interview - Les Tigresses Rouges

44
EN ROU TE
Cœur de pirate speelt op zondag 27
november op het Songbird Festival in
de Doelen, Rotterdam en op maandag
28 november in De Melkweg,
Amsterdam. Voor beide shows waren
bij het ter perse gaan van deze editie
nog kaarten verkrijgbaar
45
EN ROU TE
Ze is nog maar 26 lentes jong, maar toch heeft de Québecoise Béatrice Martin,
beter bekend onder de naam Cœur de pirate al een heel leven geleefd, zowel in
haar muzikale carrière als in haar persoonlijke leven. Ze maakt van haar hart
geen moordkuil en schuwt geen enkel onderwerp, zoals haar break-ups, haar
dochtertje Romy en haar geaardheid. Zo publiceerde Vice Magazine onlangs
een open brief van de zangeres waarin ze opkwam voor de LGBT-gemeenschap
en zelf liet weten queer te zijn. Waar ze ook altijd eerlijk over is, gelukkig, is
haar muziek
TEKST: TESS VAN DER ZWET • BEELD: ETIENNE ST-DENIS
MET HAAR ZOETGEVOOISDE STEM BEREIKTE
Cœur de pirate:
‘Ik was idolaat van
the Backstreet Boys,
pas daarna
kwam
Brel’
Béatrice Martin (1989) in 2009 het grote publiek toen
haar liedje Ensemble werd gebruikt in een YouTubevideo, die vervolgens viral ging. Was haar geluid
op haar gelijknamige debuutalbum nog gebaseerd
op zang en piano, opvolger Blonde uit 2011 had een
dwingender en volwassener karakter. Martin was
vol in ontwikkeling. Voor het vijfde seizoen van
de Canadese televisieserie Trauma hoorde we haar
voor het eerst Engels zingen met covers van onder
andere Bill Withers, Amy Winehouse en Tom Waits
en in 2014 componeerde ze de muziek voor de computergame Child of Light. Haar derde album Roses
(2015), waarop ze zich wederom van een andere, dit
keer Engelse en meer elektronische kant laat zien,
is een hit in binnen- en buitenland en zet de deuren
naar Angelsaksische landen wagenwijd open. Wij
spraken Martin, voornamelijk over haar muziek,
en een beetje over haar dochter.
Per ongeluk tweetalig
Roses is Martins eerste tweetalige album. ‘Het ging
eigenlijk volledig per ongeluk,’ vertelt ze lachend. ‘De
opener van de plaat, Oceans Brawl, had ik al lang op
de plank liggen. Ik vond het een goed liedje en wilde
het heel graag opnemen, maar één Engels nummer
op een verder Franstalige plaat leek me nogal raar.
Ik ben gaan schrijven zonder me op taal te focussen,
liet mijn gevoel bepalen in welke taal het zich wilde
uitdrukken.’
Het resulteerde er uiteindelijk in dat Roses meer
Engelse liedjes bevatte dan Franse. Een van de nummers is zelfs in beide talen opgenomen. ‘Schrijf ik
in het Frans, dan merk ik dat het vaak geschreven
is naar het verleden, een nostalgisch gevoel. In het
Engels is alles frisser, meer gericht op het heden en
directer. Ik kan niet schrijven in het Frans zoals ik
in het Engels schrijf en vice versa. Het vertalen van
Carry On, was dan ook een enorme uitdaging. Mijn
label in Frankrijk zei dat het een potentiële single
zou kunnen zijn, mits in het Frans uitgevoerd. Ik ging
weer achter de schrijftafel zitten, waarop Oublie-moi
tot stand kwam. Ik heb geprobeerd de inhoudelijke
betekenis te behouden, maar de emotie is wel degelijk
anders. Niet beter, niet slechter. Anders.’
