RONDE 1

RONDE 1
1. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Deze Kaap is geografisch gezien het zuidelijkste punt van Afrika. De kaap ligt 170
kilometer ten oosten van Kaapstad, en iets ten zuiden ervan, en op deze plaats
ontmoeten de Indische Oceaan en de Atlantische Oceaan elkaar. De zee rondom deze
Kaap is berucht wegens winterstormen en reusachtige golven, die 30 meter hoog
kunnen worden en zelfs grote schepen kunnen verpletteren. De naam is Portugees voor
“naald”, waarmee verwezen wordt naar de scherpe rotsen en riffen waarop al heel wat
schepen zijn gestrand. Wat is de (dus Portugees klinkende) naam van deze kaap?
KAAP AGULHAS
2. ACTUALITEIT
Vorige maand vond voor het vijfde jaar op rij de week van de smaak plaats. Welk land
was dit jaar het gastland?
SPANJE
3. BEELDENDE KUNSTEN
(+ afbeelding) Deze kunstschilder (1928-1962) werd bekend als de Franse
monochromist. Hij werd geboren in een schildersfamilie en ging in zijn geboortestad
naar de Nationale Koopvaardijschool en studeerde daarna aan de School voor Oosterse
Talen, waarna hij in de boekhandel terechtkwam en zelfs een baan als paardendresseur
had. Vanaf 1946 realiseerde hij zijn eerste “Monochromes”, panelen in een uniforme
zuivere kleur, en doorkruiste Europa en Azië. Vanaf 1957 exposeerde hij te Milaan en te
Parijs, ditmaal in diep ultramarijn blauw, dat hij I.K.B. noemde. Geef de naam van deze
schilder.
(Yves) KLEIN
4. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze straalvinnige vis uit de familie “Belonidae” wordt gemiddeld
ongeveer 45 cm lang. Het dier heeft opvallend lange kaken en de rugvin bevindt zich
dichtbij de staart. Het lichaam is lang en slank. Een ander opvallend kenmerk is de
blauwgroene kleur van de graten. Welke vis is dit?
GEEP
5. FILM
Welk personage werd vertolkt door: Tefft Johnson (1911) ) – Johnny Mack Brown (1930)
– Robert Taylor (1941) – Paul Newman (1958) – Emilio Estevez (1988) – Val Kilmer
(1989)? Daarnaast is er ook nog een film uit 1973, maar daarvan verklappen we de
hoofdrolspeler niet.
BILLY THE KID
6. GESCHIEDENIS
(+ afbeelding) Sovjet-Russisch staatsman, geboren in Minsk in 1909, overleden in
Moskou in 1989. In 1943 werd hij tot ambassadeur in de Verenigde Staten benoemd, in
1946 werd hij plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, in 1956 werd hij
benoemd tot lid van het Centrale Comité der Communistische Partij en van 1957 tot
1985 was hij minister van Buitenlandse Zaken. Van 1985 tot 1988 was hij president van
de Sovjet-Unie. Zijn naam?
(Andrej Andrejevitsj) GROMYKO
7. LITERATUUR
Een jonge schrijver uit Sint-Niklaas verbaasde zich over de hoge score van de Partij van
de Arbeid bij de gemeenteraadsverkiezingen in Zelzate, trok op onderzoek en verwerkte
zijn bevindingen in het boek “Ik was nog nooit in Zelzate geweest”. Naam van de
auteur?
(Thomas) BLOMMAERT
8. MUZIEK
Deze Schotse rockband, opgericht in de jaren ’80, wordt door veel latere groepen als
één van hun voorbeelden beschouwd. U hoort één van hun bekendste nummers.
Naam van de groep?
THE JESUS AND MARY CHAIN (“April Skies”)
9. SPORT
(+ afbeelding) Hij is een voormalig topzwemmer uit West-Duitsland. Op de olympische
spelen van Los Angeles behaalde hij goud op de 200 m vrije slag en de 100 m
vlinderslag, en zilver op de 200 m vlinderslag en de 4x200m vrije slag. In Seoel
behaalde hij goud op de 200 m vlinderslag en brons op de 4x200m vrije slag. Vanwege
zijn enorme span- en reikwijdte kreeg hij de bijnaam “De Albatros”. Zijn naam?
(Michael) GROSS
10. VARIA
(+ afbeelding) Toen Steve Stevaert zich in 2005 terugtrok in zijn heimat en gouverneur
werd van Limburg, dacht iedereen dat hij rustig zou uitbollen naar zijn pensioen toe.
Niet dus: na 4 jaar hield hij het alweer voor bekeken. Door wie werd hij opgevolgd, of
met andere woorden: wie is de huidige gouverneur van Limburg?
(Herman) REYNDERS
11. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Het is in de astronomie het punt dat recht tegenover het zenit staat: het punt recht onder
de waarnemer. Het zenit staat dus recht boven iemands hoofd en datgene wat wij van
jullie weten bevindt zich dus precies onder die persoon. Wat is dit?
NADIR
12. GASTLAND
(+ afbeelding) Ik tel tot 10 in een bepaalde taal. Als u de taal kan achterhalen, weet u
wat het gastland is: egy, kettö, három, négy, öt, hat, hét, nyolc, kilenc, tiz.
Fonetisch: edj, ketteu, haarom, needj, ut, hot, heet, niejolts, kilents, tiez.
HONGAARS
RONDE 2
Beginnen met vraag 22 !!!
13. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
De legende van Billy The Kid wordt mede gevoed door het feit dat de man onder
meerdere namen gekend stond. Een van die namen is dezelfde als die van een Ierse
county, met name een van de zes graafschappen van Noord-Ierland. In deze county ligt
de Noord-Ierse hoofdstad Belfast. Welk Noord-Iers graafschap is dit?
