Hybride costing system: heeft kenmerken van job costing en process

Hoofdstuk 4
Job costing: aan ieder product wordt een verschillende hoeveelheid direct materiaal, directe
mensuren en (meestal) machine-uren voor de indirecte fabricagekosten toegerekend (=
maatwerk, stukproductie).
Process costing: grote hoeveelheid volkomen identieke producten of diensten waaraan
dezelfde hoeveelheden direct materiaal, directe mensuren en (meestal) machine-uren voor
de indirecte fabricagekosten worden toegerekend.
Hybride costing system: heeft kenmerken van job costing en process costing. Voorbeeld is
operation costing.
Waarom kostprijsberekening:
- Uitgangspunt verkoopprijs
- Ten behoeve van resultaatbepaling en voorraadwaardering
- Hulpmiddel efficiencybeoordeling
- Hulpmiddel beleidsbeslissingen
Kostprijs bepalen bij process costing:
1. Gewogen gemiddelde methode
 Voordelen: - relatief simpel
- betere weergave van kosten per product als de prijzen van
inputs periode tot periode verschillen
 Nadeel:
- gemiddelde kosten per eenheid van twee perioden wordt
samengevoegd, waardoor vergelijking met de ene periode niet
mogelijk is
 Kosten per EE =
in periode gemaakte kosten + waarde beginvoorraad
EE beginvoorraad + in productie genomen EE
2. FIFO-methode
 Voordeel:

- verschaft managers informatie over de verandering in de
kosten per product van periode tot periode. Ook informatie
voor planning en control doeleinden.
Kosten per EE =
In periode gemaakte kosten
in productie genomen
Het toerekenen van kosten op basis van standaardkosten (per EE) leidt bij beide methodes
tot dezelfde uitkomst. De kosten per EE zijn dan namelijk de gegeven standaardkosten en
die hoeven niet berekend te worden. Een andere manier van kostentoerekening is op basis
van werkelijke kosten (per EE).
EE = equivalentie-eenheden, wordt gebruikt om gereed product en producten in bewerking
tot elkaar te herleiden. Dus een eenheid gereed product. 75% gereed is 0,75 EE.
Met betrekking tot de kostentoerekening aan de EE onderscheiden we:
 Directe grondstofkosten
 Bewerkingskosten (conversion costs) = directe arbeid + indirecte fabricagekosten
Stappenplan FIFO en gewogen gemiddelde:
1. Bepalen stroom fysieke eenheden product
2. Herrekenen van stroom fysieke eenheden tot EE
3. Berekenen totale kosten die toegerekend moeten worden
4. Bepaal de kosten per EE
5. Reken de kosten toe aan gereed product en eindvoorraad producten in bewerking
Verschillen in kosten van gereed producten en winst in een periode bij de gemiddelde- en
FIFO-methode als:
 Directe grondstofkosten of bewerkingskosten per product per periode aanzienlijk
verschillen
 De voorraad goederen in bewerking relatief groot is ten opzichte van het aantal
eenheden gereedgekomen product
Halffabricaat = transferred in costs = output van afdeling (100% gereed) die weer als input
fungeert voor de volgende afdeling. De hoeveelheden hiervan zijn nodig voor overheveling
van de kosten van de ene naar de andere afdeling.