nr. 17 2016 het magazine voor Elektrocracks OL O H C S @ P O H P I G SAFET Y FIRST: ER ADD L N E E P O N E K WER BEROEP IN DE KIJKER: VAN DE HERSTELLER ELEKTRISCHE CHE EN ELEKTRONIS APPARATEN INHOUD nr. 17 2016 4 SCHOOL & BEDRIJF slaan de handen in elkaar 8 11 GIP HET BEROEP Hersteller van elektrische en elektronische apparaten Giphop @ school 15 HET BEDRIJF Electro Zwijsen 2 INHOUD Colofon HET MAGAZINE WATT’S UP WIL JONGEREN WARM MAKEN VOOR ELEKTROTECHNISCHE OPLEIDINGEN EN BEROEPEN. Ø www.wattsup.be Ø [email protected] Marlylaan 15/8 Avenue du Marly Brussel, 1120, Bruxelles T 02 476 16 76 • F 02 476 17 76 www.volta-org.be • [email protected] Vormelek, Tecnolec en FBZ bundelen hun krachten en vormen samen VOLTA. Watt's Up is een campagne die VOLTA voert op vraag van de sociale partners. De campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra. union des électriciens u n i e v a n elektriciens Verantwoordelijke uitgever: Hilde De Wandeler Concept en realisatie: Link Inc (www.linkinc.be) Redactie: Link Inc Lay-out: Zeppo (www.zeppo.be) Fotografie: Joke Van Mieghem en Vinciane Pinte 20 SAFETY FIRST Werken op een ladder 18 Heb je zelf ee n intere Laat h ssant projec et o n s t? we in www.f fo@wattsup ten via a ce b o ok.com .be of /watts up.nl ELECTRO BRAIN De nieuwe sectorproef 3 Een persoonlijke stage is een leuke manier om het bedrijfsleven echt te leren kennen. Maar stel dat je nu eens samen met je hele klas in een bedrijf aan een project mocht werken, zou dat niet geweldig zijn? SCHOOL EN BEDRIJF N E D N A H N A SLA IN ELKAAR 4 SCHOOL & BEDRIJF De leerlingen van het 7de BSO Industriële Elektriciteit van de Athena-campus Heule weten het zeker. Zij kregen immers de kans om bij Lapauw een testbord voor elektrische kasten te ontwikkelen. Een fantastische praktijkervaring, zo bleek. Lapauw uit Heule maakt was-, droogen strijkinstallaties voor ziekenhuizen, hotels, wasserijen, ... over de hele wereld. Een van de belangrijkste onderdelen van deze machines is de elektrische kast. Die bevat heel wat kabels die nauwkeurig moeten worden aangesloten. En dat is een werkje waar het wel eens fout kan gaan. Productiemanager Dieter Otté vat het als volgt samen: “Denk maar aan motoren die verkeerd worden aangestuurd, beveiligingen die niet werken, gasbranders die niet willen opstarten, ... Aanvankelijk controleerden we aan het einde van de productie of onze machines nog steeds goed werkten. Zelfs bij de kleinste storing moesten we de elektrische kast weer uit elkaar halen om te zien wat er scheelde en eventuele fouten recht te zetten. Daar kroop gigantisch veel tijd in tot acht uur per machine. Bovendien gebeurde het wel vaker dat bepaalde elektrische componenten door een verkeerde aansluiting beschadigd raakten. Nutteloze kosten voor ons dus." Vandaar dat we al langer rondliepen met het idee om een testbord te ontwikkelen waarmee we de kast zouden kunnen controleren voordat ze in de machine wordt geplaatst. Zoiets kan je echter niet zomaar in een winkel kopen. Het is immers echt maatwerk. En zo’n testbord door een ander bedrijf laten ontwerpen, is vrijwel onbetaalbaar door het hoge aantal uren aan projectmanagement en opvolgmeetings die erbij komen kijken. Zelf bouwen bleek dus de enige oplossing. Toen we met Geert Blomme, de technisch adviseur van Athena, de stageplaats van een leerling bespraken, hoorden we dat de school op zoek was naar een project voor het 7de jaar Industriële Elektriciteit. Meteen dachten we: “Dit is het, een win-win voor beide partijen! Wij zouden eindelijk ons testbord hebben en de leerlingen zouden op een unieke manier hun kennis in de praktijk kunnen omzetten.” INTERESSANT VOOR LEERLINGEN ÉN LEERKRACHT Vijf weken lang bouwden de zes leerlingen van het 7de jaar