Gebruik en opslag van gevaarlijke stoffen

MAANDTHEMA AUGUSTUS 2012
Gebruik en opslag van gevaarlijke stoffen
Gevaarlijke stoffen komen bij Fabricom bijna op elke werf of site voor, denk maar aan
mazout, olie, verf… De opslag van gevaarlijke stoffen is vergunningsplichtig vanaf bepaalde
hoeveelheden. Daarnaast dient de opslag ook steeds te voldoen aan een aantal voorwaarden. In deze toolbox gaan we dieper in op de regels voor de opslag en het gebruik van
gevaarlijke stoffen.
Wat zijn gevaarlijke stoffen?
Een gevaarlijke stof is een stof met gevaarlijke eigenschappen. Deze stoffen of producten
kunnen hinder, letsel of schade teweegbrengen aan personen, installaties of het milieu.
Gevaarlijke stoffen kennen verschillende verschijningsvormen:
Vaste stoffen zoals korrels, poeder, vezels, stofdeeltjes…
Vloeistoffen zoals oplossingen, gesmolten stoffen…
Gassen of dampen zoals samengeperste, vloeibaar gemaakte of in oplossing gehouden
gassen onder druk, dampen van oplosmiddelen, rook of verbrandingsgassen…
Gevaarlijke stoffen en producten worden meestal ingedeeld in gevaarscategorieën. Deze
geven aan welk risico het product met zich meebrengt en worden weergegeven in
pictogrammen met rood omrande ruiten (of met de oude oranje pictogrammen). Deze pictogrammen zijn vergezeld van “Hazard Statements” (gevarenaanduiding of H-zinnen) en
“Precautionary Statements” (veiligheidsaanbevelingen of P-zinnen), die de vroegere “R- en Szinnen” vervangen. Elke klasse krijgt bovendien ook een signaal- of waarschuwingswoord.
Een gevaarlijke stof kan je met andere woorden gemakkelijk herkennen aan het
gevarensymbool op de verpakking!
Explosieve stof
Ontvlambare stof
Oxiderende stof
Bijtende stof
Toxische stof
Milieuschadelijke
stof
Lange termijn
gezondheidsschade
Schadelijke stof
Houder onder druk
Material Safety Data Sheets
Leveranciers of producenten die gevaarlijke stoffen leveren aan Fabricom moeten deze
vergezellen van een Material Safety Data Sheet (MSDS) of Veiligheidsinformatieblad
(VIB). Op deze MSDS staat, naast de indeling van de stof, ook informatie over de EHBO- en
brandbestrijdingsmaatregelen, de veilige opslag, de gewenste PBM’s, gezondheidsrisico’s,
maatregelen voor veilig transport enz. Deze informatie moet toelaten om veilige werkinstructies op te stellen voor gebruik en opslag van de gevaarlijke stof. Producten die bij OSS
worden besteld dienen dus steeds vergezeld te zijn van een MSDS-fiche. Deze kunnen ook
altijd opgevraagd worden bij de dienst Milieu.
Regels voor het werken met gevaarlijke stoffen
De MSDS van de gebruikte producten moet op de werkplek aanwezig zijn en moet
geraadpleegd worden vóór aanvang van de werkzaamheden
Draag steeds de juiste PBM’s (cf. MSDS)
Zorg dat de werkplek ordelijk en schoon is
Niet roken, niet eten of drinken op de werkplek
Bewaar niet meer gevaarlijke producten op de werkplek dan de benodigde dagelijkse
hoeveelheid
Indien er toch wat mis gaat: volg de noodinstructies die op de MSDS vermeld staan en
eventueel ook het van toepassing zijnde noodplan of de algemene procedure voor
noodsituaties.
De opslag van gevaarlijke stoffen dient te gebeuren conform de milieu- en veiligheidswetgeving. Enkele vuistregels:
De MSDS dienen steeds aanwezig te zijn op de werkplek.
De gevaarlijke stoffen moeten ook altijd aangegeven worden
met de juiste signalisatie. Dit kan door het aanbrengen van de
correcte etikettering. Denk bijvoorbeeld aan de volle jerrycans
benzine of diesel! Etiketten kunnen bij OSS verkregen worden.
Indien de hoeveelheid gevaarlijke stoffen een bepaalde grens
overschrijdt, moet een milieuvergunning aangevraagd worden
of dient er een melding te gebeuren naar de lokale overheid.
Om dit te controleren kan het formulier “Checklist
Milieumeldingen” gebruikt worden.
Bij de opslag van gevaarlijke stoffen moet er steeds op toegezien worden dat de afstandsregels gerespecteerd worden en verschillende stoffen niet met elkaar in contact kunnen
komen, op basis van hun hoofdeigenschap. Deze voorwaarde heeft vooral betrekking op
de opslag van gasflessen! Niet alle types van gassen mogen dus zomaar samen worden
gestockeerd.
Er dient steeds een opvangbak of lekbak voorzien te zijn
om bodemverontreiniging te voorkomen. Een veiligheidskast inclusief lekbak, voor verven en thinners of andere
brandbare producten, is ook een oplossing. Veiligheidskasten en lekbakken kunnen bij OSS besteld worden.
Waar mogelijk voorkeur geven aan kleine verpakkingen
voor gevaarlijke producten. Ook de opslag is dan veel
gemakkelijker te organiseren en het risico is beperkter.
Tot 25 liter of kg spreekt men over kleine verpakkingen.
Gevaarlijke stoffen zijn vaak brandbaar, voorzie de juiste
brandbestrijdingsmiddelen in de nabijheid.
Voorzie spill kits of absorptiekorrels om in geval van een spill of lek, het product op een
correcte manier op te ruimen en vrijgave naar het milieu te voorkomen; deze zijn verkrijgbaar bij OSS. Zie kader op blad 3.
Voor meer informatie rond afstandsregels en reglementering rond lekbakken, gelieve
contact op te nemen met de Milieudienst.
2/3
Jaarthema: werken aan elektrische installaties
De vitale 8, 6e regel: afbakenen
Wanneer delen van een elektrische installatie in de onmiddellijke
omgeving van de werkzone onder spanning blijven dient men
deze af te bakenen en/of af te schermen.
Doel:
Aanraking van de nog onder spanning staande delen
verhinderen
Toegang tot de werkzone verhinderen voor onbevoegden
Vermijden dat de nabijheidszone en de zone onder spanning
kunnen bereikt worden.
In de praktijk wordt het meeste gebruik gemaakt van
signalisatielint en -kettingen.
Maandthema milieu: gebruik spill kit
Bij lekkage van gevaarlijke producten (zoals oliën, diesel, verven…)…
Dien je eerst en vooral de nodige PBM’s zoals handschoenen
te dragen.
Dien je onmiddellijk het vrijgekomen product in te perken
en te voorkomen dat de omgeving verontreinigd wordt.
Na het absorberen van het product moet de bijgeleverde
vuilnisemmer gebruikt worden.
De vervuilde spill in de emmer wordt als gevaarlijk afval
beschouwd en moet als zodanig behandeld worden.
Na gebruik van de spill kit of absorptiekorrels dient dit
gemeld te worden aan de projectmanager.
Er moet een nieuwe spill kit besteld worden na gebruik.
Contacteer de Milieudienst als je vragen hebt!
De actuele kleurencode (3e trimester 2012) voor de driemaandelijkse wettelijke keuringen (vb. stroppen, tirefor) is:
BLAUW
3/3