Yad Vashem - Histoforum

Yad Vashem: Een herinneringscentrum en
een naam
„hem geef Ik...... een gedenkteken en een naam in Mijn tempel
en binnen de muren van Mijn stad. Ik geef hem een eeuwige
naam, een naam die onvergankelijk is.“ (Jesaja, hoofstuk 56, Vers
5)
September 1942:
eerste initiatief om een herinneringsoord in het
toenmalige Palestina op te richten.
Yad Vashem
Herinneringscentrum voor Holocaust en heldendom
18. mei 1953:
Yad Vashem wet in de Knesset:
„In de joodse staat alles verzamelen, wat aan de verloren Diaspora
herinnert. Herinnert zal moeten worden, de zes miljoen vermoorde
Joden, gedood door de nazis en hun handlangers.
Herinnert zal moeten worden zowel de joodse gemeenschappen die
vernietigd zijn, alswel de moed en heldhaftigheid van de joode
soldaten, en de strijders van de ondergrondse verzetsbewegingen
plus degene die in de getto‘s gevangen zaten.
De herinnering betreft alle zonen en dochters van het joodse volk, die
hebben geprobeerd hun menselijke waardigheid te bewaren.
Ook zullen herinnert worden de „Rechtvaardigen onder de Volkeren“,
die hun leven riskeerden om Joden te redden.“
„Daarom werd de Berg van de Herinnering, Har Hazikkaron, op
een gegeven moment in twee stukken verdeeld: het gedeelte
van de berg, dat aan de kant van de stad Jeruzalem is, herbergt
een militaire begraafplaats alswel een begraafplaats voor de
stichter van het zionisme en enkele van haar belangrijke
leiders.Aan de andere kant, de kant van de bergen, met de rug
naar de stad, bevindt zich het instituut ter herinnering aan de
vernietiging van het europese jodendom. Deze indeling, die wij
hier kunnen waarnemen is toevallig, doch er is hier sprake van
een hierarchie die op symbolische wijze de betrekkingen in deze
nieuwe maatschappij weergeeft. De symbolen van de nieuwe
Staat hebben duidelijk voorrang boven die van de vernietiging.“
Saul Friedländer
Afgesloten verleden?
„Nog in de vijftiger jaren werd de Holocaust, werd in Israel het
feit, dat de meeste Joden, zonder zich te verdedigen, zich als
lammeren hebben laten afslachten, als een afschrikkend
voorbeeld gevonden en zo door de politiek en opinie-makers
gepresenteerd. In de jonge, krachtige staat van de Sturm- und
Drang-Periode gold als historisch voorbeeld de opstand van de
Zeloten tegen het juk van het Romeinse Imperium. De
strijdende en niet de weerloze Jood was een identifikatieobjekt,
wat het bestaansrecht van de strijdende zionistische staat
rechtvaardigde.“
Michael Wolffsohn
De slachtoffers een naam geven
Getuigen in het proces tegen Eichmann
11.4.1961 – 15.12.1961: Prozes tegen Eichmann in een Israelische
rechtbank in Jeruzalem
„Het proces in Jeruzalem was in theorie gericht op de
aangeklaagde. Reeds spoedig verdween Eichmann. Hij was niet
langer degene die de hoofdrol had, waarop de schijnwerpers
gericht waren. De man in de glazen kooi trok zich terug achter
het slachtoffer.“
Annette Wieviorka
Zes-daagse oorlog1967
– begrip voor de overlevenden
•Dreiging om vernietigd te worden
•Eigen hulpeloosheid
•Einde oorlog was als een wedergeboorte
Yom-Kippoer-oorlog 1973
– Scheur in de zionistische mythe
•Twijfel aan de eigen kracht
De Holocaust als een integraal narratief
Integration von:
a)
jongeren, in Israel geboren generatie
b)
Groepen van niet-Europese immigranten
C)
Niet-religieuze en religieuze bevolkingsgroepen
Yad Vashem – 4 zuilen
Dokumentatie
Archief: 100.000
getuigenissen
en 125 Mio
dokumenten
Ca. 350.000 foto‘s;
duizenden films
Bibliotheek: ca. 15.000
boeken; 4.000 kranten en
vaktijdschriften
Yad Vashem – 4 zuilen
Onderzoek
The International Institute for Holocaust Research
Yad Vashem – 4 zuilen
Pedagogiek
The International School for Holocaust Studies
Geopend 1993; een uniek wereldwijd instituut
Ontwikkeling van
onderwijsmaterialen
image_erinnern_detail 1.jpg
Cursussen voor
educatoren
Videokonferenties
Uitwisselling ervaringen met andere pedagogen
Kroatië
Tschechische
Republiek
Roemenië
Griekenland
België
Hongarijë
Frankrijk
Duitsland
Skandinavië
Oekraïne
Polen
Finland
Spanje
Italië
Nederland
Litauwen
Liechtenstein
Groot-Brittanië
Oostenrijk
Rusland
De Holocaust als een deel van de identiteit en van
de collectieve herinnering
 Jom Hashoa
 De media etc.
 Een adaquate behandeling van het
thema wordt reeds vanaf jonge leeftijd
gestimuleerd
Het pedagogische concept van Yad Vashem
Uitgangspunten:
 De Holocaust – civilisatiebreuk voor omstanders
 De slachtoffers waren mensen, hun moordenaars
waren ook mensen
Het joodse leven vóór de Holocaust
Het joodse slchtoffer had een eigen persoonlijk verleden. Het mag in geen geval
zo zijn dat zijn identeit door zijn slachtoffer-status uit de Sjoa-tijd wordt bepaald.
Zelfwaarneming in plaats van waarneming door de ander
Het europese Jodendom van vóór de Sjoa moet in haar heterogeniteit en
veelvoud voorgesteld worden.
Demontage van stereotiepen
Het joodse leven gedurende de Holocaust
Rekonstruktie van het zelfbeeld van de Joden (als een bewust gekozen
middel om de propaganda te demonteren)
Wat brengen de Joden mee uit hun vroegere leven?
Het joodse leven nà de Holocaust
Return to Life – Begin en Hoop
Mediene1.jpg
Meelopers/Toeschouwers
Demonisering verhindert het juiste inzicht
Mensen nemen een besluit
„De enige verzekering voor het voortbestaan van het
kwade is, dat genoeg goede mensen besluiten om
niets te doen.“
(Edmund Burk)
Wenen, Oostenrijk 1938
How to move
to see the
others?
Daders
Demonisering verhindert
het juiste inzicht
How was it humanly
possible?
Mensen
nemen een
besluit
Om de geschiedenis van de
Holocaust te begrijpen, moet
men de daders nauwkeuriger
onder de loep nemen en
proberen hun als mens te
begrijpen. (...) We hebben hier
met mensen te doen, met
menselijke reacties, die ons
zelf niet vreemd zijn.“
Götz Aly, Die unbequeme Nähe zu
uns selbst, Interview mit Yad
Vashem, 2009)
Redder en helper, Rechtvaardigen onder de Volkeren
" De rechtvaardiging van mijn leven
op deze aarde is elk kind, dat
met mijn hulp gered is. Dit is
geen reden tot eer."
Irene Sendler,
Brief aan het poolse parlement