Industriële Elektriciteit elke vrijdag bij Lapauw het testbord verder uit. Leraar Michael Quartier blikt tevreden terug: “Jorn Vandesompele, tekenaar elektrische ontwerpen bij Lapauw, legde ons eerst uit wat het einddoel was, welke componenten het testpaneel moest bevatten en hoe hij het graag zag opgebouwd. Dan zijn we gestart met een ontwerp, om het vervolgens ook echt te fabriceren. Aan het einde van elke werkdag controleerde Jorn ons werk en gaf hij zijn bemerkingen. Maar dat waren er erg weinig, want het werk liep gesmeerd. Dat Dominique Bourguillioen, één van onze leerlingen, bij Lapauw haar stage liep, hielp natuurlijk wel. Want zij wist waar alle componenten en het gereedschap lagen, wie we konden aanspreken bij vragen, ... Als leraar moet je natuurlijk wel een extra inspanning leveren om dit soort lessen voor te bereiden. Niettemin kan ik het mijn collega’s alleen maar aanraden. Het is immers een ontzettend interessante ervaring geweest, zowel voor de jongeren als voor mezelf. Niet alleen omdat je ervaart hoe het er in een groot bedrijf als Lapauw aan toegaat. Maar ook omdat je componenten, machines en zelfs jobs leert kennen die je nog nooit eerder hebt gezien.” 5 HET BELANG VAN STIPTHEID, ORDE, DISCIPLINE EN ATTITUDE Ook Lapauw is bijzonder tevreden over de prestaties van de leerlingen Industriële Elektriciteit van de Athena-campus Heule. Er wordt zelfs al met Geert Blomme over volgende projecten gebrainstormd. Dieter Otté licht toe: “Hoewel extra mankracht aanwerven vandaag niet aan de orde is, kunnen we bij dergelijke initiatieven wel zien welke leerlingen uitblinken. Niet alleen met hun technische kennis, maar ook door hun motivatie, discipline en teamwerk. Bij vacatures zijn zij de kandidaten die we eerst zullen contacteren. Het is voor ons ook bijzonder aangenaam om samen te werken met de leerlingen van Athena-campus Heule, zowel bij projecten als stages. Dit heeft enerzijds met het educatief niveau te maken, waarbij veel aandacht aan de praktijk wordt besteed, onder meer door een stage van tien weken te integreren. Anderzijds heeft de school ook het SODA-attest ingevoerd. En we merken dat dit de professionele attitude van leerlingen positief beïnvloedt.” WERKPLEKLEREN: ALLEEN MAAR VOORDELEN Werkplekleren is niet alleen voordelig voor bedrijven. Ook de leerlingen hebben er heel wat baat bij. Geert Blomme voelt het ook zo aan: “De leerlingen krijgen meer mogelijkheden om zich te ontplooien. Industriële Elektriciteit is zo’n breed vakgebied dat een school nooit een volledige infrastructuur kan aanbieden. In een fabriek krijgen ze een ruimer beeld van wat er allemaal aan machines, componenten en werkinstrumenten bestaat. Zo ontdekken ze ook nieuwe technologieën en werkmethodes. En zien ze hoe het er in de praktijk aan toe gaat en welke jobs er allemaal zijn. Door die ervaring leren ze ook of dit soort werk bij hen past en of ze verder willen studeren en zich specialiseren. Tot slot blijkt ook dat potentiële werkgevers eerder schoolverlaters mét praktijkervaring een kans zullen geven. Een project zoals dat bij Lapauw is dan ook een sterke referentie op het CV van de leerlingen.” 6 Diter Den Baes, directeur van Athena geeft hierbij aan: “SODA staat voor stiptheid, orde, discipline en attitude: vier basisprincipes om een goede carrière uit te bouwen. Onze leerlingen worden enkele keren per jaar op deze punten beoordeeld. Scoren ze goed, dan krijgen ze wanneer ze afstuderen ook een SODA-attest. Een pluspunt op hun CV en bij sollicitaties.” SCHOOL & BEDRIJF ANDERS DAN EEN STAGE De leerlingen beschouwen het project alvast als de kers op de taart van hun specialisatiejaar. Ook Dominique Bourguillioen deelt die mening: “Natuurlijk doen we ook veel ervaring op met onze stage van tien