Medische kennis Bouke Cuperus Werking uitwendige oor Aan de buitenkant van het lichaam bevindt zich het uitwendige oor, dat bestaat uit de oorschelp en de gehoorgang. De scheiding tussen het uitwendige oor en het middenoor wordt gevormd door het trommelvlies. . • Medische kennis Bouke Cuperus Werking Middenoor In het middenoor bevinden zich drie gehoorbeentjes, die (naar hun vorm) respectievelijk hamer, aambeeld en stijgbeugel worden genoemd. Deze beentjes zijn aanwezig in een met lucht gevulde ruimte die met de mond-neusholte verbonden is door de buis van Eustachius. Hamer, aambeeld en stijgbeugel vormen de verbinding tussen het trommelvlies en het ovale venster, dat de scheiding vormt tussen het middenoor en het binnenoor. Medische kennis Bouke Cuperus Werking Binnenoor • Het binnenoor wordt gevormd door een spiraalsgewijze gevormd en met vloeistof gevuld kanaal (slakkenhuis), waarin zich een vlies met een groot aantal gevoelige haarcellen bevindt. Deze haarcellen kunnen via de gehoorzenuw signalen doorgeven aan de hersenen Medische kennis Bouke Cuperus Benoem de onderdelen van het oor Medische kennis Bouke Cuperus De onderdelen van het oor. • • • • 1. gehoorgang 2. trommelvlies 3. hamer 4. aambeeld 5. stijgbeugel 6. middenoor 7. evenwichtsorgaan 8. buis van Eustachius 9. slakkenhuis 10. gehoorzenuw • Bron: www.oorchirurg.nl Medische kennis Bouke Cuperus Pathologie van het Binnenoor Medische kennis Bouke Cuperus De werking van het oor • Gehoor bestaat uit luchttrillingen. Deze trillingen komen via de gehoorgang op het trommelvlies. Het trommelvlies en de gehoorbeentjes versterken en geleiden de trillingen naar het slakkenhuis. In het slakkenhuis bevinden zich de zintuig(zenuw)cellen, die de trillingen omzetten in zenuwprikkels. Deze zenuwprikkels worden via de gehoorzenuw naar de hersenen gevoerd, waar zij in "horen" vertaald worden. Het middenoor is onder normale omstandigheden gevuld met lucht, wat dezelfde druk en samenstelling heeft als buitenlucht. De buis van Eustachius en het slijmvlies maakt gasuitwisseling mogelijk, zodat de luchtdruk voor en achter het trommelvlies hetzelfde is. Medische kennis Bouke Cuperus Twee soorten gehoorverlies Gehoorverlies door Middenoorgehoorverlies (conductiefverlies) Het geleidingsgehoorverlies (meestal verminderde middenoorfunctie) wordt veroorzaakt dooreen onvoldoende overdracht van het geluid vanaf de gehoorgang naar het slakkenhuis. Deafwijkingen zijn dan in de gehoorgang, het trommelvlies en/of in het middenoor gelegen. Mogelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld: een gaatje (perforatie) in het trommelvlies, onderbreking of vastzitten van de gehoorbeenketen. Deze afwijkingen kunnen mogelijk wel worden hersteld. » Gehoorbeentjes zie afbeelding Medische kennis Bouke Cuperus Gehoorverlies door binnenoorgehoorverlies (perceptiefverlies / zintuigverlies) Er is schade opgetreden van het slakkenhuis. Een dergelijke beschadiging valt niet te herstellen. De bekendste vorm is ouderdom slechthorendheid. – SLAKKENHUIS ZIE AFBEELDING Medische kennis Bouke Cuperus Duizeligheid met draaigevoel Oorzaken Draaiduizeligheid • • • • • • Ziekte van ménière Positieveranderingsduizeligheid (BPPD) Middenoorontsteking Loopoor Virale infectie gordelroos Medische kennis Bouke Cuperus Duizeligheid zonder draaigevoel Duizeligheid zonder draaigevoel, komt het meeste voor . Omschreven als: Onzeker gevoel het hoofd en ontstaat geleidelijk. Oorzaken: angst, spanning en paniek, ochtendduizeligheid let dan op overmatig alcohol gebruik. Medische kennis Bouke Cuperus Acute duizeligheid • Duizeligheid is het gevoel dat je uit je evenwicht bent. • Gevoel van evenwicht wordt bepaald door evenwichtsorgaan en hersenen • Duizeligheid met draaigevoel wordt “draaiduizeligheid “ of “vertigo” Medische kennis Bouke Cuperus Neuritis vestibularis • Bij neuritis vestibularis valt een van de evenwichtsorganen uit. • Daardoor ontstaan heftige draaiduizelingen. • Tijdens een aanval kunt u niet anders dan bedrust houden. • Probeer wel zo snel mogelijk weer te gaan bewegen. • Neuritis vestibularis is meestal binnen een week over. Medische kennis Bouke Cuperus Neuritis vestibularis Oorzaken: • verkoudheid / kruisinfecties? • Komt vaak voor bij patiënten met diabetes