ANTRIM
14. ACTUALITEIT
Toen de Senaat haar ontslag als definitief beschouwde en de rechtbank zich terzake
onbevoegd verklaarde, was de Kim Geybels saga afgelopen. Op 12 oktober legde haar
opvolger de eed af als senator. Wie is die opvolger van Kim Geybels?
(Piet) DE BRUYN
15. BEELDENDE KUNSTEN
(+ afbeelding) Dit kunstwerk zou van 13 tot 19 oktober boven het zand in Brugge
hangen. Door de vele rukwinden sloeg het lek en moest 3 dagen vroeger reeds naar
beneden gehaald worden. Het is gemaakt naar het evenbeeld van de maker. Naam
van deze man?
(Pawel) ALTHAMER
16. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze kever uit de familie van de bladsprietkevers en de onderfamilie van
de rozenkevers leeft in een groot deel van equatoriaal Afrika, zij het niet in het uiterste
oosten. De kever wordt in de natuur ongeveer 7 tot 9 centimeter lang, maar er zijn ook
wel exemplaren bekend van 11 centimeter. De soort kent een enorme kleurvariatie: de
meeste exemplaren zijn roodbruin met witte lengtestrepen, vooral op het halsschild,
maar ook zwart-witte kleuren komen voor. Mannetjes zijn van vrouwtjes te
onderscheiden door twee naar voren stekende, hoornachtige uitsteeksels vooraan de
snuit, en iets daarachter twee beduidend kleinere uitsteeksels. Hierachter zitten de
tasters, die bij beide seksen zeer kort en duidelijk geknikt zijn. Wat is de naam van deze
kever?
GOLIATHKEVER
17. FILM
Welke film uit 2009, geregisseerd door Michel Mann vertelt het vertelt het verhaal van de
laatste jaren van de beruchte bankrover John Dillinger? De belangrijkste rollen zijn
weggelegd voor Johnny Depp, Christian Bale en Marion Cotillard.
PUBLIC ENEMIES
18. GESCHIEDENIS
Deze Italiaanse politicus, geboren in 1907 en overleden in 1986, stond met Schuman,
Spaak, De Gasperi en Monnet, aan de wieg van het moderne Europa. Hij werkte begin
de jaren ’50 mee aan het opstellen van een Europees Statuut, en werd in 1970 lid van
de Europese Commissie. In 2010 werd door Guy Verhofstadt en Daniel Cohn-Bendit
een naar hem genoemde groep opgericht, een netwerk van mensen van uiteenlopende
strekkingen die allemaal streven naar een federaal Europa. Naam van deze Italiaanse
politicus?
(Altiero) SPINELLI
19. LITERATUUR
Duits journalist, schrijver en politicus (1926-2006). Hij was gespecialiseerd in het naziregime, en publiceerde diverse werken over die periode. Hij werd tevens bekend door
zijn samenwerking met Albert Speer, die hij hielp bij de redactie van zijn “Spandau
dagboeken herinneringen”. Zijn werk over de laatste dagen van Hitler werd in 2004
verfilmd als “Der Untergang”. Naam van deze schrijver?
(Joachim) FEST
20. MUZIEK
Welke groep hoort u?
YEVGENI (“Als ze lacht”)
21. SPORT
Met welk paard werd Philippe Le Jeune in oktober wereldkampioen jumping? We zijn al
tevreden met het eerste deel van de naam.
VIGO (D’ARSOUILLES)
22. VARIA
(+ afbeelding) Cryptogram - 11 letters: “Door deze deur gaat het veel beter”.
VOORUITGANG
23. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Deze Duitse uitvinder en ontwerper van vele zweefvliegtuigen, die leefde van 1848 tot
1896, wordt beschouwd als één van de pioniers van het vliegtuig. In 1891 maakte hij
voor het eerst een zweefvlucht van meer dan 25 meter. In 1893 maakte hij al
glijvluchten van 250 meter en in 1896 maakte hij zijn eerste vlucht met een
dubbeldekker. Hij raakte in 1896 zwaargewond bij een mislukte zweefvlucht en stierf de
volgende dag. Zijn naam?
(Otto) LILIENTHAL
24. GASTLAND
(+ afbeelding) Deze atlete is geboren in 1974 en geldt als één van de grootste
sportsters van Hongarije. Ze slaagde erin om als tweede zwemster ooit 3 maal na
elkaar Olympisch kampioene te worden op hetzelfde nummer. In 1988 in Seoel won ze
op haar 14de voor het eerst Olympisch goud op de 200m rugslag. In 1992 in Barcelona
en in 1996 in Atlanta won ze nogmaals goud op hetzelfde nummer. In Barcelona
slaagde ze er ook nog in om de 100m rugslag te winnen en de 400m wisselslag. In
1991 werd ze uitgeroepen tot beste zwemster ter wereld. Graag haar naam.
(Krisztina) EGERSZEGI
RONDE 3
25. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Het domein van Fourneau Saint-Michel, in het hart van de Ardense bossen, is zowat het
bokrijk van Wallonie. Aan welk riviertje - een twintigtal kilometers lang, en een zijrivier
van de Lhomme - ligt dit museum ?
MASBLETTE
26. ACTUALITEIT
Het Filmfestival van Gent wist zich in de festivalwereld een eigen plaatsje te veroveren
door de klemtoon te leggen op de muziek. En muziek betekent niet alleen filmmuziek,
maar ook optredens van muzikale acteurs. Zo kwam vorig jaar Kevin Costner met zijn
groep naar Gent, en dit jaar was de eer weggelegd voor een andere bekende acteur, die
kwam optreden met zijn Rogues Gallery Band, de groep waarmee hij onlangs een cd
opnam. Naam van deze zingende acteur?