weken. Maar aan dat testbord werken, is nog iets anders. Vooral omdat we hierbij onze kennis creatief konden toepassen, terwijl je in een stage meestal eerder uitvoerend werk verricht. Het is ook fijn dat onze leraar aanwezig is. Aan hem durf je toch sneller een vraag te stellen dan aan je stagebegeleider.” Abdel Karim Bansaha trekt uit zijn ervaring de volgende les: “Door het contact met Jorn Vandesompele en andere mensen bij Lapauw besefte ik dat ik hogerop kan geraken als ik verder studeer. Daarom ga ik volgend jaar een cursus automatisering volgen. Natuurlijk heeft mijn stage daar ook een rol in gespeeld. Maar dit project vond ik leuker, gewoonweg omdat we met de hele groep aan dezelfde uitdaging mochten werken.” Bert Vossaert concludeert: “We hebben ontzettend veel bijgeleerd. Over industriële elektriciteit, maar ook over andere zaken, zoals veiligheid op de werkvloer, het werktempo, dat je altijd de beste kwaliteit moet nastreven, ... Het grote verschil met school is dat alles om praktijk draait, en dat vond ik wel leuk. Hoewel ik al eerder had besloten om verder te studeren, heeft deze ervaring me nog extra gemotiveerd omdat ik nu heb gezien hoeveel mogelijkheden er zijn als je je specialiseert in een vakgebied.” ELEKTRICITEIT? OOK VOOR MEISJES! Dominique Bourguillioen mag zichzelf een witte raaf noemen. Aan de Athena-campus Heule kiezen immers niet veel meisjes voor de studierichting Elektriciteit. Hoewel ook Dominique aanvankelijk niet bewust voor Elektriciteit had gekozen, maar door een administratieve fout in die studierichting was terechtgekomen, ging ze toch de uitdaging aan. En met succes. Hoewel Dominique in het avondonderwijs nog andere kennis wil opdoen, ziet ze zichzelf zeker carrière maken in de industriële elektriciteit. “Als enig meisje op de werkvloer word je natuurlijk wel eens geplaagd,” vertelt ze, “maar dat went snel. Ik heb wel het gevoel dat je je als meisje misschien iets meer moet bewijzen. Mensen denken soms dat je niet in dat wereldje thuishoort, maar als je eenmaal toont dat je wel degelijk je 'mannetje' kan staan, kan het vertrouwen niet meer stuk en kan je gewoon je werk doen. Mijn tip voor alle meisjes? Aarzel niet om voor de richting Elektriciteit te kiezen. Niet alleen jongens zijn er goed in. Integendeel!” 7 GIPHOP @ SCHOOL In het zesde jaar is de geïntegreerde proef of gip hét onderwerp van heel wat gesprekken. Een geslaagde gip opent immers heel wat deuren voor zesdeklassers: naar een eerste baan, een zevende specialisatiejaar of iets helemaal anders. Watt’s Up wilde wel eens weten hoe zo'n gip werkt en bracht daarom een bezoek aan EDUGO Campus Glorieux in Oostakker. Het is begin juni en de sfeer in het praktijkatelier van het 6de jaar elektrische installatietechnieken is opperbest. Logisch, want er is hard gewerkt en iedereen is zo goed als klaar. Nog wat punten en komma’s op de juiste plaats en de gip zit erop. Zo maakte Nathan Verhaeghe een geautomatiseerd ballenmagazijn. 8 Met één druk op een knop levert het met een lift een tennisbal keurig op de juiste plaats af. Benjamin Van der Cruyssen knutselde dan weer een heuse M&M-sorteermachine in elkaar. Ideaal voor kieskeurige snoepers of een eindejaarsfeestje met een kleurthema. En Ward Leenaert, leerkracht praktijk? Die blikt enthousiast terug op het afgelegde giptraject. GIP Gip FASE 1 “In september en oktober bekijken de zesdejaars eerst de gips van het afgelopen schooljaar. We doen dan oefeningen in het herprogrammeren van de bestaande installaties. Eerst per drie en daarna per twee. Dat inzicht brengt de zesdejaars doorgaans op nieuwe ideeën voor hun eigen gip. Rond Nieuwjaar moet hun eigen voorstel op papier staan, inclusief materiaal- en prijslijst. Het najaar is dan ook een periode