en hypertensie Verschijnselen • Bij deze ziekte bent u een paar dagen heftig draaiduizelig, met bleekheid, misselijkheid en overgeven Medische kennis Bouke Cuperus Neuritis vestibularis Advies: bedrust Behandeling: • Soms schrijven artsen medicijnen voor bij draaiduizeligheid, zoals cinnarizine, piracetam en flunarizine. Of deze middelen echt helpen is niet bewezen. Het kan zijn dat de klachten hierdoor langer duren. • Bij misselijkheid en braken helpen middelen als metocloperamide en domperidon. Deze middelen zijn er ook als zetpillen Medische kennis Bouke Cuperus Benigne Paroxymale positieduizeligheid (BPPD) Synoniemen • Benigne Paroxismale Positie Duizeligheid, Acute draaiduizeligheid Beschrijving ziektebeeld • BPPD zijn aanvallen van draaiduizeligheid. • De aanvallen ontstaan als u uw hoofd beweegt (bijvoorbeeld als u gaat liggen of overeind komt). • De ziekte heeft te maken met een probleem in het evenwichtsorgaan. • Probeer tijdens een aanval gewoon te blijven doen wat u al deed. • De aanvallen gaan meestal binnen vier weken over Medische kennis Bouke Cuperus Benigne Paroxymale positieduizeligheid (BPPD) Omschrijving ziektebeeld Bij benigne paroxismale positieduizeligheid krijgt u aanvallen van draaiduizeligheid als uw hoofd beweegt, bijvoorbeeld omdat u gaat liggen of overeind komt. Oorzaak BPPD wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een 'verstopping' van de buisjes in het evenwichtsorgaan. Medische kennis Bouke Cuperus Benigne Paroxymale positieduizeligheid (BPPD) • De aanvallen van draaiduizeligheid komen wanneer u uw hoofd beweegt, bijvoorbeeld bij voorover buigen, omdraaien in bed of omhoog kijken. Een aanval duurt hooguit enkele minuten Medische kennis Bouke Cuperus Benigne Paroxymale positieduizeligheid (BPPD) • Het algemene advies bij draaiduizeligheid is: probeer gewoon door te gaan met wat u doet. • Bij BPPD (benigne paroxismale positieduizeligheid) kunt u oefeningen doen waardoor de duizeligheid sneller lijkt te verdwijnen: • Ga met gesloten ogen midden op de rand van uw bed zitten. • Ga dan op uw zij liggen. • Kom overeind als de duizeligheid voorbij is en ga dan op uw andere zij liggen. • Herhaal dit totdat de duizeligheid verdwijnt. • Doe deze oefening 5 keer per dag. Medische kennis Bouke Cuperus Ziekte van Ménière • Bij de ziekte van Ménière is er een probleem met het evenwichtsorgaan. • Klachten zijn aanvallen van draaiduizelingen, slechthorendheid en oorsuizen. • Het verschilt per persoon hoe vaak de aanvallen komen (van wekelijks tot zelden). • Er is geen medicijn dat de ziekte van Ménière geneest. Medische kennis Bouke Cuperus Ziekte van Ménière • Bij de ziekte van Ménière is er een probleem met het evenwichtsorgaan. • Klachten zijn aanvallen van draaiduizelingen, slechthorendheid en oorsuizen. • Het verschilt per persoon hoe vaak de aanvallen komen (van wekelijks tot zelden). Medische kennis Bouke Cuperus Ziekte van Ménière Omschrijving ziektebeeld De ziekte van Ménière is een combinatie van drie klachten: aanvallen van draaiduizelingen, slechthorendheid en oorsuizen Oorzaken De ziekte komt waarschijnlijk door te veel vloeistof in de buisjes van het evenwichtsorgaan. Medische kennis Bouke Cuperus Ziekte van Ménière • Kenmerkend zijn aanvallen van vaak heftige, zeer hinderlijke draaiduizeligheid. Daarbij kunt u minder horen en last hebben van oorsuizen of een vol gevoel in de oren. U kunt ook misselijk worden en overgeven. Na een of twee uur is de aanval op zijn hoogtepunt. De aanval duurt enkele uren. Daarna kunt u nog enkele dagen wat lichtere klachten houden. Medische kennis Bouke Cuperus Ziekte van Ménière Verloop Hoe vaak iemand een aanval krijgt, verschilt. De een heeft zelden een aanval, de ander wekelijks. Na jaren komen de aanvallen steeds minder vaak terug. Gehoor vermindering en oorsuizen gaan soms niet meer over. Medische kennis Bouke Cuperus Duizeligheid bij bejaarden Ontstaan: sluipend en duurt lang Oorzaken: • Geneesmiddelen • Artherosclerose (minder zuurstof hersenen) • Geneesmiddelen kunnen ook orthostatische hypotensie geven (plotselinge bloeddruk daling, binnen 3 minuten na opstaan) Medische kennis Bouke Cuperus Draaiduizeligheid door andere aandoeningen • TIA of CVA (plotselinge spraakstoornis of verlamming of