(Tim) ROBBINS
27. BEELDENDE KUNSTEN
Dit museum in München is het grootste en oudste museum in zijn soort. Het werd
opgericht in de 19de eeuw door Ludwig I die er meteen al zijn schilderijen in
onderbracht. Pronkstukken in de collectie zijn o.m. “de kindermoord in Bethlehem” van
Rubens en de “Aanbidding der koningen” van Gerard David. Naam van dit museum?
DER ALTE PINAKOTHEEK
28. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze plantensoort stamt oorspronkelijk uit West-Azië en het
Middellandse Zeegebied maar komt nu, met uitzondering van het Noorden, in geheel
Europa voor. De plant komt vooral voor in bossen, langs duinpaden en in vochtige
weilanden. Ze is zeer giftig en mag dan ook niet door dieren gegeten worden. Het is
een bolgewas dat lijkt op krokussen. De plant bloeit in de herfst, maar de bladeren en
vruchten komen pas in het voorjaar tevoorschijn. De bloem heeft drie stijlen en zes
meeldraden. Wat is de Nederlandse naam van deze plant, die zou slaan op het nog
geen bladeren hebben bij de bloei?
HERFSTTIJLOOS
29. FILM
(+ afbeelding) Zijn zoon mag hem dan qua poulariteit overtreffen, zelf heeft de als Issur
Danielovitch geboren acteur ook heel wat glansrollen op zijn actief. Zo kreeg hij
oscarnominaties voor zijn rol als bokser Midge Kelly in “Champion” (1949) en als Vincent
van Gogh in “Lust for Life” (1956). Zijn bekendste film verzwijgen we dan nog. Wie is
deze acteur?
(Kirk) DOUGLAS
30. GESCHIEDENIS
Toen Billy The Kid geboren werd in 1859 was de 15e president van de Verenigde Staten
aan de macht. Hij was president van 1857 tot 1861, na Franklin Pierce en vóór
Abraham Lincoln. Hij behoorde tot de Democratische partij en was de enige president
ooit die vrijgezel was. Zijn naam graag?
(James) BUCHANAN
31. LITERATUUR
Deze Nederlands schrijver, die leefde van 1870 tot 1951, debuteerde in 1914 met
“Willem Mertens’ levensspiegel”. Later volgden onder meer “Louteringen” (1916),
“Tobias en de dood” (1925) en “Achter de groene horren” (1943). Zijn naam?
J.VAN OUDSHOORN
32. MUZIEK
De muzikale jaren ’80 lijken wel terug. Welke Britse groep hoort u?
THE EDITORS (“Papillon”)
33. SPORT
(+ afbeelding) Deze man, die de bijnaam “De Beer van Lemmer” kreeg, was een
succesvolle Nederlandse langebaanschaatser. In 1995, 1996, 1998, 1999 en 2000 werd
hij Europees kampioen allround. In 1995, 1999 en 2001 werd hij Wereldkampioen
allround. Op de Olympische Winterspelen in Lillehammer behaalde hij zilver op 1500 m
en brons op de 5000 m, en in Nagano was er brons op de 1500 m en de 10.000m en
zilver op de 5000 m. Zijn naam?
(Rintje) RITSMA
34. VARIA
De echte Italiaanse pizza quatro stagione bevat vier kazen. Gorgonzola en Taleggio zijn
er 2 van. Geef ons de namen van de 2 andere.
MOZERELLA – PECORINO
35. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Deze ingreep, zo genoemd naar de Italiaanse chirurg die ze voor het eerst uitvoerde in
1976, is een ingreep die leidt tot “malabsorptie” en is gericht op mensen die lijden aan
“morbide obesitas” (= dodelijk of zwaar gezondheidsbedreigend overgewicht). Men
neemt door deze techniek veel minder calorieën op uit de voeding, wat in het begin
resulteert in een opmerkelijke gewichtsafname, die begint vlak na de operatie om tot een
stabiel en meestal definitief resultaat te komen zowat 18 à 24 maanden later. Opnieuw
dikker worden is er daarna dan ook niet meer bij. Naam van deze ingreep?
SCOPINARO
36. GASTLAND
Het Balatonmeer staat gekend als één van de grootste meren in Europa, en is als
dusdanig een toeristische trekpleister. Op een kaart lijkt het meer een langwerpige reep.
Echter is er in het noorden een schiereiland, dat dit patroon doorbreekt. Van nature uit
heeft dit een aantrekkingskracht, want gelegen op een kleine heuvel, heb je een prachtig
uitzicht op het meer en de omliggende oevers. De vroegere koning Andreas I, had dit
ook doorzien en stichtte in 1055 reeds een Benedictijnerabdij. Hij bouwde ook een
mausoleum met de bedoeling om hier de toekomstige koningen van Hongarije te
begraven. Hij is echter de enige die daar uiteindelijk begraven ligt. Het mausoleum en
de ondertussen herbouwde abdij in 18de eeuwse barok zijn nog steeds te bezichtigen.
Het schiereiland is in de jaren ‘50 uitgeroepen tot een beschermd natuurgebied en je
mag op het overgrote stuk niet rijden met de auto. Voor de natuurliefhebbers zijn hier
ook heel wat wandelroutes uitgestippeld. Graag de naam van dit schiereiland.
TIHANY
RONDE 4
Eerst voorwerp van vraag 47 uitdelen !!!
37. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Welke onafhankelijke vulkanische eilandengroep in de Caribische Zee heeft als
hoofdstad Kingstown en ligt ten noorden van Grenada? De eilandengroep maakt deel
uit van het Britse Gemenebest en bestaat uit 1 groter eiland en een aantal kleine
eilandjes?
