Ervaringen gebruikers ZOEKEN Verslag Werksessie ZOEKEN 2.0 d.d. 3 oktober 2013 Eindredactie verslag Ina Mouris Aanleiding Werksessie VraagWijzermethodiek ZOEKEN is als DE gesprekstechniek voor VraagWijzer Rotterdam vastgesteld in oktober 2011. Dit is alweer twee jaar geleden; er is inmiddels het nodige getraind, VraagWijzers hebben er zelf veel ervaring mee opgedaan en nieuwe hulpmiddelen zijn vormgegeven. Ook is begin 2013 – ontwikkeld op basis van ZOEKEN - het nieuwe registratieprogramma DOEN! operationeel. Doorontwikkeling oftewel release ZOEKEN 2.0. is nu een gewenste volgende stap. De werksessie ZOEKEN 2.0 is georganiseerd in opdracht van de Afdeling Ontwikkeling en Beleid gemeente Rotterdam en is uitgevoerd door Mouris Projecten Bureau in nauw overleg met de VW-werkgroep ZOEKEN – DOEN! Doel Werksessie Het bij de deelnemers ophalen van ervaringen en verbetervoorstellen voor o.a. de gemeenschappelijke VraagWijzermethodiek ZOEKEN Deelnemers Werksessie: Met een kleine 50 deelnemers is de opkomst geslaagd te noemen. Alle VraagWijzers waren vertegenwoordigd; sommigen zelfs met alle consulenten. Twee projectleiders van de pilots Verbrede VraagWijzer namen deel en ook een aantal medewerkers Sociaal Raadslieden R’dam, KredietBank R’dam en Wmo-adviseurs waren present. Netwerken tussen de sessies door… Resultaten sessie 3 De ‘gekantelde’ professional Gespreksvragen waren: 1. welke eisen stelt ZOEKEN aan de professional? 2. wanneer is een ZOEKEN-gesprek succesvol te noemen en hoe kan de professional aan zo’n gesprek bijdragen? 3. welke ondersteuning (hulpmiddelen, materialen, training etc.) heeft de professional daarbij nodig? Oogst van de dag, ….ZOEKEN zorgt voor… • een zeer hanteerbaar en herkenbaar instrument voor de professional; • uniformiteit (in taal/communicatie) tussen consulenten en VW; • heldere en eenduidige definities; • inzicht in de aandachtgebieden/probleemgebieden/domeinen van de klant. …. de professional zorgt dat (met ZOEKEN)… • hij of zij voldoende kennis, tact en zeer zeker empatisch vermogen heeft; • vaardigheden heeft voor een analyse van oorzaak en gevolg (analytisch vermogen) • juiste gespreksvaardigheden heeft om juist ook om te gaan met weerstand en/of een communicatie barrière • persoonlijkheidseigenschappen , competenties en levenservaring is vereist) denk hierbij aan lef, durf en geduld • tot slot: ZOEKEN is niet nieuw…(breed gekanteld) handelen deden we al lang maar ZOEKEN is wel de strik om alles…. Ervaringen met ZOEKEN: Tijdens de werksessie is deelnemers gevraagd een korte vragenlijst in te vullen. Hieronder de reacties op 2 van de 8 vragen: Wat werkt met ZOEKEN goed? en Wat kan in ZOEKEN verbeterd worden? Dertig deelnemers hebben een vragenlijst ingevuld. 1. Reacties op vraag: Wat werkt met ZOEKEN goed? Matrix o o o o matrix goed overzichtelijk door het invullen van de leefgebieden krijg je gauw een totaal beeld van de problemen de matrix zoeken geeft richting aan het gesprek via domeinen vragen stellen 1 Leefgebieden o door het invullen van alle leefgebieden, krijg je al gauw een goed overzicht wat er speelt in iemand zijn leven en zijn de stappen, doelstellingen na verloop van tijd overzichtelijker o persoonlijk vind ik de methodiek niet echt werkzaam. Binnen de vraagwijzer is er binnen 20 minuten niks geen of bijna geen ruimte om deze methodiek te hanteren. Het is niet werkbaar. Is wel een boeiend instrument die mij enigszins dwingt om levensgebieden in kaart te brengen en wellicht in te gaan op netwerk. o de leefgebieden zelf o op leefgebieden doorvragen, soort overzicht voor jezelf in het kader van regie houden in het gesprek Eigen kracht o inzetten op de eigen te empoweren kracht van de cliënt o eigen kracht o cliënt veel zelf laten doen, tips en handvaten werken goed o systematisch werken, breed kijken en eigen krachten stimuleren Beeld krijgen van de klant o in een redelijk korte tijd kan je een beeld krijgen van de klant en zijn/haar situatie, klant kan zelf aangeven ruimte voor wat hij zij zou willen bereiken o je krijgt in 1 keer goed beeld van de cliënt trainer-acteur Kees van Loenen o uitvragen van de leefgebieden o in kaart brengen van iemands situatie in een vrij korte tijd, duidelijk krijgen van de problematiek o totaal overzicht m.b.t. vragende burger en vraagverheldering Diversen: o de schematische uitleg. De methodiek sluit goed aan op de vragen van de cliënten. o tools voor vraagverheldering o Plan van aanpak opstellen o de integrale vraagverheldering; leefgebieden onderzoek ; aanmeldproces (balie ) o ik werk er nog niet lang mee, maar wat me opvalt is dat de vragen bij elk persoon overeenkomen. De vragen van ZOEKEN kan je bij alle situaties gebruiken 2. Reacties op vraag: Wat kan in ZOEKEN verbeterd worden? Degenen die al met ZOEKEN werken: ZOEKEN ‘light’: • ontsnappingsroute als duidelijk wordt dat invullen matrix niet aan de orde is en het niet kan lukken • minder onderwerpen in de blokken, het kan compacter • soms is methode te uitgebreid en dat is niet voor ieder gesprek nodig Eigen kracht en netwerk • eigen netwerk is soms moeilijk: mensen zeggen: ik heb/ken niemand. Bij Frontoffice kun je ook geen netwerkanalyse doen • ik vraag bijv. nooit wat iemand voor cijfer geeft voor een bepaald domein en vraag eigenlijk nooit naar zingeving, dus voor mij hoeven die er niet in • eigen kracht staat nog niet centraal, vaak gaat aandacht uit naar andere leefgebieden ( bijv. administratie / inkomen ) • bij de analyse meer netwerken erbij betrekken • hoe burgers te motiveren ( bijvoorbeeld bij onwil en motiverend gespreksvoering als onderdeel wat als mensen geen netwerk willen activeren ? ) • wijk-egogram - naast ZRM – om de directe omgeving beter in kaart te krijgen • het onderzoek dat je soms doet, taalarmoede cliënt meer aandacht schenken • hoe om te gaan met vraag- en handelingverlegenheid , toeleiding naar netwerk ( bv methode Eigen Kracht Conferentie) Diversen • methodiek is gericht op het verhaal van de klant. Om goed advies te geven en doorverwijzing te kunnen doen is soms ook input van andere ( hulpverlenende ) partijen nodig. 2