, de klaarheid en de harmonie
• Theorie van de 6 Isocay systemen van het sofronisch
bewustzijn
Deze theorie refereert naar het feit dat het sofronisch bewustzijn,
waarvan de ontdekking en verovering het fundamenteel objectief
vormt van de Caycediaanse Sofrologie, geen speculatief en
theoretisch begrip is maar de existentiële projectie van een levend
geworden bewustzijn waarvan het vivantieel vertrekpunt de
corporaliteit is.
De benadering van het lichaam kan nooit in één geheel gebeuren,
vandaar dat Prof. Caycedo het lichaam verdeelt in 6 Isocay systemen,
die we elk in zijn geheel waarnemen.
De fronische vivance (beleving) van de 6 Isocay systemen laat de
vivantiële integratie toe van heel de corporaliteit.
Deze vivance van de totaliteit van het zijn, die door de eerste en
tweede cyclus van de methode Alfonso Caycedo bereikt is, is nodig
voor de verovering en verandering van het bewustzijn en de
sofronische existentie die ontstaat bij de derde cyclus.
Door de beleving van de corporaliteit, met behulp van de herhaalde
praktijk van de fronische vivance door de 6 systemen, bereikt men de
vivance van de existentiële eenheid van het zijn.
Deze eenheid wordt bereikt door een goed gerichte en goed
georienteerde training.
Het doel van deze vivantiële projectie is een existentie vol waarden.
Als neuroloog en psychiater heeft Prof. Caycedo de
neurofysiologische en biologische basissen van de 6 systemen
bestudeerd.
Het zijn echte systemen van psychosomatische vivantiële integratie
met goed gedefinieerde neurobiologische basissen.
Hun structureel dynamisme leidt naar de integratie van de totaliteit
van het zijn.
De 6 Isocay systemen beschreven door Prof. Caycedo zijn de
volgende:
1. Het eerste systeem omvat de anatoom fysiologische structuren van
het hoofd en het gezicht, met een ruimte voor interactie op het
niveau van het voorhoofd. Het systeem heeft een invloed op de
hersenen en de zintuigen.
2. Het tweede systeem omvat de anatoom fysiologische structuren van
de hals en het externe gedeelte van de bovenste ledematen met
een ruimte voor interactie op het niveau van de schildklier. Het is
een systeem dat op het existentieel niveau het geheel integreert.
3. Het derde systeem omvat de anatoom fysiologische structuren van
de thorax en van het interne gedeelte van de bovenste ledematen
met een ruimte voor interactie op niveau van het borstbeen. Dit
integreert het immuunsysteem.
4. Het vierde systeem omvat de anatoom fysiologische structuren van
de buikstreek met een ruimte voor interactie ongeveer 4 cm. boven
de navel. Dit heeft invloed op de vitale organen.
5. Het vijfde systeem omvat de anatoom fysiologische structuren van
de onderbuik en de onderste ledematen met een interactiepunt ter
hoogte van de gonaden. Die evengoed bij de man of bij de vrouw
aanwezig zijn.
6. Het zesde systeem is het systeem van totalisatie en situeert zich ter
hoogte van de navel. Prof. Caycedo noemt dit het MEGA-systeem.
Tijdens de praktijk worden de systemen ontdekt bij de eerste cyclus,
veroverd bij de tweede cyclus en veranderd bij de derde cyclus.
Zowel de theorie van de niveaus en de toestanden, als de theorie van
de zes Isocay systemen, verlichten en oriënteren heel de
epistemologie eigen aan de Caycediaanse Sofrologie.
2.8 Verovering van de menselijke waarden
Op 25 Augustus 1977 te Recife (Brazilië) ter gelegenheid van zijn
benoeming als Professor Honoris Causa legt Prof. Caycedo de
"Verklaring van Recife" of "Verklaring van de waarden van de mens"
af. Tijdens deze verklaring legde Prof. Caycedo uit dat hij de
sofrologie ontwikkelt in een poging om de waarden van de mens te
redden van de huidige beschavingscrisis.
