Tekst 10 - The Europeesopean Eployment Strategy: How far are we away from the Lisbon goals? 1. Inleiding Maart 2000: Raad van Lissabon: aantal doelen tegen 2010 behaald moet worden → ondertussen: aantal staten toetreden tot EU = Europeesopean Employment Strategy (EES): ‘open method of coordination’ → aantal problemen met deze methode: geen goede sancties, het is niet het leerproces geworden dat men gewenst had, enkel kwantiteit & niet kwaliteit wordt geëvalueerd, het bevordert bureaucratie. 2. Achtergrond van de EES 1990: EU: geen werkgelegenheidsbeleid Kwam er wel door ↑ werkloosheid: sterke prijsstabiliteit en schuldenopbouw. EMU (Europeesopese Monetary Union): vroeg hiernaar → Stability & growth pact: inperking nationale macht over werkgelegenheidsbeleid Minimumstandaarden voor werk & dezelfde doelstellingen waren nodig om enorme competitie tussen landen tegen te gaan. 1996: permanent Employment & labour Committee ~> Een aantal landen waren tegen de integratie v werkgelegenheidsbeleid; een aantal leden vh Europees Parlement + een aantal linkse partijen waren voorstanders. 1997: Amsterdam: overeenkomst: stabiliteit & groei → open method of coordination 3. Open method of coordination Jaarlijkse cyclus: schema hieronder Europese Commissie controleert ook lidstaten: jaarlijks: Commissie kan zo ook Dit is ook een leerproces: transparantie vh proces Voor de evaluatie: aantal indicatoren gekozen: deze zijn ook politiek belangrijk Probleem met deze techniek: er zijn geen werkende sancties, er wordt hen enkel verplicht een gecoördineerd werkgelegenheidsbeleid te voeren Maar sinds 1999 is er toch geprobeerd een soort v sanctie in te brengen: het jaarlijks rapport wordt openbaar gemaakt met resultaten v indicatoren zodat iedereen het ziet, en ze zich moeten ‘schamen’ 1 4. Ervaring met eerste vijf jaar EES 4.1 De vier pilaren van de EES, 1997-2002 1) Verbeteren van ‘employability’: functionele werkgelegenheidsgarantie: strijd tegen werkloosheid en werklozen aanmoedigen toch te gaan werken 2) Ondernemerschap ontwikkelen zorgt voor meer tewerkstelling 3) Aanpassingsvermogen van bedrijven en werkgevers aanpassen: werkorganisatie moderniseren & meer flexibiliteit 4) Versterking beleid voor gelijke kansen: participatie v vrouwen ↑ 4.2 De eerste vijf jaar van EES (1997-2002) 2002: zelfevaluatie: over het algemeen positief: situatie op arbeidsmarkt is verbeterd, zelfs signalen van structurele verbeteringen Onduidelijk of deze successen enkel te wijten waren aan het invoeren van EES: Successen vooral in landen die de EES niet zo sterk toepasten In de evaluatie wordt de ‘open method of coordination’ een effectieve vorm v coöperatie genoemd: vooral het monitoren van de resultaten die aan iedereen bekend worden gemaakt is belangrijk. Toch heeft de Europese Commissie kritiek op zichzelf: te weinig mensen met weinig kwaliteiten hebben voordeel gehaald uit de implementatie v EES, … 4.3 Europees Werkgelegenheidsbeleid in de ‘Treaty Establishing a Constitution for Europe’ Eerst was dit verdrag niet geratificeerd; zou in 2007 wel aanvaard worden - Werkgelegenheid krijgt hier meer aandacht - Europese coördinatie v economisch en werkgelegenheidsbeleid - Sterkere nadruk op sociale dimensie: gelijkheid, mensen die altijd achtergesteld waren meer kansen geven, collectief overleg - Promoten v flexibel werk: ook mensen de mogelijkheid geven om werktijd te combineren met tijd voor iets anders (familie ed) - Aantal basisvrijheden sterker benadrukt zijn meer opgelegd als een verplichting 5. The new employment strategy: ‘make something new out of old’? 