Heilige seksualiteit Tekst: Gedeeltes uit Leviticus hf. 15 en 18 © Jeroen Sytsma te Middelburg Aanwijzingen voor de liturgie: Na de zegengroet: Liedboek Gezang 457:1,3,4 Na de wet: Psalm 111:1,2 [of ‘Schuldbelijdenis / genadeverkondiging’ met ‘wet’ na de preek] lezing en tekst: Leviticus 15:16-19 en 18:1-9, 19-30 (*) Na de lezing: Psalm 111:6 Na de preek: Liedboek Gezang 473:1,5,9,10 of: Na de belijdenis: Gezang 174 Na de collecte: Psalm 98:3 (*) Introductie Schriftlezing (eventueel): De hoofdstukken 15 en 18 uit Leviticus worden weinig gelezen of bepreekt. Ze gaan over heilige seksualiteit. In het bijbelboek Leviticus gaan maar liefst 4 van de 26 hoofdstukken over seksualiteit. Daarom is het toch goed eens naar dit oude boek uit een heel andere tijd te luisteren. Over een onderwerp dat altijd actueel blijft. Van deze preek is op verzoek een digitale versie met PP-presentatie beschikbaar. Aanwijzing bij de powerpoint: elk punt start met een nieuwe dia. De laatste dia bevat het bijbelgedeelte waar de preek mee eindigt. * 1. Kinderpreek [dit gedeelte kan eventueel weggelaten worden] Kijk eens goed naar foto op de beamer! Wie zijn dit denk je? Precies: Adam en Eva! De eerste twee mensen, de eerste man en de eerste vrouw. Aan de ene kant lijken ze heel erg op elkaar. Je ziet meteen dat het twee mensen zijn. Maar ze zijn ook heel verschillend. Adam is echt een man met een gespierd lijf en een baard. Eva is echt een vrouw: ze is blanker en slanker en ze heeft borsten. God maakte de mens. Maar van de mens maakte hij twee verschillende soorten: jongen en meisje, man en vrouw. Dat weet je natuurlijk allang. Waarom vertel ik het dan nog eens? Om je er even goed over na te laten denken. 1 Dingen die je allang weet kun je gewoon gaan vinden. Maar dit is niet gewoon! Dit is één van de grootste wonderen die God bedacht heeft. Man en vrouw. Allebei mens, en toch zo verschillend. En het wonder wordt nog groter, want een man en een vrouw kunnen samen een nieuw mensje krijgen. We hebben in de bijbel gelezen over wat daar voor nodig is: In het lichaam van de man wordt zaad gemaakt. En in het lichaam van de vrouw is een kamertje waar het nieuwe mensje kan groeien. Dat kamertje noemen we de baarmoeder. Het wordt elke maand vernieuwd. Dan is een vrouw ongesteld. Leviticus 15 vertelt erover. Man en vrouw zijn, kinderen krijgen, de bijbel vertelt er van alles over. God maakt er gelukkig geen geheim van. En het belangrijkste wat je moet weten is dit: We hebben het over het allergrootste wonder dat er bestaat. God heeft jongens en meisjes bedacht! En dat een man en een vrouw samen een kindje kunnen krijgen! Je mag best trots zijn op God dat hij zoiets knaps heeft gemaakt. En jij mag trots zijn dat je een jongen of een meisje bent, en straks een man of een vrouw gaat worden. Kijk nog maar eens goed naar Adam en Eva. Onze God is super! En als je hier nog meer over wilt weten: vraag het maar aan je vader en moeder. Die hebben jou gekregen, dus ze weten er alles van! En zij kunnen jou het allerbeste vertellen over jongen en meisje zijn, over vrijen en kinderen krijgen. Als je goed kijkt naar Adam en Eva, dan zie je ook nog dit: Adam en Eva in het paradijs hebben geen kleren aan, maar toch heeft de schilder ze niet helemaal in hun blootje geschilderd. Er zitten - heel toevallig – een paar blaadjes voor, zodat je niet alles kunt zien. Dat hoort ook bij jongen en meisje zijn: Je lichaam is van jou. Niemand mag dat zien of voelen als jij dat niet wilt. Daar is de Bijbel ook heel open over. Leviticus 18 vertelt er over. Niemand mag zomaar aan jouw blootje komen. Dat is van jou. Een kunstwerk van God. Dat mag niemand kapot maken. * 2. Seksualiteit en onreinheid (hf 15) 2 Seks is een geschenk van God.1 Je mag er vrijuit over praten, zij het met eerbied. Je mag er volop van genieten, zij het binnen de bescherming van het huwelijk. Dat is kortgezegd de rode draad door de Bijbel. Wel eerbied, geen taboe. Maar dan lees je de wetten van Mozes: hebben een man en een vrouw gemeenschap gehad, dan zijn de allebei de verdere dag onrein. En een vrouw die menstrueert is