Braille_Economie_VWO_2013_Aanpassingen

AANPASSINGEN EXAMENS 2013 TIJDVAK 1
VWO ECONOMIE
EXAMENOPGAVEN
titelblad: geen aanpassingen
bladzijde 2: geen aanpassingen
bladzijde 3

Gedeelte tekst boven tabel aangepast (Het resultaat hiervan staat in de onderstaande tabel.) +
tabel als tekst weergegeven
Het resultaat hiervan staat hieronder.
zonder stimuleringsbeleid
overheidsbestedingen: O = 110
belastingen: B = 0,27Y - 20
marginale consumptiequote: c = 0,75
met stimuleringsbeleid
overheidsbestedingen: O = 130
belastingen: B = 0,27Y - 35
marginale consumptiequote: c = 0,8
multiplier van de overheidsbestedingen: 1,8
multiplier van de autonome belastingen: -1,2
bladzijde 4

Gedeelte tekst boven tabel aangepast (In de onderstaande tabel zijn enkele kenmerken van de
WOW en de WIW weergegeven.) + tabel als tekst in kader weergegeven
Hieronder zijn enkele kenmerken van de WOW en de WIW weergegeven.
begin kader
WOW
- de overheid betaalt de uitkering
- de hoogte van de uitkering wordt bepaald via de formule:
(% werkongeschiktheid * 0,8 * laatst verdiende loon)/(100)
- geen aanpassing van het werk aan de mate van werkgeschiktheid
- de duur van de uitkering is tot 65 jaar
1/5
WIW
- het eerste jaar betaalt de werkgever de uitkering
- de volgende jaren betaalt de overheid de uitkering
- wel aanpassing van het werk aan de mate van werkgeschiktheid
- de hoogte van de uitkering wordt bepaald via de formule:
0,7 * (laatst verdiende loon - loon uit aangepast werk)
- de uitkering duurt tot volledige werkgeschiktheid en maximaal tot 65 jaar
einde kader
bladzijde 5: geen aanpassingen
bladzijde 6

Gedeelte tekst boven afbeelding aangepast (In de onderstaande figuur ... elektriciteit wordt
geïmporteerd.) + afbeelding als tekst weergegeven
In onderstaand schema zijn de invoertarieven gegeven die betaald moeten worden als er
elektriciteit wordt geïmporteerd.
Schema:
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Noorwegen is (a) %.
Invoertarief Noorwegen voor invoer uit Zwitserland is (b) %.
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Duitsland is (c) %.
Invoertarief Duitsland voor invoer uit Zwitserland is 3%.

Tabel boven vraag 10 is gesplitst in twee tabellen
begin tabel
prijzen
CHF = Zwitserse frank
NOK = Noorse kroon
De tabel bestaat uit 4 kolommen:
Kolom 1: land
Kolom 2: bron
Kolom 3: prijs in land in 2010
Kolom 4: prijsstijging in 2011
Zwitserland; kernenergie (40%); CHF 0,045; 2%
Zwitserland; waterkracht (60%); CHF 0,10; 0%
Noorwegen; waterkracht; NOK 0,72; 4%
Duitsland; fossiele brandstof; € 0,032; 5%
einde tabel
begin tabel
koersen
CHF = Zwitserse frank
NOK = Noorse kroon
De tabel bestaat uit 4 kolommen:
Kolom 1: land
Kolom 2: bron
Kolom 3: wisselkoers in 2010
Kolom 4: koersverandering euro in 2011
2/5
Zwitserland; kernenergie (40%); € 1 = CHF 1,25; -2%
Zwitserland; waterkracht (60%); -; Noorwegen; waterkracht; € 1 = NOK 12; -1%
Duitsland; fossiele brandstof; -; einde tabel

Vraag 10: tekst aangepast
Welk getal moet in het schema bij (a) en (b) ingevuld worden? Verklaar het antwoord. Het
schema wordt hieronder nogmaals vermeld.
Schema:
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Noorwegen is (a) %.
Invoertarief Noorwegen voor invoer uit Zwitserland is (b) %.
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Duitsland is (c) %.
Invoertarief Duitsland voor invoer uit Zwitserland is 3%.
bladzijde 7