SAINT VINCENT EN DE GRENADINES
38. ACTUALITEIT
In oktober overleed de stichter van Playboy-concurrent Penthouse. De man bracht het
blad in 1965 op de markt, en met succes, want het maakte hem een tijdje tot de rijkste
man van Amerika. Zijn naam?
(Bob) GUCCIONE
39. BEELDENDE KUNSTEN
(+ afbeelding) Deze Nederlandse autodidactische schilder (1922- 2000) ging in de jaren
’50 met de voddenkar door de straten van Workum, en daar zie je dat hij heel veel
kleine, gewone, weggegooide, kapotte dingen schilderde die hij zag hij als kunst. Hij
schilderde de dingen ook niet anders dan ze er uit zagen. Als hij mensen schilderde,
dan schilderde hij alleen de gewone mensen niet de rijke nette mensen. Soms raakte hij
jarenlang geen potlood en penseel aan. Pas in 1973, toen zijn huwelijk stuk liep, begon
hij weer te schilderen, en trok hij steeds vaker de publieke aandacht. Omdat er tijdens
een expositie schilderijen waren gestolen wou hij nooit meer een expositie en opende hij
in 1986 een museum met zijn werken in zijn woonplaats Workum. Naam van deze
schilder?
(Jopie) HUISMAN
40. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze vlinder, die zijn naam ontleent aan de tekening op de vleugels,
komt voor in Centraal- en Oost-Europa en wordt als dwaalgast beschouwd in Nederland
en België. De vlinder geeft de voorkeur aan droge graslanden als leefgebied en het
hoeft dan ook niet te verwonderen dat ook de verspreiding van deze soort bij ons
beperkt is. De vliegtijd is van juni tot en met augustus. Wat is de Nederlandse naam
van deze vlinder?
DAMBORDJE
41. FILM
Welke regisseur kreeg dit jaar de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië, voor
haar film “Somewhere”?
(Sofia) COPPOLA
42. GESCHIEDENIS
Welke Noord-Vietnamese diplomaat voerde in 1971 en 1972 met de Amerikaanse
onderhandelaar Kissinger geheime besprekingen over beëindiging van de Indo-Chinese
Oorlog, die in januari 1973 tot een vredesakkoord zouden leiden? Hiervoor werd hun
samen de Nobelprijs voor de vrede toegekend, die hij echter weigerde.
LE DUC THO (Phan Dinh Khai)
43. LITERATUUR
Deze Britse schrijfster, geboren in 1970, debuteerde met de roman “Onder de ombu
boom”, over de tijd die ze verbleef in Argentinië. Andere werken van haar hand zijn “De
vergeet mij niet sonate”, “De zigeuner Madonna”, “Het geheim van Montague” en “In de
schaduw van het palazzo”. Haar naam?
(Santa) MONTEFIORE
44. MUZIEK
Vorige ronde zeiden we dat de jaren ’80 terug zijn, maar deze komt echt uit die periode.
Wie hoort u?
(Julian) COPE (“World shut your mouth”)
45. SPORT
Wie zijn de huidige wereldrecordhouders in het verspringen:
A. bij de mannen?
B. bij de vrouwen?
Mike POWELL – Galina TSJISTJAKOVA/CHYSTYAKOVA
46. VARIA
Na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog bleef het Britse strafrecht in de Verenigde
Staten nog enige tijd van kracht en de terminologie die hierin gebruikt werd bleef
gehandhaafd. Zo werden mensen die zich, zoals Billy The Kid, aan bestraffing
onttrokken hadden en daarom vogelvrij verklaard werden, met een specifieke term
aangeduid. Hoe werden zij genoemd?
OUTLAW
47. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Het is een natuurlijk voorkomend vulkanisch glas, dat ontstaat bij snelle afkoeling van
lava met een watergehalte van maximaal 3-4 %. Indien het gehalte aan vluchtige
bestanddelen (water, kooldioxide) hoger is ontstaat puimsteen, omdat de vrijkomende
gassen als een blaasmiddel werken. De vorming van vulkanisch glas is in hoge mate
afhankelijk van de stroperigheid van de vloeibare lava en dit wordt op zijn beurt weer
sterk bepaald door het gehalte aan kiezelzuur. Hoe hoger dit gehalte hoe trager de
vloeistof vloeit. De kleur van dit gesteente wisselt vrij sterk, afhankelijk van de
verontreinigingen die het bevat. Meestal is het echter donkergroen tot diepzwart. Wat is
dit?
OBSIDIAAN
48. GASTLAND
In het noordoosten van Hongarije ligt een kleine wijnregio, die vroeger gekend stond als
één van de meest prestigieuze wijnregio’s ter wereld, met appreciatie van wereldleiders
en kunstenaars. Onder het communistische regime was deze wijnregio een beetje in de
vergetelheid geraakt, maar nu is hij weer in opmars. De wijnen uit deze regio zijn wit en
zoet en worden gemaakt van voornamelijk de Furmint-druif. Via een bijzonder
productieproces komt men tot de “eszencia-wijn”, die zeer zeldzaam is en tot de duurste
wijnen ter wereld gerekend wordt. Van de druiven die overblijven wordt dan de “aszuwijnen” gemaakt.. Wat is de verzamelnaam voor deze wijnen? En voor alle
duidelijkheid: het gaat niet om de Eger-wijnen, die worden van meer klassieke druiven
gemaakt.
TOKAJ
RONDE 5
49. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Hoe noemt men in Schotland de bergen die 3000 feet of hoger zijn? Ze zijn genoemd
naar de persoon die ze in de 19e eeuw allemaal beklom en er een lijst van publiceerde.
