Methoden Verzorging Annemieke van Uffelen 24-7-2017 Methode verzorging Avu 4 methoden verzorging vergeleken Leefstijl Verzorging overal Kontakt Verzorging voor jou Uitgeverij welke druk niveau leerlingen 1 en 2e jaars ThiemeMeulenhoff 2e druk 1998 3 edities Lwoo/ivbovbo vbomavo havovwo EPN 1e druk 1998 3 edities vbo mavo/mavo/ havohavo/vwo Malmberg 3e druk 2003 ivbo/vbo vbo/mavo mavo/havo/vwo module kerndoelen leerboek en werkboek 3,4jr afschrijf. uitstraling boek 8 thema’s ja ja,stevig,genaaid ja, kaft redelijk.geplakt stevige kaft, dun papier 6 themas’s ja ja, stevig, genaaid ja, kaft redelijk,geplakt afwisseling foto’s en tekeningen WoltersNoordhoff 2e druk 1998 3 edities ivbovbo vbo/mavo mavo/havo/vwo 9 thema’s ja ja,stevig, genaaid ja, met foto’s kaft redelijk,geplakt kleurrijk veel foto’s stevige kaft mooi papier tekst kleine letter veel tekst kort en vet gedrukt weinig vetgedrukt essentie essentie geen eenvoudig Nederlandse taal gebruik leefwereld ll praktische/ levendige opdrachten spreken aan boekvorm/diskette/cd rom met extra opdrachten toetsen zelfcontrole nee spreekt aan spreekt minder aan ja weinig cd rom/disketten ja weinig diskette gestuurd onderwijs leerling zelfcontrole gestuurd onderwijs gestuurd onderwijs leerling zelfcontrole nee docenten info verwijzing leerboek/opdrac hten werkboek samenwerken/re flectie nieuwe media rol docent toetsing ja verrijkingstof 24-7-2017 Methode verzorging Avu 8 thema’s ja ja,kaft minder en geplakt ja, idem dunne kaft geen sterk papierweinig foto’s veel strip tekeningen Tekst ivbo/vbo vbo/mavo vaak nog te lang; gelukkig verduidelijken strips veel. spreekt aan boek /toetsen met boek met antwoorden diskette antwoorden op vragen uit het boek ja, met potlood symbooltje ja ja, met symbooltje had duidelijker geweest. ja weinig nee ja Ja ja iets beter cd rom standaard bij het boek met extra opdrachten en netwerkversie /eigen site met opdrachten gestuurd onderwijs leerling zelf controle ja Leefstijl Verzorging overal Kontakt Verzorging voor jou dyslectisch erg veel tekst geen ingesproken toetsing/audio erg veel tekst geen ingesproken toetsing/audio erg veel tekst geen ingesproken toetsing/audio vernieuwing basisvorming leergebieden Sluit aan op serie prijs nee nee nee erg veel tekst geen ingesproken toetsing/audio wel striptekeningen nee nee ja nee Biologie duur goedkoopste normaal goed Leefstijl Opgebouwd uit 8 thema’s, waarvan de onderwerpen terug komen in diverse hoofdstukken: Verzorging, jouw zorg?/ Leren zorgen/ Weet wat je eet/ Jij als consument/ Je leeft samen met anderen/ In balans/Gezond gedrag/ Jouw leefstijl. De methode heeft 3 edities: LWOO IVBO/VBO en VBO/Mavo/ HAVO/VWO Kerndoelen Sluit aan op de kerndoelen Verzorging Leerboek Hoofdstukken met veel tekst, weinig vetgedrukt over wat essentieel is. Klein lettertype, verschillende gekleurde bladen bij ieder hoofdstuk, stevig kaft en dun mooi papier Aan het eind van het hoofdstuk een samenvatting, een eindopdracht en levendige praktijkopdrachten. Als een opdracht door twee of meer leerlingen moet worden uitgevoerd, staat dat aangegeven Werkboek veel tekst Opdrachten die ook thuis gemaakt moeten worden Samenvatting eind hoofdstuk Eindopdrachten zijn praktisch en gevarieerd gericht, sluit aan op belevingswereld van de ll. BV. paspoort maken/interview beroep. Samenwerking goed, reflectie te weinig. Toetsvragen aan het eind zijn zelf door ll te controleren. Docent: Docentenhandleiding: boekvorm en diskette/cd rom verkrijgbaar, met extra teksten en opdrachten Prijs: Leerling: Leerboek € 42,40 werkboek € 17.40 = totaal € 59.80 Docent: Docenten handleiding.