Het bijbelse kernwoord echtbreuk/overspel

Het bijbelse kernwoord echtbreuk, overspel, echtscheiding
I. Het Oude Testament
Nevenstaande en onderstaande gegevens
zijn verzameld uit Gesenius’ Hebr. und
Aram. Handwörterbuch; 16e Aufl. 1915
en
Abr.
Trommius,
Nederlandse
Concordantie (6e herz.dr.). Zie onder
I.A.a
I.A.a. Betekenis van de tekstgegevens
(OT)
* Ex. 20: 14: Gij zult niet echtbreken 1
* Lev.20:10: Een man ook die met
iemands huisvrouw overspel zal gedaan
hebben…, zal zeker gedood worden hij en
ook de overspeelster.
* Deut.5:18: Gij zult geen overspel doen ( =
Ex.20:14)
* Jer. 7:9: Zult gij stelen, doodslaan en overspel
doen..?
* Jer. 23:45: De profeten..van Jeruzalem
bedrijven overspel
* Ezech.16:38; 23:45: (Ik zal u richten) naar de
rechten der overspeelsters
* Hosea 4:2: De Heere heeft een twist met de
inwoners des lands, omdat er geen weldadigheid is en geen kennis van God in het land,
maar vloeken en liegen en doodslaan en stelen
en overspel doen..
* Job 24:15: Het oog van de overspeler wacht op
de schemering (denkend niemand ziet het)
* Spr. 6:32: Die met een vrouw overspel doet, is
verstandeloos; hij verderft zijn ziel, die dat doet.
* Jer. 5:7 Zij plegen overspel (bij hopen in het hoerenhuis)
* Jer. 3:3 U hebt een hoerenvoorhoofd
Vgl. verder Ps. 50:18; Spr. 29:23; 30:20; Jes. 57:3; Jer. 3:8, 9; 5:7; 9:2; 13:
27; 23:10; 29:23; Ezech. 16:32; 23:37, 43; Hos.2:4; 3:1; 4:13; Mal. 3:5 2
ISBE (E-Sword) zegt bij het woord ‘adultery’ (echtbreuk): ‘In de Schrift duidt dit
aan: seksuele omgang van een man, hetzij gehuwd of ongehuwd met een getrouwde
vrouw’ (vertaling).
2
In de afbeelding de gang van een bruidspaar naar het gemeentehuis.. Boven de
poort van het stadhuis in Gouda staan de woorden: Audite et alteram partem (hoort
ook de andere partij).’ Beloofd is beloofd. In de echt verbonden totdat de dood hen
scheidt?
1
1
I.A.b. Samenvatting en toepassing
1. Om te verstaan wat in bijbelse zin echtbreuk/ overspel is, moeten we het
monogame huwelijk als een instelling van God onze Schepper in bijbels licht
in het oog vatten. 3Het basale gegeven is wat dit betreft Gen. 1:27 waar we
lezen, dat God de mens in tweevoud schiep, man en vrouw en verder
Gen.2:24: ‘Daarom zal de man zijn vader en zijn moeder verlaten, en zijn
vrouw aanhangen; en zij zullen tot één vlees zijn.’ Deze woorden komen ook
in het NT terug. Terecht zegt het onder ons bekende en hoog gehouden
huwelijksformulier, dat God ook vandaag nog aan een ieder net als bij Adam
zijn huisvrouw als met Zijn hand toebrengt. Man en vrouw worden in de
verbintenis van een huwelijk zo met elkaar ‘verenigd’, dat in beginsel alleen
de dood nog kan scheiding maken. Daarmee is het huwelijk als iets
onontbindbaars ons gegeven en is echtbreuk/ overspel (met een derde in het
heilig spel) een schrikbarende aantijging van wat God voor ons in het heilig
verbond van het huwelijk heeft beoogd (Ex. 20:14; Deut.5:16). Daarom is
echtbreuk/ overspel steeds onder het volk van God gezien als een
afschuwelijke misdaad (Job 31: 9-12).