vol creativiteit. Sommige leerlingen moeten we zelfs wat intomen omdat hun gipvoorstellen te complex of te duur zijn.” “Aanvankelijk wilde ik iets doen met een slider, een bewegende camera. Maar dat kon niet. Daarom koos ik voor een lift die een andere leerling eerder voor zijn gip had gemaakt. Die heb ik verder uitgewerkt en er een geautomatiseerd magazijn mee gebouwd. Hierdoor kwam er ook houtbewerking en mechanica bij kijken en moest ik zelfs met kunststof werken. Dat maakte de uitdaging van mijn gip alleen nog maar boeiender.” NATHAN WARD “Ik hou wel van een uitdaging. Onze leerkracht liep al enkele jaren rond met een interessant idee. En dat idee beviel me wel. Ik heb er uiteindelijk mijn eigen gip rond opgebouwd. Mijn inspiratie haalde ik bij Lego Mindstorms. Maar de Legoblokjes verving ik door M&M’s.” BENJAMIN 9 GIP Gip FASE 2 “Tussen Nieuwjaar en mei moet het gebeuren. Met al hun vragen kunnen de gippers bij mij terecht, maar ik probeer ze wel zo zelfstandig mogelijk te laten denken en werken. Het belangrijkste is dat ze zich bewust worden van hun keuzes. En dat ze leren van hun fouten. Midden in die periode gaan ze ook twee weken op stage. Daarvoor moeten ze eerst op de website van Watt’s Up hun persoonlijke top 5 selecteren uit de filmpjes over elektroberoepen. Op basis hiervan gaan we dan samen op zoek naar een geschikte stageplek. Ook als ze geen klassieke werkplek voor een elektrotechnicus kiezen, zal ik die keuze verdedigen bij de directie. Wat voor mij primeert, is dat mijn leerlingen hun ogen openen en nadenken over hun toekomst.” “De bestaande liftconstructie is nu helemaal omgebouwd. Uiteindelijk mocht ik samen met Benjamin meedoen aan de Technologicabeurs. Daarom heb ik alles nog beter afgewerkt. Nog een extra beveiliging en ik ben helemaal klaar. En omdat ik volgend jaar een filmopleiding ga volgen, mocht ik mijn stage doen bij de Kopergietery, een kinderkunstencentrum in Gent. Ik heb er niet alleen een aantal klusjes in het gebouw uitgevoerd, maar heb er ook veel geleerd over geluid en belichting.” “Wanneer je iets op papier uittekent dat in de praktijk ook werkt, geeft dat een echte kick. Aanvankelijk zou de kleurkeuze handmatig verlopen, maar uiteindelijk heb ik met de hulp van enkele leerlingen Elektriciteit-Elektronica een kleurensensor gevonden. Die moet ik er nog in verwerken. Ook de transportband kan nog beter, maar misschien kan een andere leerling volgend jaar daar zijn gip aan wijden. Ja, automatisering boeit me wel. Ik heb er ook veel over bijgeleerd tijdens mijn stage bij de eindassemblage van Volvo Cars.” BENJAMIN NATHAN WARD En… klaar is de gip! “Ten slotte sluiten we de gip af met een schriftelijk gipverslag en een mondelinge presentatie. Om te vermijden dat er te veel herhaald wordt, vraag ik elk jaar om één element extra uit te werken. Dit jaar was dat bijvoorbeeld risicoanalyse.” WARD “De Technologicabeurs werd druk bezocht door zesdejaars uit het lager onderwijs. Een machine die M&M's kon sorteren? Cool! Die wilden ze allemaal wel zien! De toeloop was zo groot dat de jury zelfs pas in de pauze kon langskomen. Uiteindelijk behaalde ik een tweede plaats! Dat had ik echt niet verwacht, maar het was wel een geweldige beloning voor een jaar hard werk.” BENJAMIN “Maandenlang aan één groot project werken tot alles op-en-top werkt, dat is een ervaring die we later allemaal zullen kunnen gebruiken.” NATHAN “Jonge mensen begeleiden naar hun toekomst, daar draait het allemaal om in mijn job. Een gip leent zich daar uitstekend toe. En toezien hoe leerlingen gemotiveerd raken om volledig te gaan voor hun gip, dat is het mooiste wat er is.” WARD 10 HET BEROEP VIJF REDENEN OM CARRIÈRE TE MAKEN ALS : HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATEN 11 HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATEN 5 REDENEN OM HET TE MAKEN 1 Heb jij een passie voor elektronica? Wil je in een speerpuntsector werken die constant evolueert? Ga je bij defecte toestellen graag op zoek naar wat er nu precies scheelt? In dat geval is een job als hersteller van elektrische en elektronische apparaten helemaal iets voor jou. Ok, en wat nu? Over welke kwaliteiten moet je beschikken? En hoe zal je job er concreet uitzien? EEN JOB WAARIN JE CONSTANT EVOLUEERT Hier geen sleur. “Tegenwoordig werken we op huishoud- en multimediatoestellen die veel gesofisticeerder zijn dan die van gisteren. Vandaag spreken we over wifi, 4K-technologie, wisselbare modules, enz. Daarom moet je voortdurend met de technologie evolueren. Dat vind ik een erg stimulerende uitdaging”, vertelt Michaël, de verantwoordelijke van het atelier. Om altijd mee te zijn met de nieuwste ontwikkelingen heeft het bedrijf een eigen, intern opleidingscentrum. Watt’s Up bezocht voor jou het bedrijf VLS Henrotte. Winkels zoals Media Markt, Carrefour en FNAC doen elke dag beroep op hun techniekers om huishoudapparaten en multimediatoestellen te herstellen. Flavio, 23 jaar, werkt hier al 8 jaar. Vandaag herstelt hij een stoomstrijkijzer, morgen misschien wel een wasmachine of een elektrische fiets. Ondertussen herstelt zijn collega Luis een tv. Reparateur zijn, dat is eerst en vooral een passie, en daarnaast moet je ook over precisie en nauwkeurigheid beschikken. We zetten even 5 redenen op een rijtje om voor deze carrière te kiezen. “En ook onze leveranciers scholen ons voortdurend bij zodat we hun nieuwe producten zouden kennen.” 12 HET BEROEP 2 EEN GROTE VARIATIE AAN TOESTELLEN En ook wat de te herstellen toestellen betreft, is er geen sleur. “We werken op heel wat verschillende toestellen: fotocamera’s, tv’s, koelkasten, microgolfovens, koffiezetapparaten, tablets,…” Hoewel de techniekers van heel wat markten thuis zijn, hebben ze wel ieder hun specialiteit. Sommigen zijn gespecialiseerd in huishoudtoestellen, anderen in tv’s. Elke technieker heeft dus een breed spectrum aan vaardigheden, maar heeft wel zijn eigen vakgebied. 3 EEN JOB DIE NIET CRISISGEVOELIG IS Zoals Eric Bunckens, HR-manager van de onderneming, terecht stelt: “Er zal altijd nood zijn aan bekwame reparateurs, omdat alles vroeg of laat in panne valt. Niet alles wordt hersteld natuurlijk, want soms is het voordeliger om iets nieuws te kopen dan te laten herstellen. Maar wanneer de consument een stevige prijs heeft betaald, hetzij voor een kostbare tv, koffiemachine of tablet, dan laat hij het toestel doorgaans maken. Een toestel dat veel gekost heeft, gooi je niet weg, maar laat je herstellen.” Bovendien, zoals Michaël zegt: “Tegenwoordig zit er zowat in alles elektronica verwerkt. Daarom kan je, als je weet hoe je elektronische pannes kan herstellen, aan de slag in allerlei bedrijven: een onderneming zoals de onze, maar bijvoorbeeld ook in de autosector, in cinema’s, in de muziekwereld,… Opties genoeg dus.” 13 HERSTELLER VAN ELEKTRISCHE EN ELEKTRONISCHE APPARATEN 4 MENSELIJK CONTACT EN EEN AANGENAAM WERKKADER De ‘core business’ van VLS Henrotte is tv-toestellen. Deze worden meestal thuis bij de klant hersteld. Kortom, de tijd dat de reparateur alleen in zijn atelier werkte, is voorgoed voorbij. De hersteller gaat de baan op en gaat van klant naar klant. Vlot contact leggen en enig commercieel aanvoelen, zijn daarom belangrijk. Blijft hij toch in het atelier, dan mag de reparateur rekenen op een aangename, propere en rustige werkomgeving. “Dat is nog een voordeel van de job, we werken niet buiten in de kou of met de handen vol smeer zoals bij sommige andere beroepen,” zegt Michaël. 