Slide 1 - Weebly

De Verlichting
De 18e eeuw, een scharniereeuw voor
Europa
Verklaring van de Mensenrechten
Niquet le Jeune (gekleurde ets 1789)
Inhoudstafel
4.1
Kennis van de werkelijkheid (1500-1700)
4.2
De Verlichting: omslag in het Europese denken
(ca. 1700-1800)
4.3
Politieke toepassingen van de Verlichting
zie inhoudstafel 3e trimester Smartschool
4.1 Kennis van de werkelijkheid
Structuur:
A. Ander wereldbeeld
B. Ander mensbeeld
C. Humanistische wetenschapsbeoefening
A. Ander wereldbeeld
B. Ander mensbeeld
HB 56 doc.1
HB 57 doc.2a
Een laatmiddeleeuws college anatomie
Vesalius, de “vader van de moderne anatomie”
Prent uit Fasciculo di Medicina (Venetië 1493)
De humani corporis fabrica libri septem (Bazel 1543)
C.
Humanistische wetenschapsbeoefening
BASISPRINCIPES
(1)
eigen ervaring + waarneming (= empirisme)
(2)
experimenteren
(3)
redeneren (= rationalisme: “alleen verstand kan
tot kennis komen”)
4.2 De Verlichting: omslag in het
Europese denken (ca. 1700-1800)
Structuur:
A. Immanuel Kant: wat is “De Verlichting”?
B. Ontstaan van de Verlichting
C. Streefdoel van de Verlichte filosofen
D. Welke veranderingen wilde de Verlichting voor de
Europese samenleving? (Taak: onderzoek HB 100-115)
A. Immanuel Kant: wat is “De
Verlichting”?

Wat is Verlichting?

Waarvoor pleit Kant?


Hoe moet je tot kennis
komen?

Wat is de voorwaarde om de
rede te gebruiken?
Van welke voogden moet de
mens zich losmaken?
B. Ontstaan van de Verlichting
Lange-termijnevoluties
(1)
ontdekkingsreizen
(2)
religieuze beschouwingen
(3)
wetenschappelijke evolutie
C.
Streefdoel van de Verlichte
filosofen
VOORUITGANG
VERDRAAGZAAMHEID
VERSTAND
5xV
VORMING
VRIJHEID
D. Welke veranderingen wilde
Verlichting voor Eur. samenleving
Taak: onderzoek Historia 4, p.110-115


Opdracht:

schema p.6-8 invullen m.b.v. de bronnen uit het HB;

ga ook op zoek in je eigen cursusnotities;

nabespreking in klas.
Doel:

evolutie van het Ancien Régime naar de Verlichte Tijd doorgronden
(continuïteit >< discontinuïteit);

toepassing van de Verlichting op alle domeinen van de samenleving.
4.3 Politieke toepassinge van de
Verlichting
4.3.1 Verlicht despotisme in de Oostenrijkse
Nederlanden
4.3.2 De Amerikaanse Revolutie (1776) (NIET)
4.3.3 De Franse Revolutie (1789)
4.3.1
Verlicht despotisme in de
Oostenrijkse Nederlanden
Structuur:
A. Botsing van twee maatschappij- en staatsopvatting-en
(HB 116 doc. 1a)
B. Jozef II: breuk met het “theresiaanse compromis”
(HB 116 doc. 2a, 3a & 3b)
C. Radicale hervormingen van Jozef II
(HB 116 doc. 4)
4.3.3
De Franse Revolutie (1789)
Structuur:
A. Verschillende factoren veroorzaken de Franse
Revolutie
B. Einde van het Ancien Régime
C. Radicalisering van de Franse Revolutie
A. Verschillende factoren
veroorzaken de Franse Revolutie

Politiek verval
HB 104 doc. 3a
Koningin Marie-Antoinette
(Jacques-Fabien Gautier, s.d.)
A. Verschillende factoren
veroorzaken de Franse Revolutie

Economisch verval

inkomstenstroom

concurrentie

crisis landbouw
HB 120 doc. 1
Bron 1: Staatshuishouding en staatsschuld in
Frankrijk
A. Verschillende factoren
veroorzaken de Franse Revolutie

Barsten in de oude standenmaatschappij
HB125 doc. 5
“De huidige tijd vereist dat iedereen de
grote last draagt” (1788)
HB124 doc. 2
“De derde stand zucht onder de
belastingsdruk” (ca. 1789)
B.

Einde van het Ancien Régime
14 juli, dag van de Franse Revolutie
B.

Einde van het Ancien Régime
Opstellen van een liberale grondwet

HB 120 doc. 4:
Verklaring van de rechten van de mens en van de burger (26 augustus 1789)

HB 120 doc. 5:
De eerste Franse grondwet (1 oktober 1791)

HB 121 doc. 6a:
De eed van de koning op de grondwet
Kunnen toepassen op ideeën Verlichting
C.
Radicalisering van de Franse
Revolutie
Halfslachtige houding Lodewijk XVI
goedkeurig GW
hoop herstel AR
† Lodewijk XVI en Marie-Antoinette
° Republiek
Burgeroorlog en dictatuur
Napoleon Bonaparte
De keizerskroning in 1804
Jacques-Louis David (1805-1806)