€ 91 60, cd rom € 71.50?? Toetsenboek € 61.00 = totaal € 224.10 Mijn bevindingen: Gestuurd onderwijs. Leuke uitstraling van het boek. Methode is met gevarieerde opdrachten Essentie niet met kopjes vetgedrukt. Dure methode 24-7-2017 Methode verzorging Avu Verzorging overal Opgebouwd uit 6 thema’s waarvan de onderwerpen terugkomen in diverse hoofdstukken: Goed verzorgd/ Lekker eten/ Wat een genot/Omgaan met elkaar/ Tijd en vrije tijd/ Koopgedrag De methode bestaat uit 3 edities: mavo/havo havo/vwo en vbo/mavo. Sluit bovendien aan op de Overal serie: Biologie. Natuurkunde, Algemeen Natuurwetenschappen/ Chemie Kerndoelen: Sluit aan op kerndoelen Verzorging Leerboek: leuke illustraties met afwisseling foto’s en tekeningen en gekleurde bladen en stevig kaft. Korte teksten en vetgedrukte kopjes over de essentie. Aan het begin van iedere hoofdstuk wordt aangegeven wat de leerling kan na bestudering, aan het eind van het hoofdstuk vragen en opdrachten. En een hoofdstuk met extra stof. Afsluiting van het hoofdstuk is met samenvatting en een toets. Verwijst naar computerprogramma’s. Werkboek zwart witte uitgave een saaie uitstraling Veel tekst en kleine letters. Afwisselende opdrachten alleen of in groepje, reflectie te weinig Antwoordenboekje maakt zelfcontrole voor ll mogelijk. Met keuzestof: twee keuzeopdrachten, één herhalend (voor als de toets nog niet goed gemaakt is) en één verbredend (voor als de toets goed gemaakt is). Docent: algemene informatie en per hoofdstuk o.a. een inleiding met korte inhoud, de doelstellingen, tips en informatie. Een diagnostische toets (met antwoorden). De diagnostische toetsen en de antwoorden staan ook op de bijgeleverde diskette. Prijs leerboek €44.00, werkboek € 10.50 = totaal € 54.50 docenten handleiding € 91.60 Diskette voor docent apart leverbaar. Kosten?? Mijn bevindingen: Gestuurd onderwijs. Frisse uitstraling van leer en werkboekboek met stevige kaft en papier. Tekst weergegeven in korte stukjes. zelfstandig leren en werken in groepjes zelfcontrole mogelijk door antwoordenboekje Waarschijnlijk teksten twijfelachtig moeilijk voor LWOO/VMBO en dyslectische leerlingen Methode verwijst alleen naar computerprogramma’s die bij de methode te gebruiken zijn. 24-7-2017 Methode verzorging Avu Kontakt Opgebouwd uit 9 thema’s waarvan de onderwerpen terugkomen in de diverse hoofdstukken Met zorg/Koning klant/Voeding van elke dag/Samen leven/Zorg voor je omgeving/Gezondheid/Omgaan/Kleding/ Weet wat je eet/ De methode heeft drie edities, (i)vbo, vbo/mavo en mavo/havo/vwo. Kerndoelen Sluit aan op kerndoelen Verzorging en worden achter in het leerboek voor de ll simpel vernoemd Leerboek Tekst niet altijd eenvoudig. De lay-out komt verouderd over, wel kleurrijk door afwisseling in kleur bij ieder nieuw hoofdstuk, veel foto’s. Niet vetgedrukt in kopjes wat essentieel is. Verdieping is extra hoofdstuk wat terug komt in basisstof van boek vbo/mavo wordt aangegeven met een sterretje. eind hoofdstuk is een samenvatting (geen eindopdracht) Verwijst niet naar computer programma’s maakt geen gebruik van diskette/cdrom Werkboek: Zwart /wit uitgave en geperforeerd voor multomap/ beetje uitgave groter lettertype en is daardoor beter te gebruiken voor dyslectische leerlingen, korte opdrachten naast opdrachten uit het werkboek samenwerken in groepjes weinig van toepassing, reflectie veel te weinig Geen toetsenboek Docentenboek: In het uitwerkingenboek staan de antwoorden op de vragen uit het leerboek, met waar nodig een korte uitleg. docentenboek bevat o.a. kopieerbare werkbladen met roulerende practica. Geen cd rom etc. Geen toetsenboek Prijs leerboek € 40.45, werkboek € 17.50 = totaal € 57.95 docentboek boek € 60.15, antwoordblok € 17.40 = totaal € 77.55 diskette voor docenten?? Mijn bevindingen: Gestuurd onderwijs Niet altijd eenvoudig tekst voor ll. Minder aansprekende methode voor ll. Maakt geen gebruik van moderne media. Geen toetsenboek Noodzakelijk:23 rings multomap aan te schaffen voor leerling 24-7-2017 Methode verzorging Avu Verzorging voor jou Opgebouwd uit 8 thema’s waarvan de onderwerpen terug komen in de divers hoofdstukken: Verzorging een vak voor jou/ Je uiterlijk/ Je gezondheid/ genieten/ Je relaties/ Je voeding/ Vrije tijd en werken. Er zijn 3 aparte edities voor ivbo/vbo, vbo/mavo en mavo/havo/vwo met basisstof en verrijkingsstof. kerndoelen: sluit aan op de kerndoelen Verzorging leerboek: Lay-out leuke uitstraling veel tekening en foto’s.Kort en bondig in tekst weergegeven, vaak nog te lang voor IVBO/VBO/VBO?MAVO, gelukkig verduidelijken strips veel spreekt denk ik ll wel aan. Bevat een leerlingendiskette en hierdoor is de moderne media ingepast in het leerproces zelfstandig leren en in groepjes zelfcontrole op antwoorden. Methode sluit aan op Biologie werkboek: Overzichtelijk maar wel veel tekst. Lettertype is klein. Extra oefeningen en tips, het programma 'Kopen Bekeken' en diagnostische toetsen die leerlingen direct feedback geven op hun antwoorden. Samenwerken ja, reflectie iets beter dan de andere methoden, maar nog te weinig docentenboek: kopieerbare werkbladen met verschillende vormen van praktijk opdrachten. prijs: leerboek:cd rom wordt standaard bij het boek geleverd. € 35.40, werkboek € 18.00 = totaal € 53.40 docenten boek € 44.00 Mijn bevindingen Gestuurd onderwijs De methode houdt wat tempo, interesse en niveau betreft rekening met verschillen tussen leerlingen. Afwisselende methode met gebruik van nieuwe media. Boek spreekt ll denk ik wel aan. Zeer complete uitgave Kwaliteit/ prijsverhouding is goed. 24-7-2017 Methode verzorging Avu Mijn onderbouwing en visie In de nieuwe onderbouw ontstaat steeds meer ruimte voor eigen invulling door de scholen. De kerndoelen worden ruimer geïnterpreteerd en worden vakoverstijgend. De doelstelling is de leerling actiever en zelfstandiger te laten werken. In het nieuwe leergebied Mens & Natuur liggen de vakken verzorging en biologie dicht bij elkaar. Samenwerking tussen de beide vakken ligt voor de hand en zal het vak verzorging waarschijnlijk geïntegreerd worden binnen dit leergebied. Met de nieuwe ontwikkelingen zal het onderwijs meer probleem gestuurd zijn en hierbij theoretisch onderbouwd.De methoden zoals boven omschreven zijn dan niet recent . Voldoen niet dit leergebied. (Verzorging voor Jou –een start gemaakt) Basis voor dyslectische leerlingen. Voor dyslectische leerlingen is een overzichtelijke en heldere indeling van de tekst een noodzaak. Korte zinnen en duidelijke alinea’s en groter lettertype. Afbeeldingen en (strip)tekeningen die alleen ter ondersteuning van de tekst er in geplaatst mogen zijn. Een computer ter ondersteuning is voor hen een grote aanwinst. Nog mooier zou zijn als er ter aanvulling gesproken tekst bij geleverd werd. Helaas is dit bij geen van de methoden van toepassing. En hen meer tijd te geven voor het lezen en de bijwijzer te gebruiken voor alle methoden. Een optie zou kunnen zijn de opdrachten zelf te plaatsen in de computer mocht dit niet zijn bij geleverd. Uiteraard verwerkt met de bovenstaande punten. Misschien met wat knip en plakwerk van de bijgeleverde diskette/cdrom door de docent zelf te realiseren in overleg met de remedial teacher van de school. Ook voor het toetsen van een dyslectische ll is aangepast leesmateriaal