derde leerjaar

DERDE
LEERJAAR
3
www.lessenpakket.be
Puzzel een ei weer bij elkaar
Doelen
•
•
•
in een schets en in een schema, de delen
van een ei onderscheiden weergeven en
benoemen;
begrijpen dat de verschillende delen van het
ei een eigen functie hebben;
de juiste begrippen i.v.m. het ei correct
invullen.
A. Wat zit er in een ei? Dat ontdek je wanneer je deze stukjes uitknipt en in het ei plakt.
Knip de puzzelstukjes zorgvuldig uit, zodat ze goed in elkaar passen.
B. Op deze woordkaartjes lees je zes namen van wat allemaal in een ei zit. Bij elk deel
staat een letter. Schrijf de letters in de tekening op de juiste plaats.
A. eierschaal
B schaalvlies
C eiwit
D hagelsnoeren
E luchtkamer
F dooier.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 1
Puzzel een ei weer bij elkaar
C. Over welk deel van het ei wordt verteld? Schrijf de juiste naam erbij.
Het midden van het ei. Het is geel of oranje van kleur :
Dit is een heel dun laagje dat vlak onder de schaal zit :
Bij de kip is dit deel bruin of wit. Het beschermt het ei :
Dit deel is kleurloos bij een rauw ei. Wanneer je een ei kookt of bakt wordt het wit:
Dunne draadjes van eiwit, die de dooier op zijn plaats houden in het midden van het ei:
Dit deel zit aan de bolle kant van het ei. Er zit lucht in:
D. Elk deeltje heeft zijn eigen verhaal
De dooier en het eiwit
Wanneer we een ei gebruiken in de keuken, moeten we het in een beker vaak eerst goed
schudden. Voor dat ‘schudden’ bestaat een speciaal woord. Je vindt het als je de letters
in de juiste volgorde zet:
S
T
K
U
E
N
L
In het midden van het ei zit de gele eierdooier. De hagelsnoeren houden de dooier op
zijn plaats. Soms gaat men in een gerecht alleen het gele deel, de dooier, gebruiken. Dit
noemt men het ei ‘scheiden’: het eiwit en eigeel worden apart gehouden. Wanneer je het
eiwit goed klopt, wordt het net schuim. Dit noemt men ‘tot sneeuw kloppen’. Om dit goed
te doen lukken, mag er geen eigeel van de dooier bij het eiwit zitten. Door het eiwit tot
schuim te kloppen wordt een gerecht veel luchtiger.
Teken hieronder een ei met de dooier en de hagelsnoeren.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 2
Puzzel een ei weer bij elkaar
De luchtkamer en de eierschaal
In deze tekst ontbreken enkele woorden. Neem de woorden uit het doosje en schrijf ze op
de juiste plaats in de tekst.
Wit of Welke kleuren heeft een kippenei?
De kleur geeft geen verschil voor de kwaliteit
van het ei. In de schaal zitten piepkleine gaatjes. Dit noemt men de schaalporiën. Door
deze ademt het ei, er gaat een beetje vocht uit, er komt lucht in.
Daardoor komt het dat een ei dat al een tijdje bewaard werd, meer in zijn luchtkamer heeft. Wanneer men zulk een ei in water legt, zal het door die lucht
gemakkelijker
. Een vers ei zal dus naar de zinken in het water. Een ei heeft een
en een meer platte kant. De
luchtkamer zit aan de platte kant.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 4
De kip, dat ben ik
Doelen
•
•
•
noteren hoe je merkt dat de kip een vogel is;
aan de hand van een tekening en een tekst
kenmerken van de kip kennen;
informatie over de groei, de levenswijze en
het nut van de kip vernemen en deze kunnen
weergeven.
A. De kip is een vogel.
Bekijk de tekening goed. Schrijf enkele zinnen hoe je merkt dat de kip een vogel is.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 5
De kip, dat ben ik
B. Mijn familie
Hier zie je de familie kip. Lees de teksten
en kleur de tekeningen zo juist mogelijk in.
