Goed drogen is essentieel voor handhygiëne Enkele feiten over handhygiëne: Handhygiëne is de belangrijkste manier om infecties in de gezondheidszorgsector te beperken. We weten echter dat in het dagelijks leven: • slechts 5% van de mensen die naar het toilet gaan hun handen lang genoeg wast om de bacillen te doden die infecties veroorzaken*, • 33% geen zeep gebruikt omdat die de huid uitdroogt*, • 10% hun handen helemaal niet wast*. *Bron: Borchgrevink et al. 2013, Journal of Environmental Health Omdat bacteriën sneller worden overgedragen van een natte huid dan van een droge huid is het drogen van de handen na het wassen een essentieel aspect van de handhygiëne. Natte handen die een oppervlak aanraken zullen een schoon oppervlak sneller besmetten – of zullen sneller besmet worden door een vuil oppervlak – dan goed gedroogde handen. Zodra de handen effectief droog zijn, is het risico op herbesmetting dus aanzienlijk kleiner. Hygiënisch handen drogen Een vergelijkend onderzoek tussen vier systemen: De inhoud van deze brochure is gebaseerd op Comparative study of four drying methods: cotton towels, paper towels, jet air dryer and warm air dryer – Een onderzoeksrapport van het Laboratory of Hygiene and Microbiology van het Hjelt Institute (Universiteit van Helsinki). Kirsi Laitinen, PhD. U vindt het volledige onderzoek op de website van ETSA: www.textile-services.eu Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van ETSA met als doel: • de hygiëne-aspecten te vergelijken tussen de vier handdroog systemen, met name betreffende de reductie van microben op de handen. • de hygiëne in de toiletomgeving te analyseren, zowel de aanraakbare oppervlakken van de drogers en dispensers als de hygiëne van de omgevingslucht. H Het onderzoek werd uitgevoerd volgens de Europese norm EN 1499: Chemische desinfectantia en antiseptica – Handwashygiëne – Testmethode en eisen (fase 2 / stap 2), april 2013. European Textile Services Association Rue Montoyer 24, 1000 Brussels, Belgium Tel: +32 2 282.09.90 • Fax: +32 2 282.09.99 • Email: [email protected] Web: www.textile-services.eu © 2014 European Textile Services Association – Alle rechten voorbehouden De inhoud van deze brochure is beschermd door het auteursrecht en andere beschermende wetten. Elk ongeoorloofd gebruik is strikt verboden. Teksten of mogen alleen worden overgenomen met voorafgaande schriftelijke toestemming van ETSA. V3.0.14.NL Katoenen handdoek • Papieren handdoek • Heteluchtdroger • Jet Air droger Het Hjelt Institute of Hygiene and Microbiology (Universiteit van Helsinki) onderzocht de doeltreffendheid van vier vaak gebruikte handdroog systemen als het gaat om handhygiëne. De resultaten van het onderzoek zijn duidelijk: • Katoenen handdoeken zijn doeltreffender in het verminderen van bacteriën tijdens het drogen dan de twee luchtdrogers in het onderzoek. • Katoenen en papieren handdoeken verwijderen het grootste aantal bacteriën van natte handen. • Door de automatische wrijfbeweging (frotterende werking) worden met katoen of papier de bacteriën nog efficiënter verwijderd. • Drogen is even belangrijk voor een goede handhygiëne als wassen. Automaten met katoenen handdoeken hebben een zeer hygiënisch oppervlak Katoenen handdoeken verwijderen meer bacteriën van de handen dan luchtdrogers Om de oppervlakken van de vier droogsystemen te testen op besmetting werd een swab (test) genomen op de meest aangeraakte delen van elke dispenser of droger (Afb. 2): • De Jet Air droger is het enige toestel waarbij een hoge besmetting werd vastgesteld (onder meer E-coli) met een zeer hoge concentratie binnenin op de bodem van de droger (Afb. 1); • Er werd een laag aantal bacteriën gevonden op de heteluchtdroger, op de plaats waar die vaak aangeraakt wordt met natte handen. • Er werd een laag aantal bacteriën gevonden op de papierdispenser, op de plaats waar die vaak aangeraakt wordt met natte handen. • Op de automaat met katoenen handdoeken werd een te verwaarlozen aantal bacteriën gevonden. Als het gaat om het verwijderen van bacteriën, voldoen katoenen handdoeken aan de minimumvereiste opgelegd door de Europese handwasnorm EN 1499H en overtreffen die zelfs. De