en hulpmiddelen (ingesproken toetsen) een pré. Mijn advies is geen van deze methoden aan te schaffen, maar op dit moment gebruik te maken de present exemplaren en de methoden die al binnen de school worden gebruikt. Wil je toch een methode aanschaffen? Dan adviseer ik de methode Verzorging voor jou. Mijn argumenten zijn: • Lay-out afwisselend/spreekt ll aan • Tekst kort en bondig • Foto’s/(strip) tekeningen ter onderbouwing van de tekst. • Complete uitgave/ met cd rom • Zelfstandig leren en in groepjes • Extra oefeningen en tips docent • Verrijkingsstof • Kwaliteit prijsverhouding 24-7-2017 Methode verzorging Avu De kern van het vak Verzorging (= kopie) De kern van het vak verzorging in kernwoorden: - Zorgzelfstandigheid. - Zelfredzaamheid. - Zorgen voor jezelf en de ander. - Open oog voor hulpvraag van anderen. - Risicofactoren voor je gezondheid kunnen reduceren. - Volwassen worden. - In alle voorkomende situaties zorgend willen en kunnen handelen. - Nu helpt het een gezonde leefstijl te ontwikkelen en keuzes te maken, later draagt het bij aan een positieve attitude ten aanzien van zorg. Vak verzorging bestaat meestal uit een aantal thema’s: - introductie op het vak - persoonlijke verzorging - gezondheid - voeding - genotmiddelen - seksualiteit - wonen en omgeving - omgaan met anderen - consumentenzaken - tijdsbesteding - kleding - verkeer 24-7-2017 Methode verzorging Avu Kerndoelen verzorging (= kopie) Algemene doelstelling Het onderwijs in verzorging is erop gericht dat leerlingen: - nu en later voor zichzelf en anderen kunnen zorgen - zorg kunnen dragen voor materiële en geestelijke gezondheid en het welzijn van mensen - kunnen zorgen voor de huishouding en de omgeving in steeds wisselende leefsituaties - ervaring opdoen met praktische zorgvaardigheden - in relevante situaties een relatie kunnen leggen met de praktijk van verschillende verzorgende beroepen. Bijdrage aan de algemene onderwijsdoelen Het vak draagt in ieder geval bij aan het realiseren van de volgende onderdelen van de algemene onderwijsdoelen: - het kennen van en omgaan met eigen en andermans waarden en normen - het benoemen en hanteren van culturele en seksegebonden overeenkomsten en verschillen tussen mensen - het verwerven van inzicht in de maatschappelijke betekenis van de verdeling van betaalde en onbetaalde arbeid - het doelmatig en veilig omgaan met materialen, gereedschappen en apparatuur en daarbij rekening houden met zichzelf, met anderen en met de omgeving, ook in het verkeer - het leren voldoen aan eisen van milieu, hygiëne, gezondheid en ergonomie - het leren op een doordachte wijze persoonlijke keuzeproblemen oplossen - het leren bepalen van een eigen standpunt op basis van argumenten Daarnaast draagt het vak bij aan de andere (onderdelen van de) algemene onderwijsdoelen: - het leren communiceren - het leren reflecteren op het leerproces - het leren reflecteren op de toekomst - het gebruiken van informatie- en communicatietechnologie om inzicht te verwerven in geautomatiseerde hulpmiddelen in de huishouding en de professionele zorgverlening (2 e Domein A: Leren over zorg Basisbegrippen De leerlingen kunnen verbanden leggen tussen verschillende aspecten van zorg. Zij kunnen met voorbeelden aangeven dat zorg een scala van activiteiten inhoudt, gericht op: - zichzelf en anderen - het aangaan en onderhouden van contacten, het beheren en gebruiken van geld en het onderhouden van kleding en de woonruimte - de bevordering en het behoud van gezondheid en het beperken van risico's in het verkeer en op het terrein van voeding, huishoudelijke hygiëne, tijdsbesteding, genotmiddelen