Zoek afbeeldingen van kippen zodat je de
juiste kleuren gebruikt.
Dit is mevrouw de kip, we noemen haar
de hen. Wanneer een hen broedt of voor
kuikentjes zorgt, noemen we haar ook wel
eens kloek. Volgens de soort kan de hen
verschillende kleuren hebben. Wit, zwart,
bruin, grijs. De kam is rood. Naast de bek
zijn twee rode lelletjes. Op de poten van de
kip staan schubben. Hoeveel tenen heeft de
kip? naar voor, naar achter.
Dit is meneer de haan. Hij is wat groter dan
de kip. Soms heeft hij opvallende kleuren
maar soms is hij bijvoorbeeld helemaal
wit. Aan de achterkant van de poten zie
je sporen, daar vecht hij mee. Hij heeft
een grotere kam dan de kip en andere
staartveren. Het geluid van de haan noemt
men kraaien.
De jonge kippen noemen we kuikens. Na
21 dagen broeden, komen ze uit het ei. Ze
maken vaak een piepend geluid. Ze kunnen
meteen rondlopen en eten zoeken. In het
begin zijn ze bedekt met een donslaagje.
Na enkele dagen beginnen de eerste
veertjes te groeien. Als ze ongeveer 5
maanden oud is, legt ze zelf eieren en is het
een hen.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 6
De kip, dat ben ik
C. Samen leven
Een groep kippen samen noemt men een toom. Elke kip heeft een bepaalde plaats in
de groep, er is een rangorde. Dit noemt men ook de pikorde. Kippen pikken naar elkaar
en vechten om voorrang bij het eten. Kippen kunnen onthouden wie welke plaats in de
rangorde heeft, zelfs als ze met een grote groep zijn. Ook onder de hanen bestaat er een
rangorde. Hanen vechten om de baas te zijn. Kippen kunnen veel verschillende geluiden
maken. Er bestaan ongeveer 35 kippenwoorden. Zo kan moeder kloek haar kuikentjes
roepen, ze kan waarschuwen voor een roofvogel… telkens met een ander geluid. Het
geluid van kippen noemt men kakelen of klokken.
D. Kippen houden
Boeren die kippen en andere neerhofdieren houden, noemt men pluimveehouders. De
kippenboer zorgt goed voor zijn kippen, zodat hij veel en mooie eieren bekomt of gezond
kippenvlees. Er zijn legkippen en vleeskippen. Legkippen worden gekweekt voor de
eieren, vleeskippen om op te eten.
Kijk maar eens rond in de winkel hoeveel gerechten met kip gemaakt zijn. Eieren zijn
ook onmisbaar voor heel veel gerechten en gebak. Kippenkwekers zorgen dus voor een
belangrijk deel van onze voeding.
Kippen krijgen korrels waarin voedingsstoffen zitten die helemaal zijn afgestemd op
wat kippen nodig hebben. Wanneer je kippen thuis houdt, kun je ze ook voederen met
keukenrestjes. Als bijvoeding kun je ze elke dag graan geven.
7 KIPPENVRAGEN:
1. Hoe noem je het rode deel bovenop de
kop van de kip?
2. Een jonge kip heten we een
Heb je de 7 vragen juist beantwoord? In
dit ei vind je de 7 antwoorden. Vergelijk
met wat je schreef. Schrijf bij elk woord
het nummer van de vraag waar het bij
hoort.
3. Voor het een kuiken wordt, ontwikkelt
het eerst dagen in het ei.
4. In een groep kippen bestaat een rangorde,
dit noemt men de
5. Hoe noem je mensen die kippen en ander
gevogelte kweken?
6. Hoe noem je kippen die gehouden
worden voor de eieren?
