Gelukkig kind centraal in nieuwe onderwijsvorm

Gelukkig kind centraal in nieuwe onderwijsvorm
dinsdag 15 november 2016
HEUSDEN - Stichting Scala heeft een duidelijke visie op waar het onderwijs in Nederland naartoe moet,
om aan te sluiten op de hedendaagse maatschappij en presenteert De Bosbessenschool.
Tekst Lilian van Eijndhoven
Cartoon Bob
De Bosbessenschool is een geheel nieuw concept, dat naast de opbrengsten ook oog heeft voor sociale
en creatieve vaardigheden en het geluk van een kind. Het begon allemaal in 2013 na het zien van
‘Alphabet’, een documentaire van de Oostenrijkse regisseur Erwin Wagenhofer, waarin het wereldwijde
prestatiegerichte onderwijssysteem aan de kaak gesteld wordt. De documentaire laat zien dat onderwijs
dat veelal gericht is op competitie en kwantificeerbare resultaten, de creatieve vermogens van kinderen
systematisch vernietigt, en niet leidt tot gelukkige kinderen. Binnen Stichting Scala begon men
vervolgens gesprekken te voeren over hoe zij de toekomst van het huidige onderwijssysteem zien, en zo
ontstonden de eerste ideeën over een nieuw onderwijsconcept: De Bosbessenschool.
De Bosbessenschool wil onderwijs realiseren in een duurzame, natuurlijke omgeving, waarbij hoofd, hart
en ziel in balans zijn. Maar wat betekent dat nu precies? De Scherper sprak met drie van de
grondleggers: Directeur van Stichting Scala Henk van der Pas, Manager Onderwijs & Kwaliteit Frans van
Buul en Walter Tuerlings, Coördinator Natuur, Milieu en Duurzaamheid.
Henk legt uit: “Binnen het huidige onderwijssysteem ligt vrijwel alle focus op de instrumentele vakken
zoals taal en rekenen, op het opdoen van kennis en op presteren; het onderwijsrendement moet goed
zijn. Daar worden scholen vanuit de overheid ook op beoordeeld. Maar wat veel belangrijker is, is een
focus op vaardigheden en competenties. Kennis komt later wel.”
“Daarbij zijn we in de afgelopen decennia behoorlijk afgedreven van de natuur en van gezond leven. Ook
dat is van belang, en het draagt bij aan het geluksgevoel van het kind”, vult Walter aan. Frans: “Met ons
huidige onderwijssysteem bereiden we kinderen onvoldoende voor op de hedendaagse maatschappij.
Eigenlijk hebben wij met ons onderwijs maar één missie; dat kinderen zichzelf leren kennen en later
zelfstandig kunnen functioneren in de maatschappij. Hierbij zijn vaardigheden in eerste instantie veel
belangrijker dan kennis.”
De Bosbessenschool is geen daadwerkelijke school, maar een concept; een filosofie waarmee de visie
van een school verrijkt kan worden. Iedere school kan daar op een eigen manier invulling aan geven. Op
dit moment is Scala in gesprek met enkele ouders over een concrete onderwijsvoorziening, die
waarschijnlijk in januari van start gaat: De Rode Bosbes. Dit is een combinatie van het concept van de
Bosbessenschool met de zogenaamde rode variant van de Partnerschapsschool (tegenwoordig LmO /
Leren met Ouders genoemd). In de rode variant van de Partnerschapsschool werken ouders vier
ochtenden per week met hun kinderen aan de instrumentele vakken. Er blijft op deze manier meer tijd
over voor andere activiteiten en het opdoen van vaardigheden, zoals bijvoorbeeld onderzoek doen en
filosoferen. “Om dit mogelijk te maken zullen ouders er veel tijd en energie in moeten steken.
Betrokkenheid van ouders is dan ook een absolute voorwaarde”, benadrukt Henk.
De verwachting van Scala is dat de Rode Bosbes binnen vier jaar een voorziening wordt met twee of drie
groepen. Frans: “Je moet het zien als een transitie. We willen en kunnen niet het hele systeem op de
schop gooien, maar juist een ontwikkeling op gang brengen. Uiteindelijk moet je ergens mee stoppen om
aan iets nieuws te kunnen beginnen”.
Het doel op termijn is om het concept van de Bosbessenschool niet alleen binnen Scala, maar ook
breder – binnen de rest van Nederland – neer te zetten. Henk: “Het is belangrijk dat we leerkrachten
hierin meenemen, daarom zoeken we intern ook de dialoog op. Alle Scala directeuren hebben al
volmondig ja gezegd tegen de plannen.”
Voor meer informatie over de Bosbessenschool of over de Rode Bosbes kunt u contact opnemen met
Marianne Verwijmeren van het bestuursbureau van Stichting Scala, via email: [email protected] of op telefoonnummer: 0416 320264.