Thema Agridagen 2010 Waterkwaliteit moet goed in beeld zijn

Thema Agridagen 2010
Waterkwaliteit moet goed in beeld zijn.
Water wordt in vele veevoedingshandboeken omschreven als het vergeten nutriënt.
Een slagzin die zeker op zijn plaats is. Water is immers niet alleen belangrijk bij de vertering van
voeding, maar is ook noodzakelijk bij allerlei reacties in het lichaam.




Verwijderen van toxische stoffen.
Transport van nutriënten en andere stoffen in het lichaam.
Regulering van lichaamstemperatuur.
Productie van lichaam- en verteringssappen
Specifiek in de varkenshouderij bestaat er een vast verband tussen de voer- en wateropname.
Die verhouding ligt op 1 : 2,2. We mogen dan misschien ook wel zeggen dat water minstens
dubbel zo belangrijk is als voer.
Wanneer een optimale groei wordt nagestreefd, dan is het ook noodzakelijk om voldoende
drinkwater van een goede kwaliteit ter beschikking van de dieren te stellen.
Meestal is water van drinkwaterkwaliteit aan de bron, maar is die
drinkwaterkwaliteit van het water ver te zoeken als het uiteindelijk aan het dier aangeboden
wordt.
Toch wordt dit probleem niet altijd efficiënt aangepakt omdat het thema “water” een
ondergeschoven kindje is op de meeste varkensbedrijven. Meestal worden de oplossingen voor
de problemen gezocht bij verschillende personen en firma’s:
•
•
•
•
•
bij dierenarts
bij voerleverancier
bij Schippers
bij ventilatie
niet bij het water……………
Specifiek voor de intensieve veehouderij kan water ook een functie hebben als drager van
voedings- en/of geneesmiddelen. Hiervoor moet het water en het leidingsysteem een bepaalde
minimumkwaliteit hebben. Medicijnen, vitaminen en zuren verliezen immers hun werking in een
vuil systeem.
Als de waterkwaliteit niet goed in beeld is, dan kunnen die dure medicamenten of supplementen
een groot deel van hun effectiviteit verliezen. Naast het directe verlies, geeft dit ook een
probleem naar bedrijfsvoering toe omdat je nooit het gehoopte effect verkrijgt van een
ingestelde behandeling. Ook resistentieproblemen kunnen voorkomen als medicatie niet goed
opgelost geraakt en ergens in het systeem blijft ‘hangen’.
Onderzoek wijst uit dat 60-70% van het drinkwater geen goede kwaliteit heeft
Parameter
Varkens
Mensen
Goed
Afwijkend
Goed
Max. ’05
pH
5 - 8,5
<4 en >9
7,8 -8,04
7,0 – 9,5
Ammonium (mg/l)
<1,0
>2,0
<0,2
<0,05
Nitriet (mg/l)
<0,1
>1,00
<0,1
<0,01
Nitraat (mg/l)
<100
>200
<50
2
Chloride (mg/l)
<250
>1000
<150
7
Natrium (mg/l)
<400
>800
<150
17
Sulfaat (mg/l)
<150
>250
<150
<5
Parameter
Varkens
Mensen
goed
afwijkend
Goed
Max. 05
IJzer (mg/l)
< 0,5
> 10,0
< 0,2
0,04
Mangaan (mg/l)
< 1,0
> 2,0
< 0,05
<0,01
Hardheid (°D)
< 20
> 25
Coliforme
bacteriën (kve/ml) <100
>100
0
0
Totaal kiemgetal
(kve/ml)
>100.000
<10
3
<100.000
5,7
Bij watercontrole is de bepaling van het kiemgetal erg belangrijk.
•
•
•
•
•
geeft een indicatie over de inwendige hygiëne van het drinkwatersysteem
geeft een oordeel over de besmetting met kiemen van het drinkwater
Hoe hoger kiemgetal, hoe meer bacteriën (legionella, streptococcen, salmonella,
clostridium)
hoog kiemgetal is niet zichtbaar
Mogelijke toxine uitscheiding
(beschadiging lever, huid, nieren)
Mens: grenswaarde kiemgetal (o.a. coliforme bacteriën) gebaseerd op maximaal 1:10.000 mensen
per jaar ziek
2005: 45 % van onderzocht drinkwater is minder/niet geschikt voor varkens
 Oorzaak:
– Bacteriologisch verontreinigd 22 %
– Té hoge hardheid
21 %
– Té veel ijzer
15 %
– Combinaties
32 %
Waarom gaat het mis met het drinkwater in de stal ?
Als iemand gewezen wordt op het belang van een goede waterkwaliteit, beseft hij snel dat het
inderdaad zeer belangrijk is. Hoe komt het dan dat er zo weinig aan gedacht wordt en vaak ook
te laat?
•
•
•
•
•
Geen aandachtspunt in het management
Slechte en vervuilde waterleidingsystemen
Water gebruiken als transporteur
Problemen met controle
Temperatuur
Bedrijfsreportage
Bedrijf:
Voorlichting:
Frans Vandekeybus
Beverdonkstraat 20, 2920 Kalmthout
firma Schippers, Grens 114, 2370 Arendonk
Guido Coppens
0495/30.00.36
[email protected]