‘Mijn fans hoeven mijn teksten
nu niet meer door Google Translate
te laten vertalen om te begrijpen
waar ik het over heb’
Onbekende indie-artiest
Een tweetalige plaat lijkt naast een artistieke, ook
een commerciële keuze. Stond Cœur de pirate in
voorgaande jaren alleen nog maar in de kleinere zalen
van Nederland voor een handvol mensen, in april
jongstleden verkocht ze zonder moeite de ruim 500
plaatsen van de Tolhuistuin uit. In november komt
ze terug naar Nederland voor twee grote shows. ‘Ik
had hiervoor ook wel fans die geen Frans spraken,
maar daar kon je geen buitenlandse zalen mee vullen. De interesse is nu opeens een stuk groter, ik ben
toegankelijker geworden. Dat opent de deuren naar
een nieuwe wereld. In Frankrijk en Canada kennen
ze me al lang, zingen ze mijn muziek mee, maar in al
die andere landen ben ik de onbekende indie-artiest,
naar wie men nog onbevooroordeeld luistert. Op die
paar fans na dan. Ik ben blij dat zij mijn teksten niet
meer door Google Translate hoeven te laten vertalen
om te begrijpen waar ik het over heb.’
INTERVIEW
46
47
EN ROU TE
controller inpluggen en gáán. Ik schrijf snel, ook
als mijn dochter erbij is. Ze is nog maar vier, maar
heeft duidelijk muzikale genen en reageert op haar
eigen manier op mijn muziek. Zelf ben ik muzikaal
heel eclectisch opgevoed. Op mijn vierde was ik
idolaat van The Backstreet Boys, daarna ging ik me
pas interesseren voor de muziek die mijn ouders
luisterden. Barbara, Aznavour en Brel. Genesis en
Prince. Zelfs klassieke muziek. Het ging echt alle
kanten op. Behalve Quebecoise muziek. Mijn ouders
hadden er niks mee, dus ik ontdekte dat pas vanaf
mijn twaalfde, toen ik me meer van hen losweekte.
Dat Romy nu in een Bon Jovi-fase zit, kan ik dus
alleen maar aanmoedigen. Het is mijn belangrijkste
geschenk aan haar: overal voor open staan. In de
muziek, in de liefde, in het leven.
en route
Geadopteerd door Frankrijk
Martin pendelt veel heen-en-weer tussen twee continenten. Haar band met Frankijk is hecht, maar
volledig anders dan die met haar thuisland. ‘Toen
ik mijn eerste album uitbracht, werd dat vooral in
Frankrijk opgepikt. Quebec was vooral bezig met
wat er in de Verenigde Staten en de rest van Canada
gebeurde, ik was de zoveelste in het rijtje. Frankrijk
is veel minder door de buitenwereld beïnvloed, ook
muzikaal. Ze ontvingen met me open armen.’
En inderdaad: de Fransen behandelen haar als
een van hen. Zo werd ze in 2014 gevraagd om (als
enige Canadese) een bijdrage te leveren aan La Bande
à Renaud, een tribute-cd door jonge Franse artiesten
aan de geliefde Franse zanger Renaud. Haar adaptatie
van zijn chanson Mistral Gagnant werd op Spotify en
Youtube het meest beluisterd van alle albumnummers. Ook werd ze dit jaar benaderd door de Parijse
zanger Arthur H, die haar vroeg met hem samen te
werken aan zijn musical Les souliers rouges, die in
september uitkomt.
Openstaan voor Bon Jovi
Roses is amper een jaar oud, toch is Martin al bezig
met haar volgende langspeler. Hoewel ze vooral veel
tourt, gaat het schrijfproces onverminderd door. ‘Ik
doe het overal, het is een kwestie van mijn midi-
Waarom Cœur de pirate
uit de kast kwam
‘Dat is waarom ik vandaag uit de kast kom: omdat ik niet langer
meer bang kan zijn voor wat anderen van mij denken. Ik kom
ook uit de kast voor mijn dochter, die moet leren dat liefde geen
ras, religie, geaardheid of oriëntatie kent. Ik kom uit de kast
voor de slachtoffers die hun leven verloren, enkel omdat zij
wilden vieren wie zij werkelijk waren.’ Het zijn de woorden die Béatrice Martin schrijft
in een open brief die zij via Vice publiceert op 16 juni, vier dagen nadat vijftig mensen
omkomen bij een schietpartij in gayclub Pulse in Florida. Het is niet haar intentie om
met haar coming-out stof te doen opwaaien. Toch krijgt ze veel negatief commentaar.
