Rol tolk in relatie hulpverlener – allochtone pt

advertisement
MEDISCHE VAARDIGHEDEN II SAMENVATTING
Rol tolk in relatie hulpverlener – allochtone pt


Gebrek aan goede communicatie  frustraties
Interculturele communicatie door
o Preceptie: betekenis toekennen aan gedrag
bv jas uitdoen ~ tijd maken
o Verbale processen: taal  doorgeven cultuur, denkpatroon
bv N-Afrika: mythisch, Europa rationalistisch
o Non-verbale processen: ongeschreven codes
bv geen oogcontact bij Marokkaanse vrouw
 Communicatieproblemen:
o Kennis taal door patiënt, en hun taal door arts
o Houding hulpverlener
o Vaardigheden omgang migranten
 Oplossen probleem:
o Probleem erkennen
o Invloed veronderstelling: over/onderschat taalprobleem
o Culturele aanpassing: enkele woorden van hun taal en goed uitspreken
o Taboe leren bespreken  zijdelings, opbouwen, minder beladen woorden
 Zonder tolk
o Korte zinnen
o Herhalen
o Articuleren
o Begrepen?
o Oogcontact minimaal
o Non-verbale communicatiemiddelen gebruiken
 Met tolk
o Geen familie(zwijgplicht), geen kind(foute vertaling, snel beu)
o Vast: belangen pt vertegenwoordigen  niet letterlijk vertalen met waardeoordeel
o Horizontaal werken  als gelijke met pt, problemen toevertrouwen
o Verticaal werkt omgekeerd  onzekere pt
o Kritische evaluatie
 verschillende opstelling, openheid tussen verschillende culturen
Interculturele bemiddeling in de gezondheidszorg




Multiculturele samenleving
Anderstaligen klacht niet goed formuleren
Kennis culturele achtergrond nodig  interculturele bemiddelaar
Interculturele bemiddelaar:
o Brugfunctie
o Vlotte communicatie
o Cultuurbekendheid
o Tussenkomst conflicten
Islam
 Verschillende strekkingen: verschillende gebruik rituelen afh klasse en herkomst
o Traditioneel
o Orthodox
o Fundamentalistisch
o Modernist
 Overgave, gehoorzaamheid, onderwerpen aan wil God
 Geen sacramenten, priesters, kerk, hiërarchie
 Grote persoonlijke vrijheid: verboden, plichten en nuanceringen
 Voorschiften
o Geloven in islamitische geloofsleer
o 5 keer per dag op vaste tijd en volgens ritueel bidden
o Jaarlijks vasten(ramadam maand 9)
o Betalen armenbelasting
o 1 keer pelgrimstocht naar Mekka
 Rituele reinheid:
o Onrein: lichaamsvochten  urine, kaka, bloed, sperma
o Grote reiniging bij seks, kraambed en maandstonden
o Enkel moslim kan reiniging uitvoeren
 Voeding: geen varken, bloedbevattende gerechten, alcohol, niet-ritueel geslacht vlees
 Ramadam: maand 9
o Lichamelijke en geestelijke training
o Zuiveren ziel, gelijk arm en rijk, soevereiniteit Allah en totale gehoorzaamheid
o Niet eten, drinken, seks, medicatie tussen zonsopgang- en ondergang
o Kind pas wanneer rijp
o Niet verplicht, kan je uitstellen
 Overlijden:
o Familie, vrienden, imam waarschuwen
o Gezicht naar Mekka, koran citeren
o Wassen door geloofs/geslachtsgenoten
o In wit laken naar rouwkapel, aula, moskee
 Autopsie: verboden behalve bij wettelijke of medische noodzaak
 Kindersterfte: miskraam  geen rituele begraving, geen islamitische begraafplaats
 Euthanasie en zelfmoord: verboden  door God leven en dood bepaald
 Transplantatie mag, = dienst aan zieke, geen verminking
 leven = dood  zelfde respect, waardigheid, ontastbaarheid, bezit, eer
 Abortus provocatus: wanneer vrouw in gevaar is (tot maand 4, dag 40-50)
Relatie arts - verpleegkundige

Doel relatie:
o Evolutie: patiënt centraal en deelnemen aan ziekteproces
o Multidisciplinair team: samenwerken, aanvullen

