Jaarimpressie - Bouwend Nederland

Jaarverslag Bouwend Nederland regio Noord 2013
Highlights 2013
•
Meer dan 100 bedrijven geadviseerd bij reorganisatie
•
> 60 bedrijfsbezoeken
•
Ca 200 groepen basisschoolleerlingen kregen gastlessen en bedrijfsbezoeken via Bouwen aan
de Bouw
•
Woningmarkt lobby/netwerk (startersmanifestatie Drenthe, aanvalsplan Woningmarkt Fryslân
en Emmen)
•
Interventies bij aanbestedingen in Drachten, Groningen, Joure, Assen
•
Goede positie in NAM dossier
•
EMVI met gezond verstand; dialoog met opdrachtgevers
Eigen regiobijeenkomsten in 2013
Datum
Bijeenkomst
22 januari
Bijeenkomst SROI
24 januari
Bijeenkomst “Werken in Duitsland”
14 februari
Bijeenkomst “Acquisitie en financiën in crisistijd”
7 maart
BouwBuffet Bouw klein
19 maart
Bijeenkomst “Selectie op beste aanpak,
Vakmanschap en kwaliteit”
23 en 30 mei
CAO bijeenkomst
5 september
BouwBuffet
8 oktober
EMVI bijeenkomst PIN/Infra Klein
17 oktober
Bijeenkomst RI&E
12 november
Bijeenkomst Richtlijn Steigers
19 november
Bijeenkomst RI&E
25 november
Bijeenkomst Functiewaarderingssysteem
26 november
Bijeenkomst BIM en energieneutraal wonen
10 december
Bijeenkomst aardbevingen
13/14 december
Excursie Passiv Haus
Top vier speerpunten 2014
1. Gemeenteraadsverkiezingen
2. Het “vitale noorden”
3. Bevingsbestendig bouwen
4. Uitnodiging in de bouw voor nieuw talent met O&O&O
en verder?
Onderwijs en Arbeidsmarkt
Bouwen aan de Bouw
Het afgelopen jaar was voor Bouwen aan de Bouw veelbewogen. In Friesland zijn voor het
schooljaar 2013-2014 maar liefst 96 groepen aangemeld voor een gastles of bedrijfsbezoek en is
een samenwerking aangegaan met Leeuwarden Vrij-baan, de Viawijzer en de Centrale As.
Mooie ontwikkelingen waarin de projecten elkaar versterken en kinderen en jongeren bij echte
projecten in hun omgeving worden betrokken.
Bij Bouwen aan de Bouw Groningen-Drenthe waren voor het schooljaar 2012-2013 85 groepen
aangemeld. Ook een mooi resultaat, maar in de organisatie is gebleken dat het moeilijk was om
deze aanvragen te bedienen. Het draagvlak in Groningen en Drenthe is beduidend afgenomen, wat
heeft geleid tot het teleurstellende resultaat om het project in zijn huidige vorm voor 2014 in de
ijskast te zetten. Echter, er zijn gelukkig nog steeds enthousiaste leden die zich willen inzitten voor
het onderwijs. Doelstelling voor 2014 is dan ook om met deze leden een nieuwe weg te vinden
waarop met veel enthousiasme gastlessen, bedrijfsbezoeken en andere vormen van voorlichting
kunnen worden gegeven.
Klokhuispakketten
In Noord zijn dit jaar 6 Brinkman Klokhuispakketten weggegeven. Twee per provincie en de
uitreiking is gedaan door leden die zich tevens
inzetten voor Bouwen aan de Bouw. De scholen
die de pakketten hebben ontvangen waren
dolenthousiast en enkelen hebben ons reeds
uitgenodigd om terug te komen op school zodat
de kinderen kunnen demonstreren hoe ze met
de pakketten aan het werk zijn gegaan. Nieuwe
uitnodigingen voor gastlessen zijn gedaan en de
bouwers zijn meer dan welkom op school. Een
mooi resultaat en enthousiasme van beide
kanten. Hier doen we het voor!
Social Return
Ook op gebied van Social Return zijn er volop ontwikkelingen. Het afgelopen jaar zijn er
samenwerkingen gezocht vanuit het Branche Service Punt, vanuit verschillende gemeentes en via
het actieplan Ondernemersvriendelijk Aanbesteden (een samenwerking tussen VNO-NCW, MKB en
Bouwend Nederland regio Noord), wat heeft geresulteerd in een platform SROI dat zorg moet
dragen voor kennisdeling, intervisie en wellicht zelfs interventie. In 2014 krijgt dit vervolg door een
‘Congres van de verleiding’ op 14 februari, in samenwerking met de Hanzehogeschool.
