Quiz Kwistetwel – 11 maart 2006
advertisement
Quiz Kwistetwel – 11 maart 2006 Reeks 1 1. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME Even ten zuiden van Dinant, aan de boorden van de Maas, vind je een Renaissancekasteel met fraai aangelegde tuinen, de oudste Oranjerie van het land en bovendien een 6 kilometer lange doolhof. De rotsen van het gelijknamige gehucht zijn een trekpleister voor klimmers. Wat is de naam van dit kasteel? U ziet een afbeelding op het kopieblad. FREYR 2. ACTUALITEIT De voorbije maanden vonden er in verschillende landen presidentsverkiezingen plaats, waarbij de vrouwen best hun mannetje stonden. Een dubbele vraag: A. Wie werd in januari verkozen tot de eerste vrouwelijke president van Chili? B. Wie werd eveneens in januari herverkozen tot presidente van Finland? Michelle BACHELET – Tarja HALONEN 3. BEELDENDE KUNSTEN Van wie is het zelfportret dat u ziet op het kopieblad? REMBRANDT 4. FAUNA EN FLORA Net als de Amerikaanse bizon werd de Europese tegenhanger bijna uitgeroeid. Via een kweekprogramma is men er echter in geslaagd kuddes uit te zetten in parken in Polen en de vroegere Sovjetunie. Vroeger was hij ook in West-Europa wijd verspreid; men vindt er afbeeldingen van in de grotten van Lascaux. Wat is de Nederlandse naam van deze Europese versie van de bizon? U ziet een afbeelding op het kopieblad. WISENT 5. FILM “Sabrina”, een luchtige komedie over de dochter van de chauffeur van rijke industriëlen, werd twee maal verfilmd. Op het kopieblad ziet u een affiche van de twee films. Aan u om beide actrices in te vullen die de rol van Sabrina vertolkten. Audrey HEPBURN (1954) – Julia OSMOND (1995) 6. GESCHIEDENIS Napoleon Bonaparte was twee maal getrouwd. Zijn eerste vrouw was een weduwe van wie hij zich in 1809 liet scheiden omdat ze hem geen troonopvolger kon schenken. Zijn tweede echtgenote was een Habsburgse prinses. Van zijn eerste vrouw vragen we de familienaam (dus eigenlijk de naam van haar eerste man, een naam die zij ook na haar huwelijk met Napoleon bleef gebruiken); van zijn tweede echtgenote vragen we de voornaam. (Joséphine) DE BEAUHARNAIS – MARIE-LOUISE (Van Oostenrijk) 7. LITERATUUR Deze jeugdschrijver, geboren in Groot-Brittannië in 1955, is ook bij ons erg succesvol. Voor “Het omakomplot” kreeg hij De Boekenwelp. Andere boeken van hem zijn: “De Kruisboog” (over Willem Tell), “Publieke vijand nummer twee”, “Adelaarsspel” en “Overleven op Krokodil-eiland”. Naast jeugdboeken schreef hij ook nog voor televisie (onder meer afleveringen van “Midsummer Murders” en “Poirot”); zijn boek “De Maltese erfenis” werd verfilmd. Wie is deze schrijver, van wie u een foto ziet op het kopieblad? Anthony HOROWITZ 8. MUZIEK We hebben in deze competitie nog maar weinig muziek gehad die de Top 30 haalde. Tijd om daar iets aan te doen met dit knappe liedje. Wie zingt het? KT THUNSTAL [“A Black Horse and a Cherry Tree”] 9. SPORT Hij was jarenlang één van onze beste veldlopers, en werd in die discipline zelfs wereldkampioen in 1977. Daarnaast was hij ook drie maal Belgisch kampioen, won hij de eerste Crosscup in 1982 en drie maal het wereldkampioenschap voor militairen. Ook op piste haalde hij mooie resultaten met een dozijn titels op de 1.500, de 5.000 en de 10.000 m. Door omstandigheden en blessures nam hij echter nooit deel aan de Olympische Spelen. Wie is deze loper afkomstig uit Halle? Leon SCHOTS 10. VARIA De Franse stripfiguur, waarvan u een afbeelding ziet op het kopieblad, is het geesteskind van Alain Dodier. Hij is detective, maar dan van het zachte soort; wapengeweld komt dan ook nauwelijks voor in de strips. Hij loopt rond weggedoken in een oude regenjas en de onontbeerlijke vilthoed, en verplaatst zich met een Solex-brommertje. Zijn verloofde Babette is zijn beschermengel. Enkele titels uit de reeks: “Het hart rechts”, “De dodende schaduw” en “De schaduw van het verleden”. Hij gaat door het leven met de voornamen Jerome K. Jerome. Welke familienaam volgt daarop in de Nederlandstalige versie van deze strip? BLOKS [in de Franse versie: Bloche] 11. WETENSCHAP EN TECHNIEK In de fotografie wordt voor het meten van de zwarting op foto’s en de transparante lagen van negatieven of dia’s gebruik gemaakt van een bepaald toestel, dat werkt met een meetkop en een foto-elektrische cel. Voor foto’s meet men met reflectielicht, voor transparanten met doorzicht of transmissie. Moderne toestellen laten ook toe om kleuren te meten door gebruik van complementaire filters. Dit toestel is een onmisbare hulp geworden in de drukkerij; tijdens het drukproces worden regelmatig metingen verricht op controlestrips die in de marge meegedrukt worden. Wat is de naam van dit meettoestel? U ziet een afbeelding op het kopieblad. DENSITOMETER 12. ZWITSERLAND De Zwitsers doen het op het Eurovisiesongfestival tot nu toe beter dan de Belgen. Zij wonnen immers reeds tweemaal, wij maar eenmaal. Wie zijn de twee artiesten die het Songfestival wonnen voor Zwitserland? Lys ASSIA [“Refrains”, 1956] – Céline DION [“Ne partez pas sans moi”, 1988] Reeks 2 ___________________________________________________________________________ 13. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME Wat is de hoofdstad van respectievelijk Swaziland en Lesotho? De antwoorden in de goede volgorde uiteraard. MBABANE – MASERU 14. ACTUALITEIT Welke Belg werd begin dit jaar aangesteld als hoofd van de onafhankelijke internationale onderzoekscommissie van de VN, die tot doel heeft de Libanese overheid te helpen bij het onderzoek naar de moord op oud-premier Rafik Hariri? Serge BRAMMERTZ 15. BEELDENDE KUNSTEN Deze Vlaamse schilder was werkzaam vanaf 1887 en sloot zich na enige omzwervingen aan bij de Latemse school. Tijdens de oorlog week hij uit naar Engeland, en eens terug in Vlaanderen vestigde hij zich in Etikhove, waar hij stilaan uitgroeide tot de patriarch van de Vlaamse kunst. Hij is vooral bekend om zijn vele impressionistische landschappen met brede kleurvlakken en haarfijn geschilderde panorama’s, dikwijls geïnspireerd op de Vlaamse Ardennen. Hij stierf in Leupegem op 74 jarige leeftijd, in 1941. Wie was deze schilder? U ziet een afbeelding van een werk op het kopieblad. Valerius DE SAEDELEER 16. FAUNA EN FLORA Deze Platycerium kan gerust 1,5 meter doorsnee hebben. Hij gaat als epifyt door het leven, of groeit met andere woorden op andere planten zonder er voedsel aan te onttrekken. Wat is de Nederlandse naam van deze varensoort, die ontleend werd aan de gelijkenis van de bladeren met iets helemaal anders? U ziet een afbeelding op het kopieblad. HERTSHOORNVAREN 17. FILM Dat Humphrey Bogart en Lauren Bacall een koppel waren weet jullie wellicht. Ze leerden elkaar kennen in Bacall’s debuutfilm in 1944. In deze film van Howard Hawks leert Bacall aan Bogart hoe hij moet fluiten: “Just put your lips together and blow” is haar advies. Deze scène is altijd het visitekaartje van deze film gebleven. Over welke filmklassieker met Shakespeariaanse titel hebben we het hier? TO HAVE AND HAVE NOT 18. GESCHIEDENIS Hij werd in 1888 geboren te Petegem nabij Oudenaarde, en werd onderwijzer in de katholieke school van Ronse. Tijdens Wereldoorlog I was hij oorlogsvrijwilliger en later stichtte hij zijn eigen Katholieke Vlaamse Volkspartij. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog aanvaardde hij het burgemeesterschap van Ronse, waarbij hij vooral Duitsgezinde functionarissen benoemde en gedwee meewerkte met de Duitse overheid. De krijgsraad veroordeelde hem daarvoor tot levenslange hechtenis, die in beroep omgezet werd in de doodstraf, een straf die op 25 september 1945 werd uitgevoerd. Op het ogenblik van zijn executie was hij ook parlementslid, en hiermee is hij de enige Belgische volksvertegenwoordiger die na de bevrijding effectief ter dood is gebracht. Wie was deze man? Leo VINDEVOGEL 19. LITERATUUR Deze schrijfster werd geboren te Antwerpen in 1946, en schrijft zowel voor de jeugd als voor volwassenen. Ze haalt haar inspiratie uit herkenbare situaties thuis, onderweg of op reis. Centraal in haar boeken staan de emotionele kwetsbaarheid en de breekbare relatie tussen volwassenen en kinderen. Haar werk kenmerkt zich door een rustige, ingehouden stijl, waarbij humoristische nootjes voor een relativerende toets zorgen. Verschillende boeken vielen al in de prijzen, zoals “Een dood vogeltje” uit 1986 en “Bruin zonder zon” uit 1993. Eveneens fel bejubeld is “De buitenkant van meneer Jules”. Wie is deze schijfster? U ziet haar foto op het kopieblad. Diane BROECKHOVEN 20. MUZIEK Ook buiten de Zwitserlandvragen mogen we toch wel eens van de Zwitserse sfeer proeven in deze competitie. We doen dat met twee muziekfragmenten waarin de edele kunst van het jodelen beoefend wordt. Eerst hoort u een Amerikaanse zanger die verschillende wereldhits had, en vervolgens een Amsterdamse zangeres. Geeft de naam van beide artiesten. Dell SHANON [“Swiss Maid”] – Olga LOWINA [“Heel hoog in de Alpen”] 21. SPORT Op de Olympische Winterspelen van 1984 in Sarajevo won een Brits paar de gouden medaille in het ijsdansen, met een wel erg speciale choreografie op de “Bolero” van Maurice Ravel. Datzelfde jaar werden ze ook Europees kampioen in Boedapest en Wereldkampioen in Otawa. Wat is hun beider naam? Jayne TORVILL - Christopher DEAN 22. VARIA Op het kopieblad ziet u een bord dat je vindt aan de ingang van bepaalde horecazaken. Het is een soort kwaliteitsgarantie. Sloebers als we zijn hebben we de volledige tekst en twee letters van de afkorting weggewerkt. Maar gul als we zijn krijg je toch voluit voor wat de eerste letter staat, namelijk “Belgische Dienst voor de…”. Wij willen graag de twee ontbrekende letters. S - B (Serveerkunst van het Bier) 23. WETENSCHAP EN TECHNIEK Techniek uit vervlogen tijden. We hebben een voorwerp meegebracht uit grootmoeders keuken, dat ondertussen grotendeels maar toch niet helemaal in onbruik is geraakt. Wat is dit, of met andere woorden: voor welke specifieke taak wordt dit instrument gebruikt? OPENER VOOR STERILISEERBOKAAL 24. ZWITSERLAND Deze Duits-Zwitserse kunstschilder, geboren in 1879 en overleden in 1940, maakte figuratieve schilderijen met een uitgebalanceerde kleurtechniek. Op zijn werk is geen eenvoudige stempel te drukken: men vindt er zowel trekken in van het surrealisme, het kubisme als het abstracte. Zijn werk is vaak humoristisch, met verwijzingen naar dromen, muziek, poëzie en mythologie. Hij experimenteerde veel, en werkte eigenlijk vrijwel nooit met een conventionele schildertechniek. De meeste van zijn werken zijn op klein formaat gemaakt, zoals bijvoorbeeld het bekende “Park Bei Luzern”, dat hij in 1914 maakte na zijn kennismaking met de abstracte kunst. Wie is deze kunstenaar? U ziet een afbeelding van een werk op het kopieblad. Paul KLEE Reeks 3 ___________________________________________________________________________ 25. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME Deze getijdenrivier in het oosten van Engeland is 64 kilometer lang, 1,6 tot 11 kilometer breed en mondt uit in de Noordzee. De havenstad Hull, één van de grootste havens van Engeland, ligt er langs. Welke Engelse rivier is dit? HUMBER 26. ACTUALITEIT In november vorig jaar gingen 250.000 kinderen en jongeren aan de slag met hetzelfde jaarthema. Onder andere Chirojeugd Vlaanderen, FOS Open Scouting, KAJ, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ en VVKSM pakken een jaar lang (deelaspecten van) Duurzame Ontwikkeling aan in hun dagelijkse werking, maar zullen ook een paar keer samen naar buiten treden met acties, spel en feest. Zo is dit weekend uitgeroepen tot actieweekend. Wat is dat gemeenschappelijk jaarthema of, met andere woorden, de slogan waaronder alle jeugdbewegingen samenwerken? VERDRAAIDE WERELD ! 27. BEELDENDE KUNSTEN Van 21 oktober 2005 tot 16 januari 2006 kon je in het Gentse Museum voor Schone Kunsten de Masereeltentoonstelling bezoeken. Eén van de trekpleisters was het rolboek Nocturnes uit 1933. Dit rolboek bevat een doorlopende tekening van 7,5 meter op 30 cm, die al zittende door de toeschouwer moet bekeken worden, door ze van rechts naar links af en op te rollen. Het is gemaakt naar het voorbeeld van de lange horizontale Japanse rolschilderingen, die voorzien zijn van tekst en een verhalende structuur volgen. Wat is de originele Japanse naam voor zo een roltekening? MAKIMONO 28. FAUNA EN FLORA Op het kopieblad ziet u een afbeelding van een watervogel die bij ons alleen in de winter aanwezig is. Hoe strenger de winter, hoe meer kans dat je deze sierlijke vogel te zien krijgt. Hij behoort tot de familie van de zaagbekken, maar heeft binnen deze familie wel een afwijkende naam. Welke vogel is dit? NONNETJE 29. FILM Deze Franse filmpionier en goochelaar leefde van 1861 tot 1938 en maakte zijn eerste film in 1896, enkele maanden na de broers Lumière. De man draaide meer dan 500 films en wordt beschouwd als de uitvinder van veel trucs die in de filmindustrie gebruikt worden. In 1902 kreeg hij wereldwijde erkenning met zijn film “Le voyage dans la lune”. Zijn faam was echter van korte duur, want na 1913 werd zijn immens oeuvre vernield of raakte het verloren, en nadien raakte hij in de vergetelheid verzeild. Wie is deze man, wiens films een belangrijke inspiratiebron geweest zijn voor filmmakers als D.W. Griffith en Charlie Chaplin? Georges MÉLIÈS 30. GESCHIEDENIS Toen hertog Jan I in Brabant aan het bewind kwam braken er geregeld vijandelijkheden uit tussen Brabant en Gelre (Gelderland). In 1283 kwam het tot een regelrechte oorlog, die aansleepte tot op 5 juni 1288 een dagenlange veldslag uitbrak, waaruit Brabant als overwinnaar tevoorschijn kwam. Waar vond deze veldslag plaats? WOERINGEN 31. LITERATUUR Hij was de eerste Belgische kok die kookboeken schreef. De man leefde van 1812 tot 1887, groeide op in Brussel en kwam na allerlei omzwervingen in Gent terecht. Hij schreef zes Franstalige boeken, waarvan er drie ook in het Nederlands verschenen. Zijn boeken waren een gigantisch succes (van sommige verkocht hij meer dan 100.000 exemplaren) en waren tot ver buiten België bekend. Ook na zijn dood volgden er nog vele herdrukken. Wie is deze man, die van 18 juni 2005 tot 9 januari 2006 herdacht werd in Gent, onder andere door een tentoonstelling in het MIAT. Philippe CAUDERLIER 32. MUZIEK Deze Belgische componist, geboren in 1741 en overleden in 1813, is afkomstig uit Luik maar vestigde zich in Parijs. Daar was hij een gevierd componist van opera’s, waarvan “Richard Leeuwenhart” als de beste beschouwd wordt. Momenteel wordt zijn werk nog nauwelijks opgevoerd, behalve dan het populaire stukje “Air de Ballet”, dat o.a. gebruikt werd voor het Nederlandse TV-programma “Ontdek je plekje”. U hoort nu een fragment daaruit. Wie is deze componist, wiens geboortehuis als een naar hem genoemd museum is ingericht? André GRÉTRY 33. SPORT Als we Eeklo zeggen en wielrennen denken veel mensen onmiddellijk aan de gebroeders De Vlaminck of in tweede instantie misschien aan Noël Foré. Wij zoeken echter de naam van een andere Eeklose wielrenner, geboren in 1941. Hij was beroepsrenner van 1964 tot 1975 en maakte het vooral waar op de piste. Wie is deze wielrenner, wiens palmares u terugvindt op het kopieblad? Romain DE LOOF 34. VARIA Ziet uw computer er net hetzelfde uit als die van uw buur, uw zus of uw baas? Echt cool is dat niet. Echte pc-fanaten gaan daarom aan het werk met slijp- en lasermachines. Ze maken raampjes in