Vroeger patriarchaat
o volgens socioloog: man competitief, besluitvaardig
o vrouw passief en zorgzaam  voor kinderen zorgen, afhankelijk van man
o dokter: echt belangrijk werk = curing
o verpleegster: niet-professioneel onderworpen houding = caring

Werkverdeling vroeger: man – vrouw verpleegkunde
o Verpleger bij psychiatrie
o Verpleegster bij algemene ziekenhuizen (verpleger hier ~ watje)
Geneesheer en verpleger: conflict  meer assertief, gelijk, niet onderdanig




1970 Stein: geneesheer-verpleegkunde spel
o Initiatief verplegers subtiel aanbrengen, dokter indruk zijn idee
 onderworpen opstellen om conflict te vermijden
 slechte communicatie
1990 Stein: evolutie, toch nog werk aan de winkel
Nu: verpleger vaak hogere functie verpleegster; bij dokters ook hoge opkomst vrouwen
 Dokter + verpleger  kwaliteit gezondheidszorg verbeteren
Opvang agressiviteit en geweld binnen gezondheidszorg









Agressie = elk vorm van geweld, bedreiging, intimidatie, verbale agressie, diefstal, actie die
schaadt, angst of andere emotionele gevolgen  subjectief
Reactie op wat andere zeggen, doen, macht verwerven, verdedigen
Meer agressie bij psychiatrie
Gekoppeld aan ontwikkeling grootsteden
o Verdwijning ruimere families, in de plaats zeer fragiele 1oudergezinnen
o Minder strakke sociale banden  tolerantiedrempel t.o.v. anderen daalt
o Minder invloed stadshuidsarts  groot aanbod
o Socioculturele reactie pt t.o.v. spoedeisend probleem
o Geen stedelijk beleid van ghetto’s en krottenwijken
o Verwijzen probleemgevallen en drugsverslaafden naar de spoed
o Verergering geweld door drugs(canabis, XTC)
Agressie op spoed stijgt door:
o Lange wachttijden
o Alcohol
o Te kleine staf, kan het niet aan
o Andere pt onder druk zetten
o Enige toegangspoort in avond en nacht
o Opvang alcoholvergiftiging en toxicaties
o Toegankelijkheid
o Fysieke omgeving: onrustig
o Meer jongerenbendes
o Geen opvangplaats voor gevallen tussen psychiatrie en spoed
Studie:
o 12% niet in contact met agressie
o 30%: >5 keer per jaar
o 48% nacht
o 30% avond
o 20% overdag
o Man = vrouw
o 60% alcohol
o 30% drugs
o 30% psychologisch
o 15% organisch: bv glycemie
Onvoldoende bescherming er tegen
Gevolg: verwerking kan pathologisch worden
 stress, slaapprobleem, hoofdpijn, droef, zelfcontrole daalt, hyperventilatie, lusteloos
Aanpak:
o Voorkomen dr:
 Risicofactoren door situatie en eigen aan pt
 Goed onthaal, veilige omgeving
 Afspraken, materiële middelen
 Privacy, tijd, rust, zachte kleurtinten
 Gestructureerde omgeving
 Sociaal klimaat door personeel
 Middelen voor veiligheid
 Personeel voorbereiden, risico’s, handelen
o
Hantering
 gedragsfactoren voor aanval opsporen
 Houding
 Motorische activiteit
 Schelden
 Hyperactief
 Ijsberen
 Angst
 Roepen
 Opwinding
 opmerken en verminderen
 Verbaal: wat is er?
 Als team: waarschuwen, machtvertoon
 Farmacologisch
o Opvang slachtoffers: fysiek, materieel, emotionele schade
 Dark number: verbergen
 Symptomatisch: angst, paniek, onveilig
 Post-tramatische stres stoornis: slaapproblemen, prikkelbaar,
concentratiestoornis
 critical incident: herevaluatie onmiddellijk, nabij, eenvoud, eenheid, verwachting
verantwoordelijkheid opnemen
Relatie arts – kind















