PGO-leidraad Missie naar de mantel

PGO-leidraad Allemaal Nieuwschierig Worden.
module
Biosfeer
voorzitter:
Groepsleden
Sharley Vullers
(max.
notulist: Eva Schoren
4)
Artikel (titel) Missie naar de mantel.
Overige: Luisa Akansu
De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de zevensprong en is
verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof door de groepsleden. In de eerste
les moet stap 1 t/m 5 verwerkt worden, in de tweede les stap 6 en
7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de rapportage aan de
docent.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Extremofielen: een extremofiel is een organisme dat in extreme omstandigheden leeft. Letterlijk
betekent het extremo (uiterst) fiel (beminnend).
Seismische: seismisch heeft betrekking op aardbevingen en aanverwante verschijnselen en op
onderzoek van de bouw van de ondergrond door natuurlijke of kunstmatige schokken.
Significant: een statistisch begrip dat betekent dat de kans dat een bepaald verschijnsel bepaald
verschijnsel voorkomt groter is dan het toeval normaal gesproken wil.
Vermetele: 1) Roekeloos persoon 2) Waaghals
Nutriënten: Voedingsstoffen.
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Met een nieuw project willen geologen dwars door de aardkorst boren, en de mantel doorlichten.
Spectaculaire extremofielen vormen mogelijk de bijvangst.
3. Analyseer het artikel / de rode draad
Geologen willen de Chikyu gebruiken om helemaal door de aardkorst heen te boren. Vervolgens
willen ze monsters
verzamelen van de daaronder gelegen aardmantel. In 1909 ontdekte de Kroatische meteoroloog
Andrija Mohorovicic dat seismische golven die worden veroorzaakt door aardbevingen zich
beneden een diepte van zo’n 30 kilometer significant sneller voortplanten dan normaal.
De diepte waarop die grens zich bevindt varieert echter nogal. De gebeurtenissen die zich daar
afspelen, vormde de motor van de platentektoniek.
Toch zou het nog tot diep in de jaren vijftig duren voordat wetenschappers de aandrang voelden de
mantel daadwerkelijk te onderzoeken. In april 1957 broedden ze tijdens een met wijn besprenkeld
ontbijt in Californië het vermetele plan uit om monsters van de aardmantel te gaan verzamelen.
De eerste boring, voor de kust van Guadeloupe in de Stille Oceaan, bereikte in april 1961 een
diepte van 183 meter. Niemand is echter ooit verder gekomen dan ongeveer een derde van de
dikte van de aardkorst.
De kwalitatief slechte monsters zijn afkomstig uit vulkanen. Ook op de oceaanbodem liggen
brokstukken van de mantel , maar door het contact met het zeewater is hun chemische
samenstelling niet meer representatief.
Recente ontdekkingen suggereren dat extremofielen onder de omstandigheden die bovenin de
aardmantel heersen in principe kunnen overleven.
Vorig jaar ontdekte Tullis Onstott, geoloog aan de universiteit van Princeton, microscopische
rondwormen 4 kilometer diep in een Zuid-Afrikaanse goudmijn.
Proefmonsters van de aardmantel zouden ook meer licht kunnen werpen op de rol van
microscopisch leven in de evolutie van de aarde. Wellicht ligt er rond de Moho waardevol
materiaal voor de studie naar het vroegste aardse leven op ons te wachten.
Het welslagen hangt veeleer af van politieke wil en wetenschappelijke vasthoudendheid.
5. formuleer leerdoelen
1. Kun je wel zomaar door de aardkorst naar de aardmantel boren zonder dat als je de aardmantel
bereikt allemaal rampen veroorzaakt?
2. Hoe kan het dat er organismen zijn die in zo’n extreme omgevingen (bijvoorbeeld de aardkern/
aardmantel) blijven bestaan?
3. Hoe willen ze proefmonsters van de aardmantel nemen (hoe willen ze dit doen)?
procescontrole
docent
(punten,
datum)
6. Beantwoord je leerdoelen
1. Omdat het project nog vrij nieuw is en er dus nog niet zo heel veel over bekend is aangezien ze
waarschijnlijk nog niet echt een duidelijk plan hebben.
2. Bij een extremofiel gaat het om één of meerdere levensbehoeften die sterk afwijken ten opzichte
van de meeste organismen, die leven in normale (dus de meest voorkomende) omstandigheden.
Sommigen hebben bijvoorbeeld geen zuurstof nodig. Daardoor kunnen ze dus (in voor ons)
extreme omstandigheden overleven. Vaak wordt gedacht dat extremofielen tegen extreme
omstandigheden kunnen, maar dat is niet helemaal juist. Als deze extreme omstandigheden
wegvallen kunnen ze niet overleven; ze zijn eraan gebonden.
3. Hier is ook geen (duidelijk) antwoord op te vinden omdat het project nog vrij nieuw is en dus
nog niet bekend is hoe ze dit willen gaan doen.
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
Het project zal kunnen plaatsvinden als er genoeg politieke wil en wetenschappelijke
vasthoudendheid is om het uit te kunnen voeren. Ook moet het boren naar de aardmantel succesvol
zijn, anders krijgen ze nooit de antwoorden op hun vragen. Dan moeten de monsters natuurlijk ook
nog goed afgenomen zijn en de nodige informatie bevatten.
procescontrole
docent
(punten,
datum)