Onder waarden van de mens verstaat de sofrologie de specifieke
kwaliteiten die het menselijk wezen karakteriseren en die voorzien
zijn van een individueel, origineel en transcendentaal bewustzijn.
De waarden van de mens kunnen volgens de sofrologie geklasseerd
worden in drie categorieën, die onderling sterk zijn verbonden door
hun oorsprong. Namelijk biologische, existentiële, historische
waarden. Deze waarden zijn eigen aan het natuurlijk bewustzijn en
worden ontdekt in de eerste cyclus van de methode.
De biologische waarden situeren zich op het vlak van de menselijke
biologie: het genetisch kapitaal, het cellulair geheugen, de integratie
van de moleculaire structuren, de functie van het weefsel, de
integratie van het individu, het voortbestaan van de soort en de
integratie van het bewustzijn, een essentiële kwaliteit die eigen is aan
de mens.
De existentiële waarden zijn verbonden aan het menselijk gedrag en
zijn verankerd als vitale gevoelens in de biologische waarden zoals:
de individualiteit, de samenstelling van het gezin als basiskern voor
de familie, de familie als fundamentele structuur van het sociaal
leven en de sociale integratie die nodig is voor het functioneren van
een levend organisme: de totale mensheid.
De historische waarden vormen het patrimonium en de zoektocht naar
de mensheid doorheen de eeuwen zoals de religie in al zijn facetten,
de politiek in al zijn uitingen, de wetenschap, de kunst, de cultuur en
de communicatie.
De waarden vormen een belangrijke pijler voor de sofrologie. De
sofrologie richt zich meer en meer naar de axiologie
(een leer die de waarden bestudeert en die ze ook bestudeert als een
existentiële structuur).
Op 17 mei 2001 in het auditorium van de Rechten van de Mens aan
de Universiteit van Genève, hield Prof. Caycedo een toespraak met
als thema: "Verklaring van de radicale en existentiële waarden van de
mens". Hij voegde er nieuwe inzichten aan toe en dit resulteerde in
de "Verklaring van Genève".
"Volgens Prof. Caycedo beleven wij op dit ogenblik de grootste crisis
van de geschiedenis, want de waarden worden aangevallen op
biologisch niveau. De ontwikkeling van de beschaving staat op het
spel. Het proces van desintegratie kan leiden tot destructie van onze
cultuur. De oorzaak van dit proces ligt in het feit dat de mens de
aangepaste structuren ontbreekt om zich te beschermen tegen de
realiteit, die hij voor de eerste keer in zijn leven beleeft. De
consumptiemaatschappij of de massabeschaving heeft het individu in
een wereld gestort zonder betekenis en heeft zijn biologische
waarden aangetast.
Volgens Prof. Caycedo bestaat de enige oplossing er in de genetische
reserves die binnen de biologische structuren van de mens aanwezig
zijn te mobiliseren. De wetenschap heeft haar enorm potentieel en
haar mogelijkheid om nieuwe structuren te ontwikkelen aangetoond.
Dit kan leiden tot de mogelijkheid om zich aan te passen aan nieuwe
omstandigheden.
De verklaring van de waarden van de mens wordt als een
basisgegeven en een toekomstvisie gehanteerd voor de Caycediaanse
Sofrologie.
Deze verklaring is ook te beschouwen als de start van de
ontwikkeling van een nieuw bewustzijn.
In de praktijk van de tweede of radicale cyclus, worden de radicale
waarden ontdekt. Dit zijn in wezen fenomenologische waarden,
zonder dewelke de mens niet zou zijn wie hij is.
In de derde of existentiële cyclus worden de waarden ontdekt die
dienen om het menselijk bestaan aan te moedigen en er zin aan te
geven.
De essentiële waarden zijn: de vrije keuze, de driedimensionaliteit, de
verantwoordelijkheid en de waardigheid.
