Infokaart Bereiden en brood smeren Aanbevolen hoeveelheden Het besmeren van je boterham met een ­margarineproduct uit een kuipje, en het bereiden van de warme maaltijd met een vloeibaar bereidingsvet, zijn eenvoudige manieren om gezonde vetten binnen te krijgen. Deze gewoonten dragen bij aan de inname van essentiële vetzuren en de vitamines A, D en E. Advies Het Voedingscentrum adviseert elke boterham met ­halvarine te ­besmeren, en per persoon per dag 1 eetlepel vloeibaar ­bereidingsvet te gebruiken. De foto’s op de achterzijde van deze kaart maken duidelijk wat de juiste hoeveelheden zijn. Aanbevolen hoeveelheden smeer- en bereidingsvetten naar gebruiksmoment Halvarine of m ­ argarine voor op brood* Bereidings­vetten 1-3 jaar 10-15 gram (2-3 boterhammen) 15 gram 4-8 jaar 15-20 gram (3-4 boterhammen) 15 gram 9-13 jaar 20-25 gram (4-5 boterhammen) 15 gram 14-18 jaar 30-35 gram (6-7 boterhammen) 15 gram 19-50 jaar 30-35 gram (6-7 boterhammen) 15 gram 51-70 jaar 25-30 gram (5-6 boterhammen) 15 gram Ouder dan 70 jaar 20-25 gram (4-5 boterhammen) 15 gram * De laagste hoeveelheden gelden voor vrouwen, de hoogste voor mannen. Bij kinderen gelden de laagste waarden voor de jongste kinderen, de hoogste waarden voor de oudste kinderen. Verzadigd en onverzadigd Margarineproducten bevatten zowel onverzadigde- als verzadigde vetzuren. De verhouding tussen onverzadigde- en verzadigde vetzuren in een product bepaalt de eigenschappen van het product, en is van invloed op de gezondheid. Hoe zachter een product (in een kuipje of knijpfles) hoe meer onverzadigde vetzuren het bevat. Voedingsmiddelen met overwegend onverzadigde verzuren helpen je cholesterolgehalte gezond te houden. Cholesterol en coronaire hartziekten Verzadigde vetzuren zijn minder gunstig dan onverzadigde vetzuren. Aangetoond is dat deze in vergelijking met onverzadigde vetzuren de cholesterolratio in het bloed verhogen. Vervanging van verzadigde vetzuren in de voeding door meervoudig onverzadigde vetzuren verkleint de kans op coronaire hartziekten. Voor iedereen het juiste product Margarineproducten worden gemaakt van een mix van plantaardige oliën. Margarineproducten bevatten e ­ ssentiële vetzuren die van belang zijn voor een optimale gezondheid en zijn een belangrijke leverancier van de vitamines A, D en E. Aan sommige producten zijn bovendien extra omega-3 vetzuren, calcium, foliumzuur of B-vitamines toegevoegd. Dit staat altijd vermeld op de verpakking. Halvarine bevat de helft van de hoeveelheid vet die in margarine zit. Cholesterolverlagend dieet Margarineproducten met de vermelding dieet zijn geschikt om te gebruiken bij een verhoogd cholesterol­gehalte. Deze producten bevatten minimaal 50% meervoudig onverzadigde vetzuren en maximaal 25% verzadigde vetzuren. Producten met planten­ sterolen kunnen een goede aanvulling zijn op een cholesterol­ verlagend dieet. Het is aangetoond dat plantensterolen het bloedcholesterol verlagen. De inname van 1,5-2,4g plantensterolen per dag kan het cholesterol met 7 tot 10% verlagen na 2 tot 3 weken. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Gewichtsvermindering Producten met de vermelding verminderd vetgehalte, light of halvarine zijn een goede keuze voor mensen die op hun calorieinname moeten letten. Kinderen Jonge kinderen (1 - 4 jaar) krijgen doorgaans iets te weinig vetten binnen. Het advies is om jonge kinderen margarine op elke boterham te geven. Vanaf 4 jaar kunnen ze halvarine gebruiken. De warme maaltijd Vloeibare margarine en bak- en braadproducten bevatten gemiddeld 88% onverzadigde vetzuren en helpen daarmee het risico op coronaire hartziekten te verlagen. Het is belangrijk bij de bereiding van de warme maaltijd per persoon per dag 1 ­eetlepel vloeibaar vet te gebruiken, zoals olie of een vloeibaar bak- en braadproduct. Olie bevat geen vitamine A en D. Vloeibare margarineproducten en vloeibare bak- en braadproducten bevatten wel vitamine A en D. Het advies is daarom om bij de warme maaltijd twee á drie keer per week olie te gebruiken. De andere dagen heeft een v­ loeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct de voorkeur. Bak- en braadproducten in een fles zijn heel geschikt voor het bakken en braden van vlees. Ze zijn verrijkt met smaakstoffen zodat je een lekkere jus krijgt. Bak- en braadproducten bestaan voor minimaal 90% uit vet. Margarine uit een fles is neutraal van smaak. Het is heel geschikt voor het bakken van aardappelen, vlees en groenten, maar óók voor zoete verleidingen zoals cake en taart. Margarine bevat ten minste 80% en ten hoogste 90% vet. Gebruik per boterham 5 gram halvarine uit een kuipje 2 gram Advies: 5 gram 1 persoon (15 gram) 2 personen (30 gram) TIP 1 Vloeibare margarine is op temperatuur als de belletjes verdwenen zijn. 10 gram 4 personen (60 gram) TIP 2 Een vloeibaar bak- en braadproduct is op temperatuur als het bruin begint te worden. www.vettefeiten.nl MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten INFOKAART 70/2014