en infectieziekten, waaronder seksueel overdraagbare aandoeningen. De leerlingen kunnen een verband leggen tussen begrippen uit het vak verzorging en zorg in het dagelijks leven en de samenleving. De leerlingen kunnen met voorbeelden aangeven dat zorg bepaald wordt door een combinatie van individuele wensen en mogelijkheden, de sociale omgeving en de samenleving. De leerlingen kunnen de betekenis van zorgzelfstandigheid, economische zelfstandigheid en maatschappelijke zelfstandigheid voor mannen en vrouwen uitleggen. De leerlingen kunnen maatschappelijke en emancipatorische aspecten van betaalde en onbetaalde arbeid noemen en uiteenzetten wat dit voor hun toekomst kan betekenen. 24-7-2017 Methode verzorging Avu Kerndoel 5 kan een bijdrage leveren aan het realiseren van subdoel 1.2: het onderkennen van en omgaan met de overeenkomsten en verschillen tussen de seksen. De leerlingen kunnen het belang van geld, arbeid en tijd als middel om behoeften te realiseren aangeven. Zij kunnen: - voorbeelden geven van de wijze waarop geld uitwisselbaar is door arbeid en tijd bij het realiseren van behoeften - de consequenties van aankoopbeslissingen voor het budget aangeven - de consequenties van activiteiten voor de beschikbare tijd aangeven. Individu De leerlingen kunnen eisen benoemen waaraan een evenwichtig voedingspakket voldoet en kunnen mogelijke gevolgen van een niet-evenwichtig voedingspakket noemen. De leerlingen kunnen het belang van hygiëne voor huishoudelijke verzorging aangeven. Zij kunnen: - voorbeelden van voedselbederf en maatregelen noemen om bederf van en besmetting via voedsel tegen te gaan - maatregelen noemen om aan hygiënische eisen voor het onderhoud van kleding en woonruimte te voldoen. De leerlingen kunnen de behoeften en het belang van een evenwichtige tijdsbesteding aan zorg, arbeid, rust en ontspanning (hobby's) aangeven en mogelijke gevolgen van een nietevenwichtige tijdsbesteding uitleggen. De leerlingen kunnen aan de hand van enkele voorbeelden aangeven wat verslaving is en welke gevolgen deze kan hebben. De leerlingen kunnen van enkele infectieziekten, waaronder seksueel overdraagbare aandoeningen, gedragsalternatieven noemen om de kans daarop te verkleinen. Sociale omgeving De leerlingen kunnen het belang van het aangaan en onderhouden van relaties voor zorg verwoorden. Zij kunnen de veranderende betekenis van relaties in de puberteit erkennen en verwoorden. De leerlingen kunnen sociale, culturele, sekse- en economische factoren noemen die behoeften en het gedrag als consument beïnvloeden. Het gaat daarbij om het gedrag van de consument bij: - het gebruik van genotmiddelen en gokken - het kiezen van kleding - voedingsgewoonten. Samenleving De leerlingen kunnen enkele belangrijke ontwikkelingen in de samenleving ten aanzien van zorg binnen huishoudens noemen en de consequenties daarvan voor huishoudens aangeven. Deze ontwikkelingen zijn: - technologische, zoals de toename van techniek, waaronder apparaten, in huis - sociale en demografische, zoals de toename van het aantal werkende vrouwen, ontgroening en vergrijzing - economische, zoals de toename van het besteedbaar inkomen en de commercialisering van de samenleving. De leerlingen kunnen aangeven dat zorg cultureel bepaald is. Zij betrekken daarbij: - voedingspatronen - kleedgedrag 24-7-2017 Methode verzorging Avu - rolverdeling tussen mannen en vrouwen. De leerlingen kunnen rechten en plichten van consumenten noemen. De leerlingen kunnen: a. voorbeelden geven van de invloed van consumentengedrag op het milieu b. maatregelen noemen van de consument en de overheid op het terrein van het