7. De haan heeft een soort klauw achteraan
op zijn poot, dit noemt men een
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 7
De actieve voedingsdriehoek
Doelen
•
•
•
•
www.lessenpakket.be
de voorstelling en de inhoud van de actieve
voedingsdriehoek meer genuanceerd kennen
en begrijpen;
een eigen voorkeur formuleren of tekenen bij
elk niveau van de driehoek;
verwoorden waarom de voedingsdriehoek een
zeer goede voorstelling is;
diverse opdrachten i.v.m. de voedingsdriehoek
oplossen.
kip en ei – derde leerjaar – pagina 8
De actieve voedingsdriehoek
De voedingsdriehoek leert ons hoe evenwichtige voeding eruit ziet. Dat is niet zo
vanzelfsprekend. Er is zoveel dat je kunt kiezen om te eten, maar het is niet allemaal even
gezond. Het onderste deel van de driehoek is heel breed, je hebt het heel veel nodig.
Gaan we hoger in de driehoek, dan heb je het ook nodig, maar let op, niet te veel.
Helemaal onderaan zie je staan: ‘beweging’. Per dag moet een kind minstens één uur
goed bewegen. Vertel hier hoe jij vooral beweegt.
Zie je ook dat het bovenste deeltje een beetje los staat van de driehoek? Hierin zit alle
voeding die we soms wel eten, maar eigenlijk weinig of niet nodig hebben om gezond te
zijn en te blijven. In dit deeltje zitten onder meer de zoete dingen zoals snoepjes, suiker,
taart… en vette dingen zoals chips, mayonaise…
Schrijf hier een voorbeeld van iets dat jij lust, maar dat toch niet zo gezond is:
Net onder deze top zien we smeer- en bereidingsvetten. Hierbij horen boter of olie waar je
je vlees in bakt of de boter en de margarine die op het brood gesmeerd wordt…
Teken hiernaast een melkproduct dat jij lekker vindt.
Schrijf de naam er bij.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 9
De actieve voedingsdriehoek
Teken hier je lievelingsgroenten en het fruit
dat jij graag eet. Schrijf de namen van de
groenten en het fruit er ook bij.
Schrijf hier waarom bruin brood gezonder is dan wit brood. Ben je het vergeten? Je kunt
het opzoeken bij www.wakkerebakker.be.
Voor snuggere kinderen! Je moet elke dag één en een halve liter vloeistof innemen. In elk
van deze glazen kan 25cl. Kleur het aantal glazen dat samen 1 en een halve liter is.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 10
De actieve voedingsdriehoek
Van vlees, vis of eieren mag je elke dag ongeveer 100g eten hebben. Een eitje brengt heel
wat gezonde stoffen aan die je dagelijks nodig hebt. Het is dus heel gezond om eieren te
eten. Eieren bevatten veel noodzakelijke stoffen, zoals eiwitten, die we nodig hebben voor
de opbouw van ons lichaam. In eieren zitten ook veel vitaminen en ijzer. Er zijn bovendien
zo veel verschillende manieren om eitjes in de keuken klaar te maken, denk maar aan
koken, spiegelei, roerei, omelet… Ei is ook een belangrijk onderdeel van veel gerechten.
Eieren heb je nodig bij het bereiden van pannenkoeken, mayonaise, boterkoeken …
Bij dit deeltje ‘vlees, vis en eieren’ lees je ook ‘vervangproducten’. Mensen die geen
vlees eten, noemen we vegetariërs. Eieren worden door hen vaak wel gegeten omdat
hiervoor geen dieren hoeven te sterven. Vlees schrappen van het menu kan echter niet
zomaar omdat vlees belangrijke voedingsstoffen bevat. Vegetariërs kiezen dan vaak voor
producten op basis van bonen of soja... dit zijn ‘vervangproducten’. Op die manier krijgen
ze toch voldoende vitaminen binnen.
Teken hier jouw meest geliefde eigerecht: spiegelei, omelet… Je kent misschien ook spek
met eieren, of lust je liever een gekookt eitje?
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 11
De kippenkrant
A. Kuiken komt uit ei!
Onze tekenaar maakte een reportage over
een kuiken dat uit zijn ei breekt. Schrijf bij
elke tekening het juiste nummer van 1 tot 6.