‘De homofobische reacties kwamen van alle kanten,’ zegt ze in een interview met
Vogue. ‘Het grootste probleem zou zijn dat ik samen ben met iemand die transgender is
(Laura Jane Grace, frontvrouw van punkband Against Me, red.). Ik zou gestoord zijn. Een
slechte ouder. Het bewijst dat homoseksualiteit nog lang niet geaccepteerd is.’
Gelukkig krijgt Martin ook veel bijval en positieve reacties, waaronder via Twitter.
De hashtags #LoveWins en #LoveisLove gonzen nog lange tijd na. De essentie van de
boodschap mag duidelijk zijn.
RECENSIES
EN ROU TE
TE
KLASSIEK
BERLIOZ / RAMEAU
SYMPHONIE
FANTASTIQUE / SUITE
DE HIPPOLYTE ET ARICIE
SWEDISH RADIO SYMPHONY
ORCHESTRA OLV DANIEL HARDING
HARMONIA MUNDI, 2016
Hoewel Hector Berlioz (18031869) een groot bewonderaar was van Jean-Philippe
Rameau (1683-1764), liggen
hun composities mijlenver
uit elkaar. Begrijpelijk, want
beiden stamden uit een
andere tijd en beoefenden
verschillende muzikale
genres. Rameau was een
belangrijke barokcomponist,
terwijl Berlioz dé Franse
vertegenwoordiger was van
de romantiek. Een dergelijk
groot muzikaal contrast zie
je dan ook zelden op één
cd gecombineerd. Onzin,
volgens de Britse dirigent
Daniel Harding, die de gok
waagde en met zijn Swedish
Radio Symphony Orchestra
twee sleutelwerken van beide
componisten opnam. Na
Rameaus rustig dansende
‘suite d’orchestre’ Hippolyte
et Aricie (1733), afgeleid van
de gelijknamige barokopera,
breekt het geweld los met
de Symphonie fantastique
een baanbrekend werk van
Berlioz uit 1830, vanwege de
vernieuwende, zware orkestbezetting die menig concertzaal op zijn grondvesten heeft
doen trillen. Afgezien van de
vraag of de combinatie wel
of niet gelukkig gekozen is,
komt Rameau het beste uit de
verf en wordt Berlioz tamelijk
mat uitgevoerd. Misschien
maar goed ook, want met een
sprankelende, expressieve
vertolking van Berlioz’ meesterwerk was het contrast écht
te groot geweest.
A N DY A R N T S
POPULAIR
MINOU
ALPHALOVE
WAGRAM MUSIC, 2016
POPULAIR
POPULAIR
LES TIGRESSES
ROUGES
EMILY LOIZEAU
LES TIGRESSES ROUGES
MONA
POLYDOR, 2016
SABAM, 2016
Slechts vier liedjes telt de
nieuwe EP van het elektropopduo Minou, maar het
is ruimschoots genoeg om
ons hongerig naar meer
achter te laten. Duo’s zijn er
tegenwoordig in de Franse
muziekscene in overvloed,
net als aanstekelijke elektropop. Ook Pierre Simon
en Sabine Quinet klinken
met hun 80’s synthesizers en
relaxte beats als een futuristische tijdmachine, klaar voor
een reis naar de toekomst.
Het opzwepende openingsnummer zou het in remixvorm goed kunnen doen in
nachtclubs: vrolijk, dansbaar
en zomers. Hélicoptères is
het zwoele zomernummer
van deze mini-cd, waarbij
de stemmen van Simon en
Quintet perfect bij elkaar
kleuren, waarna Des rois de
vaart er weer in brengt. Bij
afsluiter Aya zie je jezelf al
door de stratosfeer richting
de sterren schieten. Het is
overduidelijk dat Minou
goed heeft geluisterd naar
het Amerikaanse MGMT en
hierbij wellicht een poging
doet het Franse equivalent
daarvan te worden. Is dat
simpel kopiëren? Nee, dat is
waarschijnlijk zelfs heel wijs.
Van goede Franse elektropop
met een flinke scheut 80’s
hebben we immers nooit
genoeg.
