La Bataille d`YPRES

Bewerkt door Etienne Thieren. 27-09-2012
Brigade generaal Tuxford in gezelschap van zijn
commandanten en het personeel van het hoofdkwartier van de
3e Canadese infanteriebrigade in 1918.
De Duitse bevelhebbers.
Keizer Willem II °1859+1941
Rupprecht van Beieren °1869+1955
Berthold von Deimling °1853+1944
Max von Fabeck °1854+1916
Albrecht von Württemberg °1865+1939
De Franse bevelhebbers.
Generaal Ferdinand Foch
Generaal Antoine de Mitry
°1851 +1929
°1857 +1924
Generaal Victor d´Urbal
°1858
+1943
De Britse bevelhebbers.
Generaal Douglas Haig
°1861+1928
Generaal Edmund Allenby
°1861+1936
Generaal John French
°1852+1925
Generaal Henry Rawlinson
°1864+1925
De Belgische bevelhebbers.
Koning Albert I
° 1875 + 1934
Generaal Wielemans
° 1863 + 1917
Generaal Leman
° 1851 + 1920
Generaal Dossin
°1854 + 1936
Generaal Jacques
° 1858 +1928
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand en
zijn vrouw vermoord door de Servische nationalist Princip. Dit was de
lont die het kruitvat deed ontploffen. De Oostenrijkse keizer FransJozef stuurde een ultimatum aan Servië. Hij eiste dat de moordenaars
zouden terechtstaan voor het Oostenrijkse gerecht. Servië weigerde
en Oostenrijk verklaarde de oorlog. Oostenrijk en Duitsland waren
bondgenoten, toen Rusland de Serviërs steunden verklaarde Duitsland
de oorlog aan Rusland. Frankrijk had een alliantie met Rusland en
Engeland.Toen de Duitsers de neutraliteit van België schonden
verklaarde Engeland de oorlog aan Duitsland.
België was eerst neutraal. De Duitsers wilden via België de Fransen
omsingelen. De Belgische koning Albert I weigerde doortocht aan de
Duitsers. Die trokken op 4 augustus 1914 ons land binnen. De Belgen
trokken zich terug naar de laatste verdedigingslijn: de IJzer.
De Duitsers wilden de Franse havensteden bereiken om de aanvoer van
materiaal en manschappen uit Engeland te verhinderen.
Toen de Duisters de IJzer overstaken, liet Albert de sluizen te Nieuwpoort
openen (27 oktober 1914). Het water overstroomde het gebied en
dwong de Duitsers tot stilstand. De slag aan de IIzer werd gewonnen.
Door de onderwaterzetting van de IJzer vallei trachten de Duitsers een
doorbraak te forceren via Ieper en het Heuvelland.
Zonder zich te laten ontmoedigen door hun falen aan de IJzer, proberen
de Duitsers een vernietigende slag toe te brengen. Met de kust in de
rug is onze flank moeilijk inneembaar.De Duitsers proberen frontaal
door te breken met brute kracht en krijgen zware verliezen.
• De 18e October,
Onze cavalerie had
Roeselare en
Kortemark bereikt.
Terzelfde tijd,
organiseerde de
generaal Bidou,
commandant van de
87e en de 89e
territoriale divisie, te
Ieper een
tegenaanval om het
Belgische leger een
handje te helpen.
•
•
•
•
•
•
Ieper de oude middeleeuwse handelsstad zou het middelpunt en
slachtoffer van een gevecht worden.
De topografische situatie maakt het moeilijk om terug te trekken,
want zij vormt de meest opvallende plaats met weinig beschutting en
de buitenwijken zijn duidelijk omlijnd.
Het vijandelijk commando heeft in deze regio 15 gewapende korpsen
onder het bevel van kroonprins de Bavière, de hertog van
Wurtenberg, de generaals von Fabeck en von Deimling.
Twee van deze korpsen zijn voor het grootste deel samengesteld uit
jonge universitaire vrijwilligers die dronken rondlopen in de
zekerheid van hun overwinning.
In het begin van de gevechten kunnen de geallieerden lang niet
zoveel troepen ter beschikking stellen.
Honderdduizend man worden geconfronteerd met
vijfhonderdduizend Duitsers.
• Later, tijdens de drie weken woedende en wanhopige durende
gevechten kon zelfs met de versterkingen van generaal Foch de
numerieke gelijkheid niet bereikt worden.
• Wanneer de slag plaats vind zal gelukkig de broederschap van de
wapens zich verenigen tussen het Franse leger van generaal d´Urbal
met de Engelsen van maarschalk French en de generaals Douglas
Haig, Rawlinson en Allenby.