5 EEN STABIELE JOB De herstelsector biedt een erg stabiele job aan. “Wanneer je een technicus hebt gevonden die gepassioneerd is door zijn job en nieuwe technologieën op de voet volgt, dan doe je alles om hem te behouden,” zegt Eric. “Dit is mijn eerste job en ik werk hier al 16 jaar”, bevestigt Michaël, die op 38 jaar een team van 15 techniekers leidt. 14 HET BEDRIJF BIJ ELECTRO ZWIJSEN LIGGEN DE KANSEN VOOR HET GRIJPEN Van hulpelektricien tot projectleider 15 HET BEDRIJF Het geheim van een succesvolle carrière? Ondernemerschap! Laat je werkgever zien dat je graag wilt bijleren en gemotiveerd bent om door te groeien. De rest volgt dan vanzelf, zo leren we bij Electro Zwijsen in Duffel. Electro Zwijsen voert algemene elektriciteitswerken uit voor bedrijven en openbare instellingen. Daarnaast is het bedrijf gespecialiseerd in midden- en hoogspanning, domotica, branddetectie en toegangscontrole. Er werken 150 mensen, waarvan 110 elektriciens. “Bij ons kan je al meteen na het middelbaar onderwijs aan de slag. Een diploma hoger onderwijs is altijd interessant, maar geen must. Wie technisch inzicht heeft en goed kan samenwerken, krijgt alle kansen”, vertelt personeelsverantwoordelijke Marita De Koster. STARTEN ALS ELEKTRICIEN IS DE IDEALE BASIS OM LATER ZELF MENSEN AAN TE STUREN! 16 = KENNISOVERDRACHT Droom je van een carrière bij Electro Zwijsen? Dan start je als hulpelektricien, onder begeleiding van een ervaren collega. Al onze leidinggevenden zijn speciaal opgeleid om hun kennis goed over te dragen. “Na je startperiode als hulpelektricien is in principe alles mogelijk", deelt Marita ons mee. "Werfleider, projectleider … de meesten zijn gestart als elektricien. Daarmee creëer je immers de ideale basis om later zelf mensen aan te sturen.” = VRIJHEID IN JE JOB Waarom solliciteren bij Electro Zwijsen? Marita haalt drie redenen aan: “Allereerst omdat we veel specialiteiten hebben en technologie voortdurend evolueert. Zo blijft je job altijd boeien. Je krijgt bij ons ook veel vrijheid. Uiteraard volg je een planning, maar bij de klant werk je zoals je dat zelf wilt. Tot slot zijn we ook een vrij groot bedrijf. Je krijgt hier niet alleen werkzekerheid, maar ook voldoende kansen om voortdurend bij te leren.” =HORIZONTAAL GROEIEN Je kan ook ‘horizontaal’ doorgroeien. Je wordt dan niet per se leidinggevende, maar krijgt wél een andere job. “Een van onze mensen op de calculatiedienst is bijvoorbeeld ooit begonnen als magazijnier”, vertelt Marita. “Daarom is ondernemerschap zo belangrijk. We bieden veel kansen en laten onze medewerkers elk jaar minstens één opleiding volgen. Maar je moet die kansen wel grijpen.” “NA MIJN STAGE METEEN EEN VAST CONTRACT” Tessa De Weerdt (23) volgde een specialisatiejaar in industriële elektriciteit aan de Provinciale Technische School in Boom en ging na haar stage aan de slag bij Electro Zwijsen. “Ik kreeg meteen een vast contract aangeboden en werk sindsdien als bordenbouwer, samen met nog één collega. Mijn ouders hebben een boerderij en ik wist al vroeg dat ik ook met mijn handen wilde werken. Daarom heb ik voor een technische richting gekozen.” En dat heeft Tessa zich nog geen moment beklaagd: “Ik monteer zekerings- en stuurkasten voor elektrische installaties. Het is een job met een zekere routine, maar dat vind ik juist prettig. Bovendien hou ik van de vaste uren. Wie meer afwisseling zoekt, kan beter aan de slag als elektricien op de werf. Ik spring er soms bij als het heel druk is, maar mijn voorkeur gaat toch uit naar de bordenbouw.” 