2.9 De eigen, originele en vivantiële
handelswijze volgens Prof. Caycedo
De theorieën, de terminologie en de technieken die de methode
Alfonso Caycedo samenstellen zijn eigen en origineel.
De methode bestaat uit drie technieken:
1 De Dynamische Relaxatie volgens Prof. Caycedo (RDC) bestaat uit
12 graden en specifieke technieken van elke graad.
2 De Caycediaanse Sofrologische Training (CST) bestaat uit
verschillende protocols
3 De Sofro-Vivantiële Analyse volgens Prof. Caycedo
De methode is gebaseerd op een origineel proces bedacht door Prof.
Caycedo.
Hij heeft er de naam "Vivance Phronique" aan gegeven.
Vivance is een neologisme dat door Prof. Caycedo werd
uitgevonden.
En dit geïnspireerd op het Spaanse woord "vivencia", de beleving.
Het is meer dan het woord beleven.
De beleving gebeurt door zich los te maken van vooroordelen en
gebeurt in het bewustzijn door alle mogelijkheden te aanvaarden.
De fronische beleving werd gecreëerd om de belangrijkste werkwijze
aan te geven in heel de methodologie die eigen is aan de
Caycediaanse Sofrologie.
Het houdt in dat men in de sofronisatie de diepste ervaring van de
ontmoeting tussen geest en lichaam activeert.
De vivantia is een handeling van het bewustzijn, en laat ons toe de
gewaarwordingen, ideeën en gevoelens op een unieke manier op te
vangen. Het gaat dus over de innerlijke ervaring van de fenomenen
die ieder van ons binnenin voelt.
Lopez Ibor stelt: "..men spreekt over een emotieve impact. Impact
betekent shock met penetratie, zoals die van een projectiel in het doel.
De emotieve shock is diep doorgedrongen en heeft zich in het
psychische leven van het subject genesteld. Het is een door hemzelf
beleefde ervaring. De beleving is geen elementair feit, maar iets dat
deel uit maakt van heel het psychisch leven".
De vivantiële herhaling leidt tot transformatie.
Na elke vivantiële ervaring zijn de dingen nooit meer zoals ervoor.
Door de herhaling gaat men meer dingen ontdekken en dit uit zich in
gedrag.
Heel de sofrologische, Caycediaanse methodologie steunt op dit
vivantieel proces.
Het proces wordt op gang gezet door de ademhaling, de corporaliteit
en de intentionaliteit.
Eenmaal men begint, ontwikkelt men naar een andere dimensie.
Door de opeenvolging van de fenomenen ontdekt men het omsluierd
bewustzijn.
2.10 Caycediaanse theorie van de dynamische
integratie van de mens
QuickTime™ and a
TIFF (ongecomprimeerd) decompressor
are needed to see this picture.
Volgens Pof. Caycedo bestaan er drie werelden die worden
voorgesteld door een kelk
• De wereld van de onderliggende biologische fenomenen:
Cfr.figuur: basis van de kelk, de nacht, de geschiedenis.
Deze biologische structuren vindt men terug in de wortels van de
menselijke biologie ter hoogte van de moleculen en de cellen. Deze
structuren zijn echter stil in het normaal bewustzijn maar worden
herbeleefd in de sofrologische training.
• De wereld van de latente fenomenen:
Cfr. figuur: middelste deel van de kelk, overgang tussen de biologie
en het bestaan (manentie, retromanentie).
Deze omvat de universele structuren die grenzen aan het
onderliggende en het latente, en bevat ook onze individuele
inhouden. Dit opstaande deel coördineert onze individualiteit, onze
persoonlijkheid en onze identiteit.
• De wereld van de tegenwoordige fenomenen:
Cfr.figuur: bovenste deel, de kennis, de dag.
Naar boven toe geopend naar het onbegrensde bestaan zoals het
bewustzijn. Deze omvat de wereld van de observeerbare fenomenen.