zelfs zeven dagen onrein. Waarom eigenlijk? Is er toch iets mis met seks? Toch weer een taboe? Is het eigenlijk zondig, maar ja zonder dat komen er geen kinderen? En hoe zit dat dan met de rest van de Bijbel? Je leest daar toch ook het Hooglied, waar de liefde zo bezongen wordt dat je het er warm van krijgt!? Let goed op: Als God iets onrein verklaart dan is dat niet omdat het inzichzelf vies of zondig is. Denk maar aan de hazebout, die we in Lev. 11 tegenkwamen. Prima vlees, maar toch: onrein, verboden te eten. Die onreinverklaring is puur een keuze van God. Hij wil een scheiding aanbrengen in het leven. Hij wil dat de Israëlieten steeds weer herinnerd worden aan hun God. En herinnerd worden aan het grote gevaar van bij God vandaan raken. God maakt scheiding. Een scheur in het bestaan, die duidelijk wil maken hoe diep de zonde is ingevreten. En daar gebruikt God het dagelijkse leven voor. Eten bijvoorbeeld. En seksualiteit dus ook. Dit prachtige geschenk van God kon niet in pure reinheid genoten worden. En het wonder van menstruatie en de mogelijkheid van nieuw leven is omgeven met gebrokenheid en afzondering. In de tijd waarin wij leven ligt het accent helemaal op de lichamelijkheid van seksualiteit. Vrij met wie je maar wilt, maar zorg dat je geen soa krijgt of zwanger wordt. Vrij veilig! In bijbel ligt het accent helemaal op de heiligheid van seksualiteit. Vrij heilig! Heiligheid: Seksualiteit is door God gemaakt. Wat een wonder. Erotiek als geschenk. Heiligheid: Seksualiteit door God apart gezet en met beschermende regels omgeven. Want wat een zonde is er in je leven. Juist ook rondom je seksuele gedachten en daden. Hoe goed is het als je daar aan herinnerd wordt. 1 met gebruik van: Mieke Brink, Van alle tijden, 28v. 3 En weer leeft van rein worden, van vergeving krijgen. En wij vandaag? Maakt seks je onrein? Nee, na Jezus gelden deze wetten zo niet meer. God herinnert ons niet meer aan de zonde mbv. allerlei regels rond bv. eten en sekualiteit. God steekt veel dieper af in je leven: Hij geeft je de heilige Geest. En één van de taken van de Geest is je te overtuigen van zonde. Zo zei Jezus dat. De heilige Geest opent van binnenuit je de ogen voor wat mis is in je leven. En dan ontdek je dat alles van het leven gebroken is. Alles van het leven kan je eraan herinneren als je door de Geest leert kijken. Tegen jouw gebrek aan liefde en je teveel aan egoïsme loop je bij alles in het leven aan. En dat hele leven wil God herstellen, met vergeving en vernieuwing. Zonde gaat altijd dieper dan je denkt, maar vergeving en de heilige Geest doen dat ook! Want God wil je hele leven heilig maken, richten op Hem. * 3. Seksualiteit en de wereld om je heen (hf 18:1-4) Bar en boos. Een hele cultuur gericht op seks. Nee, ik heb het niet over onze samenleving vandaag. Ik heb heb het over het Kanaän waar het volk Israël naar op weg was. De bijbel vertelt er over. En ook uit andere bronnen weten we er van: In Kanaän draaide alles vruchtbaarheid. Om veel kinderen krijgen en grote oogsten. En om dat te bereiken had men van seks een afgodsdienst gemaakt. Mannen gingen naar de tempel om seks te hebben met priesters en priesteressen. Zo wilden ze de afgod stimuleren de vrouwen vruchtbaarheid te geven. Ouders gaven hun kinderen aan de tempel waar ze moesten dienen als tempelprostituee. Mannen met mannen, vrouwen met dieren. De hele schepping werd overhoop gehaald om maar indruk op de goden te maken. En de mannen konden hun gang gaan. Ze waren het hoofd van de clan, en beschouwden alle vrouwen en meisjes daarin als hun bezit. Een hele cultuur gericht op seks. Bar en boos. En daar was Israël naar onderweg! En dat betekende gevaar! Want voor de mannen van Israël was deze afgodsdienst maar al te aantrekkelijk. Zo vaak als je maar wilt, met wie je maar wilt, de duivel weet wel hoe hij mannen naar een afgodstempel krijgt ... En dus geeft God regels voordat ze het beloofde land binnentrekken. 4 En waarschuwt hij met strenge straffen als de Israëlieten de regels overtreden. 