Met moed de toekomst tegemoet We hadden, zoals dit traditioneel is

Met moed de toekomst tegemoet
We hadden, zoals dit traditioneel is, in de maand juni een eerste budgetwijziging kunnen
voorleggen, die dan beperkt zou zijn tot een aantal technische of noodgedwongen
aanpassingen.
Wij hebben met de meerderheid anders gekozen. Wij zijn van mening dat bij de
presentatie van een nieuw beleidsplan, eveneens een lange termijnplanning van de
financiën moet opgesteld worden. Het heeft immers geen zin om plannen te maken voor
de volgende zes jaar, om vervolgens onvoldoende financiële middelen ter beschikking te
hebben.
We hadden veel kunnen beloven, om weinig te doen.
Bovendien is de oefening om een meerjarenplanning op te stellen tot 2019 een goede
voorbereiding op de invoering van de beleids- en beheerscyclus (BBC) vanaf 2014.
Voor vele gemeenten zal dit een bijna onoverkomelijke zaak zijn. Ook voor Landen zal
het niet eenvoudig zijn. Want laat ons eerlijk zijn, met de cijfers die we vandaag
presenteren, is er nog steeds een tekort op de gewone dienst van 1,751 mio euro,
volgens de prognose 730.000 euro voor 2013. De zware leninglast is hier niet vreemd
aan, maar het maakt ons duidelijk dat voor de invoering van de BBC nog heel wat
inspanningen nodig zullen zijn. Inspanningen en maatregelen die we zo snel als mogelijk
willen invoeren en permanent zullen opvolgen. Het college heeft afgesproken om
driemaandelijks een budgetcontrole uit te voeren.
Volgens de prognose in de MJP, zonder de ingrepen die we nu voorstellen, zou de
financiële toestand van de stad in 2019, - 11 miljoen euro bedragen. Dit zou een
dermate grote hypotheek leggen op de toekomst van onze stad en de volgende
generaties dat Landen zou afglijden naar een niet langer te besturen stad. Er zou geen
geld meer zijn om een beleid te voeren: personeel zou massaal moeten ontslagen
worden, investeringen zouden onmogelijk worden, de dienstverlening zou moeten
beperkt worden tot het strikt wettelijk verplichte, alle subsidies zouden moeten
geschrapt worden, enzovoort… De ingrepen die we nu doen zijn niet de gemakkelijkste
en vragen moed en inspanningen van iedereen. Het zijn echter maatregelen die
hoogstnodig en dringend nodig zijn, willen we voor onze stad nog een toekomst.
Zij die zich nu beperken tot de kritiek dat de belastingen verhogen, alles duurder wordt
en dat subsidies worden afgebouwd, strooien de Landenaren zand in de ogen en hebben
het niet goed voor met de toekomst van onze stad. Wij nemen onze
verantwoordelijkheid op, met durf en doordacht en zullen zonder loze beloftes te
maken, de Landenaar recht in de ogen kijken en hen een toekomst geven voor onze
stad.
Wij voorzien voor 2019 een positief resultaat van bijna 2,6 miljoen euro. Een
financieel resultaat dat er voor zorgt dat de bestuurders die na ons komen ook nog een
beleid kunnen voeren en dat onze stad niet vervalt tot Griekse toestanden.
belastingen
We grijpen in op de belastingen:
- de personenbelasting verlagen we naar 7,9%
- de opcentiemen op de onroerende voorheffing verhogen we naar 1500 opct.
1
Op deze manier zorgen we ervoor dat er voor mensen met een bescheiden woning of
huurders niets verandert of dat ze zelfs minder belastingen zullen betalen! Mensen met
een grote woning zullen meer bijdragen. Maar we willen hier toch de bedenking maken
dat in Landen de Kadastrale Inkomens lager liggen dan de gemiddelden in VlaamsBrabant en dat daardoor de belastingopbrengst voor onze stad ook lager is. Dit blijkt uit
de studie die Belfius jaarlijks maakt. (de waarde van 100 opct per inwoner bedraagt in
Landen 14, in de provincie Vlaams-Brabant is dit gemiddeld 25 euro!).
Met andere woorden, onze inwoners betalen gemiddeld niet meer dan in andere
Vlaams-Brabantse steden en gemeenten. Bovendien zijn de belastingen hierdoor
vergelijkbaar met de gemiddelden van de ons omringende steden en gemeenten.
Even een vergelijking met een aantal naburige steden en gemeenten:
Zoutleeuw
Linter
Geetbets
Tienen
Gingelom
Sint-Truiden
Lendelede
Maasmechelen
8,3
8
8
7,9
8
8
8
8,2
1500
1200
1500
1400
1650
1500
1900
1650
De milieubelasting, met de sociale correcties, blijft ongewijzigd.