consumentengedrag die bijdragen aan de bescherming van het milieu. De leerlingen kunnen voorbeelden geven van professionele zorg in Nederland en aangeven waar deze zorg verkrijgbaar is. Domein B: Leren zorgen De leerlingen kunnen onderstaande vaardigheden inzetten in directe relatie met kerndoelen uit het vorige domein. Praten over zorg De leerlingen kunnen een gesprek voeren over vraagstukken als de verdeling van verzorgende taken, professionele zorg en zorg in de samenleving. In dat verband kunnen zij: - eigen waarden en normen over zorg en daarmee samenhangende gewoonten, gebruiken en gedrag vergelijken met die van anderen - een relatie leggen met de situatie waarin deze waarden en normen spelen - consequenties van een standpunt voor het eigen gedrag of dat van anderen verwoorden. De leerlingen kunnen samen met anderen verzorgende activiteiten voorbereiden en uitvoeren. Zij kunnen daarbij tot een taakverdeling komen, zich houden aan afspraken en gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor het eindresultaat. Kerndoel 20 kan een bijdrage leveren aan het realiseren van subdoel 4.6: omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures. Zorg dragen voor De leerlingen nemen verantwoordelijkheid en hebben aandacht voor het in gang zetten en in stand houden van verzorgende activiteiten. Zij houden daarbij rekening met waarden, normen, gewoonten, gebruiken en gedrag van anderen rondom zorg en kunnen dat relateren aan de situatie. In dat verband kunnen zij: - zich oriënteren op verzorgende activiteiten - een planning maken en taken verdelen voor verzorgende activiteiten - een begroting opstellen - verzorgende activiteiten organiseren. Kiezen en beslissen De leerlingen kunnen keuzes maken op het terrein van zorg. Zij kunnen: - behoeften, doelen en middelen als geld, tijd, materialen, producten, vaardigheden, kennis en arbeidskracht vaststellen - relevante informatie verzamelen door eigen waarneming, het raadplegen van bronnen, waaronder vergelijkend warenonderzoek en met gebruikmaking van de computer - informatie lezen, zoals etiketten, gebruiksaanwijzingen, koopovereenkomsten, diagrammen en tabellen en in overeenstemming daarmee handelen 24-7-2017 Methode verzorging Avu - gegevens analyseren en vergelijken en alternatieven afwegen. Daarbij rekening houden met rechten en plichten van consumenten, ook op het gebied van sparen, lenen en verzekeren - beslissingen nemen en beargumenteren. Zorg geven De leerlingen kunnen zichzelf en anderen verzorgen door verzorgende activiteiten op een planmatige manier uit te voeren. Zij hebben daarbij aandacht voor het adequaat omgaan met materialen en producten. Bij adequaat gaat het om: - veilig - hygiënisch - milieubewust - ergonomisch. Omgaan met zorg De leerlingen kunnen reflecteren op de gegeven zorg. Zij kunnen: - een relatie leggen tussen de inzet van middelen bij de uitvoering van verzorgende activiteiten en de behoeften - de gegeven zorg evalueren met daarbij zowel aandacht voor het proces als de kwaliteit van het resultaat. Bij het proces gaat het om de werkwijze (veilig, hygiënisch, milieubewust en ergonomisch), het omgaan met materialen en producten en het samenwerken met anderen - voorstellen doen voor verbetering van het resultaat - het effect van aanpak, uitvoering en resultaat van zorg op welzijn beoordelen met vooraf opgestelde criteria. Literatuur/informatie: Vakdossiers Basisvorming 2002 gebied verzorging/Jeroen Bron Viola van Lanschot Hubrecht Enschede, oktober 2002 VO/1677/D/02-344k Methoden op present exemplaren bekeken Kosten van de methoden via SLO site vergeleken 24-7-2017 Methode verzorging Avu