Elk afscheid leidt tot een beetje rouwverwerking. Je komt nooit echt door rouwverwerking heen. Gods kinderen lopen niet vast in rouw. Bij rouw kun je elkaar niet echt helpen. - Elke verlies of afscheid – klein of groot levert gevoelens van rouw op. Zoals: Verlies van gezondheid Echtscheiding Krijgen van een gehandicapt kind Baan kwijt raken Nooit moeder worden Een overlijden Rouw is rauw Rouw is geen ziekte of psychische stoornis Iemand kan wél in zijn verdriet vastlopen Rouw is de prijs van liefde 1. schok en ontreddering 2. zoeken naar nieuw evenwicht a) zichzelf voor de gek houden b) depressiviteit c) angst d) schaamte e) opstandigheid f) zich groot houden g) kwetsbaarheid t.o.v. medemensen h) berusting 3. vinden van nieuw evenwicht Wie Wie van Wie zijn ouders verliest, verliest zijn verleden een broer of zus verliest, verliest een deel zijn jeugd. een kind verliest, verliest zijn toekomst. Elk verlies en elk verdriet brengen een eigen rouwproces met zich mee vluchten in nieuwe relaties na verlies van de partner het nemen van onomkeerbare beslissingen te veel of te weinig steunen op anderen wegvluchten in namaak-troost (alcohol, werk, shoppen, sociale media e.d.) blijven steken in beklag Veiligheid en vertrouwen bieden, waardoor iemand zich in het hart durft te laten kijken. Ruimte bieden om te rouwen (geen gevoelens onderdrukken of ‘wegpraten’). Troost bieden (Jes.66:10-14). Hoop geven (laten zien dat leven de moeite waard is). Op een eerlijke manier spreken over God en het verdriet. Omstanders zijn na drie maanden gewend aan de nieuwe situatie, rouwenden dan nog láng niet. Stop de bezoeken niet te snel. Stop niet te snel met vragen hoe het gaat (méén dat dan wel!) Een rouwproces duurt normaal 1-5 jaar. Blijf de naam van de overledene noemen! zich verplaatsen in de ander en niet troostend tegenover de ander staan (op de dag van overlijden zeggen ‘Hij heeft het nu beter!’ kan heel verkeerd vallen!) gemeenschap, een wij-gevoel bieden vooral luisteren, ook al valt de rouwende in herhaling (elke keer als de rouwende kan praten, ordent hij zijn gedachten en gevoelens weer een beetje). afleidende troost luisterende troost meevoelende troost instrumentele troost innerlijke troost gelovige troost Troosten kan op veel manieren. Hoe hangt van de soort relatie af. verhalen aanhoren (b.v. ook door foto’s te bekijken) aanraken, aankijken verzorgen een geschenk geven samen eten samen ergens naartoe gaan Samen iets doen: naar muziek luisteren, een spelletje doen, ‘klussen’ samen creatief vormgeven aan gevoelens stimuleren iets nieuws op te pakken samen uit de bijbel lezen, bidden en / of zingen mensen met verdriet ergens voor inschakelen aandacht geven op bijzondere dagen De mooiste troost is wanneer iemand deelt in het gevoelsleven van de verdrietige mens. Als dat niet gebeurt, is gelovig troosten holle praat. onnatuurlijk troosten tijdelijk troosten te vroom troosten goedkoop troosten (vrienden van Job) zeggen: 'Kom eens bij ons op de koffie', of 'Ik zal eens bij u langskomen', en niet direct een afspraak maken. troostmoeheid helpen om zichzelf te bevredigen en daardoor betuttelend optreden vanuit zichzelf troosten, in plaats van uit de ander (‘als ik u was, zou ik…’; ‘dat had mijn moeder ook en die zei altijd…’) Lotgenoten worden niet vertel- of troostmoe. Denk aan kringen voor rouwdragenden maar ook voor anderen die verdriet kennen. Er zijn ook mensen die daar juist geen behoefte aan hebben. Respecteer dat.