Les Tigresses Rouges zijn
vier Vlaamse jongedames
die het publiek live weten in
te pakken met een combinatie van pittige vrouwelijke
charme, humor en een sterke
muzikale performance. De
‘speelpoezen’ Karo Voets
(zang/gitaar/klarinet) en
Silke De Smedt (zang/piano/
cornet) vormen met hun
felrode kapsel en verleidelijke
voorkomen het gezicht van de
band en worden ondersteund
door bassiste Bieke Vroman
en zangeres/percussioniste
Leen de Clippel. Hun titelloze
EP geeft een indruk van wat
de dames muzikaal in huis
hebben, en dat is heel wat.
Qua samenzang en instrumentale begeleiding doen ze
beslist niet onder voor het
populaire Vlaamse damestrio Laïs, alleen leggen Les
Tigresses Rouges het accent
op een aanstekelijke, meertalige mix van cabaret en
chanson. Hun eerste EP telt
twee Nederlandstalige tracks,
twee Franstalige en een
Franstalige bonusversie van
De Trein, waarmee het schijfje
begint. Voor wie de energieke
optredens van de dames
heeft gezien, komt deze
studio-opname misschien
ietwat klinisch over, wat niet
wegneemt dat hun eersteling
absoluut naar
meer smaakt.
T E S S VA N D E R Z W E T
A N DY A R N T S
Sommige muziek moet je
onder de juiste omstandigheden, in de juiste omgeving
luisteren. Een voorbeeld
daarvan is Mona van Emily
Loizeau. De dertien nummers
tellende cd opent met Eaux
Ombres als een speeldoosje,
een kinderboek in Frans en
Engels. Bless our ship is als een
vertelling over een avontuur
op zee, terwijl 8 weeks old
het geloofwaardige lied zou
kunnen zijn van een slechterik, inclusief spookachtige
refreinen met een zwevende
sopraan op de achtergrond.
Who is on the phone is een spel
tussen telefoongeluiden en
percussie dat moet bestaan
uit potten, pannen of andersoortige rammeltroep. Het
staat in schril contrast met
het neoklassieke Deux pianos,
met een rustgevend parlando
dat uitmondt in schitterende
beeldende poëzie. Als je
echt in een gekke bui bent,
kun je Doctor G ook nog wel
waarderen, maar toen was
ik persoonlijk wel even klaar
met de absurditeit. Emily
Loizeau heeft een bijzonder album afgeleverd. Een
rariteitenkabinet. Een circus.
Een kinderherinnering in een
volwassen lichaam.
T E S S VA N D E R Z W E T
CD’S
48
49
EN ROU TE
T E S S VA N D E R Z WE T
VADERS MET DOCHTERS
EERST, ALSTUBLIEFT
Tess van der Zwet is zangeres, copywriter en marketingmeisje.
Op haar website chansonoffensief.nl én in de rubriek ‘Moments d’en-Chantement’
slaat ze een brug tussen het oude en het nieuwe chanson.
ENT
M
E
T
N
A
H
C
N
E
MOMENTS D’
HET IS VER NA MIDDERNACHT, IK
zit onder een schemerlamp en de tranen
stromen over mijn wangen. Niets nieuws
onder de zon, zou mijn omgeving zeggen.
Huilen doe ik al bij Bambi, bij de begintitels. Maar
vanavond heb ik het écht te pakken. ‘Zonder jou zal
de dag zijn als de nacht en de zomer zo koud als de
winter,’ zingt Aznavour. Ik kan een boeeehoeee niet
onderdrukken.
Het begint eerder vanavond in het Mee in Zeeatelier in Den Haag, waar Britta Maria en Maurits
Fondse samen met accordeonist Nicolaas Duin stukken uit hun voorstelling Gainsbourg Forever spelen,
deze avond Gainsbourg et une femme getiteld. De
eerste helft bestaat uit Gainsbourg-materiaal. Tot
dan toe geen vuiltje aan de lucht. Na de pauze volgen echter de algemene favorieten van het trio en
daar gaat het fout. Ik kan een hoop melancholie
hebben, maar bij Reggiani’s Ma Fille breek ik. In
duizend stukjes. Ik ben al zo’n vier jaar het huis uit,
wuifde bij mijn vertrek iedere emotie weg – oké, ga nu
maar pap, ik vermaak me príma
alleen, ga nou maar, doei! – maar
vanavond krijg ik de angst en
het gemis met terugwerkende
kracht in mijn gezicht gesmeten.