2. Wie deze heilige opzet van het huwelijk met voeten treedt door (in de
plaats van of naast zijn eigen huwelijkspartner) het bed te delen met de
vrouw van een ander, is tot de dood veroordeeld; hij en zijn minnares (Lev.
18:20; 20:10). 4 Zo staat het ervoor in het OT. Ik denk, dat in streng
orthodoxgezinde Islamitische landen zo’n bepaling meer letterlijk wordt
genomen dan in het zgn. christelijke westen.
3. Wij verstaan in elk geval de woorden van Ex.20:14 (gij zult niet
echtbreken) als: u mag de huwelijksband tussen u en uw man/uw vrouw
niet breken = uw huwelijk verbreken door overspel. De Herz. Statenvertaling
verklaart dit a.v.: Gij zult geen overspel doen. Dan gaat het hier dus niet
zondermeer over elke vorm van verbreken van het huwelijk (bijv. als
samenleven om allerlei redenen onmogelijk is geworden).
In de commentaar van Keil-Del;itzsch lezen we (in vertaling):
Overspel/ echtbreuk (Eng. adultery) het woord dat wordt gebruikt in
Lev. 20:10 van zowel de man als de vrouw ‫נָ ַאף‬,
betekent (te
onderscheiden van ‫ = זָ נָ ה‬ontucht bedrijven) de seksuele gemeenschap
van een echtgenoot met de vrouw van een ander of van een vrouw met
de echtgenoot van een ander.
Zie ook in mijn website onder voordrachten, sub Praktisch Theologische
Onderwerpen over: Het gezin in de Bijbel.
4
Volgens de rabbijnen (Siphra' bij deze plaats; Sanhedhrı̄n 52b): door worging. In
het NT wordt in Joh. 8:5 gedacht aan steniging, door Mozes bepaald. In Deut. 22:23
wordt steniging bepaald m.b.t. de persoon die een ondertrouwde maagd verkracht.
In Deut.22:22 wordt bepaald t.a.v. een man die overspel pleegt met een getrouwde
vrouw, dat zij beiden de dood moeten sterven. Wellicht werd dood door worging in
de praktijk wel als humaner straf gezien dan dood door steniging. Aldus ISBE
3
2
Dit verbod is niet slechts gericht tegen elke aanranding van het
dierbaarste bezit van de echtgenoot. Het tiende gebod beschermt
immers daartegen. Maar dit verbod houdt de heiligheid van het
huwelijk hoog als de goddelijke beschikking m.b.t. de voortplanting en
vermeerdering van het menselijke geslacht. En hoewel allereerst
gericht aan het adres van de man, is dit net zoals al de geboden die
werden gegeven voor de hele natie, geheel en al ook van toepassing op
de vrouw als op de man. Zo is het ook in Lev.20:10, waar we horen,
dat ontucht moest worden gestraft met de dood in het geval van zowel
de man als ook de vrouw.
4. Intussen laten deze Schriftgegevens, naast alle bovengenoemde en vele
andere teksten uit het OT, ons zonneklaar zien, dat
de God van Israël niet slechts ontucht (elke vorm
van seks buiten het huwelijk) haat 5 , maar evenzeer
ontrouw van gehuwden aan elkaar door overspel.
Laat ieder daarom de waarschuwing die ligt
opgesloten in Job 24:15; 31:9 ter harte nemen en er
zich voor wachten om in de schemering op de loer te
liggen. P.S.: Dat is bijzonder van toepassing op de
nacht van zaterdag op zondag, als alle cafés open
zijn tot drie uur. Vgl. Spr. 2:16, 17. 6
Helaas is de geschiedenis van Gods verbondsvolk,
ons in het OT verhaald, veelal ook een voortdurende
geschiedenis van overspel geweest. En daarenboven
is niet zelden sprake van polygamie (ook onder de aartsvaders; en had
Salomo geen harem van 1000 vrouwen?) Vergeten we echter niet, dat we ons
daarop niet kunnen beroepen om het met meer dan één vrouw te houden.
