china, het westen en de koude oorlog

CHINA, HET WESTEN EN
DE KOUDE OORLOG
PERCEPTIE EN BEELDVORMING
WERKBUNDEL DEEL 1
INTRO & AFFICHE
INTRO CHINESE DOCUMENTAIRE: THE ROAD TO REVIVAL 00:00:01:30
Het introductiefilmpje van de Chinese documentaire The Road to Revival bestaat uit drie delen. In deze delen is er
een grote samenhang tussen beeld en muziek, en elk deel kan gekoppeld worden aan een periode uit de Chinese
geschiedenis.
Het eerste deel van het fragment gaat over de periode van de laatste Chinese keizerlijke dynastie. De kijker krijgt
hierbij een triest, somber gevoel. Dit wordt opgewekt door het gure weer, zwart-wit beeld en sombere muziek.
Vervolgens verandert het zwart-wit beeld naar kleur, waarbij bombardementen te zien en te horen zijn. De intro is
nu bij een tweede periode aanbeland, namelijk die van de Chinese Revolutie, die gewonnen werd door de
communisten. De Chinese communistische vlag komt dan ook prominent in beeld. De combinatie van heldhaftige
muziek en de standbeelden van het volk benadrukken ‘de moedige strijd’.
Na de Chinese Revolutie werd China een communistisch land (de Volksrepubliek China werd opgericht), o.l.v. Mao.
De intro, en China zelf, heeft nu duidelijk zijn hoogtepunt bereikt: de muziek is vreugdevol en gaat in crescendo
naar een climax, en er zijn beelden te zien van een helderblauwe hemel, vredesduiven, ballonnen, enz. Dit alles
geeft een positief en blij gevoel. Ook het portret van Mao en de Chinese communistische vlag krijgen aandacht in
dit derde deel van de intro.
De intro, en dus ook de documentaire, wil aantonen dat het huidige communistische regime het hoogtepunt is in de
Chinese geschiedenis. Dit wijst op propaganda door de Chinese overheid, in wiens opdracht de documentaire werd
gemaakt. Het communistische regime wil een zeer positief beeld van zichzelf creëren.
Hoewel het lijkt alsof documentaires het verleden correct en objectief weergeven, toont de subjectieve
benadering van het communisme in China in de introductie al aan dat documentaires de historische werkelijkheid
verdraaien. In documentaires wordt het verhaal van het verleden vaak gemanipuleerd om een bepaald doel te
bereiken. In het geval van de Chinese documentaire is het doel het verheerlijken van de communistische
Volksrepubliek China.
AFFICHE DOCUMENTAIRE COLD WAR
De afbeelding rechts is de officiële affiche van de Amerikaanse
documentaire Cold War.
De affiche is opgesplitst in twee delen: het kapitalistische Amerika links en
de communistische landen Sovjet-Unie en China rechts.
De figuren zijn voormalig Amerikaans president John F. Kennedy en
voormalig Sovjet-leider Nikita Chroetsjov, twee belangrijke personen in de
Koude Oorlog. Het valt op dat de twee mannen op een zeer verschillende
wijze staan afgebeeld: Kennedy is rustig en beschaafd, terwijl Chroetsjov
roept en tiert en dreigend zijn vuist in de lucht steekt.
Deze affiche is niet objectief, aangezien het een eenzijdig negatief beeld
toont van de Sovjet-Unie en het communisme. Het schildert de
communistische landen af als oorlogszuchtig en onbeschaafd. Dit staat in
schril contrast met de manier waarop de Verenigd Staten in beeld worden
gebracht.
Net als de intro van de Chinese documentaire, toont de Amerikaanse Cold
War-affiche het subjectieve karakter aan van de documentaire. De
beeldvorming op de poster is niet objectief, en dit geldt bijgevolg ook voor inhoud van de documentaire zelf.
Documentaires zijn steeds vanuit een bepaald perspectief en een bepaalde visie gemaakt. Als gevolg hiervan zijn ze
niet neutraal en objectief.