Geen 2persoonsrelatie  driehoek + ouders
Afh ouders mindert met stijgende leeftijd
o Kind kan zelf geen medicatie nemen
o Geen therapeutische schema beoordelen
Preventielcurve: grootte, gewicht
Anamnese
o Veel info
o 1ste zo volledig mogelijk
o 1ste indruk algemene toestand
o Elk eigen karakter afh ernst, langdurigheid, aard, klachten, leeftijd
Passief begin: kennismaken
o Klachten spontaan vertellen
o Kind op schoot ouder, of spelen bij ouderen leeftijd
o Ouder kind, ook anamnese kind
Afweer of afleidingsreacties: ernstige aandoening eerst verbergen via algemene klachten
 vermoedens en ongerustheid opsporen
Familiale anamnese en stamboom: gezondheidstoestand andere kinderen gezin
Ontw-anamnese: mijlpalen  lopen, zitten, staan, zindelijk
o Achterstand? Nauwkeurige anamnese
Sociale anamnese
o Beroep ouders
o Werkuren
o Wanneer eten
o Wanneer slapen en opstaan
o Opvoeding
Lichamelijk onderzoek: nauwkeurig en klinische relevante lichaamsfuncties
Advies:
o kind bang stethoscoop  met beer spelen en stethoscoop
o Pijn laten aanwijzen
o Naar gezicht kijken bij palpatie
o Vriendelijk praten
o Uitkleden door moeder, baby naakt, adolescent zelf zonder ouders erbij
Leeftijd:
o Zuigeling op arm moeder  wenen: honger
o 1jaar: bang dokter, tegenpruttelen, niet liggen enkel rechtop of schoot ouder
o 2-3j: verzetten
o School: coöperatief (6j: begrijpen behandeling)
o Ouder: schaamte
Therapietrouw
o Respect
o Toestemming onderzoek
o Behandeling via arts en ouders beslist
o Therapeutische vertrouwensrelatie
o Arts: kennis, vaardig, creativiteit, attitude
o Ouders aarzelen ontrouw behandeling toegeven
 Behandeling opschrijven: smaak, vorm medicijn en wanneer innemen
 Gelijktijdig beperkt aantal medicijnen
Slecht nieuws bij jong kind: ouders verwittigen en overleggen wie wat bekendmaakt
Vertrouwelijkheid:
o Belang ouder soms anders dan kind
o Kind is niet autonoom, heeft wel belangen
o Rechten en plichten van ouders om welzijn kind te dienen,
o niet belang arts, verzorger, ouder
Houding jodendom t.o.v. geneeskunde












Joodse wet: wet kan evolueren afh vd situatie
Bv harttransplantatie: dubbele moord  aanvaardbaar  probleem donor
Geen probleem met hersendood
Geest en lichaam zijn 1 geheel
 behandelen als ziekte, karakter, kenmerken, milieu
Leven primeert: leven boven religie, leven boven alle waarden
Hoop op leven:
o terminaal  behandeling niet stoppen
Arts: ingaan tegen religie
 leven redden, bescheiden, respect tov leven, grote kennis
Euthanasie:
o Actief(pt beslist): niet  geen zelfmoord, eigen leven niet in handen
o Passief(voor pt beslissen): leven niet verkorten  niet lijden
o Arts: hulp bieden comfort, psychische hulp bij euthanasie
o Houding tov euthanasie opschrijven is gevaarlijk
o Waardigheid mens respecteren
Hersentumor:
o Pt over interventie beslissen
o Arts kan overtuigen bij slaagkans
o Toch interventie indien kans op handicap
o Arts kan buitenstaander vragen om mening te wijzigen
Ziekte = straf God door gevolg levenswijze
Dood: wat erna?
o Leven na dood
o Voorbereiden, geen taboe
o Erna wassen en bidden
o Lichaam ontvangt ziel
o Geen autopsie tenzij gerecht
o Begraven in laken in eenvoudige kist(arm=rijk)
o Verbranding is volgens religie verboden
Rouw: fasen  terug integratie in gemeenschap
o 7d: niet werken, geen vermaak
o 1maand
o 1jaar
Voeding = kosher
o Geen varken, vleesmengsel met melk, bloed
o Wijzigen indien levensgevaar pt
o Sabbat respecteren: verpleger niet roepen, 3x/dag bidden
Tolk:
o naam, voornaam
o wat wil pt?
o Hulp, leven vergemakkelijken
Download