Het liep ook in vele polygame situaties volstrekt hopeloos fout. Dat een man
meer dan één vrouw had is door God nooit goedgekeurd, maar op zijn best
‘toegelaten’ vanwege de hardigheid der harten’ (Matth. 19:8).
Dit laat onverlet, dat de God van Israël zelfs met een hoer’ raad weet. Denk
aan Rachab; denk aan Hosea 3.
II. NIEUWE TESTAMENT
II. A Het Griekse woord voor overspel/overspel plegen in het NT
II.A.a Betekenis van de tekstgegevens (NT)
Op de afbeelding Aurelius Augustinus die in zijn jonge jaren in ontucht leefde. Zie
ook: momenten…in website CdB, sub voordrachten op het terrein van kerk-en
dogmageschiedenis en het slot (8) van deze studie.
6
Promiscuous intercourse with their neighbors' wives is laid by Jeremiah at the
door of the false prophets of his day (Jer_23:10, Jer_23:14; Jer_29:23). Aldus ISBE
in E-sword.
5
3
* Matth. 5:27; 19:18; Mark 10:19; Luk. 18:20; Rom. 13:9; Jak.2:11
Gij zult geen overspel doen
* Matth. 5: 28: die heeft reeds overspel in zijn hart..gedaan.
* Matth. 5: 32: 19:9; Mark. 10:11, 12: die doet overspel
* Matth. 5:32: wie zijn vrouw verlaten zal, anders.., die maakt, dat zij
overspel doet
* Matth. 5:32: en wie de verlatene zal trouwen, die doet overspel
* Matth. 12:39: 16:4: het boos en overspelig geslacht…
* Matth. 15:19; Mark. 7:21: uit het hart.. doodslagen, overspelen,
hoererijen
* Matth. 19:9: die de verlatene trouwt, doet ook overspel
* Mark. 8:38: in dit zondig en overspelig geslacht.
* Luk. 16:18: een ieder die zijn vrouw verlaat en een ander trouwt, die doet
overspel
* Luk. 16:18: en een ieder die de verlatene van de man trouwt, die
doet ook overspel
* Luk. 18:11: rovers, onrechtvaardigen, overspelers
* Joh. 8:3 : een vrouw, in overspel gegrepen..
* Joh. 8:4: op de daad gegrepen, overspel begaande
* Rom. 2:3: zo zal zij een overspeelster genaamd worden
* Rom. 2:22: dat men geen overspel doen zal, doet gij overspel?
* Rom. 13:9: Want dit: Gij zult geen overspel doen..
* 1 Kor. 6:10: noch hoereerders, noch afgodendienaars, noch
overspelers, noch ontuchtigen, noch die bij mannen liggen…
* Gal.5:19: overspel, hoererij, onreinigheid
* Hebr. 13:4: hoereerders en overspelers zal God oordelen
* Jak. 2:11: indien gij nu geen overspel zult doen…
* Jak. 4:4: overspelers en overspeleressen, weet gij niet…?
* 2 Petr. 2:14: hebbende de ogen vol overspel..
* Openb.2:22: die met haar overspel bedrijven
II.A.b. Samenvatting en toepassing
1. Uit de bovengenoemde teksten NT is duidelijk, dat het NT evenals het OT
uitdrukkelijk van Gods gebod (in het zevende van de tien geboden) uitgaat:
Gij zult niet echtbreken (door overspel).
2. We moeten onderscheid maken tussen overspel en ontucht – zo zagen we
ook boven (I.A.b.3). Ontucht is elke vorm van seks buiten het huwelijk om.