Deze zinnen horen bij de foto’s. Schrijf elke
zin bij de juiste tekening.
- Het ei schommelt heen en weer!
- Oef, ik ben er uit, dat was vermoeiend.
- Er breekt al een stukje schaal af.
- Met mijn eitand zal ik de schaal breken.
- Dag mama, ik zoek iets lekker om te eten.
www.lessenpakket.be
Doelen
•
•
•
•
•
•
a.d.h.v. tekeningen de groei-evolutie van ei
tot kuiken rangschikken waarop getoond
wordt hoe een kuikentje uit het ei kruipt;
de passende zin bij een tekening schrijven;
een rooster gebruiken om een code te
ontcijferen;
een zelfbedachte passende tekst schrijven bij
de afbeelding van een broedende kip;
spreuken en zegswijzen verklaren;
bij een reeks gerechten zoeken in welk
gerecht geen eieren zitten.
kip en ei – derde leerjaar – pagina 12
De kippenkrant
C. Verborgen woorden.
In dit rooster zitten woorden verborgen. De geheime code om die woorden te maken
staat onderaan. Vind jij de woorden?
1
2
3
4
5
6
7
¤
L
O
A
U
E
C
W
*
D
N
Z
S
J
O
P
#
B
M
V
D
I
R
T
§
G
X
Q
K
S
E
F
Zoek nu de woorden:
¤ 1 + § 6 +§ 1 + § 4 + # 5 + * 7 =
#1+#6+*6+¤5+#4+§6+*2=
* 7 + ¤ 1+ ¤ 4 + # 5 + # 2 + # 3+ ¤ 5 + § 6 =
#4+*6+¤2+#5+¤5+#6 =
PROBLEEM: WEET NIET WELK TEKENTJE ER MOET KOMEN, BEHALVE HET EERSTE,
WIL JE DE TEKENTJES MET B-C-D AANDUIDEN (*=B, # = C, §=D)?
D. Wist je dat een kloek die broedt tegen haar ei praat? Wat zou de kloek zoal kunnen
zeggen? Wat antwoordt het kuikentje? Verzin iets leuk en schrijf het in de tekstballon.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 13
De kippenkrant
E. Verbind elke spreuk of zegswijze met de juiste verklaring
1. Er als de kippen bij zijn. •
• A. Vroeg gaan slapen.
2. Haantje de voorste zijn. •
• B Van iets een angstig of slecht gevoel hebben.
3. Iets voor een appel en een ei verkopen. •
4. Kippenvel van iets krijgen. •
5. De kip met de gouden eieren slachten. •
6. Met de kippen op stok gaan. •
7. Daar kraait geen haan naar. •
• C Dat komt niemand te weten.
• D Heel snel bij iets willen zijn.
• E Uit gulzigheid iets dat voordeel brengt, verspillen.
• F Iets heel goedkoop van de hand doen.
• G Iemand die in groep de leider is of wil zijn.
Schrijf bij elke prent één van de bovenstaande spreuken die er bij past.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
De kippenkrant
F. Eieren worden in de keuken in heel veel gerechten gebruikt. Bij één van deze voedingswaren werden geen eieren gebruikt. Trek een kring rond datgene waar geen ei in zit.
In yoghurt zitten geen eieren
G. Het ei van Columbus!
Columbus was de Europeaan die India wilde bereiken door naar het westen te varen. Zo
ontdekte hij Amerika in plaats van India. De mensen geloofden hem niet en zegden dat
het onmogelijk was. Columbus vroeg hen: ‘ Is het mogelijk een ei rechtop te laten staan?’.
De mensen probeerden het, maar het lukte niet. Columbus tikte het ei zachtjes op tafel
aan de kant van de luchtkamer, het ei bleef rechtop staan. Hij zei: ‘Je denkt dat veel dingen
onmogelijk zijn, er moet gewoon iemand komen die het probeert en de oplossing vindt!’.
Wanneer iemand een onverwachte oplossing vindt voor een raadsel, noemen we dat ‘het
ei van Columbus’.