Mede door de aard van het onderwerp en de gevoelens die bij de leden heersen was het soms
lastig om hier actief op te sturen. Maar uit bovengenoemde samenwerkingen en ontwikkelingen
blijkt dat er effect zichtbaar wordt. Daarnaast is er dit jaar in samenwerking met het
Aanbestedingsinstituut een aantal succesvolle acties ondernomen in de gemeentes Assen en
Smallingerland. Ook hier zullen we het komende jaar mee verder gaan.
Bouw en Infra
Aardbevingen
Sinds de aardbeving van Huizinge op 16 augustus 2012 met een kracht van 3,6 op de schaal van
Richter, is duidelijk dat Noordoost Groningen door de gaswinning meer en zwaardere aardbevingen
staan te wachten. Aardbevingen tussen 4,5 en 6 op de schaal van Richter sluit men niet uit. Deze
bevingen hebben gevolgen voor het gevoel van veiligheid en toekomstzekerheid van bewoners in
het gebied en het economisch perspectief van de regio. De aardbevingen hebben op zowel fysiek,
sociaal/maatschappelijk als economisch vlak grote impact. Er zijn in de periode van augustus 2012
tot en met november 2013 ca. 11.850 schademeldingen ontvangen met een gemiddeld
schadebedrag van ca. € 7.000. Daarnaast is de NAM bezig met de ontwikkeling van een omvangrijk
programma voor het preventief verstevigen van bouwwerken in een gebied met 60.000 woningen
en 6.000 overige bouwwerken.
Deze ontwikkelingen zijn voor de bouwsector in het Noorden belangrijk. De sector haalt er veel
werk uit, wordt uitgedaagd tot het bieden van innovatieve oplossingen, en kan haar imago door het
bieden van oplossingen versterken. Daarnaast is het de kans om ketensamenwerking in de bouw
versneld te introduceren en kennis op het gebied van bevingsbestendig bouwen te ontwikkelen en
borgen. Certificering van aannemers kan hieraan bijdragen.
Vanuit de provincie Groningen wordt naast schadeherstel ingezet op een verduurzaming van het
woningbezit, verbetering van het wooncomfort en een gezonde leefomgeving. Hiervoor claimt men
een investeringsfonds dat de waarde van het gebied in stand moet houden van ca. 1 miljard euro.
In het jaar 2013 hebben wij ons samen met de betrokken afdelingen verdiept in dit dossier en
ervoor gezorgd dat wij ons bij de voornaamste stakeholders (NAM en provincie Groningen) hebben
kunnen profileren als professionele gesprekspartner en verbindende schakel. Wij hebben
schadeherstelprocedures kunnen optimaliseren, een bijdrage kunnen leveren aan het ontwikkelen
van een langetermijnvisie en samen met de onderwijsinstellingen een platform kunnen opzetten
voor het borgen en verder ontwikkelen van de kennis die nodig is in dit dossier.
Gemeenteraadsverkiezingen
Medio 2013 zijn wij gestart met het aanschrijven van alle gemeentelijke politieke partijen over de
noodsituatie in de bouw en hoe de bouw kan worden gestimuleerd.
Dit als voorschot op de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014. De bouw in het Noorden is de
afgelopen jaren meer dan 5.000 vaklieden kwijtgeraakt door de crisis.
En dat is alleen de directe werkgelegenheid. Dat is zorgelijk, omdat ook gemeenten belang hebben
bij een gezonde sector en bouweconomie. Opgaven als de verduurzaming, waardebehoud, sociale
huisvesting en de kwaliteit van de gebouwde omgeving zijn onderwerpen die om prioriteit vragen
in verkiezingsprogramma’s. Wij hebben de politieke partijen aangegeven hoe men met slim beleid
en effectieve maatregelen samen met ons kan werken aan een begin van het herstel in de bouw en
infra.
Maatregelen die wij hebben aanbevolen zijn:
Verduurzaming bestaande bouw:
Zet in op verduurzaming en energiebesparing in de gebouwde omgeving
Kwaliteit schoolgebouwen moet beter, stuur op lifecyclekosten
Leegstaand vastgoed: ga soepel om met herbestemming
Blijf investeren in goede infrastructuur
Nieuwbouw:
Geef uw lokale woningmarkt een impuls en profiteer van goede voorbeelden
Woningmarkt: koester starters en biedt startersleningen aan
Grondprijsbeleid: pas de grondprijzen aan en wees kritisch op publieke kosten
Aanbestedingsbeleid:
Aanbesteden: durf het probleem in de markt te leggen in plaats van de oplossing
Geef innovatieve contractvormen de ruimte, PPS biedt kansen
Regeldruk omlaag, globaler bestemmen en gegeven hergebruiken
Wij hebben hiermee een goede start gemaakt om de thema’s van BNL bij de politieke partijen
onder de aandacht te brengen, zodat we een klimaat scheppen waarin ondernemers in de bouw- en
infrasector optimaal kunnen ondernemen. In een vervolgcampagne stelen wij ons als doel zichtbaar
te zijn voor de leden, invloed uit te oefenen op de collegeprogramma’s en relaties met bestuurders
op te bouwen of verbeteren.
