Slide 1

POOLLICHT
Muziek:
Carmina Burana
Componist: Carl Orff, in 1936
Uitvoering: Symfonisch Orkest van Boston
Poollicht: Noorderlicht - Zuiderlicht
Zolang de Aarde bestaat, bestaat het poollicht. Dit licht wordt
helemaal niet veroorzaakt door menselijke activiteit, maar wel
door actie van de Zon op het magnetisch veld van de Aarde.
Lange tijd (tot na de Eertse Wereldoorlog!) meende men dat het
poollicht veroorzaakt werd door de weerkaatsing van het zonlicht
op het poolijs.
Poollicht aan de Zuidpool
Hoe dan ook het is de Zon die het poollicht veroorzaakt. De Zon
stoot continu geladen deeltjes uit (protonen en elektronen), en
wanneer een hevige uitstoot hiervan het magnetisch veld van de
Aarde treft, veroorzaakt dit lichteffecten in de bovenste lagen
van de atmosfeer (foton-emissie bij zuurstof- en stikstofatomen) met prachtige slingers en golvende gordijnen van licht.
Poollicht ontstaat aan de polen, omdat daar het magnetisch veld
van de Aarde doorheen de atmosfeer breekt.
Poollicht komt voor in een smalle band rond Noord- en Zuidpool.
Deze band is niet perfect rond, maar eerder ovaal. De grootte
van de band hangt af van de zonne-activiteit: bij “rustige” Zon is
de band smal en stabiel, maar bij hevige “zonnestormen” kan hij
tot een groot gebied expanderen, zodanig dat wij zelfs in onze
streken soms – zelden ! - Noorderlicht kunnen waarnemen.
Aan de Noordpool noemen wij poollicht het Noorderlicht (Aurora
Borealis), en aan de Zuidpool het Zuiderlicht (Aurora Australis).
Even terzijde:
over ons Zonnestelsel
Alhoewel de temperatuur aan het Zonneoppervlak «slechts» zo’n 6.000°C
bedraagt, beloopt deze binnen in de Zon enkele miljoenen Kelvin
[ Kelvin (K) = Celsius (°C) + 273,14 ].
Bij dergelijke temperatuur zijn de botsingen tussen elementaire deeltjes
zo hevig dat de waterstofatomen uiteenvallen in protonen en elektronen.
Zo’n «geïoniseerd» gasmengsel noemt men «plasma».
Door zijn hoge bewegingssnelheid ontsnapt dergelijk plasma continu uit
de Zon: de zonnewind. Debiet en snelheid van deze zonnewind fluctueert
enorm, afhankelijk van actieve en minder actieve zones van de Zon
(zonnevlekken en protuberansen – snelheden van 350 tot 700 km/sec).
Wanneer zo’n elektrisch geladen plasmagolf in het magnetisch veld van
de Aarde terechtkomt, ontstaan elektrische en magnetische stromen en
storingen, en lichteffecten: het Noorder- en het Zuiderlicht.