MUNROES
50. ACTUALITEIT
Eind oktober diende de artistieke directeur van het Ballet van Vlaanderen haar ontslag
in, uit onvrede met het beleid van minister van Cultuur Joke Schauvliege. Haar naam?
(Kathryn) BENNETTS
51. BEELDENDE KUNSTEN
(+ afbeelding) Deze Poolse schilderes (1898-1980) vluchtte in 1917 naar Parijs. Vanaf
1925 begon ze succes te krijgen, onder meer door haar deelname aan de eerste Art
déco-tentoonstelling. In 1929 voltooide ze haar beroemdste werk “… in een Bugatti”,
waarin ze zichzelf als femme fatale uitbeeldt, en ze groeide uit tot de populairste
portretschilderes van de betere kringen van Parijs. Haar naam?
(Tamara) DE LEMPICKA
52. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Net als de Amerikaanse bizon werd de Europese tegenhanger bijna
uitgeroeid. Via een kweekprogramma is men er echter in geslaagd kuddes uit te zetten
in parken in Polen en de vroegere Sovjetunie. Vroeger was hij ook in West-Europa wijd
verspreid; men vindt er afbeeldingen van in de grotten van Lascaux. Wat is de
Nederlandse naam van deze Europese versie van de bizon?
WISENT
53. FILM
In welke film uit 1992, geregisseerd door Martin Brest, danst Al Pacino een tango met de
bevallige Gabriële Anwar? Al Pacino kreeg voor zijn vertolking van een blinde ex-militair
zijn lang verhoopte oscar.
SCENT OF A WOMAN
54. GESCHIEDENIS
Deze Oostenrijkse staatsman (1773-1859) was Minister van Buitenlandse Zaken en later
kanselier van de Donaumonarchie. Als voorzitter domineerde hij in 1815 het Congres
van Wenen. Veertig jaar lang was hij de meest invloedrijke Europese politicus en
waakhond van het evenwicht in de door hem ingestelde Pentarchie van Oostenrijk,
Pruisen, Rusland, Engeland en Frankrijk. Verder streefde hij naar handhaving van de
traditionele maatschappelijke orde in binnen- en buitenland en was hij een fervent
tegenstander van liberalisme en revolutionaire bewegingen. Wie was die man, die
uiteindelijk in 1848 afgezet werd?
(Clemens) VON METTERNICH
55. LITERATUUR
Billy The Kid werd in 1881 veroordeeld tot de dood door ophanging, ondanks
verschillende amnestieaanvragen bij de gouverneur. Wie was die gouverneur? En
vooraleer u zegt, wat is dat nu voor een vraag: de man werd later heel bekend als de
schrijver van “Ben Hur”.
(Lew) WALLACE
56. MUZIEK
Een stukje klassiek. Naam van de componist?
(Antonio) VIVALDI (uit “Mandolino Concerto”)
57. SPORT
Alessandro Petacchi won deze zomer de groene trui in de Tour en is daarmee pas de
vierde renner die er in slaagt in alle drie de grote rondes (Tour, Giro en Vuelta) de
puntentrui te pakken. Dat Eddy Merckx een van de andere drie was zal u uiteraard niet
verbazen. Maar welke twee andere renners slaagden daar nog in?
(Djamolidin) ABDOESJAPAROV – (Laurent) JALABERT
58. VARIA
Als onze koning zin heeft in een gebakje gaat hij naar een patisserie op de Zavel. De
zaak behoort tot de meest befaamde banketbakkers en chocolademakers ter wereld, en
viert dit jaar zijn honderdjarig bestaan. Wat is de naam van deze hofleverancier?
WIITAMER
59. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Welke Oostenrijks dierkundige, geboren in 1903, is vooral bekend door zijn observaties
van ganzen? Hij ontdekte onder meer, samen met Heinroth, dat jonge nestvlieders na
hun geboorte het eerste voorwerp volgen dat beweegt. En dit kan zowel moeder gans,
een mens of zelfs een rollende bal zijn. In 1973 kreeg hij de Nobelprijs voor
geneeskunde.
(Konrad) LORENZ
60. GASTLAND
Een donkere vlek in de geschiedenis van Hongarije is de bezetting door de Turken
gedurende ongeveer 150 jaar. Deze begon toen in augustus 1526 een belangrijke slag
verloren werd. In het zuiden van Hongarije, langs de Donau en op 11 km van de grens
met Kroatië ligt een stadje. In een poging om de oprukkende Turken tegen te houden
werd hier onder leiding van koning Lajos II een zware veldslag gevoerd. De koning
sneuvelde, samen met de top van de Hongaarse adel, en zo lag de weg open voor de
Turken om het land te overrompelen en gedurende 150 jaar het leven van de Hongaren
zuur te maken ... Het slagveld van toen is op vandaag een herdenkingsplaats
geworden. Wat is de naam van dit plaatsje?
MOHÁCS
RONDE 6
61. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Billy The Kid werd uiteindelijk in de nacht van 14 juli 1881 doodgeschoten in het stadje
Fort Sumner. Dit stadje ligt in de naar oppervlakte 5e grootste staat van de USA, die als
bijnaam “Land of Enchantment” heeft. Welke staat is dit?
NEW MEXICO
62. ACTUALITEIT
(+ afbeelding) Eind oktober kreeg de voormalige vice-premier en minister van
Buitenlandse Zaken van Irak de doodstraf. De man was een vertrouweling van Saddam
Hoessein en het internationale uithangbord van het regime. Zijn naam?