• Het zijn de Engelsen die de eerste schok opvangen.
• Zij worden ondersteunt door Franse eenheden van het
• 2e cavalerieregiment Mitry die men ter beschikking stelt.
• De 19e oktober
• Veldmaarschalk French wilde het offensief te nemen in Brugge en
Gent. Het 1e leger (Douglas Haig) marcheerde in die richting; maar de
21ste, werd hij gestopt te Sint Juliaan, zijn linkerflank, het 3e eBritse
korps krijgt een ernstige nederlaag te Komen aan de Leie.
• De vijandelijke druk drong de territorialen van generaal Bidou en de
cavalerie van generaal Mitry terug. Haig stelde zijn offensief uit en
gedurende twee dagen kon hij moeilijk de verwoede aanvallen
weerstaan die de verbinding met Diksmuide tot stand moesten
brengen. Mitry vormde een hinderpaal naar het noorden.
• Foch en French geloven in een Noord offensief toen zij zagen dat de
Duitsers langzaam vorderden en zonder munitie gingen vallen.
• Toen bleek dat in geval van terugtrekking, het ontzetten van Ieper
moeilijk zou worden besloot men de strijd verder te strijden. Het 9e
korps (generaal Dubois) vorderde naar Passendale en Mitry herovert
Bikschoote (37e RI)
• De vijandelijke reactie was zo krachtig dat wij niet verder kwamen, de
24ste oktober vorderden we maar één km. Drie dagen later groeiden de
vijandelijke rangen aan omdat de Duitsers opgejaagd werden door de
overstroming aan de IJzer.
• De 27e oktober
• Mitry vorderde een weinig naar het noorden van Langemark, maar de
divisie van Rawlinson wordt geteisterd door massale infanterie
aanvallen, hij wordt genoodzaakt het veroverde terrein prijs te geven.
• De vooruitgang van de geallieerden wordt gestopt, zelfs de Britten
moeten terugplooien. De Duitse concentratie komt tot stand. Ieper is
blijft bestand tegen de zwaarste aanvallen.
• Willem II heeft zijn soldaten belooft dat hij de strijd zou bijwonen, hij
was van plan om een triomfantelijke intrede te doen in Ieper, in
afwachting om later Calais te bereiken.
• Hij schreef ook een brief aan de kroonprins van Beieren te Douai om
deze voor te lezen aan de troepen, dat « de beslissende slag zou
uitgevoerd worden »
• De generaal Von Deimling, verkondigt dat de overwinning gemakkelijk
zal zijn, omdat ze slechts vechten tegen Engelsen, Hindoes,
Canadezen, Marokkanen en ander gespuis van dat soort.
De generaal Brustall en kapitein Papineau
De 29e Oktober.
Acht legerkorpsen wierpen zich met volle overgave in de strijd.
Ieper, waar onze troepen verplicht worden over te steken, wordt het doel
van een hels bombardement. Een divisie van het 32e korps, die net
aangekomen is per auto, houdt stand en het 32e korps slaagt erin vooruit
te komen.
De volgende dag, na afwisselend succes en nederlagen, is het 1e Engelse
korps verplicht toe te geven aan de overmacht en het dorp Klein Zillebeke
valt in handen van de Duitsers.
Nog een zwaar verlies is de inname van het dorp Hollebeke, dit levert aan
de vijand een mogelijke toegangsweg tot Ieper omdat ze zeer dicht de
stad naderen. Generaal Dubois stuurde drie bataljons Zoeaven die het
dorp terug innamen. Zij slaagden in hun opzet na een hevige tegenaanval.
Ieper in 1916 – WO I
• De 31e oktober.
De Franse divisie´s worden door Foch versterkt, de moedige Britten
hervatten het offensief.
• Een Duitse aanval bezet Hollebeke, Zandvoorde en Geluveld en Mesen.
• Zo wordt ons front doorboord en het lijkt dat niets de Duitsers kan
tegenhouden hun doorbraak naar Ieper te realiseren.
• Tussen Wijtschate en Sint Elooi vecht een Beierse colonne recht op
Ieper af, achter Sint Elooi is men er niet in geslaagd de bres in de
Britse linies te herstellen. Onze troepen die de voorste posten bezetten
zijn afgesneden van hun terug route.
• Generaal Moussy, een krachtdadig man komt eraan. Hij was vrij van
zijn taak bij generaal Haig.
• Moussy het gevaar inschattend wil ten koste van alles de Beierse
colonne af weren voor ze kunnen terugtrekken, hij stuurde zijn escorte
op zoek naar versterkingen. Zijn ruiters brengen verslag dat de
naburige eenheden allemaal in zware gevechten zijn, generaal Moussy
stuurde de escortes achter de linies om alle beschikbare mannen te
verzamelen.