De dynamische integratie van de mens is volgens Prof. caycedo, de
fenomenologische daadkracht die zich vanuit de biologische wereld
projecteert in de aanwezige wereld en in het bestaan.
Iedere ochtend, bij het wakker worden, verlaten we de biologische en
latente wereld, om ons te werpen in de tegenwoordige wereld, die
ons bewustzijn onthult, na een nacht van integratie.
Elke avond bij het slapengaan zullen alle verworvenheden van
overdag in onze diepe stucturen worden opgeslagen.
Door de specifieke technieken van de sofrologie, wordt de
dynamische integratie versterkt, op het diepste niveau van het
bewustzijn. Door de basistechniek, de manentie, laat men het
biologisch kapitaal opstijgen in het bestaan. En door de
retromanentie prent men de biologische wereld in, om te bestaan.
De capaciteiten van het bestaan zullen hier vergroot uitkomen.
De capaciteiten van het sofronisch bewustzijn, zijn volgens Prof. Caycedo,
universele structuren die vervat zijn in de latente en onderliggende
werelden van het bewustzijn.
Cfr. figuur: h: stille waarden, n: neutrale waarden, +: positieve
waarden, -: negatieve waarden. Door de positieve activatie, die eigen
is aan de Caycediaanse sofrologie, benadrukken we de positieve
structuren. Dit wil niet zeggen dat we de negatieve ontkennen. Door
een harmonieuse actie van vrede en hoop verkrijgt men een
kapitalisatie van stille structuren, die men zal omzetten in positieve
structuren. Die op hun beurt een neutralisatie-effect hebben op de
negatieve structuren en bijgevolg positieve resultaten opleveren.
3. Caycediaanse sofrologie &
psychotherapie
Volgens Dr. P. Guirchoun, klinische psycholoog, situeert de
Caycediaanse Sofrologie zich binnen de geneeskunde en binnen de
psychologie. Vandaar dat de Caycediaanse Sofrologie wordt
toegepast bij kanker, spasmofylie, depressie, angst,... met andere
woorden het "lijden" van de mens. Dr.Guirchoun benoemt dit als "het
existentieel lijden".
Onder het existentieel lijden verstaat men : " een onaangename
gevoelige en affectieve beleving verbonden aan een fysiek en psychisch
symptoom uit het verleden, heden of toekomst, reëel of ingebeeld en waarvan
het subject bewust is."
Met andere woorden is het een negatieve existentiële beleving.
Het existentiële lijden is dus een bewustzijnsproces die subject
gebonden is. Dit wil zeggen dat de beleving verschillend is volgens
het individu, volgens de omstandigheden en volgens het moment.
Het betreft een emotie, een gewaarwording die toeneemt bij schrik,
stress, ziekte, angst, wanhoop, eenzaamheid, zorgen,...
Het existentieel lijden is dus een psychologische gebeurtenis.
Wanneer de fysieke of mentale integriteit van het individu wordt
bedreigd, of is aangetast, dan is de relatie met zichzelf of met de
wereld in verwarring.
Het subject verliest het geloof en deze existentiële verwarring leidt
tot een verlies aan zelfvertrouwen, van optimisme en een gevoel van
onevenwicht installeert zich. Het bewustzijn en de existentie van het
subject lijden hier onder.
Vanuit de Caycediaanse Sofrologie werkt men in op dit existentieel
lijden. Het sofrologisch werk bestaat er niet alleen in een beter-zijn,
een beter leven aan de persoon aan te bieden, maar wel een wel-zijn,
een volwaardig existeren. Caycediaanse Sofrologie is meer dan een
verzameling aan ontspanningstechnieken, maar is een methode die
het gevoel van existentie versterkt.
Ook om die rede neemt men afstand van het symptoom, om zich te
richten naar het lichaam in zijn totaliteit. Dit geldt zowel voor
organische symptomen (tachycardie, hoofdpijn,..) als voor psychische
symptomen (angst, depressie,..)