hun computerkast, installeren waterkoeling en bouwen er thermometers in teneinde hun computer een persoonlijke touch te geven. Met welke Engelse term wordt dit ombouwen of tunen van computerkasten aangeduid? CASE-MODDING 35. WETENSCHAP EN TECHNIEK In 1912 ontving de Zweed Gustaf Dalen de Nobelprijs voor natuurkunde voor zijn uitvinding van automatische regelaars van gastoevoer voor de verlichting van vuurtorens en reddingsboeien. In 1922 paste hij zijn kennis van gasregulatoren toe op een keukenfornuis dat hij construeerde voor zijn vrouw. Als eerste bedacht hij een fornuis dat volledig thermostatisch geregeld werd, super veilig was, voor de productie van warm water zorgde en volledig vervaardigd was in veredeld gietijzer. Vandaag de dag wordt het fornuis geproduceerd in Engeland, waar nog grote gieterijen bestaan. Wat is de naam van dit fornuis, dat gerust de Rolls Royce van de kookvuren kan genoemd worden? AGA 36. ZWITSERLAND Op het kopieblad ziet u de lijst van alle plaatsen waar er dit seizoen een veldrit plaatsvond die meetelde voor de UCI Wereldbeker. Enkel de Zwitserse plaats ontbreekt. Een dubbele vraag: A. In welke plaats in Zwitserland vond er op 4 december 2005 een manche van de Wereldbeker veldrijden plaats? B. Wie won die veldrit? WETZIKON – Sven NIJS Reeks 4 ___________________________________________________________________________ 37. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME In dit Frans stadje, gelegen in het departement Nord-Pas De Calais, vind je als belangrijkste bezienswaardigheden de 16°-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwbasiliek, met de graftombe van Sint-Erkembode, en het Sandelinmuseum, dat prachtige schilderijen van o.a. Brueghel en een collectie porselein bevat. In Wizernes , in de nabijheid van deze stad, ligt La Coupole, een voormalige lanceerbasis die is omgebouwd tot een modern multimediaal museum. Welke stad is dit? SAINT-OMER 38. ACTUALITEIT Op 23 november 2005 stelde Hugo Coveliers zijn nieuwe politieke beweging VLOTT voor. de 2 T’s in VLOTT? Voor wat staat TRANSPARANT - TOLERANT 39. BEELDENDE KUNSTEN Ze hangt een paard in de bomen, stapelt een kar vol afgedankte matrassen en bedekt haar vrouwenbeelden met matrassen: deze 41-jarige kunstenares, die haar atelier heeft op de Gentse Muide, baant zich een eigenzinnige weg door de kunstwereld. In 2003 boekte ze een groot succes op de Biënnale van Venetië en datzelfde jaar maakte ze voor “2003 Beaufort” een dramatisch beeld met twee verstrengelde paarden. Het bekendst werd ze met haar dekenvrouwen: levensgrote rechtopstaande vrouwenpoppen met enkele dekens over kop en lichaam, alleen de benen en voeten bloot, waarvan u een afbeelding ziet op het kopieblad. Wie is deze kunstenares? Berlinde DE BRUYCKERE 40. FAUNA EN FLORA Dit spectaculair insect is onze grootste wesp. Net zoals de klassieke "limonadewespen" maakt ze een papierachtig nest met raten. Ze doet dat in een holte (bv. van een boom) of als een vrijhangend bolvormig nest (bv. op een zolder of in een schuur). Ondanks haar schrikwekkend uiterlijk is zij zeker niet gevaarlijker dan de gewone wesp, al zal zij wel haar nest verdedigen als het verstoord wordt. U ziet een opgezet exemplaar, met daarnaast een voorbeeld van de gewone wesp. Wat is de Nederlandse naam van deze wesp? HOORNAAR 41. FILM Op gejuich onthaald in Toronto, een opgemerkte passage in Gent en vier onderscheidingen - waaronder beste film - in Saloniki. Het langspeeldebuut van Fien Troch heeft zijn start niet gemist. Een vluchtmisdrijf dient als rode draad om een aantal personages voor te stellen die in dezelfde wijk wonen als een verongelukte kind. Wat is de naam van deze film met onder meer Peter van Den Begin, Josse De Pauw en Jan Decleir? EEN ANDER ZIJN GELUK 42. GESCHIEDENIS Aan verdedigingslinies geen gebrek tijdens Wereldoorlog II: naast de Franse Maginot-linie en de Duitse Atlantik-Wall werden er ook in Italië verschillende verdedigingslinies aangelegd. De bekendste bevond zich ten zuiden van Rome en werd gebouwd onder leiding van veldmaarschalk Kesselring. Deze linie liep dwars door de Apennijnen en langs de oevers van de Garigliano-rivier en de Rapido-rivier. Het beroemde klooster van Monte Cassino lag pal op deze verdedigingslinie, die stand hield van januari 1944 tot mei 1944. Wat is de naam van deze verdedigingslinie? GUSTAV LINIE 43. LITERATUUR Deze schrijver werd in 1965 geboren in Nevele. In 1999 debuteerde hij met de roman “Marcel”, in 2000 gevolgd door “Mijn tweede huid”. In 2004 verscheen zijn derde roman ‘Sluitertijd’, evenals de novelle “Alle dagen samen”. In oktober 2005 verscheen zijn dichtbundel “Uit één vinger valt men niet”, geïllustreerd met foto’s van Lieve Blancquaert. Wie is deze schrijver, van wie u een foto ziet op het kopieblad? Erwin MORTIER 44. MUZIEK Met zijn album “Shuffletown” uit 1990, zoals zoveel andere mooie platen geproduced door T-Bone Burnett, brak deze singer-songwriter wereldwijd door. Uit dit album hoort u “Spent it all”. Wie is dit? Joe HENRY 45. SPORT Sergio Conceiçao is de achtste buitenlander die de Gouden Schoen kreeg. Een dubbele vraag over deze trofee: A. Wie was de eerste buitenlander die de Gouden Schoen ontving? B. In welk jaar was dat? Johan BOSKAMP – 1975 46. VARIA Wat is het beroep van ESTHER REPS SCHELLE? SCHEEPSHERSTELLER 47. WETENSCHAP EN TECHNIEK In 1906 ontdekte de Rus Tswett een analytische techniek, of eigenlijk een scheidingsmethode, die steunt op een verschil in oplosbaarheid en absorptie van de verschillende bestanddelen van een mengsel. In zijn eenvoudigste vorm werkt deze methode met papier: als je een inktvlek maakt op een stuk papier, zie je dat er vaak verschillende banden met ieder een eigen kleur ontstaan, omdat de kleurstoffen in de inkt niet altijd met dezelfde snelheid in het papier trekken. Tswett kwam op het idee dat dit een scheidingsmethode kon opleveren, aangezien de verschillende kleuren verschillende stoffen vertegenwoordigen die in de oorspronkelijke inkt in een mengsel bijeenzaten. Andere toepassingen van deze scheidingsmethode werken met gas, vloeistof of gel. Wat is de wetenschappelijke naam van deze scheidingsmethode, die letterlijk betekent: kleuren-schrijven? CHROMATOGRAFIE 48. ZWITSERLAND Deze Zwitserse reformator leefde van 1484 tot 1531. Hij pleitte onder meer voor het afschaffen van de aflaat, voor de versobering van de kerkdienst en voor de afschaffing van het celibaat (hij was niet toevallig zelf getrouwd). Zijn leer werd niet overal aanvaard, en na enige tijd brak er een godsdienstoorlog uit tussen de zuidelijke bergkantons en de rest van Zwitserland, waarbij onze man sneuvelde in de slag bij Kappel. Zijn werk werd voortgezet door Heinrich Bullinger, die de band tussen kerk en staat wat losser wist te maken en in 1549 met Calvijn tot overeenstemming kwam in de leer. Wie was deze kerkhervormer? Huldrych ZWINGLI Reeks 5 ___________________________________________________________________________ 49. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME De gemeente Brakel werd gevormd uit zeven vroegere gemeenten en een deel van Sint-MariaOudenhove. Vijf van deze deelgemeenten zijn: Elst, Everbeek, Michelbeke, Nederbrakel en Opbrakel. Wat zijn de twee resterende deelgemeenten? PARIKE - ZEGELSEM 50. ACTUALITEIT In november 2005 vond in Hasselt het Junior Eurosongfestival plaats. Ondanks hoge verwachtingen eindige België pas op de tiende plaats. Welk land won er? WIT-RUSLAND 51. BEELDENDE KUNSTEN Op het kopieblad ziet u een afbeelding van “Bird in space”, een anderhalf meter hoog beeld in messing. Het is van de hand van een Roemeens beeldhouwer die leefde van 1876 tot 1957. De man was zijn leven lang gefascineerd door de eivorm, die hij dan ook gebruikte voor de afbeelding van hoofden, onder andere voor “De slapende Muze”, een bronzen hoofd waarvan u eveneens een afbeelding ziet op het kopieblad. Wie is deze beeldhouwer? Constantin BRANCUSI 52. FAUNA EN FLORA Deze roofvogel doet het de laatste jaren opnieuw beter in Vlaanderen. Dankzij de nestkasten die werden geplaatst op de koeltorens van diverse elektriciteitscentrales zijn er weer broedgevallen. De vogels doen het zelfs zo goed dat ze zelf nieuwe broedplaatsen gaan zoeken, bijvoorbeeld op de hoge torens van kathedralen en kerken, zoals in Gent. Wat is de Nederlandse naam van deze roofvogel? U ziet een afbeelding op het kopieblad. SLECHTVALK 53. FILM “The Aviator” gaat over het leven en de liefdes van Howard Hughes, een playboy die naam en faam maakte naam in de luchtvaart én in Hollywood. Tot zijn veroveringen behoorden onder meer Katherine Hepburn (in de film vertolkt door Cate Blanchett), maar ook Ava Gardner en Jean Harlow vielen voor zijn charmes. Welke twee actrices geven in de film gestalte aan deze twee diva’s van het witte doek? Kate BECKINSALE [Gardner] - Gwen STEFANI [Harlow] 54. GESCHIEDENIS Deze Belgische feministe leefde van 1846 tot 1913. In 1905 stichtte ze de Vrouwenraad, die om de vijf jaar een naar haar genoemde prijs uitreikt aan een persoon die in en vanuit Vlaanderen uitzonderlijk bijgedragen heeft aan de verbetering van de positie van de vrouw en aan de bevordering van de gelijke kansen tussen mannen en vrouwen. In 2005 viel de eer te beurt aan Miet Smet. Wie was deze vrouw die op 37-jarige leeftijd nog aan een rechtenstudie begon, maar de toegang tot de balie ontzegd werd omdat ze een vrouw was? Ze eindigde op de 42° plaats in de verkiezing van de grootste Belg. Marie POPELIN 55. LITERATUUR Deze West-Vlaamse romanschrijver, geboren in 1904 te Oedelem en overleden in 1938 te Veldegem, behoorde met Gilliams, Van Hoogenbemt en Lebeau tot de auteursgeneratie van 1936 die een opvallende belangstelling had voor de problemen van de jeugd die Wereldoorlog I had meegemaakt. Hij debuteerde in 1936 met “Pension Vivès”, een roman over een Brugs pension. In 1937 verscheen “Polder”, maar vooral uit zijn postuum uitgegeven, autobiografische “Kinderjaren” (1939) blijkt zijn veelbelovende talent. Het is het verhaal van een reeds vroeg door een minderwaardigheidscomplex geremde jongen, die compensatie zoekt in cynisme, baldadigheid en artistieke schepping. Wie is deze schrijver? Norbert FONTEYNE 56. MUZIEK De Italiaan, uit wiens werk u zo dadelijk een fragment hoort, componeerde