24 diabc Innovatie diabc Een kijkje in de toekomst Meten zonder prikken Nieuwe methoden om bloedglucosewaarden te meten Bloedglucosewaarden meten via een vingerprik is nog altijd de meest voorkomende methode. Deskundigen voorspellen dat deze aanpak over vijf jaar tot het verleden behoort. De ontwikkelingen gaan razendsnel. Meten via radiogolven, vocht, de huid, je adem, alles blijkt mogelijk. Een groot deel van de noviteiten zijn nog in ontwikkeling, maar enkelen zijn al op de markt of komen zeer binnenkort. duikelen over elkaar heen. De een na de andere innovatie is in ontwikkeling of komt op de markt. De nieuwe ontwikkelingen zijn onder te verdelen in drie meetmanieren: via bloed, via stoffen die het lichaam afscheidt (traanvocht, zweet of uitademingslucht) en via weefselvocht tussen de lichaamscellen. Via een vingerprik (bloed) meet je de waarde die het moment zelf weergeeft; de andere twee methoden lopen gemiddeld een minuut of tien achter op de werkelijke waardes, maar geven beter inzicht in het verloop van de hoogte van de waarde. Eglantine Barents, senior beleidsadviseur van DVN: “Bij een continu glucosemonitoring zie je in plaats van vier keer per dag de gehele dag door alle waarden en het verloop van de waarden, dus of iemand Een kijkje in de toekomst. Tekst Dana Ploeger 25 van een hoge bloedglucosewaarde aan het dalen is of juist nog verder stijgt. Stel nu dat je dit vergelijkt met een piloot in een vliegtuig. Wat zou het voor een vlucht betekenen als een piloot maar vier keer per dag kan zien hoe hoog of hoe laag het toestel zit. Dat zou desastreus zijn. Doordat een piloot op zijn dashboard de hoogtes ziet en voortdurend kan bijsturen, kan hij het toestel stabiel besturen. Dat geldt ook voor iemand met diabetes die door de sensormeting inzicht heeft in het verloop van zijn bloedglucosewaarden. Dit is een grote stap vooruit. Mits de CGM’s worden vergoed uiteraard. Nederland loopt qua vergoedingen achter in vergelijking met landen om ons heen. Daar moet wat DVN betreft snel verandering in komen.” Overzicht van nieuwe meetmethoden op de sensor, die het vervolgens doorstuurt naar een ontvanger. Deze ontvanger kan een los schermpje zijn, of gecombineerd worden met de display van je pomp. De sensoren die continu monitoren, hebben een alarm dat waarschuwt bij een te hoge of lage glucose of snelle stijging of daling. Meerwaarde: Onbeperkt en snel waarden kunnen zien. Het geeft een beeld van de uren dat je niet meet en inzicht in het verloop overdag en ‘s nachts. Dit kan minder ontregelingen en verrassingen geven over een te lage of hoge waarde. Pleisters en tatoeages Wat is het? Pleisters die realtime bloedglucosewaarden meten via zweet, zoals Sugarbeat. Eind 2016 op de Europese markt. Ook een tatoeage is in ontwikkeling, maar dat is nog toekomstmuziek. Wat doet het? Via de huid meet de 1 millimeter dikke pleister de waarde en geeft die via bluetooth door aan een smart horloge, telefoon of tablet. Meerwaarde: Pleisters zijn dagelijks aan te brengen en geven weer wat de waarde is. In ieder geval goedkoper en praktischer dan sensoren en minder pijnlijk om aan te brengen. Implantaten Wat is het? Een sensor die je onder de huid implanteert en die via weefselvocht de glucosewaarden meet. Voorbeelden hiervan zijn de Eversense en Glysens. Eversense heeft een Europese goedkeuring en is eind dit jaar in Nederland verkrijgbaar (zie pag. 34). Wat doet het? Deze sensor blijft maanden zitten, geeft realtime de waarden door aan een transmitter die op de huid wordt gedragen. Meerwaarde: De sensor zit maandenlang onder de huid, dus geen risico dat die eraf valt. Nadeel is wel dat een arts de sensor moet implanteren en verwijderen. Laserstralen of fotonen Wat is het? Meetapparaten die werken met laserstralen of elektromagnetische stralen, zoals Glucosense en Glucowise. Nog niet beschikbaar, maar wel ver in ontwikkeling. Wat doet het? Glucosense meet via elektromagnetische stralen door de huid de glucosewaarde. Glucowise meet de waarden via radiogolven. Na het apparaatje in de hand of tegen de oorlel aan te houden worden waarden gestuurd aan een smartphone. Meerwaarde: Hier komt geen vingerprik of sensor meer aan te pas. Geen realtime weergave, maar wel net zo vaak meten als gewenst. Toekomstmuziek Interessante concepten in ontwikkeling zijn een zweetpleister, een zweetarmband, een apparaat dat glucose meet via de adem, een ooglens of implantaat dat onder het oog wordt aangebracht. Voordat deze methoden worden goedgekeurd voor de Europese markt, is meer onderzoek nodig. Het kan nog een aantal jaar duren voordat ze daadwerkelijk op de markt komen. sep 2016 2016 sep Continue Glucose Monitoring Wat is het? Een sensor in de huid die doorlopend je glucosewaarden monitort, zoals Enlite, Freestyle Navigator en Dexcom G4 & G5. Deze sensoren worden onder bepaalde voorwaarden door het ziekenhuis verstrekt (vraag je eigen ziekenhuis). Daarnaast zijn er sensoren als de FreeStyle Libre waarbij je met een apparaat een sensor op de arm scant en je waardes afleest. Zowel Zilveren Kruis als CZ doen onderzoek naar ervaringen met de Freestyle Libre. Wat doet het? Deze sensoren meten je glucosewaarden en geven die door aan een zender