Brochure revendications

In elke gemeente:
Tien stappen naar gelijke kansen voor personen
met een visuele handicap
Blinde en slechtziende personen hebben, net als andere personen met een handicap, recht
op een volwaardige deelname aan het economische, sociale en culturele leven. De
gemeente heeft hier een belangrijke taak te vervullen. Zij is immers het bestuursniveau bij
uitstek dat een gelijkekansenbeleid moet concretiseren en tastbaar maken. De gemeente
kan voor de uitwerking van dit beleid een partnership aangaan met organisaties op het
terrein.
2007 is het Europees jaar van gelijke kansen voor iedereen. De Brailleliga, vereniging voor
hulp aan blinde en slechtziende personen, roept de gemeenten op om hun
verantwoordelijkheid ter zake op te nemen en om op een actieve wijze een concreet
gelijkekansenbeleid te voeren. Om hen daarbij op weg te helpen formuleert de Brailleliga
deze tien eisen:
1. Gelijke kansen voor schoolkinderen met een visuele handicap
Vele kinderen met een visuele handicap volgen les in het gewoon onderwijs. Mits de
nodige steun en begeleiding zijn zij in staat dezelfde ontwikkeling door te maken als hun
ziende klasgenoten. Toch verloopt de integratie van deze kinderen niet altijd van een leien
dakje. De gemeenten hebben, via het gemeentelijk
onderwijs,
een
belangrijke
verantwoordelijkheid
betreffende de opvang en de integratie van deze
kinderen. De Brailleliga roept de gemeenten op om,
eventueel via een partnerschap, de kwaliteit van deze
opvang te verzekeren.
De Brailleliga is in deze een partner met heel wat
expertise. De Dienst begeleiding van de Brailleliga
begeleidt al vele jaren visueel gehandicapte kinderen van
6-18 jaar in het gewoon onderwijs. Door een brug te zijn tussen de leerlingen, de ouders,
de leerkrachten en de schooldirectie helpt zij actief mee aan de integratie en de
zelfstandige ontplooiing van deze kinderen. De Brailleliga sensibiliseert de betrokken
partijen en ondersteunt de leerkracht en de leerling.
2. Gelijke kansen voor werknemers met een visuele handicap
Personen met een visuele handicap vallen bij het zoeken naar werk regelmatig uit de boot.
Nochtans beschikken zij voor vele functies over dezelfde troeven als ziende kandidaten. De
Brailleliga roept de gemeenten op om oog te hebben voor de beroepscompetenties van
personen met een visuele handicap.
Er is zelfs een wet die gemeenten verplicht om personen met een handicap aan te werven.
Deze wet voorziet een aanwerving van een persoon met een handicap per 55
gemeentelijke werknemers. In de meeste gemeenten wordt dit quotum echter zelden
bereikt omdat heel wat beroepen niet in aanmerking komen (politiemensen, sociale
1
assistenten…). De Brailleliga is van mening dat in de “1 per 55”-regel alle beroepen
moeten meetellen.
Op gebied van gelijke arbeidskansen zijn vele
gemeenten dus de slechte leerlingen van de klas!
Bovendien worden gemeenten die zich niet aan deze
wet houden niet gesanctioneerd.
De Brailleliga heeft heel wat ervaring met betrekking tot
de integratie van blinde of slechtziende werknemers op
de reguliere arbeidsmarkt. Zij vraagt dat de gemeenten
de wet naar de letter opvolgen en zich engageren tot
tewerkstelling van personen met een visuele handicap.
Ook gemeentepersoneel dat tijdens de loopbaan gezichtsproblemen krijgt, moet kunnen
rekenen op behoud van werk.