vooral opera’s. Wat u zult horen komt uit het 3e deel van een concerto voor fluit, en was een poosje veel te horen op de radio in de versie van Berdien Steinberg. Een tweeledige vraag: A. Wat is de titel? B. Wie is de componist? RONDO RUSSO – Guiseppe MERCADANTE 57. SPORT Welke ploeg won vorige maand de 40e Super Bowl (American Football) door de Seattle Seahawks te verslaan? Wij vragen de volledige naam, dus de naam van de stad én de roepnaam. PITTSBURGH STEELERS 58. VARIA De Franse fotograaf, tekenaar en luchtvaarder Felix Tournachon, die leefde van 1820 tot 1910, is wereldberoemd geworden door zijn indringende portretfoto’s. Hij heeft ook een grote bijdrage geleverd tot de geografie, doordat hij de eerste was om vanuit een luchtballon de wereld te fotograferen. Als de naam Tournachon u niets zegt, weet dan dat de man eigenlijk beter bekend was onder zijn bijnaam. Die bijnaam is ondertussen goed ingeburgerd in onze Nederlandse taal, en heeft te maken met het in goede banen leiden van een grote massa. Wat was die bijnaam van Felix Tournachon? NADAR 59. WETENSCHAP EN TECHNIEK In 1994 was de aarde in de ban van een kosmische gebeurtenis: een botsing tussen twee hemellichamen in ons zonnestelsel. Deze "perte total" - althans voor een van beide partijen – haalde toen wekenlang het nieuws. Wat was de naam van de komeet die toen op Jupiter insloeg? SHOEMAKER - LEVY (eigenlijk Shoemaker - Levy 9) 60. ZWITSERLAND We hebben de velcro te danken aan de Zwitser Georges de Mestral en aan zijn hond. Na een natuurwandeling stelde hij immers vast dat de vacht van zijn viervoeter vol hing met zaaddoosjes van een distelachtige plant. Die zaaddoosjes bleken voort te komen van een plantje met de Latijnse naam Arctium, waarvan er een grote (arctium lappa) en een kleine variant (arctium minus) bestaat. De bloemen van deze plant zijn purperrood, de omwindselblaadjes zijn behaard en priemvormig. Wat is de Nederlandse naam van deze plant, waarvan u een afbeelding ziet op het kopieblad? KLIS of KLIT Reeks 6 ___________________________________________________________________________ 61. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME Wat is de naam van het land, of eigenlijk de eilandengroep, gelegen voor de westkust van Afrika, in de Golf van Guinea? De groep bestaat uit 6 eilanden, de bevolking bestaat voor het overgrote deel uit mestiezen, en de officiële landstaal is het Portugees. Wat is de naam van deze eilandengroep? SAO TOMÉ EN PRINCIPE 62. ACTUALITEIT Op 1 februari ging de algemeen directeur van de VRT-radio met pensioen. Een tweeledige vraag: A. Wat is zijn naam? B. Wie is zijn opvolger? Frans IEVEN – Marc COENEN 63. BEELDENDE KUNSTEN Begin jaren ’90 trad een nieuwe generatie Vlaamse architecten op de voorgrond. De architect wiens naam wij zoeken bouwde ondertussen een intrigerend oeuvre op: hij bouwde onder meer het kantoorgebouw van de Christelijke Mutualiteit in Eeklo, het Roger Raveelmuseum in Machelen en het paviljoen voor het Antwerpse Rubenshuis. Op dit moment staat hij vooral in de belangstelling als ontwerper van het nieuw Gents gerechtshof. Wie is deze architect? Stéphane BEEL 64. FAUNA EN FLORA Deze bergbeklimmer komt in veel gebieden in Europa voor, onder meer in de Zwitserse Alpen. Dit geitachtige beestje van zo'n 40 kg springt gezwind rond op de rotswanden tussen de 800 meter en 2300 meter hoogte, en gaat in de zomer zelfs tot 3500 meter hoogte. Een belangrijk kenmerk zijn de vrij kleine, rechte hoorntjes met een omgebogen top. Wat is de Nederlandse naam van dit dier, waarvan u een afbeelding ziet op het kopieblad? GEMS 65. FILM In welke film van Bernardo Bertolucci uit 1977 zie je nog een jonge Gerard Depardieu en Robert De Niro in hun blootje rondstoeien. Het is een epos rond twee ambitieuze families, doorweven met de vriendschap van twee jongens. Wat is de titel van deze film? 1900 (NOVECENTO) 66. GESCHIEDENIS In welk jaar vonden volgende gebeurtenissen plaats? de autoweg Brussel-Oostende wordt geopend; Soedan wordt onafhankelijk; er vindt een Elfstedentocht plaats, in zeer barre weersomstandigheden; AA Milne, de geestelijke vader van Winnie The Pooh, overlijdt; André Vlaeyen wordt Belgisch kampioen wielrennen op de weg. 1956 67. LITERATUUR Deze Nederlandse schrijfster werd geboren in 1954, en begon haar loopbaan als journaliste bij het weekblad Panorama. In 1983 debuteert ze als romanschrijfster met “Buitenstaanders”, waarmee meteen haar reputatie gevestigd is als een van de meest fantasierijke Nederlandse schrijfsters van deze tijd. Nadien verschijnen er nog verschillende romans van haar hand, zoals “Noorderzon” (1986), “Een sterke man” (1994) en “Het geheim van de schrijver” (2000). Momenteel vindt u haar in de boeken-toptien met “Mijn zoon heeft een seksleven en ik lees mijn moeder Roodkapje voor”. Wie is deze schrijfster? Renate DORRESTEIN 68. MUZIEK Een hoogtepunt uit de carrière van radiomonument Lutgart Simoens was haar interview met Koningin Fabiola. Als muziek koos Fabiola het prachtige chanson “Prendre un enfant”, waarop La Simoens er haar attent op maakte dat er van dit nummer ook een Vlaamse versie bestaat, van een man