Document

Het Terneuzen Geboorte Cohort
Detectie en preventie van
overgewicht en cardiometabool
risico vanaf de geboorte
Marlou de Kroon
Promotores:
Copromotores:
Prof. dr. R.A. HiraSing
Prof. dr. S. Van Buuren
Dr. C.M. Renders
Dr. J.P. Van Wouwe
Achtergrond
Overgewicht
wereldwijd volksgezondheidsprobleem
Nederland
volwassenen
kinderen
Ernstige gevolgen
hartvaatziekten
type 2 diabetes
Primaire preventie op jonge leeftijd !
ruim 40%
ruim 14%
Doel
Om op een zo jong mogelijke leeftijd risico's te
herkennen op overgewicht, hartvaatziekten en type
2 diabetes, en
om op het juiste moment primaire preventie aan te
bieden aan hen die het het hardst nodig hebben
Vraagstellingen
1.
Gedurende welke leeftijdsintervallen zijn kinderen
het meest gevoelig voor het ontwikkelen van
overgewicht en risico op hartvaatziekten en type II diabetes?
2.
Hoe kan bij jongvolwassenen van 18-28 jaar oud
metabool syndroom worden vastgesteld in een algemene populatie?
3.
Welke relatie bestaat er tussen de duur van borstvoeding en
overgewicht op jongvolwassen leeftijd?
Ontwerp
Terneuzen Geboorte Cohort
2.604 pasgeborenen 1977-1986
642
1.701
2.604
Geboorte
6 mnd
18 jaar
28 jaar
Opkomst bij het vervolgonderzoek in 2004-2005
Meest voorspellende leeftijdsintervallen?
BMI SDS
Deel 1.
0
8d
4m
1j
2j
6j
10j
18j
leeftijd
BMI ontwikkeling tussen 0 en 18 jaar van de onderzochte jongvolwassenen
Conclusie leeftijdsintervallen
BMI SDS
Deel 1.
2
6
leeftijd (jr)
• 2 tot 6 jaar belangrijkste periode voor het voorspellen van
overgewicht en cardiometabool risico op jong-volwassen leeftijd
• BMI ontwikkeling tussen 2-6 jaar verklaart meer dan 40% van de
kans op overgewicht op jongvolwassen leeftijd: predictie-instrument
Deel 2.
Vaststellen metabool syndroom
3 van de 5 factoren aanwezig
• buikomvang
• bloeddruk
• HDL cholesterol
• triglyceriden
• bloedsuiker
7.5% van de jongvolwassenen
Deel 2.
Stapsgewijs vaststellen van
metabool syndroom
Jong-volwassenen (642)
7.5% met metabool syndroom
BMI < 30
30 ≤ BMI < 35
BMI ≥ 35
(606)
(28)
(8)
Buikomvang
groot
Buikomvang
groot
Buikomvang
normaal
Buikomvang
groot
Buikomvang
groot
&
of
&
of
&
Bloeddruk
hoog
Bloeddruk
hoog
Bloeddruk
normaal
Bloeddruk
hoog
Bloeddruk
hoog
(24)
(243)
(332)
(12)
(14)
64%
6%
0%
8%
67%
100%
Deel 2.
Opsporen metabool syndroom:
simpele vragenlijst
1.
Wat is je lengte?
2.
Wat is je gewicht?
BMI
score
3.
Hoe vaak per week ontbijt je?
-1
0
4.
Hoeveel sigaretten rook je per week?
2
0
5.
Hoe vaak per week doe je aan sport?
-1
0
6.
Ben je het oudste kind van je moeder?
0
2
Som van BMI en andere scores
=
METABOLIC RISK SCORE
Deel 3.
Borstvoedingsduur en overgewicht
Hoe langer de borstvoedingsduur 
• Hoe lager de BMI
• Hoe kleiner de buikomvang
6 maanden of langer borstvoeding
op jongvolwassen leeftijd 
• BMI
0.84 kg/m2 lager
• Middelomtrek
2.52 cm kleiner
Algemene conclusies
BMI verandering tussen 2 en 6 jaar is aangrijpingspunt voor primaire
preventie van overgewicht, hartvaatziekten en type 2 diabetes
Vaststellen metabool syndroom bij jongvolwassenen kan zonder alle
(bloed)testen uit te voeren
Hoe langer de borstvoedingsduur, hoe lager de BMI en hoe kleiner
buikomvang op jongvolwassen leeftijd
Aanbevelingen
Gerichte primaire preventie van overgewicht en cardiometabool risico
door vaststellen risico voor 6 jaar op basis van BMI ontwikkeling en
eventueel andere factoren (zoals BMI ouders)
Identificatie van en interventies tegen metabool syndroom bij
jongvolwassenen
Borstvoedingsduur van 6 maanden lang nog meer faciliteren, conform
het advies van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO)
En een laatste aanbeveling.....
Jeugdgezondheidszorg gegevens als bron van
onderzoeksmogelijkheden meer benutten