Voedingsadviesbureau Diadem De rol van de dietist Onderzoeken

19-5-2017
De rol van de dietist
Voedingsadviesbureau
Diadem
Geralda Eilander-Perdon, diëtist
• CVRM
• COPD
• Diabetes Mellitus
Gezondheidscentrum de Schans Hardenberg
Gezondheidscentrum Rollepaal Dedemsvaart
Onderzoeken
Vergoeding consulten
• Patiënten met HVZ die een gevarieerde voeding gebruiken
met een adequate vet-zuursamenstelling en die veel groenten
en fruit eten, reduceren hun sterftekans met circa 45% (95%BI 0,41-0,74) [Iestra 2005].
Een voorbeeld van een aanbevolen voedingspatroon is de
mediterrane voeding [De Lorgeril 1999].
• Gewichtsverlies is geacciocieerd met 28% verlaging van de
totale sterfte bij 4970 patiënten met overgewicht en diabetes
[Williamson 2000].
• Stoppen met roken vermindert het risico op HVZ [Hays 1998,
Teo 2006]. Binnen een jaar na het stoppen met roken is het
additionele risico gehalveerd, daarna gaat de afname minder
snel.
• De behandeling van de diëtist is opgenomen
in de basisverzekering van alle
zorgverzekeraars voor 3 uur.
• Ketenzorg DM en COPD en CVRM wordt o.b.v.
integrale bekostiging vergoed en vallen buiten
eigen risico.
CVRM: verwijzing naar de diëtist is als er sprake is van
één of meerdere van onderstaande gegevens:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Een gemiddelde (twee controles) systolische bloeddruk van 140 mm Hg of
hoger
Gebruik van anti hypertensie medicatie
Een gemiddelde (twee controles) totaalcholesterol/ HDL>4,5 mmol/l
Personen met eerstegraads familieleden < 60 jaar met coronaire hartziekten
Patiënten met een voorafgaand hartinfarct of anderszins symptomatisch
vaatlijden
Personen met verhoogd risico ≥10% op coronaire hartziekten volgens de
Nederlandse risicotabel
BMI ≥ 25 kg/ m2 en/of middelomtrek voor mannen ≥102cm en voor vrouwen
≥88cm
BMI ≥ 25 kg/ m2 en comorbiditeit
Bij jaarlijks oplopende BMI en/of middelomtrek
Het niet halen van de streefwaarde (LDL < 2,5 mmol/l) bij adequate
behandeling
CVRM Doel behandeling diëtist
• Optimale voedingstoestand
• Bijdragen aan optimalisatie van bloeddruk en
lipidenprofiel
• Zorgdragen voor een goede toepasbaarheid van de
dieetadviezen in de dagelijkse praktijk en verbeteren
van de kwaliteit van leven
• Zorgen voor een goede afstemming van de voeding
met betrekking tot medicatiegebruik ter voorkoming
van negatieve interacties tussen voeding en medicatie
• Handhaven of optimaliseren van een gezond
lichaamsgewicht en gezonde middelomtrek (5-15%
gewicht reductie bij een BMI > 25)
1
19-5-2017
Diabetes:
Wat is een goed gewicht
momenten voor verwijzing naar de diëtist
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Diabetes: Doel behandeling dietist
• kwaliteit van de voeding
• Persoonlijk aangepast en rekening houdend met
persoonlijke wensen, culturele
voedselvoorkeuren
• Goede afstemming voeding in combinatie met
gebruik van medicatie en de juiste hoeveelheid
energie
• Gebruik voedingspatronen: mediterrane, laag
glykemische index, gematigd
koolhydraatbeperkte en vegetarische
voedingspatroon.