wiens naam klinkt als een klok. Deze Vlaamse versie werd dan ook gedraaid in het bewuste programma. Wij laten de twee horen en vragen daarom beide uitvoerders. Yves DUTEIL – Paul ROELANDT 69. SPORT Boris Becker won drie maal Wimbledon. In 1986 versloeg hij in de finale Ivan Lendl en in 1989 haalde hij het van Stefan Edberg. Wie versloeg hij tijdens zijn eerste finale in 1985, hij was toen amper 17 en vóór het tornooi nog zo goed als onbekend? Zijn tegenstrever won zelf nooit een grand slam-tornooi, maar was in 1984 wel verliezend finalist op de Australian Open. Als we er nog bijzeggen dat het geen Europeaan was, helpt u dat misschien om ons de naam van die tegenstander te geven. Kevin CURREN 70. VARIA Wat is de naam van de vereniging van en voor de 2 % meest intelligente mensen onder de bevolking? Om lid te kunnen worden moet men een IQ-test afleggen. Het woord dat we zoeken is ook het Latijn voor tafel. MENSA 71. WETENSCHAP EN TECHNIEK Het licht plant zich rechtlijnig voort, zolang het in eenzelfde middenstof blijft. Maar bij overgang van de ene middenstof naar de andere, buigt de lichtstraal af. Geef de naam van de wetenschapper die dit verschijnsel uitvoerig onderzocht, en naar wie dan ook de “wet” hierover genoemd is. SNELLIUS of Willebrord SNELL 72. ZWITSERLAND Deze Zwitserse schrijver en architect leefde van 1911 tot 1981. In 1934 verschijnt zijn eerste roman, “Jürg Reinhart”, die in 1936 opnieuw wordt uitgegeven als “Die Schwierigen”. Andere bekende prozawerken zijn “Homo Faber” uit 1957 en “Mein Name sei Gantenbein” uit 1964. Tot de verplichte schoollectuur in Duitsland behoort zijn toneelstuk “Andorra”, dat in 1961 verscheen en over antisemitisme en massapsychologie handelt. In 1941 behaalde hij ook een diploma in architectuur. Wie is deze schrijver-architect? Max FRISCH Reeks 7 ___________________________________________________________________________ 73. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME De hoogste top van Noord-Amerika ligt 6.194 m boven zeeniveau, in het Denali National Park in het midden van Alaska. Wat is de naam van deze berg? MOUNT MCKINLEY 74. ACTUALITEIT Begin dit jaar overleed op 87-jarige leeftijd een Zweedse operazangeres-sopraan. Ze was een van de grote operasterren van na de Tweede Wereldoorlog en stond erom bekend dat ze de hoogste noten eindeloos kon aanhouden. Ze verwierf vooral bekendheid door haar hoofdrollen in opera’s van Wagner. Haar naam graag. Birgit NILSSON 75. BEELDENDE KUNSTEN Op het kopieblad ziet u een werk van een Duits schilder-beeldhouwer, geboren in 1938. De belangrijkste thema's van zijn vroegste werken zijn krankzinnigheid, seksualiteit en dood. Vanaf 1969 schilderde hij alle motieven op hun kop; hiermee wilde hij aangeven dat het hem niet meer om de inhoud van de voorstelling ging, maar om de manier waarop deze geschilderd is. Ondanks het feit dat deze omkering vaak op grote weerstanden stuitte, wordt hij vanaf het eind van de jaren zeventig samen met Lüpertz, Penck en Kiefer tot de invloedrijkste Duitse schilders gerekend. Wie is deze schilder? Georg BASELITZ (echte naam: Georg Kern) 76. FAUNA EN FLORA U ziet op het kopieblad een afbeelding van een plantje dat in België een zeer beperkte verspreiding kent, met als centrum de Vlaamse Ardennen. Het is zeer dichte familie van het nieskruid en de kerstroos; het zijn namelijk allemaal helleborussen. Wat is Nederlandse naam van deze plant? WRANGWORTEL 77. FILM Wie regisseerde onder meer volgende films: Batman Returns (1992), Ed Wood (1994), Mars Attacks (1996) en Sleepy Hollow (1999)? Tim BURTON 78. GESCHIEDENIS Hij was de zesde koning van Rome, en zou geregeerd hebben van 578 tot 535 voor Christus. Volgens de overlevering zou hij Rome met een muur hebben omringd, het volk op grond van een census (vermogensregistratie) in klassen en centuriae verdeeld hebben en een nieuw soort comitia (volksvergadering) hebben ingevoerd. Wat was de volledige naam van deze Romeinse koning? SERVIUS TULLIUS 79. LITERATUUR Welke schrijver, geboren in 1932, schreef onder meer volgende werken: “A House for Mr. Biswas” (1961), “In a Free State” (1971, waarvoor hij de Booker Prize ontving), “The Enigma of Arrival” (Het Raadsel van de Aankomst) (1987) en “Half a Life” (2001). O ja: hij kreeg ook de Nobelprijs literatuur voor zijn oeuvre. VS NAIPAUL 80. MUZIEK Alhoewel hij pas 29 jaar was toen hij stierf, in 1953, had hij al een aantal klassiekers bij elkaar geschreven en gezongen. Het nummer dat u zo dadelijk hoort, en dat al vaak gecoverd werd, is ongetwijfeld één van de bekendste. Wie hoort u hier? Hank WILLIAMS 81.SPORT In 1993 stierf totaal onverwacht en op pas 29-jarige leeftijd een Belgisch topvolleyballer. Hij sloot op zijn achtste aan bij VC Lennik, en kwam op zijn zestiende in de eerste ploeg. Twee jaar later werd hij international. Italiaanse topclubs trokken aan zijn mouw, maar hij bleef in het Pajottenland. In zijn abrupt beëindigde en veel te korte loopbaan werd hij viermaal speler van het jaar. Wie was deze volleyballer? Jo BAETENS 82. VARIA Twee lopers staan op een ronde piste lijnrecht tegenover elkaar, en lopen in de tegenovergestelde richting, naar elkaar toe dus. Als ze elkaar de eerste keer tegenkomen heeft loper A 400 meter afgelegd. Loper B is 100 meter verder als ze elkaar de tweede keer tegenkomen. Wat is de omtrek van de piste? 