Onze Heidelberger zegt in de uitleg van het zevende gebod (Heid. Cat.,
zondag 41): ‘Dat alle onkuisheid van God vervloekt is, en dat wij daarom,
haar van harte vijand zijnde , kuis en ingetogen leven moeten, hetzij in de
heilige huwelijke staat of daarbuiten. En omdat ons lichaam en ziel tempels
van de heilige Geest zijn, zo wil Hij, dat wij ze beide zuiver en heilig
bewaren; daarom verbiedt Hij alle onkuise daden, gebaren, woorden,
gedachten, lusten en wat de mens daartoe trekken kan.’
4
3. Helaas leven wij in onze eeuw in een tijd waarin dit alles slechts niet meer
meetelt, maar ook wordt veracht. Seks voor en buiten het huwelijk is de
normaalste zaak van de wereld geworden. Wie hier grenzen stelt, wordt voor
een dwaas gehouden. Ja, het huwelijk staat zelfs op alle fronten ter
discussie. Jongeren gaan, als ze achttien zijn, bij hun ouders de deur uit en
gaan samenwonen. Kinderen krijgen kan naar believen worden uitgesteld tot
later of nooit. Gehuwden worden via billboards opgewekt om er een ‘second
love’ op na te houden. Ik noem het alles hemeltergend. Het is vragen om een
Godsoordeel. Helaas, onze tijd is een tijd van incidentele, wisselende
kontakten en het huwelijk is in het oog van velen een gevangenis geworden.
4. We spitsen onze Bijbelstudie nu verder toe op de eigenlijke thematiek
waarmee we in deze Bijbelstudie bezig zijn, nl. echtbreuk door overspel.
Jezus leert ons in Matth.5:28, dat wie een vrouw aanziet om haar te begeren,
reeds in zijn hart overspel met haar heeft gedaan. ‘Het oog en het hart zijn de
twee intermediairen van de zonde’ (zo de Palestijnse Talmoed, Berākhoth 6b).
‘Een zondige gedachte is even kwaad als een zondige daad’ (Niddah 13b o.a.).
Job maakte een verbond met zijn ogen; hij zei: ‘Hoe zou ik dan acht geven op
een maagd?’ (Job 31:1). Zouden wij de huwelijken kunnen tellen, die door dit
kwaad stuk zijn gegaan?
Er is naar het genoemde woord van Jezus dus ook sprake van overspel, als u
met een blik van verlangen (seksuele omgang) naar een willekeurige (schone)
vrouw kijkt. De Schrift zegt, dat u dan in uw hart met haar reeds overspel
hebt gepleegd. Wie houdt daarmee vandaag met alle perversiteiten die ons
worden voorgeschoteld door de moderne media nog rekening mee? Die vraag
mag ook de maagden, vooral als zij zich uitdagend kleden, ter harte gaan.
Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen…’ (Joh. 8:7).7 Jezus spreekt over
‘dit zondig en overspelig geslacht’ (Mark. 8: 38).
5. Maar wanneer is in het NT en OT nu sprake van echtbreuk (breken van de
huwelijksband van zichzelf of van een ander) door overspel? Ons antwoord
is:
a) als een ongehuwde man met een gehuwde vrouw seksuele omgang heeft;
b) als een gehuwde man met een ongehuwde vrouw seksuele omgang heeft;
c) als een gehuwde of ongehuwde vrouw met een gehuwde of ongehuwde
man seksuele omgang heeft…Zie Matth. 5:27; 19:18; Mark 10:19; Luk.
18:20; Rom. 13:9; Jak.2:11,
In Bible Works, Easten Bible Dictionaru, sub adultery in vertaling lezen we::
‘Echtbreuk door overspel is huwelijksontrouw. Een overspeler was een man
die een illegitieme omgang had met een getrouwde of ondertrouwde vrouw en
zo’n vrouw was een overspeelster. Omgang tussen een getrouwde man en een
ongetrouwde vrouw was ontucht. Overspel werd beschouwd als een groot
Uit ISBE (E-sword): ‘Jesus bids the erring woman go her way and sin no more.
How readily His word might be taken by the unspiritual to imply the condoning of
woman's peccability is evidenced by the fact that the whole section (Jn 7:53
through 8:11) is omitted by “most ancient authorities” (see Augustine's remark).
