Eindelijk kleine vordering detecteren eierstokkanker

Eindelijk kleine
vordering detecteren
eierstokkanker
Hoe helpt het gebruik van HE4 inzake eierstok-
deze kan ook uit maag- of darmkanker
nose. Bij baarmoederkanker worden
kanker?
voortkomen dat dus is uitgezaaid naar
overigens momenteel niet standaard
“Eierstokkanker is een zogeheten ‘silent
de eierstokken. Maar dit vereist wel een
markers gebruikt, dus ook geen CA125.
killer’. Per jaar sterven er ruim 800
andere medische behandeling. Door
Vrouwen hebben bij baarmoederkanker
vrouwen in Nederland hieraan. Eierstok-
HE4 krijg je dus meer zekerheid in de
dan ook hogere overlevingskansen dan
kanker kan zich namelijk heel snel ont-
diagnose en voorkom je meer mogelijke
eierstokkanker omdat deze al door vroeg
wikkelen zonder dat vrouwen klachten
verkeerde behandelingen. Maar bij dit
ontstaan van de klachten vroegtijdig
ervaren. Vrouwen komen vaak pas bij de
deel van mijn onderzoek moet ik wel
worden ontdekt”.
gynaecoloog als ze op een dag buikpijn
zeggen dat er meer onderzoek naar moet
krijgen. Op basis van een echo komt dan
worden gedaan. Mijn studie op dat gebied
Wanneer zullen de Nederlandse ziekenhuizen
een tumor aan de eierstokken aan het
is nog wat te klein. Ik voorzie dus niet
jouw onderzoeksresultaten implementeren?
licht, maar het is dan vaak nog niet dui-
dat ziekenhuizen al gauw standaard HE4
“Dat zal niet gelijk gebeuren. Mijn
delijk of het gaat om een goedaardige of
gebruiken voor dat gebied”.
opvolger zal in ieder geval op basis van
Eierstokkanker kent helaas nog veel te weinig medische vorderingen. Jaarlijks krijgen 1100 vrouwen deze
vorm van kanker, verreweg het merendeel overlijdt hieraan. Met de studie van dr. Anna Stiekema is er
gelukkig een kleine verbetering in onder meer de preoperatieve diagnose van eierstokkanker.
kwaadaardige versie. Een biomarker als
Door: Roland Keja. Foto: Kaj Hendriks. Cartoon: Albert Jan Rasker.
vaststellen van eierstokkan-
mijn onderzoeksgegevens, gaan kijken of
CA125 die momenteel wordt
gebruikt bij preoperatief
ker, voldoet (zo vinden veel
“
Lieve mama, mijn keuze voor de
artsen) onvoldoende. Deze
kan in het bloed bij vrouwen
Hoe kom je aan dat onderwerp?
namelijk ook verhoogd zijn
gynaecologie en dit onderzoeksgebied zal
“Vanwege mijn studie moest ik een we-
door een goedaardige tumor
vast niet geheel toevallig zijn. Het gemis
tenschappelijke stage doen. Dr. Gemma
aan de eierstokken. Dit leidt
blijft groot, maar ik weet dat je ontzet-
Kenter, hoogleraar gynaecologische
niet alleen tot langere onze-
tend trots op me zou zijn geweest”, aldus
oncologie in onder meer het Antoni van
kerheid voor onze patiënten,
de ontroerende woorden in het dank-
Leeuwenhoek en tevens mijn promotor,
maar ook tot meer onzeker-
woord van het promotieonderzoek van
kwam met dit onderwerp aan. HE4 is een
heid voor de ziekenhuizen,
dr. Anna Stiekema.
serum tumormarker die al enkele jaren
want kwaadaardige tumoren
Haar moeder stierf ooit aan de gevolgen
geleden is ontdekt in een internationale
moeten in principe in een
van eierstokkanker. Hierdoor ligt de
studie, maar die in Nederland nog niet
specialistisch ziekenhuis
relatie tussen dat grote verlies en Anna’s
was opgepikt. Ik dacht eerst ‘wat een sub-
worden behandeld. Met
toenmalige keuze voor de gynaecologie
sub-specialisme’, maar ik vond al gauw
het detecteren van HE4 als
voor de hand, maar zij maakt in het
dit onderwerp heel interessant omdat ik
hulpmiddel kan straks de
interview duidelijk dat er geen directe
moest gaan kijken of HE4 misschien bete-
juiste vrouw dus vaker in
relatie tussen bestaat. “Mijn moeder was
re informatie gaf dan andere biomarkers
het juiste ziekenhuis worden
al gestorven voordat ik aan mijn co-schap-
zoals CA125 dat al jaren wordt gebruikt
behandeld. Maar ook voor
pen en onderzoek begon, en tijdens mijn
in het detecteren van eierstokkanker. En
HE4 geldt: het is geen per-
co-schappen, leerde ik dat ik gynaecolo-
dat bleek significant het geval te zijn”.
fecte test, die bestaat helaas
gie een heel interessant vakgebied vond.
niet. HE4 geeft geen 100
Pas door dit co-schap ben ik dus daadwer-
Wat is HE4 nu precies?
procent duidelijkheid, maar wel meer
Opvallend in je studie vond ik dat HE4 ook
het vrij nieuwe HE4 te combineren valt
kelijk geboeid geraakt door gynaecologie.
“HE4 is een eiwit die door het lichaam
dan CA125”.
kan worden gebruikt voor een andere vorm
met de huidige CA125 en bijvoorbeeld
En dan zowel door de breedte van het
wordt aangemaakt als reactie op kanker.
van kanker, en wel de ernst of agressiviteit van
echo waardoor eierstokkanker beter kan
vakgebied (van verloskunde tot oncolo-
Bij een verhoogde waarde in het bloed is
Met HE4 kan ook beter onderscheid worden ge-
baarmoedertumoren.
worden vastgesteld en onderscheiden van
gie) als door de vrijheid die je met name
er kans op eierstokkanker. Het is voor ons
maakt tussen eierstokkanker en een uitzaaiing
“Op het gebied van baarmoederkanker is
uitzaaiingen in de eierstokken. Over ruim
hebt in de oncologie.”
dus een nieuw hulpmiddel in het preope-
op de eierstokken van een tumor elders in het
niet echt een nieuwe tumormarker nodig
2 jaar verwacht ik de resultaten hiervan
In je promotieonderzoek onderzoek je de
ratief detecteren van eierstokkanker”.
lichaam, bijvoorbeeld maag- of darmkanker,
voor het vaststellen van de aanwezigheid
en dus mogelijk meer nieuws. Ik werk
rol van Humaan Epididymis proteine 4
zo las ik.
hiervan, maar je kan met HE4 mogelijk
weliswaar niet meer in het Antoni van
(HE4), een biomarker waarmee je als arts
“Een kwaadaardige tumor in de eier-
wel vooraf de overlevingskansen beter
Leeuwenhoek, niettemin wil ik voor die
eerder kan zien of er sprake is van goed-
stokken komt meestal uit de eierstok-
voorspellen: bijvoorbeeld hoe hoger de
periode graag betrokken blijven bij deze
aardige of kwaadaardige eierstoktumor.
ken zelft, eierstokkanker dus. Maar,
waarde van HE4, hoe slechter de prog-
vervolgstudie!”
14 | Olijfschrift | maart 2017
maart 2017 | Olijfschrift | 15