*
In een korte tijd worden 250 mannen van alle mogelijke eenheden
verzameld, specialisten, werknemers en militaire bedienden van
iedere categorië: koks, kleermakers, schoenmakers, staf
secretarissen, ordonansen, delvers, en allen die behoren tot de
hulpdiensten:
*
*
«Kinderen, zei de generaal, de situatie is kritiek.
Wij zetten ons in om Belgie te redden.»
De escortekurasiers geven hun sabel of lans aan enkele van deze
moedige strijders, want zij trekken praktisch ongewapend ten strijde.
Aan het hoofd rent generaal Moussy.
De kleine groep verplaatst zich achter de heuvels van het terrein, met
sprongen naderen ze beetje bij beetje de Beierse eenheden. Plotseling,
horen ze een hels lawaai en zien ze voor zich een hectisch gebarende
bende en hadden ze niet de tijd om die te herkennen.
Aldus ontstaat een ongelijke strijd tussen een ervaren goed uitgeruste
bewapende vijand en de occasionele infanteristen die zwaaien met
diverse wapens.
Hun lef is zo onstuimig, de schok zo gewelddadig dat er een irrationele
paniek ontstaat onder degenen die de stad bedreigden en rechts
omkeer maakten, ze vluchten in volle snelheid terug naar hun linies.
Deze heroïsche aanval zal beroemd blijven in het Belgische leger, in de
avond van de 31ste zei men in de loopgraven dat generaal Moussy Ieper
gered had.
• Op het slagveld veroorzaken de gebeurtenissen grote twijfels.
• Er woedde een verschrikkelijk bombardement, een divisie van generaal
Haig werd gedood en een andere verwond. De angst sloeg toe en
maarschalk French dacht om de stad te verlaten. Hij ging naar het
hoofdkwartier van d´Urbal te Vlamertinge om zijn beslissing voor te
leggen en advies in te winnen.
• Hij sprak generaal Foch wiens optimisme hem oppepte. Foch stuurde
nieuwe orders naar het Britse leger. Ondanks het gevaar en de
ongunstige omstandigheden ging men door. De Britten deden de in de
namiddag een dappere tegenaanval.
* Het 2e regiment van Worcestershire leverde een krachtige aanval en
heroverde Geluveld. Aan hun zijde toonde onze 32e infanterie haar
waardige oude reputatie. Het 4e Zouaven deed het ook bewonderens
waardig. Haig schreef, die avond: "Britse en Franse troepen vochten
zij aan zij onder het bevel van de hoogste officieren, volledig verenigd
en vermengd onder elkaar". Het was de broederschap van wapens op
zijn maximum.
* Al snel werd Mesen met de blote bajonetten terug ingenomen en onze
linies voor Ieper werden terug intact.
Foto van de schuilplaatsen en de
beschadigde bomen.
• In de nacht van de 31ste kwam een aanval van de Fransen tegen het
kasteel van Hollebeke. Zij werd toegewezen aan de 9e en 16e brigade
dragonders die oprukten.
• Maar de Duitsers lieten zich niet verrassen. Zij hadden rond het kasteel
hindernissen opgeworpen die onze voorhoede met hevig geweervuur
bestookten.
• Verborgen in kleine schuilplaatsen langs smalle sloten houden de
dragonders stand in de meest barre omstandigheden tot de laatste
uren in de ochtend.
• Het verschrikkelijk artillerievuur en de gewelddadige tegen aanvallen
maakten het onmogelijk het kasteel te bestormen.
• De 16e brigade werd aangevallen door in aantal superieur Pruisische
troepen, de mannen verdedigen zich met de kolf van hun geweer
wanneer ze geen munitie meer hadden.
Op 1 november, verliezen
de Engelsen
Wijtschate, Mesen en
de rand rond Ieper.
Maar ons 91e korps
verovert Wijtschate
terug.
• Vervolgens ontplooien
de korpsen Humbert,
Dubois van Mittry en
Conneau een offensief
in het noorden en het
zuiden van Ieper, die de
stuwkracht van de
vijand reduceert en
zterugdringt. Willem II
is ontgoocheld en keert
terug naar Luxemburg.
• Tot de 6e heerst er een rust. Dan kwam er een verschrikkelijke
uitbarsting van artillerievuur.
• De Duitse elite probeerde de ultieme doorbraak, de Pruisische garde
onder bevel van generaal von Plattenberg werd in stelling gebracht.
• Gedurende acht dagen probeerde een ware vloedgolf onze stellingen
te overrompelen. Drie Franse divisie kwamen op tijd om de geallieerde
troepen te versterken op de zwakste punten.