2
START EN VERLOOP VAN DE KOREAANSE OORLOG
COLD WAR: FRAGMENT 04:23-06-23 EN 19:30 -20:15
1. Welk land gaf de aanzet tot de Koreaanse oorlog? En wat was de reden?
Noord- Korea wilde Zuid-Korea veroveren om zo Korea te herenigen.
2. Is er een verschil tussen de officiële reden van het bezoek van Kim Il Sung aan de Sovjet-Unie en
de eigenlijke reden? Zo ja, wat is het verschil en waaruit kan je dit afleiden in de documentaire?
De officiële reden voor het bezoek was dat Kim Il Sung een vriendschapsband met de Sovjet-Unie wilde
aanhalen. In de documentaire is de speech te zien waarin Kim Il Sung dit zelf ook zegt: “The reason I’m
visiting the Soviet Union is because I want to strengthen the relationship between Russia and North
Korea”.
De eigenlijke reden voor het bezoek was de vraag naar toestemming en steun van de Sovjet-Unie om
Zuid-Korea binnen te vallen. In de reportage wordt er gesproken over de ‘secret agenda’ van Kim IlSung.
3. In de documentaire zie je Stalin zijn hand omhoog steken, gevolgd door een reeks oorlogsbeelden.
a. Welke beeld van Stalin wordt hier gecreëerd?
Door deze beelden te combineren schuift deze documentaire de schuld voor de start van de oorlog
in Stalins schoenen.
b. Kim Il Sung was de eigenlijke agressor, waarom toont deze documentaire dan Stalin?
De vijandigheid tussen de VS en SU was het grootste, de VS viseert de SU het meeste. Ook in deze
naoorlogse documentaire is Stalin (nog) de grote schuldige. Dit is duidelijk geen objectief gegeven.
4. De Yalu-rivier
a. Wat was de Yalu-rivier?
De rivier die de grens vormde tussen Noord-Korea en de Volksrepubliek China.
b. Waar vreesden de Chinezen voor?
Ze hadden schrik voor een inval van de Amerikanen. De Amerikanen waren immers de vijanden van
het communisme.
c. Wat bedoelt de getuige met de ‘reconstruction of our country’?
Dit verwijst naar het opbouwen van het ‘Nieuwe China’ als communistisch land (er moesten nog
veel veranderingen gebeuren in China opdat het communistische regime sterk zou staan.
THE ROAD TO REVIVAL : FRAGMENT 9:05-9:45
1. De Chinese documentaire zegt letterlijk dat ‘de Amerikanen de oorlogsvoering naar de Yalu-rivier
brachten’.
a. Welk beeld ondersteunt de tekst?
Het beeld van de bombardementen
b. Wie wordt in het fragment als grote schuldige van het conflict naar voren geschoven?
De Amerikanen.
De Chinese documentaire focust sterk op ‘VS vs. China’ in de Koreaanse Oorlog (terwijl de
Amerikaanse documentaire ook oog heeft voor het conflict tussen Noord- en Zuid-Korea).
2. China had de VS gewaarschuwd niet te dicht de Yalu-rivier te naderen omdat China dan
genoodzaakt was om te reageren met geweld, aangezien ze dit als een bedreiging zouden
beschouwen. De Chinese documentaire zegt hierbij nog dat de Amerikanen deze waarschuwing
negeerden en dus niet au serieux namen (en toch naderden).
a. Hoe wordt China voorgesteld in dit verhaal?
3
De Chinese documentaire maakt handig gebruik van het verhaal en komen erdoor positief in beeld.
Het toont aan dat China een conflict China-VS nog had willen vermijden door die waarschuwing .
b. Waarom vermeldt de Amerikaanse documentaire dit niet?
Dit feit zou de Amerikanen in een slecht daglicht stellen, het Amerikaans publiek zou kunnen
denken ‘ze hadden toch beter geluisterd naar die waarschuwing, dat had de oorlog kunnen
vermijden’.
3. Hoe legitimeerde het zogenaamde naderen van de Amerikaanse troepen de deelname van China
aan de Koreaanse oorlog?