(Tariq) AZIZ
63. BEELDENDE KUNSTEN
Deze Franse architect (1814-1879) heeft zijn bekendheid vooral te danken aan zijn vele
restaurautieprojecten. De meningen daarover zijn weliswaar verdeeld: enerzijds kreeg
hij veel kritiek te verduren omdat hij de bouwwerken vooral naar eigen inzicht
restaureerde en geen volledige reconstructie van het origineel maakte; anderzijds
roemde men zijn belangrijke bijdrage aan de conservering van het Franse culturele
erfgoed. Enkele van zijn belangrijkste opdrachten zijn de Sainte-Madeleine in Vézelay,
de Sainte-Chapelle in Parijs, Notre-Dame in Parijs en de Kathedraal van Amiens. Ook bij
de reconstructie van de oude vestingstad Carcassonne in Zuid-Frankrijk brak de
discussie los. Later werd de vestingstad echter op de lijst van Werelderfgoed
van Unesco geplaatst. Wie was deze architect?
(Eugène) VIOLLET-LE-DUC
64. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze watervogel is bij ons alleen in de winter aanwezig. Hoe strenger de
winter, hoe meer kans dat je deze sierlijke vogel te zien krijgt. Hij behoort tot de familie
van de zaagbekken, maar heeft binnen deze familie wel een afwijkende naam. Welke
vogel is dit?
NONNETJE
65. FILM
(+ afbeelding) Met “Een ander zijn geluk” maakt deze jonge Belgische regisseuse in
2005 een opgemerkt langspeeldebuut. In 2008 volgde dan “Unspoken”, een film die
eveneens goed onthaald werd. Naam van deze regisseuse?
(Fien) TROCH
66. GESCHIEDENIS
Hij werd in 1888 geboren te Petegem nabij Oudenaarde, en werd onderwijzer in de
katholieke school van Ronse. Tijdens Wereldoorlog I was hij oorlogsvrijwilliger en later
stichtte hij zijn eigen Katholieke Vlaamse Volkspartij. Bij het uitbreken van de Tweede
Wereldoorlog aanvaardde hij het burgemeesterschap van Ronse, waarbij hij vooral
Duitsgezinde functionarissen benoemde en gedwee meewerkte met de Duitse overheid.
De krijgsraad veroordeelde hem daarvoor tot levenslange hechtenis, die in beroep
omgezet werd in de doodstraf, een straf die op 25 september 1945 werd uitgevoerd. Op
het ogenblik van zijn executie was hij ook parlementslid, en hiermee is hij de enige
Belgische volksvertegenwoordiger die na de bevrijding effectief ter dood is gebracht.
Wie was deze man?
(Leo) VINDEVOGEL
67. LITERATUUR
Nederlandse schrijfster van boeken voor zowel kinderen, jongeren en volwassenen.
Haar eerste jeugdroman, "Een geheim pad naar gisteren", verscheen in 1982. In 1990
won ze de “Vlag & Wimpel” voor haar boek “Maanzaad”, en in 1994 kreeg ze een
Zilveren Griffel voor de jeugdroman “Een mond vol dons”. Andere romans: “Belofte
onder het Zuiderkruis” (2006) en “Mevrouw was stil vandaag” (2002). Haar naam?
(Lydia) ROOD
68. MUZIEK
Uit de tijd dat MTV rockers “unplugged” liet spelen. Naam van de groep?
NIRVANA (“Jesus doesn’t want me for a sunbeam”)
69. SPORT
Wie is de huidige wereldkampioen in het schaken? Hij versloeg dit jaar zijn uitdager
Topalov, en behield daarmee zijn titel. Eerder was hij ook reeds wereldkampioen in de
periode 2001-2001.
(Viswanathan/Vishy) ANAND
70. VARIA
De communicatietechnologie staat niet stil, en de maatschappij volgt. Zo worden er nu
ook al zogenaamde twitterhuwelijken gesloten, én heeft men zelfs al een naam bedacht
voor dat fenomeen. Hoe wordt zo’n twitterhuwelijk genoemd?
TWEDDING (combinatie van twitter en wedding)
71. WETENSCHAP EN TECHNIEK
De Franse culturele antropoloog die we zoeken werd in 1908 geboren in Brussel. Hij
ontwikkelde de theorie dat elke samenleving berust op enkele grondregels die bestaan
uit fundamentele dualiteiten, zoals natuur versus cultuur. Hij bestudeerde vele
verwantschapsregels en publiceerde in 1949 zijn hoofdwerk “Les structures
élémentaires de la parenté”. Verder verdiepte hij zich in het bestuderen van mythen; zo
is bv. zijn analyse van de Oedipusmythe vrij gekend. Hij had als cultureel boegbeeld
grote invloed op verschillende sociale wetenschappen. Naast zijn wetenschappelijk
werk publiceerde hij ook een reisverslag met als titel “Tristes Tropiques”. Zijn naam
graag?
(Claude) LÉVI-STRAUSS
72. GASTLAND
Met de vraag over het slagveld zaten we in het uiterste zuiden, waar de Donau het land
verlaat. Daar waar de rivier het land binnenkomt, aan de grens met Slowakijë, ligt één
van de oudste steden van Hongarije. Toen de Magyaren eind 9de eeuw het bestuur van
Hongarije waarnamen, was deze stad de voornaamste residentie van het koningshuis
Arpad. De stad bleef de hoofdstad tot in 1386, toen Boedapest die rol overnam. Sinds
de elfde eeuw is het ook het geestelijk centrum van het land: het aartsbisdom heeft hier
zijn zetel, en de dom is één van de meest toonaangevende gebouwen van de stad. Aan
de overkant van de Donau bevindt zich de Slowaakse stad Sturovo. De 2 steden
worden verbonden met de Marie Valeriebrug, een 500 meter lange brug die in 1895
werd gebouwd, en in 1944 werd opgeblazen. Pas in 2001 werd deze brug hersteld.