prestaties van de Jet Air- en heteluchtdrogers voldoen echter niet aan de vereisten van de Europese normH. Apparatuur Automaat met katoenen handdoeken Dispenser met papieren handdoeken Locatie swabs (tests) Aantal bacteriën gemeten Voorpaneel 3 (geen E.coli) Onderste paneel 1 (geen E.coli) Voorpaneel 11 (geen E.coli) Onderste paneel 6 (geen E.coli) Voorpaneel 2 (geen E.coli) Onderste paneel 12 (geen E.coli) Binnenin, bodem 208 (waaronder E.coli) Binnenin, voor 81 (waaronder E.coli) Binnenin, achter 19 (waaronder E.coli) Heteluchtdroger Jet Air droger Katoenen handddoeken verwijderen meer bacteriën dan Jet Air- en heteluchtdrogers: • Handen gedroogd met katoen vertonen een logreductie van 4,41. • Handen gedroogd met papier vertonen een logreductie van 4,41. • Handen gedroogd met Jet Air vertonen een logreductie van 2,48. • Handen gedroogd met hete lucht vertonen een logreductie van 1,79. Conclusie: • Luchtdrogers voldoen niet aan de minimumvereisten van de Europese normH. • Katoenen handdoeken voldoen aan en overtreffen de minimumvereisten van de Europese normH en is dus een hygiënisch betere methode om handen te drogen. 6 Reductie van bacteriën (berekend als logs) Dit bewijst duidelijk dat: • Het oppervlak van katoenen handdoekautomaten een beduidend lager besmettingsrisico inhoudt voor natte handen dan dat van Jet Air drogers. De referentiemeting betreft de concentratie van bacteriën op de handen na besmetting en vóór het drogen. Referentiemeting van tests 5 Katoenen handdoek Logreductie van 4,41 4 Papieren handdoek Logreductie van 4,41 3 Minimumreductie van bacteriën H vereist door EN 1499 2 Heteluchtdroger Logreductie van 1,79 1 Jet Air droger Logreductie van 2,48 0 Afb 3. Aantal bacteriën verwijderd van handen na besmetting met E-coli en na drogen. Logreductie van bacteriën De verwijdering van bacteriën van handen wordt berekend als een logreductie. Dit meet het aantal bacteriën dat verwijderd wordt van de huid of van een levenloos oppervlak. De Europese norm EN 1499H inzake handwashygiëne vereist een minimale logreductie van 3. Met andere woorden, na het meten zouden er 1.000 keer minder bacteriën op de handen moeten zitten dan voordien. Katoenen handdoeken zorgen voor een betere luchtkwaliteit Afb 1. Resultaten van oppervlaktebesmetting Voorpaneel Onderste paneel Heteluchtdroger Dispenser met papieren handdoeken Voor- en onderpaneel Jet Air droger Binnenin, voor en achter Gebruikte testapparatuur: • Automaat met katoenen handdoeken (CWS Paradise Dry Slim), met smalle witte handdoekrollen, 100% katoen, portie van 32 cm • Papierdispenser (Easy Cut Electronic), met gewoon één laags papier van het merk Grite, 40 g/m2, 100% pure pulp • Heteluchtdroger (DAN Air Dryer) • Jet Air droger (Dyson Airblade) Binnenin, bodem Voor- en onderpaneel Afb 2. Er zijn swabs (testjes) genomen van de meest aangeraakte oppervlakken van elke droger. Uit de tests om het aantal bacteriën in de lucht rondom de luchtdrogers te meten blijkt het volgende kruisbesmettingseffect: • Binnen een straal van 1m van de Jet Air droger werd een aanzienlijk aantal bacteriën gemeten in de lucht, waaronder E-coli. • De lucht in toiletruimtes kan tot op een afstand van 2m van de luchtdrogers nog altijd sterk besmet zijn met aerosol. • Er werden zo goed als geen bacteriën gemeten in de lucht op een afstand van 1 of 2m van de dispensers van katoenen en papieren handdoeken. Eenvoudig gezegd: • Blijkbaar worden bacteriën verspreid via de luchtstroom van luchtdrogers, wat leidt tot besmetting van de omgevingslucht. Dit fenomeen werd niet vastgesteld bij katoenen en papieren handdoeken. • Het inperken van de verspreiding van pathogene microben is heel belangrijk in de omgeving van de gezondheidszorg. • Het gebruik van katoenen handdoeken leidt tot een betere luchtkwaliteit dan het gebruik van luchtdrogers in toiletruimtes. 100 90 80 1m van toestel 2m van toestel 70 kve*/MAS 100 Automaat met katoenen handdoeken 60 50 40 30 20 10 0 Katoenen handdoeken Papieren handdoeken Heteluchtdroger Jet Air droger Afb 4. Aanwezigheid van bacteriën in de lucht rondom de handdrogers, gemeten door een luchtbemonsteraar (MAS 100) (*kve = kolonievormende eenheid)