Door het naderen van de Amerikanen was de veiligheid van China bedreigd. De Chinezen namen dus
deel aan de oorlog om zich te verdedigen. Ze hielpen Noord-Korea om de Amerikanen terug te
dringen zodat de VS niet aan de Chinese grenzen zouden komen.
HET EINDE VAN DE KOREAANSE OORLOG
COLD WAR (41:13-41-54)
THE ROAD TO REVIVAL (9:4510:43)
Wie won de Koreaanse oorlog?
Niemand
Noord-Korea (en bondgenoot China)
Hoe tonen/ beschrijven ze hun
eigen positie? En op welke
manier?
De Amerikanen namen deel aan de
vredesonderhandelingen, zagen in dat
niemand de oorlog kon winnen. Ze
tonen beelden van graven als teken
van een groot verlies aan levens in
een langdurige oorlog.
China won de oorlog, ondersteunen
het met beelden van de
terugkerende soldaten en het
gejuich van de Chinezen.
=FOUT: Niemand heeft de oorlog
gewonnen, deze werd beëindigd
door onderhandelingen. China claimt
de overwinning om de positie van de
nieuwe communistische
heerschappij te versterken. (Bv.
Staalproductie: de Chinezen hadden
veel minder dan de Amerikanen
maar slaagden er toch in de
Amerikanen te verslaan omwille van
de wilskracht van het volk)
Hoe tonen/ beschrijven ze de
positie van de ander? En op welke
manier?
“In china Mao called it a great victory
and the volunteers returned home as
heroes. An estimated half million
Chinese soldiers died in the war”.
De beelden tonen Mao en het
juichende Chinese publiek. Deze
beelden tonen het geloof in de
overwinning aan.
4
Deze documentaire toont een
Amerikaanse getuigen die zegt “The
Americans made a serious mistake”
Hierdoor geeft deze documentaire
de indruk dat zelfs de Amerikanen
toegeven dat ze de waarschuwing
aux serieux hadden moeten nemen.
SAMENVATTING: DE KOREAANSE OORLOG IN DE DOCUMENTAIRES
De Koreaanse Oorlog vond plaats van 1950 tot 1953, in de periode van de Koude Oorlog. In hoofdzaak was het een
oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea, maar door de tussenkomst van zowel de Verenigde Staten (kapitalistisch) als
de Volksrepubliek China (communistisch) werd het ook een Koude Oorlog-conflict. Noord-Korea werd bovendien
gesteund door de Sovjet-Unie (communistisch).
China was in de Koreaanse Oorlog gestapt omdat het zich bedreigd voelde door het oprukkende Amerikaanse leger
(richting Yalu-rivier). Dit komt in beide documentaires aan bod. The Road to Revival vermeldt wel ook dat China de
VS eerst waarschuwde niet te naderen, een waarschuwing die de Amerikanen in de wind sloegen. De Amerikaanse
documentaire verzwijgt dit verhaal omdat het het land in een slecht daglicht zou stellen.
De Chinese documentaire wijst Amerika aan als de agressor in het conflict, terwijl de Cold War-documentaire Stalin
(en de Sovjet-Unie) als schuldige aanwijst.
Over het einde van de Koreaanse Oorlog verschillen de documentaires van mening. Volgens Cold War won niemand
de oorlog (want er werd een wapenstilstand afgesloten), maar volgens The Road to Revival was China de
overwinnaar. Beide documentaires vertellen een versie die hun eigen rol in het einde van de oorlog benadrukt, en
waardoor ze in een positief daglicht komen.
De verschillen in het verhaal van beide documentaires zijn veroorzaakt door manipulatie. De documentaires geven
beide hun eigen versie van de historische werkelijkheid, maar deze is niet altijd neutraal of correct.
Geschiedenis is met andere woorden telkens een interpretatie. Iedereen interpreteert het verleden anders op basis
van de eigen mening en de doelen die men wil bereiken. Het doel van de documentaires is het ophemelen van het
eigen land en de kijkers overtuigen van hun gelijk.
5