Therapeutisch schema:
Ik heb een lichaam
en een geest" " }
HEBBEN
{ "De ontdekking
van zijn rijkdom"
Waarmee ik mij
goed kan voelen }
WELZIJN
{ "De ontdekking
van
de
mogelijkheden"
BETER ZIJN
{ "De stap naar de
existentie"
Steeds beter
beter leven }
Tot het zijn }
HEBBEN
en
ZIJN
{"De
transformatie"
ZIJN
De Caycediaanse Sofrologie, dient te voldoen aan
6 voorwaarden, om niet te vervallen in een aanvulling
binnen de psychologie:
1. Coherentie in de methodologie: d.w.z. moet als een
volwaardig programma worden uitgewerkt.
2. Globaal: d.w.z. moet inwerken op alle dimensies van het
zijn.
3. Gestructureerd: d.w.z. moet gebaseerd zijn op een
doordachte therapeutische progressie.
4. Structureel: d.w.z. moet inwerken op de structuren en niet
op de inhouden. Het betreft een ontdekking, verovering en
transformatie van de persoonlijkheidsstructuren.
5. Georiënteerd: d.w.z. moet gericht zijn naar een bepaald
doel namelijk het gevoel te existeren.
6. Aangepast: d.w.z. moet aangepast zijn aan
persoonlijkheid, intellectueel niveau van de persoon.
de
4.Bronnen:
• Colyn
S., Drs. J.A.Snijders, Dr.R.W.Trijsburg: Leerboek
integratieve psychotherapie, de Tijdstroom,Utrecht,2003
• Chéné P.A.Sophrologie. Champs d’application. Ellébore,
Paris,1999
• Chéné P.A.Sophrologie. Fondements et méthodologie,Ellébore,
Paris, 2001
• Chéné P.A.Inleiding in de Caycediaanse sofrologie, Streven naar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
evenwicht tussen lichaam en geest,Roularta books,Roeselare, 2004
Dennett Daniel C., Het bewustzijn verklaard,Olympus,1999
Vandeweghe Nicole, Dynamisch onthaasten, Globe, 2005
Vervoort Maja & Weiland Monique,Therapiewijzer,Archipel,
Amsterdam-Antwerpen, 2003
Donald Palmer, Filosofie voor beginners, Het Spectrum, 2005
Payen de la Ganderie A.,La sofrologie autrement, Jacques
Grancher, Paris, 1993
Sophrologie Caycedienne, En Médecine et en Prophylaxie
Sociale,1995, N°2, P6-P12
Sophrologie Caycedienne, En Médecine et en Prophylaxie
Sociale,1995, N°3, P5-P20
Sophrologie Caycedienne, En Médecine et en Prophylaxie
Sociale,1995, N°4, P4-P14
Sophrologie Caycedienne, En Médecine et en Prophylaxie
Sociale,1996, N°2, P3-P13
Revue Officielle de la Fondation Alfonso Caycedo, N° 31, P3-P8
Revue Officielle de la Fondation Alfonso Caycedo, N° 40, P3-P17
Revue Officielle de la Fondation Alfonso Caycedo, Symposium
national des sophrologues, Numero Special, La dimension
présentielle de l'ëtre.
Bulletin des Sophrologues, édité par le syndicat Nationale des
Sophrologues,Mars 2006, N°32
5.Literatuur:
• http://www.kunstbus.nl/verklaringen/fenomenologie.html
•
•
•
•
•
•
•
http://www.kunstbus.nl/verklaringen/martin+heidegger.html
http://www2.eur.nl/fw:claus/Huss/Husstekst.html
http://www.gerardnuman.nl/bartels.html
http://www.library.uu.nl/digiarchief/dip/diss/01872593:dl2h2.pdf
http://www.vlaamsesofrologen.be
http://www.iscasof.org
http://www.sofrologie-caycedienne.com