• In het Oosten van Ieper, ondersteunden de korpsen van Dubois,
Balfourier en Haig zegevierend de schok. Het 9e korp, geholpen door
de territoriale divisies van Bidou en de cavalerie van Mitry
weerstonden moedig aan de inspanningen van de drie Duitse korpsen
die een paar dagen eerder gelanceerd werd aan de IJzer, en verijdelde
hun intentie om ons terug te dringen naar het Noorden.
* Tijdens deze genadeloze strijd ontstaat een sublieme episode die zal
blijven herinnerd worden in het Franse geheugen als de tegenhanger
van de heroïsche dood van Assas. Te “Drie Grachten” doet een
Duitse colonne een aanval op een brug die verdedigd wordt door het 1e
Zoeaven.
* De Duitsers drijven langzaam de gevangen genomen Zoeaven voor
zich uit. Een kort ogenblik door dit gebeuren staken onze soldaten hun
geweervuur. Maar plots schreeuwt er iemand uit de groep gevangenen:
“Schiet dan toch verdomme, het zijn de Duitsers”.
* De verdedigers van de brug beantwoorden de aanval met een
verwoede tegenaanval op de Duitsers. De heroïsche Zoeaven werden
nooit bekend.
• De dag van de 11e werd
gekenmerkt door hevige
gevechten.
• Aan onze frontlinie en
onder de bescherming van
een angstaanjagend
spervuur van de 105 en150
mm kanonnen, werden de
Duitse divisie´s
gedecimeerd door onze
tegenaanvallen en
moesten ze zich
terugtrekken met enorme
verliezen.
• De 13e en de 14e probeerden zij opnieuw onze linies te doorbreken,
• het werd een vergeefse poging zoals de vorige.
• Uiteindelijk, door de strategische en de goede posities van ons leger,
verminderen de aanvallen van de vijand en zelf op te houden.
• Uit wraak om onze weerstand, vernielden de Duitsers grondig de stad
Ieper en zijn architecturale monumenten.
• De kathedraal en de Laken Halle bezweken onder het geschut van de
zware kanonnen. De oude stad werd al snel een rokende puinhoop.
Alles in puin of zwaar beschadigd.
Die slag om Ieper kostte de vijand meer dan honderd vijftig duizend
mensen.
Wat overbleef van België werd gered. Duinkerke en Calais zagen de
bedreiging vervagen. De invasie werd afgeremd in een bevrijd
Frankrijk. De overwinning in Vlaanderen werd vervolgd met de
overwinning aan de Marne.
• De bewegingsoorlog werd voor lange tijd beëindigd, beide legers
groeven zich tegenover elkaar in de loopgraven.
•
•
•
De Menenpoort is in 1927 door de Britten gebouwd aan de oostzijde van
Ieper, ter nagedachtenis
de ongeveer
54.900 soldaten die in de
Devan
Menenpoort
- Ieper
Eerste Wereldoorlog kwamen meevechten en van wie nooit meer iets
werd vernomen. Ze sneuvelden op de slagvelden rond Ieper en hun
lichamen konden nooit worden teruggevonden of geïdentificeerd. Al
hun namen staan gebeiteld in de wanden van de Menenpoort. Het
stoffelijk overschot van deze soldaten hebben geen bekend graf en
liggen ofwel ergens verloren in de Ieperse velden, ofwel op een
oorlogskerkhof rond Ieper, met als vermelding op de grafsteen Only
Known Unto God - Alleen gekend bij God.
De streek ten oosten van Ieper was vier jaar lang, van 1914 tot 1918,
het strijdtoneel in de Grote Oorlog of de Eerste Wereldoorlog. Het front,
de Ypres Salient, werd vooral verdedigd door Britse troepen. Al die tijd
hielden de geallieerden stand, maar Ieper en de omliggende dorpen
werden zowat met de grond gelijkgemaakt. Totale balans: 300 000
doden aan geallieerde kant waarvan minstens 250 000 Britten. De vele
kerkhoven getuigen van het bloedige verleden van de streek.
Het centrum van Ieper werd gedurende de Eerste Wereldoorlog volledig
platgelegd. Alle gebouwen werden achteraf zorgvuldig heropgebouwd.
De indrukwekkende Lakenhalle aan de Grote Markt, dateert
oorspronkelijk uit 1304. Het herbergt nu het ontroerende In Flanders
Fields Museum, dat het grote verhaal van de oorlog vertelt. En aan de
Menenpoort, waarin de namen van 54896 Britse soldaten staan
gegraveerd, wordt nog iedere avond om 20 uur de Last Post geblazen als
eerbetoon voor hun heldendaden.
Einde