De belasting op reclamedrukwerk wordt voortaan berekend op basis van het gewicht.
Dit is eerlijker dan op basis van het aantal exemplaren.
subsidies
Structureel worden alle subsidies met 10% verminderd, uitgezonderd deze die
gekoppeld zijn aan een beleidsovereenkomst met de Vlaamse overheid.
Bovendien wordt de subsidie voor de Reuzengilde verhoogd van 1500 euro in 2012 naar
3000. Hetzelfde geldt voor de organisatoren van Rock Landen.
Heel wat overbodige subsidies worden geschrapt. Zij werden in het verleden ingevoerd
om een gedragswijziging te bewerkstelligen, om een gewenst effect te bekomen, om
mensen te stimuleren. Deze subsidies hebben dikwijls al geruime tijd hun doel bereikt
en zijn op die manier nutteloos geworden.
Het gaat dan bijvoorbeeld om gratis compostvaten, herbruikbare luiers (in 2012 werd
geen enkele aanvraag ingediend), subsidies voor groendaken, kleine
landschapselementen, …
We willen op een meer doordachte manier subsidiëren. Geld krijgen van de stad mag
geen automatisme worden.
retributies
2
Een hele reeks retributies worden aangepast. Het gaat om retributies die al jaren
hetzelfde bleven en niet meer in verhouding staan tot de kostprijs.
Er is hierbij gekeken naar de datum van de laatste aanpassing en dit bedrag is
geïndexeerd. Op deze manier zijn deze aanpassingen eigenlijk geen verhoging, maar een
normale maatregel van goed bestuur.
Enkele voorbeelden:
- de tarieven voor het zwembad worden aangepast: de bedragen zoals deze in
2007 werden vastgesteld, worden geïndexeerd. Hierbij liggen de prijzen nog
steeds vaak lager dan in andere zwembaden en onder de werkelijke kostprijs van
een zwembeurt.
- de prijs van de luiers in de crèche was sinds 2002 onveranderd op 1 euro voor
een volledige dag. Dit bedrag werd geïndexeerd en ligt nu vast op 1,25 euro.
- de schoolmaaltijden worden op hetzelfde niveau gebracht als deze van de andere
onderwijsnetten. De prijzen werden sinds 2008 niet meer aangepast.
Voortaan zullen deze retributies jaarlijks aangepast worden aan de index der
consumptieprijzen.
huisvuil
In 2010 was er een totaal tekort op de afvalfactuur van 152.000 euro, oftewel 10 euro
per inwoner. In 2012 was dit al opgelopen tot 386.000 euro, oftewel 25 euro per
inwoner.
Het is duidelijk dat dit een onhoudbare situatie is, en onnoemelijk zwaar weegt op de
financiën van de stad.
Om die reden werden er twee belangrijke beslissingen genomen:
- de prijs van de huisvuilzakken wordt vanaf 1 mei verhoogd van 1,5 euro naar
1,85 euro. Dit is een indexering van de prijs zoals deze werd vastgesteld in 2004,
ondertussen negen jaar geleden. In 2012 gebruikte elke inwoner gemiddeld 11
huisvuilzakken. Het gaat dus om gemiddeld 2,3 euro per inwoner! Mensen die de
vorige jaren een rol huisvuilzakken gratis krijgen, zullen onder dezelfde
voorwaarden per gezin recht hebben op één rol aan 5 euro.
- vanaf 2015 zal Landen veralgemeend toetreden tot het Diftar-systeem, waarbij
de vervuiler betaalt volgens het effectieve afvalgewicht.
werkingskosten
De werkingsuitgaven zullen de komende jaren fors moeten dalen.
Waar in 2010 de werkingsuitgaven nog 3,992 miljoen euro bedroegen, zal dit volgens de
prognoses in 2019 nog 3,586 miljoen euro bedragen. De diensten krijgen de opdracht
om de werkingskosten niet te laten stijgen, integendeel.
Er worden een aantal duidelijke besparingsmaatregelen genomen:
- uitgaven voor recepties worden teruggeschroefd
- er zal minder gefeest worden dan in het verleden
- er worden geen koekjes meer voorzien tijdens de vergaderingen
3
personeelskosten
De personeelskosten zullen in absolute cijfers stijgen van 8,212 miljoen euro in 2010
naar 10,024 euro in 2019.
Dit is een minder grote stijging dan de normale evolutie van de lonen door onder andere
de anciënniteit of de indexering.