COPD
momenten voor verwijzing naar de diëtist
•
Na het stellen van de diagnose COPD gecombineerd met tenminste één
van de volgende gegevens:
•
•
BMI ≤ 21 kg/m2, BMI ≤ 23 kg/m2 bij een leeftijd boven de 70 jaar
Ongewenst gewichtsverlies van > 5% binnen één maand of meer dan 10%
binnen zes maanden
BMI > 30 kg/ m2
VVMI ≤ 16 kg/ m2 (mannen) en VVMI ≤ 15 kg/ m2 (vrouwen)
te weten: Depletie van de vet vrije massa is het sterkst bij ernstige copd,
maar komt in alle stadia van de ziekte en ook bij een normale BMI voor.
•
•
•
Een specifieke patiëntengroep is de groep copd patiënten die niet stopt
met roken uit angst voor een gewichtstoename na stoppen met roken.
direct na het stellen van de diagnose
volwassenen met overgewicht, ondergewicht of ongewenst gewichtsverlies (> 5 kg
in 3 maanden)
bij ziekten of afwijkende laboratoriumuitslagen: hart- en vaatziekten, hypertensie,
afwijkend lipidenspectrum, suboptimale glucoseregulatie, maagdarmproblematiek, gastroparese, nierinsufficiëntie of proteïnurie
bij wijzigingen in diabetesmedicatie (soort, dosis, toedieningsvorm)
bij zwangerschap of zwangerschapswens
bij wijziging persoonlijke situatie (leef-/werkomstandigheden)
bij eetproblemen
bij start met gebruik van insuline-koolhydraatratio of (real-time) sensor
indien er andere specifieke vragen of problemen met de voeding
Diabetes:
voorkeur bij mensen met diabetes type 2 en
overgewicht/obesitas
• Het mediterrane en laagkoolhydraat voedingspatroon
komen het meest in aanmerking voor mensen met diabetes
type 2 en overgewicht/obesitas.
• Op korte termijn (< 1 jaar) is er relatief overtuigend bewijs
dat koolhydraatbeperking bij diabetes mellitus type 2 met
overgewicht gunstiger is wat betreft lichaamsgewicht,
lipiden en cardiovasculaire risico dan vetbeperking.
• Mensen met diabetes en overgewicht/obesitas hebben
baat bij intensieve leefstijlprogramma’s om gewichtsverlies,
verbeteringen in HbA1c, bloeddruk en lipiden te bereiken.
COPD: doel handeling dietist
• indicatoren voor bepalen behandelplan: Body Mass Index (BMI), het
gewichtsverloop, de Vet Vrije Massa Index (VVMI), de
voedingsanalyse, de voedingsberekening en specifiek bij
overgewicht & obesitas de buikomvang.
streven BMI : 21 - ≤ 27 kg/m2
streven VVMI : mannen >16 kg /m2 en vrouwen >15 kg /m2
• een bio-impedantie-meting om de VVMI te kunnen bepalen.
• copd patiënten : ervaren vaak problemen bij het tot zich nemen
van voeding. Bv : kortademigheid & vermoeidheid, een vol of
opgeblazen gevoel, slijmvorming en een droge mond.
2
19-5-2017
Wat is een goed gewicht
COPD:
•
•
•
•
•
•
•
•
BIA meting
voedingsadvies
Energie: basaalmetabolisme (Harris & Benedict) + toeslagen
Eiwitverrijkt dieet 1.5 -1.7 gr eiwit /kg actueel lichaamsgewicht, bij
BMI>27 kg/ m2 corrigeren naar een gewicht dat bij een BMI = 27 kg/ m2
hoort.
Eiwitinname op het juiste moment.
1000 - 1200 mg calcium
10 - 20 mcg vitamine D
dieetpreparaten bij ondergewicht/stabiel gewicht: Op geleide van eetlust,
benauwdheid en gewichtsverloop
Vragen?
Te weten: Bij BMI 27-30: stabiliseren van het gewicht, alleen afvallen in
het geval van comorbiditeit zoals dm, hypercholesterolemie
Bij BMI ≥ 30: gewichtverlies met behoud van spiermassa, door het
verhogen van de lichamelijke inspanning in combinatie met een adequate
inname van eiwit en energie
3