900 METER 83. WETENSCHAP EN TECHNIEK De mens heeft 46 chromosomen, namelijk 23 paren, waarvan 22 paar gewone chromosomen en 1 paar zogenaamde geslachtschromosomen. Het paar geslachtschromosomen is XX bij de vrouw en XY bij de man. Ongeveer 1 op de 500 mannen hebben echter een extra X-chromosoom, en hebben dus 47 chromosomen in hun cellen. Het is een aangeboren afwijking waarbij onvoldoende mannelijk hormoon (testosteron) wordt aangemaakt, met als belangrijkste kenmerk de onvruchtbaarheid. Dit syndroom, ook beschreven als het 47 XXY-syndroom, wordt genoemd naar de Amerikaanse arts die begin jaren ’40 voor het eerst de typische kenmerken ervan beschreef. Wat is de naam van deze arts en dus van dit syndroom? KLINEFELTER 84. ZWITSERLAND Zwitserse politiek is hier nog niet veel aan bod gekomen, hoog tijd dus om daar wat aan te doen. De Zwitserse regering, de bondsraad, bestaat uit zeven ministers. Elk jaar wordt één van hen verkozen als primus inter pares voor ceremoniële en vertegenwoordigende aangelegenheden, en mag aldus de functie vervullen van bondspresident. Wie vervult deze functie van bondspresident in 2006, hij was het trouwens ook al in 2001? Moritz LEUENBERGER Reeks 8 ___________________________________________________________________________ 85. AARDRIJKSKUNDE EN TOERISME In de Hoge Venen tref je eigenaardige ronde of ovalen plassen aan, omringd door een aarden wal, die bedekt is met heidekruid en bosbes. Het zijn restanten van de laatste Ijstijd, ontstaan ten gevolge van het smelten van het ijs. Deze plassen hebben een specifieke naam, die zijn oorsprong vindt bij de Eskimo’s en letterlijk “heuvel van ijs” betekent. Hoe worden deze plassen genoemd? PINGO 86. ACTUALITEIT Wat is de naam van de Nasa-ruimtesonde die in januari 2006 gelanceerd werd met als bestemming de planeet Pluto? NEW HORIZONS 87. BEELDENDE KUNSTEN Deze Nederlandse fotograaf, geboren in 1955, werd vooral bekend door zijn foto’s van muziekgrootheden als U2, Depeche Mode, David Bowie en Miles Davis. Zijn foto’s sieren talloze platenhoezen, en later begon hij ook videoclips te maken. Wie is deze fotograaf? Anton CORBIJN 88. FAUNA EN FLORA Deze salamander met een zwarte-geel gevlamde tekening, is zeer zeldaam in Vlaanderen. In tegenstelling tot de andere bij ons voorkomende salamanders leeft deze soort bijna gans het jaar op het land, en gaat het vrouwtje alleen naar het water om er de jongen af te zetten; deze salamander is inderdaad levendbarend. Wat is de Nederlandse naam van deze salamander, waarvan u een afbeelding ziet op het kopieblad? We rekenen twee antwoorden goed. VUURSLAMANDER 89. FILM Welke actrice speelde in onder meer volgende films: Dracula (1992), Malena (2000), Astérix et Obélix (2002, de rol van Cléopatra), Irréversible (2002) en The Passion of Christ (2004)? Monica BELLUCCI 90. GESCHIEDENIS In het jaar 843, bij het Verdrag van Verdun, werd het Frankische Rijk verdeeld tussen de broers Karel De Kale, Lotharius en Lodewijk De Duitser. Wie was de vader van deze drie broers? LODEWIJK DE VROME 91. LITERATUUR Welke Romeinse schrijver en dichter, die leefde van 65 tot 8 voor Christus, schreef volgende werken: “Iambi” (in het Nederlands “Epoden” genoemd), “Sermones” (“Satiren”), “Ars Poetica” (“De dichtkunst”) en “Carmina” (“Oden”). Hij is een van de meest geciteerde Romeinse dichters, en vele spreuken zijn aan zijn werk ontleend, onder meer “Carpe diem”. HORATIUS 92. MUZIEK Hij schreef al heel lang liedjes, ook voor anderen, vooraleer hij in 1995 eindelijk zelf zijn muziek aan de mensheid openbaarde. Ondertussen heeft hij 3 C’s uit, waarop tal van pareltjes staan. Uit zijn debuutplaat uit 1995 “Doe het licht” hoort u nu “Johnny & Alice”. Wie is deze Vlaamse Dylan? Lieven TAVERNIER 93. SPORT Vrouwen en formule 1, het is geen succesverhaal. De laatste vrouw die het tot op heden echt probeerde was een Italiaanse die in 1992 voor Brabham drie maal deelnam aan de kwalificaties voor een Grote Prijs, zonder zich echter ooit te kunnen kwalificeren voor de wedstrijd. Wat is haar naam? Giovanna AMATI 94. VARIA Plannen van de overheid stuiten vaak op tegenwerking van mensen die in de buurt van de toekomstige ontwikkelingen wonen, denken we maar aan Zaventem of aan Doel. Dit fenomeen wordt aangeduid met een Engels acroniem van 5 letters, waarvoor er geen Nederlandstalig equivalent bestaat. Welk Engels vijfletterwoord is dit? NIMBY (Not In My BackYard) 95. WETENSCHAP EN TECHNIEK Wat is de eenheid van magnetische inductie? Deze eenheid is genoemd naar een geniale wetenschapper die leefde van 186 tot 1943 en die als bijnaam had “De tovenaar uit Transsylvanië”. TESLA [naar Nicolai Tesla] 96. ZWITSERLAND In het kanton Wallis vinden we de grootste gletsjer van Europa, met een oppervlakte van circa 120 km². Wat is de naam van deze gletsjer, waarvan recent nog bekend gemaakt werd dat hij vorig jaar 66 meter korter werd ingevolge de opwarming van het klimaat? ALETSCH
