Hoorcollege 28 maart 2002

Activity based costing
Een scherpere en verfijnde kijk op
kostprijsberekeningen
Een getallenvoorbeeld
• Vier personen A t/m D eten bij een restaurant.
– A bestelt soep, varkenshaas met friet, en ijs voor een
totaalbedrag van € 35.
– B bestelt zalmsalade, gebakken kreeft en taart voor
een totaalbedrag € 50.
– C bestelt pizza, spare ribs en koffie voor € 30
– D bestelt vegetarisch voor € 45 en betaalt voor allen.
• Na een week wordt afgerekend, maar de kassabon geeft alleen een totaalbedrag aan: € 160
• Niemand weet meer de prijzen en uiteindelijk
betaalt iedereen € 160 / 4 = € 40 als gemiddelde!
Kostenveroorzakers
• In het getallenvoorbeeld betalen A en C teveel
(overcosting) en B en D te weinig (undercosting)
• Alle kostprijsberekeningen gebaseerd op totalen
(arbeid, materialen, overhead) gedeeld door aantal eenheden, vertekenen de werkelijke kostprijs.
– Zij gaan uit van uniformiteit van kostenveroorzakers
• Beter kosteninzicht wordt verkregen door het
productieproces te analyseren en te kijken, welke
productie-activiteiten de echte kosten veroorzaken (cost drivers)
• Dit gebeurt bij Activity Based Costing
Kostenplaatsen
Activiteiten
Toerekening naar
andere kostenobjecten
Kosten van
activiteiten
Kosten van:
producten
diensten
klanten
Activity based costing (vervolg)
•
Indeling in kostenplaatsen gebeurt op basis
van activiteiten in een 7-staps proces:
1. Identificeer de verschillende kostenobjecten (Soort
(eind)producten).
2. Identificeer de directe kosten, welke bij elk van de
producten behoort.
3. Bepaal de grondslag voor de kostenallocatie (kostenverbijzondering), zoals # opstarten machines
4. Bepaal de indirecte kosten welke kunnen worden
gekoppeld aan de allocatiegrondslag.
5. Bereken de prijs per eenheid voor iedere
allocatiegrondslag wat betreft de indirecte kosten!
Activity based costing (vervolg)
•
6. Reken de indirecte kosten toe aan de verschillende (eind)producten.
7. Bereken de totale kosten per eenheid product door alle toegerekende directe en indirecte
kosten bij elkaar op te tellen.
Voordeel is dat bij ABC veel minder kosten als
indirecte kosten worden toegerekend (zoals
energiekosten)
–
Kostenplaatsen in ABC zijn activiteiten in productieproces met duidelijk verband: oorzaak en gevolg
Rangschikking van kostenplaatsen
• Om enige structuur te brengen in de bedrijfsactiviteiten naar hoofdkostenplaatsen wordt
vaak gebruik gemaakt van volgende indeling:
– Kosten gerelateerd aan aantal eenheden output
– Kosten gerelateerd aan seriegebonden productie
(drukpers per apart folderontwerp)
– Product-ondersteunende (sustaining) kosten
(onderhoud apparatuur, controle monsters)
– Facilitaire diensten: salarisadministratie, bedrijfsveiligheid, en anderen
• NB: andere indelingen en opsplitsingen zijn gangbaar.