7
5
sociaal kwaad, zowel als een grote zonde. Zie over de achterdocht m.b.t. een
vrouw: Num. 5:11-31.
In achtereenvolgende tijden maakten de rabbijnen verschillende regels m.b.t.
het ontdekken van de schuldige partij en het komen tot een echtscheiding.
Men heeft opgemaakt uit Joh. 8:1-11, dat deze zonde veel voorkomend was
gedurende de tijd voorafgaand aan de verwoesting van Jeruzalem. Afgoderij,
hebzucht en afval worden beschouwd als een geestelijk overspel (Jer.3:6,8,9;
Ezech.16:32, Hosea 1:2-3; Openb.2:22. Een afvallige kerk is een overspeelster.(Jes. 1:21; Ezech. 23:4, 7, 37) en de Joden worden betiteld als een
overspelige generatie (Matth.12:39.’ Vgl. Rom. 12:1
6. Wij houden ons nu in het vervolg bezig met de vraag die de Farizeën eens
aan Jezus stelden: ‘Is het een mens geoorloofd zijn vrouw te verlaten om
allerlei oorzaak? Ons antwoord is hoofdzakelijk geput uit Mattth.5:32v;
19:3vv.
Bepalingen omtrent echtscheiding zijn in het Jodendom bepaald anders dan
in het NT. Ik citeer een passage uit ons boek ‘Man en vrouw in bijbels
perspectief (blz. 17). 8’ Niet om elke willekeurige oorzaak kon de vrouw door
de man de deur uit worden gestuurd in het Jodendom. Hij moest dan wel
"iets schandelijks" aan haar gevonden hebben (Deut. 24:1vv); en de
Hebreeuwse woorden voor "iets schandelijks" (erwat dabar) houden verband
met blootheid, naaktheid, iemands schaamte.
Bedoeld zal zijn: iets schandelijks op seksueel terrein." Bedenken wij
bovendien, dat volgens Num 5:11-31 een vrouw die overspel blijkt te hebben
gepleegd, in het midden van haar volk tot een vloek is (vers 27) en dat een
man die het huwelijk van een ander stukmaakt door bij diens vrouw te
liggen, met die vrouw moet worden gedood (Deut. 22:22).‘…
‘De opvatting van de Rabbijnen van Deut. 24:1 was heel verschillend.
De school van Rabbi Schammai verstond onder "iets schandelijks":
ontrouw van de vrouw. De school van Rabbi Hillel elk willekeurig iets,
tot zelfs het laten aanbranden van het eten. Volgens Rabbi Akiba
mocht de man zijn vrouw wegsturen, als een andere hem meer beviel.
H.L. Strack - P.Billerbeck in Kommentor Z.N.T. I, 1922, S. 312-320
zeggen: "Man wird sagen dürfen, dass es in dieser Periode keine Ehe
im Jüdischen Volk gegeben hat, die nicht kurzerhand vom Mann in
völlig legaler Weise durch Aushändigung eines Scheidebriefes hätte
gelöst werden können.’ Dat zal de praktijk geweest zijn.
Wij blijven bij de door velen onder ons gegeven verklaring, dat met de
woorden "iets schandelijks" in Deut. 24:1 een verwijzing ligt naar overspel.
Deze woorden maken duidelijk, dat de huwelijkstrouw, in dit geval van de
kant van de vrouw, niet ongestraft verbroken kan worden.
7. Tenslotte willen wij ons beperken tot de woorden van Jezus in
Matth.5:32a en Matth 19:9.
8
Zie C.den Boer, Man en vrouw in bijbels perspectief, Kampen 1985/ 19….
6
a) Wat moet worden verstaan onder ‘de verlatene’?
b) Waarom noemt Jezus een tweede huwelijk met deze zgn verlatene
overspel?