dubbelzien) • Ernstige hartafwijkingen; drukkend gevoel op of beklemmende pijn op de borst). • Hyperventilatie Medische kennis Bouke Cuperus Presbyacusis • Perceptieslechthorendheid : klachten beginnen na vijftigste levensjaar. • Hoge tonen worden minder goed gehoord (telefoon en deurbel) • Moeilijkheid gesprek te volgen bij veel mensen • Presbyacusis vaak in combinatie van Tinnitus (oorsuizen) Medische kennis Bouke Cuperus Lawaaidoofheid • U bent slechthorend wanneer u geluiden en stemmen minder goed kunt horen. • U merkt dat het volgen van een gesprek lastig wordt, vooral in een rumoerige omgeving. • Oorzaken van slechthorendheid zijn: verstopping, ontsteking, verkoudheid, lawaai, erfelijkheid, verkalking en veroudering. • Bij lawaaidoofheid moet u uw oren beschermen tegen lawaai om meer schade te voorkomen. • Bij slechthorendheid op oudere leeftijd kunt u een hoortoestel uitproberen. Medische kennis Bouke Cuperus Lawaaidoofheid Oorzaken: • Verstopping oorsmeer (gehoorapparaat) • Ontsteking uitwendige gehoorgang • Verkoudheid (verstopte buis van Eustachius ) Regelmatige blootstelling aan extreem lawaai (popconcert, discotheek). Hierdoor kan lawaaidoofheid ontstaan • Erfelijkheid • Ouderdom Medische kennis Bouke Cuperus Obstructieve slaappneu Een apneu is een fase in de slaap waarbij de ademhaling stopt, en dat voor ten minste 10 seconden. Als de patiënt in 1 uur meer dan 10 à 15 apneus heeft, spreekt men van het obstructief slaapapneusyndroom. Medische kennis Bouke Cuperus Obstructieve slaapapneu Oorzaken: bij kinderen opgezette amandelen Mannen: Alcohol misbruik en/of slaaptabletten Medische kennis Bouke Cuperus Obstructieve slaapapneu • Symptomen • Wie lijdt aan slaapapneu kan volgende symptomen vaststellen: Snurken • Wakker schieten met een verstikkend gevoel • Ademstilstand tijdens de slaap gevolgd door luid snurken of hevig woelen • Droge mond en keelpijn bij het wakker worden • Hoofdpijn • Vaak naar het toilet moeten 's nachts • Veel zweten 's nachts • Slaperigheid en concentratieverlies overdag Medische kennis Bouke Cuperus cpap De cpap is een soort luchtpomp. De pomp zorgt voor een geringe overdruk, waardoor ’s nachts de luchtwegen worden opengehouden. De luchtpomp is te vergelijken met een aquariumpomp. De pomp haalt extra lucht uit de slaapkamer en blaast deze via een slang en een masker in uw neus. Zo blijven uw luchtwegen open en worden apneus voorkomen. Medische kennis Bouke Cuperus Larynxcarcinoom • Larynxcarcinoom, strottenhoofdkanker of stembandkanker betreft een carcinoom van de larynx (strottenhoofd). De belangrijkste oorzaak is roken. • Larynxcarcinoom komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen, naar men aanneemt doordat vrouwen minder roken en drinken dan mannen. Wanneer de stembanden betrokken zijn bij het proces, staan heesheid of schorheid op de voorgrond. Dit treedt al vroeg op in het ziekteproces. Bevindt de tumor zich boven of onder de stembanden Medische kennis Bouke Cuperus Laryngectomie Laryngectomie is een door de KNO-arts uitgevoerde operatie waarbij het strottenhoofd wordt verwijderd. De reden voor het verwijderen van het strottenhoofd (larynx) is in de meeste gevallen strottenhoofdkanker (larynxcarcinoom). Bij deze operatie wordt de luchtpijp onder het strottenhoofd doorgesneden en net boven het borstbeen in de hals op de huid aangesloten (tracheostoma). De slokdarm die aan de achterzijde tegen het strottenhoofd aanligt, wordt hierbij geopend en tijdens de operatie ook weer dichtgemaakt Medische kennis Bouke Cuperus Twee mogelijkheden om te spreken zonder stembanden • Door een klein ventiel tussen de luchtpijp en de slokdarm te plaatsen (spraakknoopje). Dit ventiel zorgt er voor dat de patiënt lucht naar zijn slokdarm kan sturen waarmee hij kan spreken, terwijl een klepje in dit ventiel voorkomt dat er eten of drinken vanuit de slokdarm rechtstreeks in de luchtpijp komt. Het enige nadeel is dat het klepje af en toe vervangen moet worden. • Een andere methode is het tegen de keel aanhouden van een apparaat (electrolarynx) wat de keel in trilling brengt waardoor de patiënt door middel van articulatie weer kan spreken. Medische kennis Bouke Cuperus Medische kennis Bouke Cuperus Onderzoeks methoden KNO Medische kennis Bouke Cuperus