De klap veroorzaakt hardnekkige tranen en mijn ogen gieten
ze over mijn wangen, terwijl ik
mijn rode hoofd afwend van de
rest van de zaal. Nonchalant kijk
ik naar de muur rechts van me,
alsof ik de kleurcode van de verf
probeer te ontcijferen. De laatste mooie noten klinken en ik applaudisseer mijn stille gesnotter weg.
Na de show stuur ik mijn vader – ik weet best
dat hij al op bed ligt – een WhatsApp-bericht: ‘Pap,
luister even Ma Fille van Serge Reggiani. Ik snap hoe
je je gevoeld moet hebben. Ik houd van je.’
Thuisgekomen ga ik op jacht naar meer vaderdochter-sentiment. Om erachter te komen dat ze
er behoorlijk gevoel voor hebben, die Franse vaders
van dochters, dat gevoelige liedjesgeschrijf voor
hun kroost.
Vaders in verschillende soorten en maten kropen
door de jaren heen in de pen. Charmante, stoere
mannen die negen van de tien keer over vrouwen
zongen, of anders maar over Parijs - want was is er
nou verder nog in het leven? - maar zichzelf overtrof-
f
Charmante, stoere
mannen die negen
van de tien keer
over vrouwen
zongen, overtroffen
zichzelf met een
liedje voor hun kind
fen met een liedje voor hun kind. Vrijwel alle Franse
zangers met dochters van wie ik ook maar iets weet,
hebben zich eraan gewaagd. En mij maken ze, om
twee uur ’s nachts, in mijn pyjama, duidelijk hoe
moeilijk het moet zijn je kind te zien vertrekken.
Nadat ik mezelf naar bed heb gesleept, droom
ik over mijn vader die een chanson voor me zingt,
terwijl ik op een trein stap met mijn koffers in mijn
hand. Hij is omringt door Brel, Nougaro en Renaud;
Hallyday klopt hem bemoedigend op de schouder.
Het voertuig komt in beweging en ik zwaai tot het
perron een stipje wordt.
De volgende ochtend volgt na mijn wekker een
WhatsApp-bericht. Heimwee overvalt me zodra ik
de naam ‘Papa’ op mijn scherm zie staan. Ik open
het bericht. ‘Serge Reggia-wie? Ik versta daar toch
niks van, schat. X.’
Ik glimlach. Zo is dat. Mijn vader heeft weinig
woorden nodig, stopt al zijn liefde in een ‘x’. Hij
spreekt geen woord Frans, horen zingen heb ik hem
nooit. Houden doe ik toch wel van hem, daar hoeft
hij zich niet voor uit te drukken. Dat doen die chansonniers wel voor hem.
en route
VADER EN DOCHTER VAN DER ZWET
EN ROU TE
10 SOORTEN
VADERS
DIE HUN DOCHTERS
BEZONGEN
CALOGERO
1 Vaders die na negen maanden wachten eindelijk hun
dochter mogen verwelkomen. Calogero – La bienvenue
2 Vaders die koste wat kost hun meisje willen
beschermen. Renaud – Morgane de toi
3 Vaders die hopeloos verliefd worden op hun dochter.
Claude Nougaro – Cécile, ma fille
4 Vaders die onverwachts lessen leren van hun
pasgeborenen. Johnny Hallyday – Laura
5 Vaders die eindeloos naar kindergeklets kunnen
luisteren. Alain Chamfort - Géant
6 Vader die wel zó gek zijn op hun dochter dat het
JOHNNY HALLIDAY
SERGE GAINSBOURG
een beetje eng wordt. Serge Gainsbourg - Charlotte
Forever (en, uiteraard, Lemon Incest)
7 Vaders die zeggen alles te hebben gezien en
toegeven dat in het leven niets beter is dan hun
dochter. Les Ogres de Barback – Ma fille
8 Vaders wier wereld stilstaat als hun dochter
beweegt, lacht of zingt. Jacques Brel – Isabelle
9 Vaders die de dag vrezen dat hun dochter hen verlaat.
Charles Aznavour – À ma fille
10 … maar hen ondanks dat de hele wereld gunnen.
Serge Reggiani – Ma Fille
JACQUES BREL