Wat is de naam van deze stad?
ESZTERGOM
RONDE 7
73. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
Dit eilandje met een oppervlakte van 23 km2 ligt voor de kust van de Vendée, en kan
per veerboot bereikt worden vanuit Fromentine. Op het eiland staat een gevangenis die
bekend is omdat maarschalk Pétain er na WO II zijn gevangenisstraf uitzat, tot aan zijn
overlijden in 1951. Welk Frans eiland is dit?
ÎLE D’YEU
74. ACTUALITEIT
Zijn baas was een spookrijder, zei hij, en hij was het beu te moeten fungeren als een
gps waar niet naar geluisterd werd. Wie nam begin november ontslag als woordvoerder
van aartsbisschop Léonard?
(Jurgen) METTEPENNINGEN
75. BEELDENDE KUNSTEN
Hij zou Robin Gunningham heten en zou in 1974 geboren zijn in Bristol. Zijn
kunstwerken zijn vaak politiek en humoristisch van aard, en hij combineert graffiti met
een hem kenmerkende sjabloontechniek. Zijn straatwerk is te vinden in verschillende
Europese steden maar ook buiten Europa zoals in de Palestijnse gebieden en de
Verenigde Staten. Graag zijn artiestennaam.
BANKSY
76. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Dit plantje kent in België een zeer beperkte verspreiding, met als centrum
de Vlaamse Ardennen. Het is zeer dichte familie van het nieskruid en de kerstroos; het
zijn namelijk allemaal helleborussen. Wat is Nederlandse naam van deze plant?
WRANGWORTEL
77. FILM
In welke film van Bernardo Bertolucci uit 1977 zie je nog een jonge Gerard Depardieu en
Robert De Niro in hun blootje rondstoeien. Het is een epos rond twee ambitieuze
families, doorweven met de vriendschap van twee jongens. Titel van deze film?
1900 (NOVECENTO)
78. GESCHIEDENIS
Door wie werd Billy The Kid, volgens de overlevering althans want sluitende bewijzen
ervan bestaan niet, in 1981 doodgeschoten?
Pat GARRETT
79. LITERATUUR
Wie kreeg dit jaar de Hercule Poirot-prijs voor zijn boek “Dodelijk Verlangen”?
(Patrick) DE BRUYN
80. MUZIEK
Deze 22-jarige Britse debuteerde begin 2008 met het album “19” waarop ook deze cover
staat. Een dubbele vraag:
A. wie is dit?
B. van wie is het origineel?
ADELE – (Bob) DYLAN (“Make you feel my love”)
81. SPORT
(+ afbeelding) Niet Eric Gerets (2e) of Michel Preud’homme (3e), maar wel deze man
werd door de supporters verkozen tot beste Standard-speler aller tijden. Hij zoop en
rookte zich te pletter, was een vrouwenjager en zat regelmatig in de gevangenis
(geruchten doen zelfs doen de ronde dat de clubleiding hem aan de vooravond van een
belangrijke wedstrijd soms liet arresteren, zodat hij de volgende dag nuchter en fit zou
zijn). Hij speelde in de periode 1958-1968 229 wedstrijden voor Standard, waarin hij
161 maal scoorde. Hij speelde ook 17 keer voor de Rode Duivels. Wie was deze
“Belgische George Best”?
(Roger) CLAESSEN
82. VARIA
El Bulli van Ferran Adria bekleedt niet langer de 1ste plaats als ’s werelds beste
restaurant, maar wordt nu voorafgegaan door restaurant Noma uit Kopenhagen.
Wie zwaait daar de plak in de keuken?
(Rene) REDZEPI
83. WETENSCHAP EN TECHNIEK
Dit verkoudheidsvirus is verwant aan het griepvirus en veroorzaakt een infectie in de
luchtwegen. Het is de belangrijkste oorzaak van luchtweginfecties bij jonge kinderen, en
het enige respiratoire micro-organisme dat bij zuigelingen ondanks moederlijke
antistoffen toch ziekte veroorzaakt. Bijna ieder kind maakt de infectie op zeer jonge
leeftijd door, en ongeveer 2% van de zuigelingen moet er voor opgenomen worden in
het ziekenhuis. Het is heel seizoensgebonden en komt vooral voor in de
wintermaanden. Momenteel bestaat er nog geen vaccin tegen. Wat is de uit 3 letters
bestaande afkorting van dit virus?
RSV
84. GASTLAND
(+ afbeelding) Deze kunstenaar werd geboren in Pécs in 1908. Hij studeerde
medicijnen, maar legde zich later toe op de kunst. In 1930 verhuisde hij naar Parijs om
er te werken als decorateur en reclametekenaar. Hij zocht voortdurend naar manieren
om alledaagse dingen te abstraheren, en werd een van de leidende figuren van de
geometrische abstracte schilderkunst of Op-Art. Eerst in zwart-wit, later werkte hij ook in
kleur. In Pécs is een museum van hem, evenals in het Franse Aix-en-Provence. Hij
stierf in 1997 in Parijs. Zijn naam graag.
(Victor) VASARELY
RONDE 8
85. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME
De Nederlandse voorgeschiedenis van New York is nog terug te vinden in een aantal
plaatsnamen: zo werd Breukelen Brooklyn, en Konijneneiland werd Coney Island.
Welke “sportieve” wijk in het New Yorkse stadsdeel Queens is genoemd naar de stad
Vlissingen?
FLUSHING (Meadows)
86. ACTUALITEIT
In oktober kregen de NMBS-medewerkers een nieuw uniform. Bedoeling is dat zij
eigentijds en stijlvol voor de dag komen. Welke Belgische modeontwerper stond in voor
dit nieuw uniform?