H. Kuiken wordt duivel in 4 stappen!
Je mag telkens maar één letter veranderen, maar het moet telkens een woord blijven dat
bestaat. Zo wordt een koe in 6 stappen een vis: Elk woord bestaat, je mag maar één letter
per keer veranderen.
koe
kom
bom
bos
vos
vis
www.lessenpakket.be
haan
kuiken
park
duivel
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
Correctiesleutel
De kippenkrant
C. Verborgen woorden.
In dit rooster zitten woorden verborgen. De geheime code om die woorden te maken
staat onderaan. Vind jij de woorden?
1
2
3
4
5
6
7
¤
L
O
A
U
E
C
W
*
D
N
Z
S
J
O
P
#
B
M
V
D
I
R
T
§
G
X
Q
K
S
E
F
Zoek nu de woorden:
¤ 1 + § 6 +§ 1 + § 4 + # 5 + * 7 = legkip
# 1 + # 6 + * 6 + ¤ 5 + # 4 + § 6 + * 2 = broeden
* 7 + ¤ 1+ ¤ 4 + # 5 + # 2 + # 3+ ¤ 5 + § 6 = pluimvee
# 4 + * 6 + ¤ 2 + # 5 + ¤ 5 + # 6 = dooier
D. Wist je dat een kloek die broedt tegen haar ei praat? Wat zou de kloek zoal kunnen
zeggen? Wat antwoordt het kuikentje? Verzin iets leuk en schrijf het in de tekstballon.
www.lessenpakket.be
Correctiesleutel
De kippenkrant
E. Verbind elke spreuk of zegswijze met de juiste verklaring
1. Er als de kippen bij zijn. •
• A Vroeg gaan slapen.
2. Haantje de voorste zijn. •
• B Van iets een angstig of slecht gevoel hebben.
3. Iets voor een appel en een ei verkopen. •
4. Kippenvel van iets krijgen. •
5. De kip met de gouden eieren slachten. •
6. Met de kippen op stok gaan. •
7. Daar kraait geen haan naar. •
• C Dat komt niemand te weten.
• D Heel snel bij iets willen zijn.
• E Uit gulzigheid iets dat voordeel brengt, verspillen.
• F Iets heel goedkoop van de hand doen.
• G Iemand die in groep de leider is of wil zijn.
Iets voor een appel en een ei verkopen
Kippenvel van iets krijgen
Met de kippen op stok gaan
Er als de kippen bij zijn
Schrijf bij elke prent één van de bovenstaande spreuken die er bij past.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
Correctiesleutel
De kippenkrant
F. Eieren worden in de keuken in heel veel gerechten gebruikt. Bij één van deze voedingswaren werden geen eieren gebruikt. Trek een kring rond datgene waar geen ei in zit.
In yoghurt zitten geen eieren
G. Het ei van Columbus!
Columbus was de Europeaan die India wilde bereiken door naar het westen te varen. Zo
ontdekte hij Amerika in plaats van India. De mensen geloofden hem niet en zegden dat
het onmogelijk was. Columbus vroeg hen: ‘ Is het mogelijk een ei rechtop te laten staan?’.
De mensen probeerden het, maar het lukte niet. Columbus tikte het ei zachtjes op tafel
aan de kant van de luchtkamer, het ei bleef rechtop staan. Hij zei: ‘Je denkt dat veel dingen
onmogelijk zijn, er moet gewoon iemand komen die het probeert en de oplossing vindt!’.
Wanneer iemand een onverwachte oplossing vindt voor een raadsel, noemen we dat ‘het
ei van Columbus’.
H. Kuiken wordt duivel in 4 stappen!
Je mag telkens maar één letter veranderen, maar het moet telkens een woord blijven dat
bestaat. Zo wordt een koe in 6 stappen een vis: Elk woord bestaat, je mag maar één letter
per keer veranderen.
koe
kom
bom
bos
vos
vis
www.lessenpakket.be
haan
kuiken
park
duivel
haak
hark
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
duiken
duiven