Aanbesteden in de Infra samenwerken aan de beste oplossing
Op 19 maart 2013 vond in Groningen een bijeenkomst plaats over innovatieve vormen van
aanbesteden en innovatieve contractvormen in de infrasector. Het was een middag waarop veel
afkortingen de revue passeerden. Maar uiteindelijk draaide alles om één woord: vertrouwen. Want
vertrouwen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer leidt tot een beter gebruik van de expertise
van de marktpartijen en een beter eindresultaat. Er waren ruim 80 deelnemers aanwezig uit de
aannemerij, ingenieursbureaus en overheden.
Bij het traditionele aanbesteden geeft de opdrachtgever exact aan wat hij wil hebben. De
opdrachtnemer kan zich daarom maar op één manier onderscheiden van zijn concurrenten: de
laagste prijs. De aanbieder heeft het gevoel dat hij wordt gewantrouwd en hij voelt zich miskend,
omdat er geen beroep wordt gedaan op zijn vakkennis. En de opdrachtgever laat een kans liggen,
omdat hij, als hij wél gebruik zou maken van de expertise van de ander, waarschijnlijk een beter
product of dienst zou ontvangen.
Bij het plenaire slot van de middag gaat dagvoorzitter Piet Adema, voormalig waarnemend
burgemeester van Achtkarspelen en gedeputeerde in de provincie Fryslân, kort in gesprek met de
discussieleiders bij de workshops. Rolf Koops van Bouwend Nederland geeft aan dat de
belangrijkste les van de middag is, dat het goed is dat we van elkaar leren en weg komen van het
aanbesteden op laagste prijs.
Sociale zaken en Bedrijfsadvisering
In 2013 is aan meer dan 100 leden advies gegeven bij reorganisaties, faillissementen,
bedrijfsbeëindigingen, overnames en personele aangelegenheden. Door het sterk teruglopen van
het werk op de markt ondervinden veel bedrijven hiervan de nadelige gevolgen in hun
bedrijfsvoering. Veel bedrijven hebben het afgelopen jaar wederom te maken gehad met een
terugloop van de productie en moeten ingrijpen in de personele bezetting. Ondersteuning is
geboden bij de aanvragen UWV voor ontslagvergunningen en vragen over Cao bepalingen en weten regelgeving bij ontslag. De werkgelegenheid bij de bedrijven is het afgelopen jaar sterk
teruggelopen en veel werknemers staan aan de kant.
Bij de adviesgesprekken is voor een aantal bedrijven ook het Adviesteam regio Noord ingeschakeld
door gebruik te maken van de expertise van ‘oud’ aannemers/bestuursleden en externe
deskundigen, zoals advocaten en financiële experts van Credion.
De bedrijven hebben grote moeite om de liquiditeit van hun onderneming gezond te houden. In
onze regio werden 14 bedrijven getroffen door een faillissement, ten opzichte van 2012 (14) is dit
aantal gelijk gebleven. Verder hebben 10 bedrijven hun lidmaatschap beëindigd. (Daarentegen
konden we ook 28 nieuwe lidbedrijven verwelkomen in 2013).
Werken in Duitsland
In 2013 hebben wij in samenwerking met regionale partners (Kamer van Koophandel en Ernst &
Young) en een aantal Duitse partners (BauGewerbeVerband Niedersachsen, het
ArbeitsgeberVerband Ostfriesland en Landkreis Leer) een bijeenkomst georganiseerd voor de
verwerving van én het werken in Noord-Duitsland. Doel van de bijeenkomst was de bedrijven
inzage te geven in de Duitse marktsituatie, de bouwregelgeving, de fiscale/douane regelgeving
alsmede de mogelijkheden voor samenwerking met Duitse partners. Zo’n 40 leden hebben
deelgenomen aan deze bijeenkomst.
In tegenstelling tot de Nederlandse markt maakt de bouw in Noord-Duitsland een boost mee. Het
bouwvolume maakt daar een positieve ontwikkeling door en de verwachting is dat dit de komende
jaren verder nog zal stijgen. Voorbeeld is de uitbreiding van de VW fabrieken in Emden waar voor
1 miljard aan uitbreidingen gerealiseerd worden.
Inmiddels is een aantal bedrijven uit onze regio actief in Noord-Duitsland.