Vraag 11: tekst aangepast
Bereken de waarde van (c) in het schema. Het schema wordt hieronder nogmaals vermeld.
Schema:
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Noorwegen is (a) %.
Invoertarief Noorwegen voor invoer uit Zwitserland is (b) %.
Invoertarief Zwitserland voor invoer uit Duitsland is (c) %.
Invoertarief Duitsland voor invoer uit Zwitserland is 3%.
bladzijde 8

Figuur 1 als tekst weergegeven
De twee routes in een model zijn hieronder omschreven:
route 1: onderwijs (pijl a naar) menselijk kapitaal (pijl b naar) innovatie (pijl c naar)
arbeidsproductiviteit (pijl d naar) bruto binnenlands product per hoofd
route 2: economische orde (pijl naar) marktwerking (pijl naar) ondernemerschap (pijl naar)
bruto binnenlands product per hoofd

Vraag 14: verwijzing naar figuur 1 vervangen door "bovenstaande tekst"
Leg uit hoe uit bovenstaande tekst blijkt dat dit model de structurele kant van een economie
laat zien.
bladzijde 9

Tekst boven figuur 2 aangepast (Het onderzoeksbureau heeft ... indicatoren uit figuur 2.) +
figuur 2 als tabel weergegeven
Het onderzoeksbureau heeft voor een aantal landen de welvaart in ruime zin in kaart gebracht.
In onderstaande tabel wordt de score van land A op een aantal indicatoren voor de welvaart in
ruime zin vergeleken met het gemiddelde van de onderzochte landen.
Duurzame ontwikkeling wordt gemeten met twee indicatoren uit de tabel.
3/5
begin tabel
Indicatoren van welvaart in ruime zin
De tabel bestaat uit 3 kolommen:
Kolom 1: indicator
Kolom 2: gemiddelde score van de onderzochte landen
Kolom 3: score land A
bbp per hoofd; 1,5; 2,6
bbp per gewerkt uur; 1,5; 2,4
participatiegraad; 1,5; 2,5
gewerkte uren per jaar per hoofd; 1,5; 0,2
levensverwachting; 1,5; 2,0
energieverbruik per eenheid bbp; 1,5; 0,9
uitstoot CO_2 per hoofd; 1,5; 1,5
einde tabel

Vraag 18: verwijzingen naar figuur 2 vervangen door "de tabel" (tweemaal)
De onderzoeker stelt op grond van deze gegevens:
a Het bbp van land A ligt hoger dan in de onderzochte landen.
b Voor wat betreft duurzame ontwikkeling scoort land A hoger dan het gemiddelde van de
onderzochte landen.
c De relatief hoge score op het bbp per gewerkt uur van land A is af te leiden uit twee andere
indicatoren uit de tabel.
Leg voor elk van de drie uitspraken uit of deze op basis van de tabel gedaan kan worden.
bladzijde 10 en 11: geen aanpassingen
bladzijde 12

Afbeelding als tabel weergegeven
begin tabel
Toelichting bij de tabel:
- De gestippelde lijn geeft de groei van het bbp weer ten opzichte van het voorafgaande jaar
met daarbij de betreffende groei (in %).
- De doorgetrokken lijn geeft de groei van de werkgelegenheid weer ten opzichte van het
voorafgaande jaar met daarbij de betreffende groei (in %).
De tabel bestaat uit 3 kolommen:
Kolom 1: jaar
Kolom 2: gestippelde lijn
Kolom 3: doorgetrokken lijn
1999; 0,8; -1,5
2000; 0,7; 0
2001; 2,1; 0
2002; 2,4; 1,5
2003; 2,2; 1,6
2004; 2,6; 2
2005; 3,4; 2,3
2006; 3,7; 2,7
2007; 2,9; 2,8
4/5
2008; 4,1; 3
2009; 3,3; 1,7
2010; 0; 0
2011; -1,5; 0
2012; -3,4; -1,4
einde tabel
5/5