Personeelsleden die met pensioen gaan, worden niet meer automatisch vervangen. De
noodwendigheid en de mogelijke herschikking van personeel, taken of diensten zullen
hiervoor bepalend zijn.
Er zal samengewerkt worden met het OCMW om de personeelskosten te drukken. Zo zal
er binnenkort een samenwerkingsovereenkomst voorgelegd worden aan beide raden,
waarbij de mogelijkheid voorzien wordt om een beroep te doen op elkanders personeel.
Bovendien zullen er geen nieuwe aanwervingen meer gebeuren. Dus, enkel nog,
wanneer dit echt nodig is, vervangingen.
overdrachten
De toelage aan het AGB wordt verminderd met 10%.
De overdracht aan het OCMW mag de volgende jaren niet meer stijgen. De stad verwacht
dat ook het OCMW in dezelfde mate bespaart.
Met het Centrale Kerkbestuur werd afgesproken dat de jaarlijkse bijdrage in de
meerjarenplanning beperkt wordt tot 270.000 euro, ipv 320.000 euro.
investeringen
De risicovolle investering van 2,750 miljoen euro in het windmolenpark van Electrabel
wordt geschrapt. De stad was genoodzaakt om voor het volledige bedrag te lenen. Dit
was een enorme last op de schuldratio van de stad. Bovendien wordt de gegarandeerde
return on invest steeds onzekerder. Het energielandschap evolueert snel, waardoor de
investeringen zeer risicovol dreigen te worden. Het is onverantwoord om met
belastinggeld te speculeren en te beleggen in aandelen van een energiebedrijf.
Volgens de laatste gegevens zou de kapitaalinbreng van de stad trouwens niet meer
beperkt zijn tot 2,750 miljoen euro, maar veel hoger zijn.
Een aantal grote investeringen die voorzien waren, worden beter gepland in de tijd. Op
deze manier is de buitengewone begroting een realistischer beeld van de geplande
investeringen.
De voorziene Noordelijke ontsluiting wordt in de koelkast gestopt. Het was
ondertussen duidelijk geworden dat dit dossier voor het Vlaamse Gewest niet prioritair
was, waardoor de stad Landen zelf voor alle kosten zou opdraaien. Deze investering zou
te zwaar wegen op de schuldenlast van de stad.
Waar mogelijk zal samengewerkt worden met privé-investeerders of zal gezocht
worden op welke manier investeringsuitgaven kunnen gefinancierd worden.
Zo zal voor het project Alkazaar samengewerkt worden met de private sector en zal een
deel van de voormalige legersite (EMI22) ontwikkeld worden voor woontypologieën.
4
Een aantal onroerende goederen en wegoverschotten zullen verkocht worden: oude
stadsmagazijn, bouwpercelen in Neerwinden, oude gemeentezaal in Wange. Voor de
gronden langs de Victor Demeersmanstraat zal in een aangepast RUP bijkomende
mogelijkheden opgenomen worden.
ruimte voor nieuw beleid
Er wordt 100.000 euro voorzien voor een sociaal woonproject in Walshoutem, hoek
Walhostraat/Piercostraat. Interleuven kreeg hiervoor de opdracht om een
onteigeningsprocedure op te starten. Dit project zal gerealiseerd worden samen met de
sociale huisvestingsmaatschappij Landen.
Er wordt bijkomend budget voorzien voor EMI22: in totaal 4,71 miljoen euro, voor de
realisatie van de B-loods tot ruimte voor cultuur, bibliotheek en jeugd.
Het oorlogsmonument in Waasmont zal gerenoveerd worden. Kostprijs 27.500 euro.
De heraanleg van het Bronplein en de Bronstraat, de heraanleg van de Roospoort,
heraanleg Koningin Astridlaan en de Karolingerslaan, restauratie Getebrug.
tot slot
Deze eerste budgetwijziging 2013 is waarschijnlijk een van de meest ingrijpende ooit. In
het verleden was de eerste BW eerder van technische aard. Nu draagt ze de garanties in
zich van een financieel beheer gericht op het vrijwaren van de toekomst van onze stad.
Structurele maatregelen worden genomen. Zowel inkomsten als uitgaven worden
gejustifieerd, geen uitdaging wordt uit de weg gegaan. Met durf, vastberadenheid en
transparantie zullen we de inkomsten van de stad op een eerlijke manier gebruiken om
een zuinig beleid te voeren en toch te investeren in de ontwikkeling van onze stad.
De schuldratio zal van 2013 tot 2019 (van 1,30 tot 1,35) amper stijgen, zodat de
schuldenlast voor de volgende bestuursperiode beperkt blijft.
Gino Debroux
Burgemeester
Bevoegd voor financiën
5