17 ELEKTRO BRAIN Electro nieuwe Brain is de elektric proef die de iteitsse invoer ctor w en als bewijs il vakbew va a laatste amheid voo n r alle jaars, z BSO. L aatsteja owel TSO als ars la kennen en kun ten er hun nen zie n. VAN START 18 Vorige lente ging, onder meer in Oostende de eerste editie door. Daar troffen we een dertigtal leerlingen van VTI Brugge en KTA Gistel aan, in volle actie. ELECTRO BRAIN WAAROM? WAT? De dag start met een korte theoretische proef. Daarna krijgt iedereen zijn gereedschapskoffer voor de praktische proef. Het gaat om een basisopstelling van een reeks residentiële toepassingen. Sommigen leerlingen zuchten eens diep wanneer we hen tijdens de middagpauze aanspreken: “Wij zitten in Elektrotechniek, dus de opdracht die we hier krijgen is leerstof van ongeveer twee jaar geleden. Dat zit heel ver.” “Dit is inderdaad lang geleden, maar het gaat om basiskennis hé. En dat lukt wel.” De evaluatoren hanteren verschillende criteria om de proef te beoordelen: de keuze van het materiaal (in de koffer zit meer dan je nodig hebt), de correctheid van de uitvoering (op het einde van de namiddag wordt alles onder stroom gezet) en de graad van zelfstandigheid (heb je weinig vragen of bijsturing nodig in de loop van de dag, dan scoor je beter). Met de proef ga je na of jij genoeg kennis en vaardigheden hebt om de arbeidsmarkt op te gaan. Wie slaagt voor Electro Brain krijgt een ‘Electropass’, een bewijs dat je klaar bent voor een job als elektrotechnieker. Terwijl hun leerlingen druk bezig zijn met kabels en schakelaars, krijgen de leerkrachten een bijscholing en komen ze ook meer te weten over Electro Brain. Een proef die peilt naar de rijpheid van de leerlingen, spreekt hen wel aan. “Als leerkracht en ook als school zijn we benieuwd of ons onderwijs voldoet aan de verwachtingen van de werkomgeving waar onze leerlingen zullen terechtkomen. Als zou blijken dat er een kloof is tussen die verwachtingen en het onderwijs, dan moeten de leerplandoelstellingen misschien bijgestuurd worden.” HOE? voorbije Electro Brain vond de es ati loc 12 op ats lente pla llonië, Wa en ren de an Vla in emende goed voor 314 deeln bben er he an arv Da n. leerlinge rdiend. ve 256 hun Electropass Adem brain e t jouw lectro? O ok d it sch kunne n laats ooljaar tejaars elektro in een tech hun ke nische opleid inform nnis testen! A ing a lle editie o tie over de n ieuwe ntvang een ap t de school in arte br ief. 19 SAFETY FIRST SKY IS THE LIMIT THE VOORZIEN IS VERMIJDEN Veilig werken is een noodzaak. Ook in de elektrotechnische beroepen doen zich geregeld gevaarlijke situaties voor waarin het risico bestaat dat je een lichamelijk letsel oploopt. Het is dus kwestie om die risicovolle situaties zo veel mogelijk te vermijden en om jezelf goed te beschermen. 20 Werken op hoogte houdt specifieke risico’s in. Ladders, steigers en hoogwerkers moeten omzichtig gebruikt worden. Hier de belangrijkste veiligheidsvoorschriften en tips voor een verantwoord gebruik. 1. HOOGTEVERSCHIL Soms vergeet men weleens dat een ladder eigenlijk vooral dient om een hoogteverschil te overbruggen. Bijvoorbeeld om op een dak te geraken waar fotovoltaïsche panelen moeten geïnstalleerd worden of om op een werf op een hoger gelegen verdieping te geraken, als er nog geen trappen aanwezig zijn. Een ladder dient dus niet om op grote hoogte te werken. Daar gebruik je een steiger of hoogwerker voor. Een ladder kan je wel gebruiken als werkplek op hoogte, als het gebruik van andere en veiligere arbeidsmiddelen niet gerechtvaardigd is door de korte gebruiksduur of het geringe risico. Met andere woorden: om een enkele schroef in een gevel te draaien, kan je moeilijk een hoogwerker gaan huren of een gevelsteiger plaatsen. 