Ons antwoord is als volgt. De verlatene is zij of hij die door de door hoererij
ontrouwe huwelijkspartner is verlaten. Verlating kan echter ook geschieden
om andere redenen. In Matth.5:32 zegt Jezus: ‘Maar Ik zeg u, dat zo wie zijn
vrouw verlaten zal, anders dan uit oorzaak van hoererij, die maakt, dat zij
overspel doet; en zo wie de verlatene trouwt, doet ook overspel.
We trekken de volgende conclusies:
 De gulden regel blijft te allen tijde: Wat God samengevoegd heeft,
scheide de mens niet. Zie Matth.19:4-6. Een huwelijksverbintenis is in
beginsel onontbindbaar. Wij trouwen voor het leven. Echtbreuk
(verbreken van het huwelijk) voltrekt zich slechts, als een
huwelijkspartner overspel bedrijft
 Maar wat moeten we dan aan met wat Mozes bepaalde aangaande de
scheidbrief? ’Jezus zegt in Matth.19:7, 8 dat Mozes toestond in
bepaalde gevallen zijn vrouw een scheidbrief te geven en haar te
verlaten vanwege ‘de hardigheid van uw harten’ , maar dat dit van den
beginne niet alzo is geweest
 Jezus zegt erbij, dat iemand die zijn vrouw verlaat/ verstoot (dit kan
om allerlei redenen) en een ander trouwt, overspel bedrijft en dat ook
een huwelijk van een ander met de verlaten vrouw overspel is. Dit liegt
er niet om. Helaas stikt onze moderne maatschappij van dit soort
‘tweede huwelijken’. Laat elke (jonge) man op wie het laatst genoemde
van toepassing is, dit ter harte nemen.
 Er is evenwel een uitzondering. Jezus voegt eraan toe:
‘verlaat....anders dan om hoererij/ ontucht.’ Er is dus ook een verlaten
van de ‘wettige’ echtgenoot/ echtgenote, als deze ontucht heeft
gepleegd.
Het
laatste
is
wat
we
noemen
een
bijbelse
echtscheidingsgrond. Het eerder gesloten huwelijk ligt in stukken. 9
 Er is nog een tweede ‘echtscheidingsgrond’. De gulden regel
(apostolisch bevel) blijft ook in 1 Kor.7, dat de vrouw van de man niet
zal scheiden. Maar als een broeder/ christen een ongelovige vrouw
heeft (die niet met hem mee is overgegaan tot het christelijk geloof) en
deze vrouw perse wil scheiden, dan moet de vrouw niet gedwongen
worden bij de man te blijven. Evenzo in het geval, dat de vrouw
Dr. H. N. Ridderbos in de Korte Verklaring bij Matth.5:32a = 19:9 zegt: ‘Omgekeerd
houdt dit ook in, dat een vrouw die wegens echtbreuk van de man verlaten is, geen
overspel doet, wanneer zij hertrouwt; en dat degene die zulk een verlatene trouwt,
ook niet door de uitspraak in vs.32b getroffen wordt.’ Wij tekenen daarbij wel aan,
dat een tweede huwelijk met een niet op bijbelse gronden gescheiden partner ook
valt onder de bepaling van Matth.5/19. Wij kunnen ook niet vergeten, dat zowel in
Mark 10:11, 12 en in Luk. 16:18 deze uitzonderingbepaling (anders dan om
hoererij) niet voorkomt.NB: Wij volgen in dit alles de standaardtekst van de Griekse
uitgave van Nestle-Aland, 26e dr..
9
7
christen is geworden en haar man ongelovig is gebleven. Overigens als
de ongelovige partij tevreden is bij de gehuwde te blijven, dan moeten
deze twee niet uit elkaar gaan.’ Het moet toch mogelijk zijn, dat twee
gehuwden elkaar weer vinden Op de knieën, voor het Aangezicht van
God. Het moet toch mogelijk zijn, dat ze elkaar vergeven. Het moet
toch mogelijk zijn, dat ze elkaar aanvaarden. Ook al voldoen zij in
velerlei opzicht wellicht niet aan elkaars idealen? Zie 1 Kor.7:10-15. 10
 Eén zaak is met dit alles niet onder ogen gezien, nl. de vraag, of de
Bijbel in geval van een bijbels echtscheidingsgrond een tweede
huwelijk toestaat. Ons antwoord is, dat een tweede huwelijk van een
vrouw in principe in bijbels licht toelaatbaar is, als haar man
gestorven is (1 Kor.7:39). Ook is een tweede huwelijk toelaatbaar in
geval er sprake is van overspel van de echtgenoot. Zie noot 9 m.b.t.