3. Gelijke kansen op beleidsparticipatie
Personen met een (visuele) handicap hebben een rol te vervullen in het beleid van elke
gemeente. De Brailleliga pleit ervoor dat blinde en slechtziende personen maximaal
deelnemen aan zo veel mogelijk aspecten van het leven in de gemeente. Daarom vraagt
de Brailleliga dat de gemeente zich engageert om de participatie van blinde en
slechtziende personen aan gemeentelijke bestuurs- en adviesorganen te verhogen. In
gemeenten waar dit nog niet bestaat moet een adviesraad voor en door gehandicapte
personen in het leven worden geroepen. Een actieve betrokkenheid van personen met een
handicap bij het gemeentebestuur is een goede garantie voor een concreet
gelijkekansenbeleid.
4. Gelijke kansen door een betere mobiliteit
Sommige personen met een visuele handicap mogen gratis of tegen verminderd tarief
gebruik maken van het openbaar vervoer. Vaak zijn ze echter niet in staat om een
bepaalde bus, tram of trein te nemen. Omdat er geen verbinding is naar hun
eindbestemming, bijvoorbeeld, of omdat ze eenvoudigweg niet tot aan de halte geraken.
Daarom vraagt de Brailleliga naar alternatieve
oplossingen om een optimale basismobiliteit te
garanderen. De gemeente kan transportcheques
aanbieden aan personen met een handicap. Die
cheques dekken dan het verschil tussen wat de
persoon voor het openbaar vervoer zou betalen en de
prijs van een taxirit. Deze maatregel is een fijnmazige
aanvulling op het openbaar vervoer en betekent een
concrete steun voor de persoon met een visuele
handicap.
5. Gelijke kansen door een toegankelijke openbare ruimte
Stads- en gemeentecentra worden massaal verfraaid en aangepast aan verschillende
groepen weggebruikers. Bij deze aanpassingen is er terecht een belangrijke plaats
weggelegd voor verkeersveiligheid en levenskwaliteit. Helaas zijn vele openbare ruimtes
niet voldoende aangepast aan personen met een visuele handicap. De aanpassingen aan
2
kruispunten, wegen en openbare gebouwen worden met andere woorden niet altijd even
goed gedaan.
De Brailleliga roept de gemeenten op om bij de heraanleg van de publieke ruimte rekening
te houden met personen met een visuele handicap. Er zijn duidelijke
toegankelijkheidsnormen
voorhanden.
De
Brailleliga vraagt dan ook dat de gemeenten de
adviezen van het Vlaams Expertisebureau
Toegankelijkheid, de Code Wallon de
l’Aménagement du territoire, de l'Urbanisme et
du Patrimoine of het Règlement Régional
d’Urbanisme (in Brussel) respecteren. Deze
toegankelijkheidsrichtlijnen moeten toegepast
worden in alle gemeenten.
Bovendien vraagt de Brailleliga dat de
gemeenten werk maken van een openbare
weg die is aangepast aan visueel gehandicapte personen. Vlakke voetpaden zonder
hindernissen of hondenpoep, geluidslichten op aanvraag en een veilige en efficiënte
signalisatie van wegenwerken zijn van levensbelang voor de blinde of slechtziende
weggebruikers.
6. Gelijke kansen op een parkeerplaats
Personen met een handicap hebben volgens de wet recht op speciaal voor hen bestemde
parkeerplaatsen. Helaas zijn er veel te weinig van deze parkeerplaatsen. Bovendien
worden de bestaande plaatsen heel vaak bezet door niet-gehandicapte chauffeurs.
De Brailleliga vraagt in elke gemeente bijkomende parkeerplaatsen voor personen met een
handicap. In de eerste plaats voor bewoners met een handicap, maar ook in de buurt van
de gebouwen van organisaties ten dienste van mensen met een handicap. Ook in
betaalparkings is de Brailleliga voorstander van speciaal gereserveerde plaatsen. De
Brailleliga vraagt tenslotte dat de gemeenten het publiek sensibiliseren rond de
reglementering van parkeerplaatsen voor personen met een handicap, toezien op het
correcte gebruik ervan en inbreuken bestraffen.