4 van de 26 hoofdstukken van Leviticus gaan over seksualiteit. En daarmee gaan ze vooral over anders zijn. God zegt: Ik wil niet dat jullie leven als de Kanaänieten. Ik wil niet dat je gemeenschap hebt met iemand die familie van je is. Ik wil niet dat je je kinderen aan de afgod afstaat. Ik wil niet dat getrouwde hetero mannen het met mannen in de tempel doen. Ik wil niet dat je seksuele omgang hebt met de vrouw of man van een ander. Ik wil geen oversekste samenleving, ik wil een heilig volk. En onze wereld? Onze tijd? In 1873 voorspelde ene John Stuart Mill dat de aandacht voor het seksuele zou afnemen, naar mate de beschaving zou voortschrijden. Hij zei: "Ik acht het zeer waarschijnlijk dat deze bijzondere hartstocht volkomen beheerst zal worden door de rede." Hoe kan een mens zich vergissen! Het tegendeel is gebeurd. Hoe meer vertrouwen op de rede, op ons verstand, op wat mensen tot stand kunnen brengen, hoe minder ruimte er bleef voor God, geloof en heiligheid, en hoe meer ruimte er kwam voor uitspatting en losbandigheid. De porno-industrie maakt dankbaar gebruik van de technische vooruitgang. In onze samenleving is seks overal. Overheerst bloot en sexy de reclame. En moet een beetje film z'n verplichte vrijscene hebben. Je zag het en je ziet het overal in de wereld: Waar God wordt verlaten krijgt seksualiteit de status van afgod. Wij lijken Kanaän wel, een oversekste samenleving. En net als voor de Israëlieten betekent dat gevaar. Voor mannen en vrouwen van God. En de uitdaging anders te zijn. Durf maar anders te zijn. Koester gerust een soort heilige trots dat je bepaalde programma's op tv niet kijkt. Of dat je gemeenschap bewaart tot je getrouwd bent. Of dat je bepaalde producten niet koopt omdat er op een smerige manier reclame voor gemaakt wordt. Of dat de enige vrouw die jij naakt ziet je eigen vrouw is. Of dat je niet allerlei heilige lichaamsdelen als scheld- of stopwoord gebruikt. Wees anders! Wees heilig. Wie durft?! * 5 4. Seksualiteit en oordeel (18:24-30) Misschien denk je: dit is weer zo'n typische preek over seks, het begint positief met dat God de seksualiteit gemaakt heeft en zo, maar al snel volgt dan de ene waarschuwing na de andere. Waarom toch altijd zo waarschuwerig, juist als het over liefde en seksualiteit gaat? Vinden we dan stiekem toch dat het vooral slecht, vies en zondig is? Nee, beslist niet. Het is niet het een of het ander. Mooi of zondig. Het gaat samen op. Juist omdat het zo mooi is is het zo belangrijk het mooi te houden. Juist omdat het seksuele je als mens zo diep kan beroeren, is het belangrijk die krachten onder controle te houden. En vergeet niet, die mooi geschapen seksualiteit, de lichamelijke aantrekkingskracht, de liefdesgevoelens, je beleeft ze in een door en door zondige en verrotte wereld. Juist op seksueel terrein heeft de duivel ongelooflijk veel vindingrijkheid laten zien. Alles kan, alles mag. En dan wordt het bederf van het beste wel het slechtste. Ja, er is alle reden om te waarschuwen. Zo gaat dat toch: Hoe kostbaarder een schat, hoe beter hij bewaakt wordt. Hoe sterker een bepaalde kracht, hoe beter je er tegen beschermd moet worden. God verbindt zijn oordeel aan losgeslagen seksualiteit. Het beloofde land zal jullie uitspuwen, zo waarschuwt God de Israëlieten voor wanneer ze zich niet aan zijn regels houden. In Lev. 20 schrijft God zelfs de doodstraf voor in bepaalde gevallen van overspel. Dat kunnen we vandaag de dag alleen nog met een niet begrijpende huivering lezen. Wat was het God ernst! God verbindt zijn oordeel aan losgeslagen seksualiteit. Hoe gaat dan vandaag in Nederland? Alles kan en mag, geen wonder dat we een economische crisis hebben ... ?? Zo stellig kunnen we dat natuurlijk niet beweren!! God leidt de geschiedenis, maar hoe, dat weten we niet. Maar het verwoestende van verkeerde omgang met seksualiteit is overduidelijk. Het echtscheidingspercentage gaat richting de 50%. Honderdduizenden kinderen groeien op met gescheiden ouders. En maar al te vaak is de reden: Pa of moe vonden hun seksuele behoeftes belangrijker dan knokken voor een stabiel gezin. Geen seks voor het huwelijk ouderwets? Pubers moeten het maar uitzoeken en er vooral