Ficus is de botanische naam van een geslacht in de moerbeifamilie

Ficus is de botanische naam van een geslacht in de moerbeifamilie (Moraceae),
welke een kleine duizend soorten telt. Alle ficussen hebben melksap wat latex bevat.
De ficus bezit vruchten, vijgen, waarvan de bloemetjes zich binnenin bevinden. Niet
alle soorten zijn eetbaar. Vijgen zijn eigenlijk verdikte bloembodems en worden
bevrucht door galwespjes. Bijna elke ficussoort heeft zijn eigen wespje. De ficus die
wij hier kennen (Ficus carica), de soort met het ‘Adam en Eva-blad’, kan ook in
Nederland groeien mits hij een warm plekje krijgt. De vijgenboom zal echter niet
groter worden dan een flinke struik. In Zuid-Europa is de vijg inheems, ze staan
overal. In Portugese stadsparken en tuinen kwam ik nog andere ficussoorten tegen,
reusachtige bomen met soms afmetingen die je eerder in het oerwoud verwacht.
De Ficus macrophylla, stond vroeger als kamerplant in veel huiskamers en
klaslokalen, hij heeft grote ellipsvormige leerachtige bladeren die van boven
donkergroen en van onderen oranjebruin zijn. De boom groeit in het zuiden en
zuidoosten van Azië, maar ook in Australië en Afrika. Als hij wat ouder is vormen zich
hoge plankachtige steunwortels. Zoals bij meerdere ficussoorten dalen vanuit de
takken luchtwortels neer. Als deze de grond raken wortelen ze verder en groeien uit
tot brede ondersteunende stammen, waardoor het totale stammencomplex wel een
omvang van tientallen meters kan krijgen en een hoogte van veertig meter. Ficus
macrophylla bloeit met een onopvallende kleine bloem. Verspreiding van de zaden
gebeurt door vogels en vleermuizen.
Ook de Ficus religiosa, ook wel bodhiboom genoemd kan tot imposante proporties
uitgroeien. Hij komt voor in sommige delen van India en voor boeddhisten is het een
heilige boom. Onder deze boom, de 'bodhi', zou Boeddha zijn verlichting bereikt
hebben.
Ficus benjamina, de waringin, is de heilige boom van Java, een monumentale
boom welke zonder moeite een grondoppervlak van 1 ha of meer kan beslaan. Ook
deze breidt zich uit met luchtwortels. Op deze wijze ‘wandelt’ deze ficus voort en kan
er rondom de oorspronkelijke boom een bomenkathedraal ontstaan die meer dan
een hectare groot is. Zaden van de waringin komen via vogels op andere bomen en
oude muren terecht die volledig overgroeid worden. In die zin lijken sommige
ficussoorten wel op onze klimop.
De Ficus benghalensis, ook wel bekend als banyanboom, kan eveneens zeer grote
oppervlaktes beslaan. Voor veel mensen in India, de Himalya en China is het een
heilige boom