(Olivier) STRELLI
87. BEELDENDE KUNSTEN
(+ afbeelding) Ze hangt een paard in de bomen, stapelt een kar vol afgedankte
matrassen en laat vrouwensculpturen op de Gentse binnenwateren drijven: deze 46jarige kunstenares, die haar atelier heeft op de Gentse Muide, baant zich een
eigenzinnige weg door de kunstwereld. In 1999 boekte ze een groot succes op de
Biënnale van Venetië en in 2003 maakte ze voor “2003 Beaufort” een dramatisch beeld
met twee verstrengelde paarden. Het bekendst werd ze met haar dekenvrouwen:
levensgrote rechtopstaande vrouwenpoppen met enkele dekens over kop en lichaam,
alleen de benen en voeten bloot. Wie is deze kunstenares?
(Berlinde) DE BRUYCKERE
88. FAUNA EN FLORA
(+ afbeelding) Deze salamander met een zwarte-geel gevlamde tekening, is zeer
zeldaam in Vlaanderen. In tegenstelling tot de andere bij ons voorkomende
salamanders leeft deze soort bijna gans het jaar op het land, en gaat het vrouwtje alleen
naar het water om er de jongen af te zetten; deze salamander is inderdaad
levendbarend. Wat is de Nederlandse naam van deze salamander? We rekenen drie
antwoorden goed.
VUURSLAMANDER / GEVLEKTE LANDSALAMANDER / GOUDSALAMANDER
89. FILM
(+ afbeelding) Deze Duitse actrice, geboren in 1976, kreeg haar eerste grote rol te
pakken in 2004 toen ze de rol van Helena vertolkte in “Troy”. In 2009 speelde ze mee in
maar liefst 5 films, waaronder Tarantino’s “Inglourious Basterds” en Jaco Van Dormaels
“Mr. Nobody”. Naam van deze actrice?
(Diane) KRUGER
90. GESCHIEDENIS
Toen hertog Jan I in Brabant aan het bewind kwam braken er geregeld vijandelijkheden
uit tussen Brabant en Gelre (Gelderland). In 1283 kwam het tot een regelrechte oorlog,
die jarenlang aansleepte, tot er op 5 juni 1288 een regelrechte veldslag uitbrak, waaruit
Brabant als overwinnaar tevoorschijn kwam. Waar vond deze veldslag plaats?
WOERINGEN
91. LITERATUUR
Nog voor de grote communautaire storm weer opstak schreef deze Humo-journalist al in
2007 een non-fictieboek over zijn passie voor het zuiden van ons land, met als titel “Arm
Wallonië”. Naam van de schrijver?
(Pascal) VERBEKEN
92. MUZIEK
Bij de vraag in ronde 1 met acteurs die de rol van Billy The Kid vertolkten hadden wij
bewust één naam weggelaten. Hij vertolkte de rol in de film “Pat Garrett en Billy The
Kid” uit 1973, geregisseerd door Sam Peckinpah. U hoort hem hier met “Me and Bobby
McGee”. Zijn naam?
(Kris) KRISTOFFERSON (“Me and Bobby McGee”)
93. SPORT
Real Madrid is niet alleen de top in het voetbal maar ook in het basketbal. 4 Belgen
hadden tot op heden het voorrecht voor deze club te mogen uitkomen. De laatsten
waren of zijn Axel Hervelle en Tomas Van Den Spiegel. Welke 2 Belgische basketters
speelden in het verleden eveneens bij Real?
(Eric) STRUELENS – (Jean-Marc) JAUMIN
94. VARIA
Je kreeg er waarschijnlijk ook al mee te maken: je bent op het internet op zoek naar
informatie, en terwijl je bezig bent kom je een ander interessant onderwerp tegen en zo
ga je nog een tijdje door tot je uiteindelijk niet meer weet waar je oorspronkelijk eigenlijk
op zoek naar was. Daar bestaat een Engels woord voor, en dat hadden we graag van
jullie gehad.
WILFEN (What was I looking for)
95. WETENSCHAP EN TECHNIEK
En we blijven nog even in de wereld van de informatica. Als je je mailbox opent, krijg je
nu en dan waarschuwingen dat er een nieuw gevaarlijk virus op komst is. Die
waarschuwingen zijn meestal vals en dienen er enkel voor om de e-mail servers te
overbelasten. Zo’n valse waarschuwing is gemakkelijk herkenbaar: het nieuwe virus is
supergevaarlijk en geen enkel pakket is er tegen bestand, je moet de e-mail snel
doorsturen naar iedereen die je kent en het bericht komt zogezegd van een bekend
bedrijf zoals Microsoft of IBM maar er is geen link met meer info voorzien. Maar één
ding te doen met zo’n onzinnige e-mail: direct deleten. Met welke Engelse term wordt
zo’n valse waarschuwing aangeduid?
HOAX
96. GASTLAND
(+ afbeelding) Toen wij de keuze lieten vallen op Hongarije als gastland konden wij nog
niet vermoeden dat zich kort daarop een actuavraag zou aandienen. Begin oktober
voltrok zich in het land immers een ware ramp. Het opvangbekken van een
aluminiumfabriek brak door, en een smurrie van giftig afval stroomde de vallei in. Een
achttal doden en een milieuramp van jewelste. De aluminimfabriek ligt in het stadje
Ajka, de directeur was Zoltan Bakonyi. Dat vragen we dus niet, maar wel de naam van
de premier van Hongarije, die besliste om de fabriek te nationaliseren. Hij was van 1998
tot 2002 al eens premier en is sinds begin dit jaar opnieuw aan de macht.
(Viktor) ORBAN