op los experimenteren? De opvoeddeskundige Beatrijs Smulders (geen christen voor zover ik weet) zegt hierover: 6 'seksualiteit is een dodelijk wapen in de handen van wispelturige, hormonale pubers. Wordt makkelijk een machtsspelletje, een consumptieartikel of een manier om aandacht te krijgen.' God verbindt zijn oordeel aan losgeslagen seksualiteit. Foute seks is slecht voor je. Zo simpel is het. * 5. Seksualiteit en leven (18:5) Lev. 18:5 is een bekende tekst. Deze tekst wordt verschillende keren in de bijbel aangehaald. Mijn bepalingen en regels schenken leven aan wie ze volgt. Met andere woorden: Gods geboden zijn goed voor je! Ze brengen het paradijs een stukje dichterbij. God is niet, zoals veel mensen denken, de grote spelbreker als het gaat om seksualiteit, maar de bedenker ervan. Zijn bepalingen en regels schenken leven. Dat geldt ook voor het terrein van liefde, huwelijk en seksualiteit. Als je je aan Gods geboden houdt is de kans op een geslachtsziekte vrijwel nul. De kans op een sterker en duurzamer huwelijk veel groter. Je kinderen groeien veiliger en stabieler op. En de kans dat zij later een stabiele relatie krijgen is veel groter. En ik durf het bijna niet te zeggen, maar uit onderzoek blijkt dat christenen die overtuigd zijn van de goedheid van Gods geboden gemiddeld een beter seksleven hebben. Gods geboden zijn goed voor je. Daar hoort trouwens ook bij dat niet je seksleven, maar God de belangrijkste voor je is! * 6. Seksualiteit en Jezus Wat moeten we met Leviticus over seksualiteit nu we leven in de tijd na Jezus? Er is veel veranderd. En er is veel hetzelfde gebleven. Wat is er veranderd? Je wordt niet meer onrein door het vrijen, maar je kunt door Jezus Christus al rein zijn voor, tijdens en na het vrijen. En in heel de rest van je leven. In Israël was het een constante afwisseling tussen rein en onrein zijn. En dat ging je hele leven zo door. Om moedeloos van te worden. Jezus Christus bracht de nieuwe tijd. 7 Hij heeft zichzelf voor ons gegeven om ons van alle zonde vrij te kopen, ons te reinigen en ons tot zijn volk te maken, dat vol ijver is om het goede te doen. (Tit. 2:14) Als je voor leven en sterven vertrouwt op de Heer Jezus, dan ben je al helemaal rein. Helemaal aanvaard. Helemaal heilig. Die reinheid die je van God krijgt maakt Jezus wel extra bijzonder. Want hij laat zien hoeveel dieper de geboden van God je leven raken. Jezus zei: Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: pleeg geen overspel. En ik zeg zelfs: Iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert, heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd. En daarmee zegt Jezus ook: Volgens de wet zoals die tot nu toe gold verdienen jullie allemaal de doodstraf. Maar Jezus is niet alleen radicaler als het om zonde gaat. Hij is het gelukkig ook met vergeving en een nieuwe kans. Denk aan dat prachtige verhaal over de overspelige vrouw die ze bij Jezus brengen. De Farizeeën zeggen dat ze eigenlijk gestenigd zou moeten worden. Dan zegt Jezus tegen hen: Laat wie zonder zonde is de eerste steen maar gooien. En tegen de vrouw zegt hij: Ga naar huis, en zondig vanaf nu niet meer. Wat moeten we met Leviticus over seksualiteit nu we leven in de tijd na Jezus? Er is veel veranderd. En er is veel hetzelfde gebleven. Luister maar tot slot naar het onderwijs dat Paulus geeft over heilige seksualiteit. (1 Thes. 4:1-8) Bijna alles wat hij schrijft vind je ook in Lev. 18, het is de NieuwTestamentische samenvatting ervan. Ònze heiligheidswet, ònze wet ten leven: Broeders en zusters, U kent de voorschriften die wij u op gezag van de Heer Jezus hebben gegeven. Het is de wil van God dat u een heilig leven leidt: dat u zich onthoudt van ontucht, dat ieder van u zijn lichaam heiligt en in eerbaarheid weet te beheersen en dat u niet zoals de ongelovigen, die God niet kennen, toegeeft aan uw hartstocht en begeerte. Schaad of bedrieg uw broeder of zuster in dit opzicht niet, want de Heer vergeldt dit alles. God heeft ons niet geroepen tot zedeloosheid, maar tot een heilig leven. Dus wie deze voorschriften verwerpt, verwerpt God. Amen 8