5.1 Overkoepelende doelstellingen Eigenlijk bevatten de nieuwe doelstellingen weinig nieuw het gaat vooral over: - Volledige tewerkstelling - Verbeteren v jobkwaliteit en arbeidsproductiviteit - Sociale cohesie en sociale integratie: toegang tot blijvende jobs v hoge kwaliteit om arbeidsmarktdiscriminatie tegen te gaan 5.2 Specifieke richtlijnen sinds 2003 Preventieve actieve maatregelen voor werklozen en mensen buiten de AM Jobs en ondernemingsgeest creëren: meer en betere jobs creëren dr gunstige eco condities & de administratieve rompslomp te verminderen Zorg vr verandering en promoot het aanpassingsvermogen oh gebied v werk: restrictieve arbeidswetten veranderen als ze het dynamisme vd arbeidsmarkt verhinderen Help ‘human capital’ op te bouwen en moedig levenslang leren aan Vergroot het arbeidsaanbod en moed actief oud worden aan Verbeter de gendergelijkheid: vr vrouwen: oh werk mogelijkheid combinatie tss gezin en werk mogelijk te maken flexibiliteit Kansarmen: hun integratie aanmoedigen en discriminatie bestrijden Belastings – en uitkeringssysteem herzien: verwijderen v ‘vallen’ in systemen v werkloosheid, pensioenen en armoede. Gelijkheid ih hele land, geen regionale verschillen in werkgelegenheid → Laatste twee gelden vooral voor de nieuwe staten 2 6. Beoordeling ch resultaat en schatten v toekomstige uitdagingen 6.1 Tussentijdse evaluatie vd Lissabon-strategie Tewerkstelling: Niet goed: in 2006 was werkloosheid in veel staten hoger dan in 2000 → vooral lange termijn en jeugd. De ‘oudere’ lidstaten zijn dichtbij de doelen die volgens de Lissabon-strategie bereikt moeten worden; de nieuw toetredende staten zijn er verder van af. Vrouwen: Veel grotere participatie; de kloof tussen mannen & vrouwen ligt diepere: lonen, part-time work, … Ouderen: voor de meeste landen liggen deze dichtbij doelstelling die tegen 2010 bereikt moet worden. Hoog-geschoolden: hun tewerkstellingsgraad ligt ver boven de doelstelling vd Lissabon-strategie ~> probleem: laag-geschoolden 2003: ‘Task Force’ opgericht die de resultaten moet communiceren en grootste uitdagingen & adviezen moet formuleren 6.2 De adviezen v de Europeesopean Task Force on Employment Aanpassingsvermogen vergroten: hoe nieuwe competitieve jobs creëren en de betaalbaarheid v diensten behouden? kenniseconomie: we gaan concurreren met de kwaliteit + flexibiliteit in arbeid, nieuwe soorten SZ, … Het arbeidsaanbod vergroten: er moeten leeftijd passende jobs komen voor ouderen + worklife-balance verbeteren, geen overwerk: alle arbeidsuren moeten betaald worden ‘Human capital’ verhogen: levenslang leren promoten, gelijke toegang tot onderwijs, … Nieuw, complexer bestuur zodat EES kan doordringen, en meer geaccepteerd wordt werkgerelateerde nationale hervormingen: national action plans 6.3 De herformulering vd richtlijnen van kracht tot 2008 Meer nadruk op werk, minder op jobkwaliteit en sociale cohesie Nieuw drie-jarig actie programma: - Europees een meer aantrekkelijke plaats maken voor investeringen & arbeid - Kennis en innovatie versterken voor groei - 6 miljoen nieuwe en betere jobs creëren De blijvende barrières in de Europees AM moeten verwijderd worden 7. De toekomst vd ‘open method of coordination’? 7.1 Inherente mogelijkheden om de ‘open method of coordination’ te verbeteren - Kwalitatieve dimensie kan verbeterd worden - Geef de werkgelegenheidsdoelstellingen een analytische voering: croos-nationale vergelijkende analyse vd impact: te weten komen of h bereiken vd doelstellingen puur te wijten is aan acties vr werkgelegenheid, of er nog andere nationale factoren meespelen. - Wederzijds leren tussen landen moet verbeterd worden: betere communicatiemiddelen, .. - Verbreding vd inclusie vh democratische publiek in de debatten over de doelen en strategieën vd EES en open method of coordination: weinig media-aandacht 7.2 Institutionele aanpassingen om de ‘Open Method of Coordination’ te verbeteren Het falen ervan heeft vooral te maken met: het gebrek aan aandacht voor de onderliggende structuren die h gebruik v publieke goederen stimuleren - Vaste, algemene richtlijnen opzetten die bepaalde minimumstandaarden stellen in het geval om oneerlijke of verwoestende competitie te vermijden - De bindende basis vd nationale hervormingen versterken dr ze te bediscussiëren en aanvaarden id natonale parlementen - Coördinatie vh economische – en AM-beleid is weinig aanwezig, er is ook weinig coördinatie tussen de actoren die verantwoordelijk zijn voor de implementatie vd EES 3 - Sociale cohesie is vaak op de achtergrond geschoven: weinig hulp aan zij die hun job verloren zijn, dus er is weinig ‘training’ aan hen gegeven een idee om dit op te lossen: ‘European fund of knowledge lift’ 4