Matth.5:32a, 19:9. Voor het overige geldt, dat een gescheiden man of
vrouw in plaats van te hertrouwen beter haar vaak zware kruis in
biddend opzien tot God kan proberen te dragen. Praktisch gezien is
een tweede huwelijk niet zelden ook veelszins problematisch.
 Onze laatste opmerking in dit alles is van pastorale aard.Als dienaar
des Woords ben ik vaak geconfronteerd geweest met een vraag
vanwege een gescheidene, of ik zijn/ haar tweede huwelijk kerkelijk
wilde inzegenen. Ik heb daarmee vanwege het bovengenoemde altijd
grote problemen gehad. Ik besefte wel, dat ik hen die met zo’n vraag bij
mij aanklopten, met grote bewogenheid en liefde had te omringen.
Daarom heb ik steeds tegen deze gemeenteleden gezegd, dat zij voor
een tweede huwelijk in beginsel niet Gods Zijn gunst, c.q. intemming
konden inwachten, maar dat God zo’n huwelijk wel wilde verdragen.
8. We eindigen met een verwijzing naar het ‘bonte’ leven en de bekering van
de kerkvader Aurelius Augustinus. Augustinus leefde van 13 nov. 354 tot
28 aug. 430 n chr.. Een voorbeeld ervan, hoe een man die in slaapkamers en
ontucht leefde, door God tot stilstand werd gebracht.
In 386 stuurt hij de vrouw met wie hij 14 jaar heeft samengeleefd weg en na
nog enige tijd een verhouding te hebben gehad met een andere vrouw, trouwt
hij met een zeer jong meisje uit de gegoede stand.
En dan breekt er een heel spannend moment aan in het leven van
Augustinus. Op een dag hoort hij in een tuin van een buurman een paar
kinderstemmen. Die zingen maar voortdurend: ‘Tolle, lege’ – neem, lees…. En
dan is het God Zelf Die Augustinus duidelijk maakt, dat hij de Bijbel moet
nemen en lezen. Hij gaat naar binnen, slaat de Bijbel op en leest:
Zie hierover verder in mijn website in de rubriek exegetica de verklaring van 1
Kor.7:7-13. Ik citeer: ‘Leef het u in. De één zingt Psalmen in de nacht. De ander
komt midden in de nacht thuis van een Bacchus-feest waar de bloemetjes flink zijn
buitengezet. De één leert zijn kinderen knielen bij het kruis van Golgotha. De ander
neemt ze mee naar het amfitheater. De één bidt, de ander vloekt.…’
10
8
Laat ons, als in de dag, eerlijk wandelen; niet in brasserijen en
dronkenschappen, niet in slaapkamers en ontuchtigheden, niet in twist en
nijdigheid; maar doet aan de Heere Jezus Christus, en verzorgt het vlees niet
tot begeerlijkheden (Romeinen 13: 13 en 14). Zie Augustinus’ Belijdenissen (
8, XII, 29)..
In deze woorden vindt Augustinus zijn zondige leven beschreven en hoort hij
de Heere Zelf tot hem zeggen, dat dit geen leven is. Hij moet er van af, ermee
breken. Op Paaszondag 387 wordt hij samen met zijn zoon in de kathedraal
van Milaan gedoopt door Ambrosius.11
Zie Aurelius Augustinus (momenten…) in website CdB, sub voordrachten op het
terrein van kerk-en dogmageschiedenis.
11
9