Proefjes aan het strand Hoor de zee Antwoorden op de vragen Antwoorden van de lln. overlopen Conclusie - Je hoort in het kleinste potje een soort geruis. - In de grotere pot klinkt het geruis lager. Uitleg bij de proef Geluiden bestaan uit trillingen van bijvoorbeeld lucht. Je hoort een soort geruis in het potje, doordat de lucht in het potje trilt. Deze lucht trilt doordat er allemaal verschillende geluiden in de lucht om je heen zitten. Hoe groter het potje is, hoe groter de trillingen zijn die in het potje passen. Grote trillingen klinken lager dan kleine trillingen. Een klein potje klinkt dus hoger dan een grote pot. Een zwemmend ei Antwoorden op de vragen Antwoorden van de lln. overlopen Conclusie - Het ei zinkt in gewoon warm water. - Het ei blijft drijven in zout water. Uitleg bij de proef Als iets zwaarder is dan water zinkt het, als iets lichter is dan water drijft het. Eerst zinkt het ei omdat het zwaarder is dan water. Als je zout in het water oplost dan maak je het water zwaarder dan het ei en blijft het ei drijven. Punaise op het water Antwoorden op de vragen Antwoorden van de lln. overlopen Conclusie - De punaise blijft op het water liggen. - Als je er afwasmiddel bij doet zinkt de punaise. Uitleg bij de proef De punaise kan op sterk water blijven liggen omdat het bovenste laagje van het water heel sterk is (oppervlaktespanning = deeltjes in water trekken elkaar sterk aan). Het afwasmiddel maakt de oppervlaktespanning kapot. De punaise is zonder dit sterke laagje te zwaar om op het water te blijven liggen. Maar zonder het afwasmiddel zouden kleine insecten en kleine voorwerpen blijven drijven. Papier onder water Antwoorden op de vragen Antwoorden van de lln. overlopen Conclusie - Het papier in het glas bleef droog onder water. Uitleg bij de proef In het glas zit papier en lucht. Lucht wil in water altijd ophoog. Maar de lucht kan niet door de beker heen. Het papier blijft droog, omdat er geen water in het glas past als er al lucht in zit. Als je de beker niet goed rechtop houdt, kan de lucht toch ontsnappen en wordt het papier wel nat. Groep 1 – 2 – 3 – 4 Hoor de zee Inleiding Jullie hebben vast wel al eens op het strand een grote schelp tegen je oor aan gehouden. Het is dan net of je de zee hoort. Maar wat hoor je eigenlijk? Dat ontdek je in dit proefje! Benodigdheden Glazen potjes van verschillende vorm en grootte Aan de slag 1 Neem het kleinste potje. Houd hem bij je oor, maar er niet tegenaan. Wat hoor je nu? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 2 Neem de grootste pot. Houd hem bij je oor, maar er niet tegenaan. Welk verschil hoor je? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 3 Probeer het nu ook met de andere potjes. Hoe klinken die? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Hoe denk je dat dit komt? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Een zwemmend ei Inleiding In de zee zit zout water. Zou een ei zinken of blijven drijven in zout water? Dat ontdek je in dit proefje. Benodigdheden Rauw ei Beker Warm water Zout Theelepel Aan de slag 1 Vul het glas met warm water. Doe het ei in het glas water. Wat gebeurt er? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 2 Haal het ei weer uit het glas. Doe vijf theelepels zout in het glas water. Roer goed tot het zout is opgelost. Wat denk je dat er gebeurt als je het ei in het glas water doet? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 3 Doe het ei in het glas water. Wat gebeurt er? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Hoe denk je dat dit komt? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Een punaise onder water Inleiding Water vind je bijna overal. Sommige insecten kunnen over het water lopen. Ook als het niet bevroren is. Bijvoorbeeld een schaatsenrijder, die je veel op vijvers ziet. Hoe kan een schaatsenrijder over water lopen? Wat gebeurt er als het water vervuild is? Dat ontdek je in dit proefje! Benodigdheden Beker Water Punaise zonder plastic Afwasmiddel Aan de slag 1 Leg de punaise voorzichtig met de punt naar boven in het glas water. Wat gebeurt er? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 2 Doe een druppel afwasmiddel in het glas. Wat gebeurt er? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Hoe denk je dat dit komt? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Papier onder water Inleiding Van water word je nat. Je wordt nat als je gaat zwemmen of onder de douche gaat. Het papier van een boek mag niet nat worden, dus je kunt onder de douche geen boekje lezen. De bladzijden zouden doorweekt worden. Of kan het toch? Dat ontdek je in dit proefje. Benodigdheden Vel papier Beker Emmer water Aan de slag 1 Maak een prop van het vel papier. Denk je dat de prop onder water nat wordt? ___________________________________________________________________ 2 Stop de prop in het glas. Houd het glas op zijn kop. Duw het glas op zijn kop onder water. Haal het glas weer boven water. Haal het papier uit het glas. Wat is er gebeurd? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Hoe denk je dat dit komt? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________