7. Gelijke kansen op toegankelijke informatie
Slechtziende personen hebben het vaak heel moeilijk om de gemeentecommunicatie te
kunnen lezen. Wat voor een ziende evident is, blijkt voor een persoon met een visuele
handicap vaak onleesbaar. Enkele eenvoudige veranderingen kunnen informatie toch
toegankelijk maken voor deze doelgroep. De
Brailleliga vraagt aan de gemeenten om extra
aandacht te besteden aan de leesbaarheid van
alle gemeentecommunicatie. Aangepaste kleuren,
voldoende contrast, adequate lettergrootte en
groot lettertype zijn van heel groot belang voor
heel wat senioren en slechtziende mensen.
De gemeente moet er bovendien zorg voor dragen
dat de gemeentelijke website toegankelijk is voor
blinde of slechtziende surfers. Het internet wordt
trouwens hoe langer hoe meer een belangrijke bron van informatie, ook voor personen met
een visuele handicap. Om een digitale kloof te vermijden vraagt de Brailleliga de
3
gemeenten om de gemeentelijke website toegankelijk te maken (indien dit nog niet
gebeurd is) en met aangepaste vorming het gebruik van informatie- en
communicatietechnologieën door personen met een visuele handicap te stimuleren.
8. Gelijke kansen door een beter begrip van de handicap
De visuele handicap stuit nog vaak op onbegrip.
Onwetendheid met betrekking tot deze handicap
leidt maar al te vaak tot een gebrek aan respect. De
Brailleliga is van mening dat een grotere kennis van
blind- en slechtziendheid leidt tot een beter contact
met visueel gehandicapte mensen en uiteindelijk tot
een beter begrip en dieper respect.
Het gemeentepersoneel moet gevormd worden in
het onthaal van visueel gehandicapte personen.
Door loketbedienden in gemeentelijke administraties, personeelsleden van OCMWrusthuizen en ambulant gemeentepersoneel als politiemensen en andere urgentiediensten
te informeren over de wereld van de visuele handicap kunnen zij adequaat inspelen op de
vragen en behoeften van de gehandicapte persoon. De Brailleliga beschikt in heel het land
over een regionaal netwerk en gespecialiseerde professionals om een kwaliteitsvolle
vorming van het gemeentepersoneel te garanderen.
9. Gelijke kansen voor ouderen met een visuele handicap
Blind- en slechtziendheid treft vele mensen op latere leeftijd. Door de vergrijzing van de
bevolking neemt het aantal senioren met een visuele handicap alsmaar toe. Deze mensen
raken, meer nog dan andere senioren, extra geïsoleerd.
De gemeente dient haar verantwoordelijkheid op te nemen
voor deze kwetsbare inwoners. Als er geen naaste
omgeving is of als deze niet in staat is hulp of de nodige
zorgen te bieden, dan moet de gemeente de zorg voor de
gehandicapte ouderen op zich nemen, hetzij via
vrijwilligers, hetzij via een partnership met de aanwezige
organisaties.
De Brailleliga helpt jaarlijks duizenden ouderen met een
visuele handicap om zo autonoom mogelijk te blijven. Zij
begeleidt en ondersteunt hen in hun sociale en culturele
ontplooiing.
10. Gelijke kansen op gebied van huisvesting
Blinde en slechtziende personen hebben vaak problemen met het vinden van een
betaalbare woning die is aangepast aan hun handicap. De wachtlijsten zijn lang en
kandidaat-huurders met een visuele handicap hebben een lage prioriteit. Daarom dient de
toegang van visueel gehandicapte personen tot sociale huisvesting te verbeteren.
De Brailleliga vraagt dat de gemeentebesturen een woonbeleid voeren dat personen met
een visuele handicap de kans geeft binnen een redelijke termijn een betaalbare en een
aangepaste sociale woning te vinden. Dat impliceert een verhoging van het aantal sociale
woningen en een herziening van de prioriteiten in de toegang tot sociale huisvesting.
4
Brailleliga vzw Engelandstraat 57 - 1060 Brussel - tel. 02 533 32 11 - [email protected] - www.braille.be - 09/2006
5