2. VALLEN, VIEL, GEVALLEN Zowat 14 procent van alle geregistreerde ongevallen in België is te wijten aan het gebruik van ladders en bouwtrappen. Een ladder gebruiken is niet alleen gevaarlijk voor wie hem beklimt. Ook de omstaanders lopen gevaar door bijvoorbeeld vallend gereedschap. Het is dus belangrijk om ook persoonlijke beschermingsmiddelen te dragen, denk bijvoorbeeld aan een helm en veiligheidsschoenen. Anderzijds kan het risico ook beperkt worden dankzij het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen zoals een duidelijke en eenduidige signalisatie bijvoorbeeld. 21 SAFETY FIRST! ✘ ✔ 3. OPSTELLING Een ladder kun je alleen veilig beklimmen en afdalen, als je je aan een aantal regels houdt. Als de hoek te klein is, kan je achterovervallen. Als de ondergrond niet stabiel is, kan de ladder kantelen. Enzovoort. ✘ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ ✘ ✔ 1m ✘ ✔ ✘ 22 ✔ 4.CONTROLE. CHECK! 5. CONTROLE BIS. CHECK! Controleren of de ladder goed opgesteld is, is heel makkelijk. Er bestaan twee manieren voor. CHECK! DOUBLE CHECK! De Belgische wetgeving bepaalt dat ladders geregeld moeten gekeurd worden door een bevoegd persoon. De volgende controlelijst is een extra hulpmiddel om het gebruik van een ladder op een werf zo veilig mogelijk te laten verlopen. Z CONTROLELIJST Controlepunt Omschrijving Algemeen Draagt de ladder het VGS-label ? (VGS staat voor Veiligheidsgarantie/G arantie de Sécurité) Indien niet: wordt er gecontrol eerd of de ladder voldoet aan de Europese norm EN 131-2? Is het materiaal waaruit de ladde r is vervaardigd aangepast aan de omgeving? (vb: geen metalen ladde rs in de buurt van elektrische leidingen) Is er aangepast materiaal voorh anden, indien de ladder wordt gebruikt op een gladde of een zachte bodem of op een hellin g of een trap (vb: ladderschoenen, een steunplaat …)? Zijn er aangepaste hulpstukken voorhanden om de ladder indie n nodig bovenaan vast te maken (vb: bij plaatsing tegen een pyloon)? Onderhoud Wordt er rekening mee gehouden dat houten ladders niet behandeld mogen worden met vulmiddelen of bedekkingsmiddelen, omdat die eventuele fouten kunnen verbergen? Worden metalen ladders en meta len onderdelen beschermd tegen corrosie? Opberging Periodieke controle Worden de antislipgroeven van sporten en treden gereinigd? Worden de ladders beschermd tegen mechanische beschadigi ng en inwerking van vocht of bijten de producten? Steunt de onderste ladderboom bij horizontale ophanging op minimaal 3 steunpunten en word t de bovenste boom op zijn plaats gehouden door voldoende muurhaken? Worden de houten ladders opge borgen in goed geventileerde ruimten met een hoge relatieve vochtigheid? 75 à 85 procent is ideaal als relatieve vochtigheid. Worden ladders geregeld (bv. maan delijks) nagekeken door een bevoegd persoon? Wordt een register van ladders bijgehouden? Zijn alle ladders genummerd? Wordt een afgekeurde ladder onmi ddellijk hersteld of uit dienst genomen? Worden de ladders minstens twee maal per jaar gecontroleerd op: bevestiging van de sporten in de ladderbomen (draaing, speling, loskomen …)? vervorming van de sporten of bome barsten in de sporten of bome n? n? roest vlekken op stalen ladders? beschadiging van scharnieren, beugels, touw, katrol, uitspreidingssysteem? loszittende bouten en moeren? slecht werkende mechanismen? 23 OK Acties Opvolging 1 Your 15 Minutes of Fame?n dit nummer Wat vind jij va je zelf van WAT T’s UP? Heb or een interessant idee vo g aa gr je l wi Of el? een artik UP? met je klas in WAT T’S Laat het ons weten via [email protected] Je leven als toekomstig elektricien eindigt niet op deze laatste bladzijde. Als je fan wordt op onze Facebookpagina, zit je op de eerste rij voor nog meer nieuws uit de sector. Watt's Up T V Wat is een equipotentia alverbinding? Interessante schoolreport ages beroepenfilm en veel pjes Volg ons op www.facebook.com/ wattsup.nl www.wattsu p.be/nl/ watts-up-tv Watt’s Up online Nieuwe promofilmpjes elektriciteit studeren. Vind ze hier: www.wattsup.be/ nl/watts-up-tv 24