Nieuwsbrief januari 2017 - Dierenkliniek Rijnoever

NIEUWSBRIEF JANUARI 2017
Maagzweren & Maanblindheid bij het Paard
Maagzweren bij paarden kunnen een onderliggende oorzaak zijn van vage gezondheidsklachten voor
zowel volwassen paarden als veulens. Maagzweren komen veel vaker voor dan wordt vastgesteld
omdat lang niet elk paard er écht ernstige gezondheidsklachten van heeft. Ook bestaat het
probleem soms al zo lang dat het gedrag van het paard voor de eigenaar normaal is.
Uit onderzoek is gebleken dat:
-
bijna 50% van de 'gewone' paarden maagzweren krijgt,
ruim 90% van alle renpaarden maagzweren krijgt, ongeacht leeftijd,
ruim 50% van de veulens eveneens maagzweren krijgt, vooral tijdens hun eerste
levensmaanden,
zo'n 50% van de paarden met maagzweren helemaal geen klachten heeft.
Achtergrondinformatie maag
De maag bestaat uit 2 delen: het slokdarmgedeelte, dat klierloos
slijmvlies bevat en het bodemgedeelte, dat klierrijk slijmvlies bevat.
Het klierrijke deel produceert continue maagsap. Dit maagsap bevat
water, maagzuur en enzymen die het voedsel afbreken. Ook bevat
dit deel een beschermlaag die ervoor zorgt dat het slijmvlies zelf niet
wordt aangetast door het maagzuur. Omdat er continue maagzuur
wordt geproduceerd, is het belangrijk dat een paard veel speeksel
aanmaakt om het maagzuur te neutraliseren in het klierloze deel
van de maag. Gebeurt dit niet, dan kunnen er maagzweren ontstaan
op de overgang van het klierrijke naar het klierloze deel van de maag
(margo plicatus) en in het klierloze deel. Er ontstaat dan een wond, die een maagzweer genoemd
wordt. Door de inwerking van maagzuur geneest deze wond slecht en kan deze zelfs groter en dieper
worden. Een maagzweer is dus een beschadiging van de maagwand. Een maagzweer kan veel pijn
veroorzaken en kan ook een oorzaak zijn van chronisch bloedverlies. De ernst is afhankelijk van de
hoeveelheid beschadigingen en van de grootte en diepte ervan.
Oorzaken
- Stress: stressvolle situaties zoals het spenen van veulens, lange tijd op stal staan, operaties,
allerlei ziekten zoals kreupelheden en longaandoeningen, transport of een nieuwe
stallingsplaats zorgen ervoor dat de bloedtoevoer naar de maag verminderd wordt waardoor
de maagwand minder gevoed wordt en gevoeliger wordt voor het maagzuur.
- Een tekort aan ruwvoer, een onregelmatige ruwvoergift, te weinig grazen, kunnen in enkele
uren tot een paar dagen leiden tot een maagzweer omdat de productie van maagzuur gewoon
doorgaat en deze dus niet gebufferd wordt door speeksel.
- Intensieve training: onderzoek heeft aangetoond dat intensieve training van een paard de
zuurproductie in de maag stimuleert. Tijdens de training is er vaak een toegenomen druk in
de buik. Hierdoor wordt het maagzuur omhoog geduwd en kan het klierarme deel
makkelijker beschadigen.
- Medicijnen: bepaalde medicijnen (o.a. ontstekingsremmers en pijnstillers) kunnen bij
langdurig gebruik of in te hoge doseringen maagzweren veroorzaken.
Verschijnselen
Een verminderde eetlust, gewichtsverlies, verminderde prestaties, gapen, tandenknarsen, slechte
vacht, milde koliek en diarree verschijnselen kunnen duiden op de aanwezigheid van maagzweren.
Vaak eten de paarden ook niet goed door, ze eten een paar happen en stoppen daarna steeds even
met eten.
Diagnose
Om zeker te weten dat een paard een maagzweer heeft moet er met een endoscoop in de maag
gekeken worden om eventuele maagzweren in beeld brengen.
Therapie
Er is medicatie om de productie van maagzuur te remmen bijvoorbeeld Omeprazole, Cimetidine en
Ranitidine. Hierdoor wordt de maag minder zuur. Bij matige tot ernstige zweren kan ook sucralfaat
gebruikt worden. Sucralfaat vormt een laagje over de maagzweer heen waardoor deze tegen het zuur
beschermd wordt. Dit middel werkt vooral in het glandulaire (klierrijke) deel van de maag.
Preventie maagzweren
Minimaal drie keer per dag een portie ruwvoer geven. Liefst moet een paard voortdurend beschikking
hebben over ruwvoer omdat de maagzuurproductie ook continu doorgaat. Veelal kan een hooinet of
slow feeder ervoor zorgen dat een paard langer doet met zijn portie ruwvoer. Zorg ervoor dat een
paard tijdens transport ook ruwvoer kan eten en voor zo weinig mogelijk stress.
Maanblindheid
Oorzaak
Dit is een ontsteking van het vaatvlies, straallichaam en iris. Het is
waarschijnlijk een auto-immuunziekte maar het kan ook veroorzaakt worden
door: trauma, parasieten, virussen, bacteriën of door oorzaken zoals een
tandabces of een tumor.
Verschijnselen
Het paard heeft vaak ooguitvloeiing, knijpt met het oog en het oogslijmvlies
kan rood van kleur zijn. Het hoornvlies is normaal of licht troebel (blauwe
waas), er zijn vlokken zichtbaar in de voorste oogkamer, de pupil is te klein en de pupilreflex is
afwezig. Bij elke aanval ontstaat er meer schade in het oog, het paard
kan uiteindelijk hierdoor zelfs blind worden.
Diagnose
Aan de hand van de verschijnselen en oogonderzoek.
Therapie
Het wordt behandeld met corticosteroïden en atropine oogdruppels. Daarnaast wordt een pijnstiller
gegeven. Meestal is een behandeling met alleen medicijnen niet voldoende en is de kans groot dat
het probleem terugkeert. Een chirurgische behandeling om de kans op herhaling te verkleinen is
tegenwoordig mogelijk. Als een oog blind is en er nog aanvallen optreden, is het verwijderen van de
oogbol een betere optie. Met een snel ingestelde en intensieve behandeling kunnen de nadelige
effecten sterk verminderd worden, maar de aandoening wordt helaas niet altijd tijdig onderkend.
Een juiste diagnose is van groot belang voor het behoud van het zicht van het paard. Maar ook na
een tijdig ingestelde behandeling ontstaat er meestal enige blijvende schade aan het oog.
Het is belangrijk dat u direct een dierenarts belt zodra u ziet dat het paard knijpt met het oog, een
waas krijgt over het oog of erg gaat tranen!