Vragen uit de praktijk: Bezorgd om griep? Laten we vooral denken vanuit ons immuunsysteem! Margo Peinemann is zelfstandig orthomoleculair therapeut volgens de klinische margo peinemann psycho-neuro-immunologie en docent aan de opleiding ‘Orthomoleculaire Geneeskunde’ bij Stichting Van Nature. het zal u niet verbazen dat ik tijdens het therapeutisch spreekuur de laatste tijd veel vragen krijg over ‘de griep’. het betreft vaak vragen over wat we extra kunnen doen om onze weerstand te verbeteren en welke interventie kan worden ingezet als de griep eenmaal daar is. daarbij speelt de vraag over het wel of niet vaccineren natuurlijk ook een belangrijke rol. in deze bijdrage wil ik echter vanuit een andere invalshoek naar het verschijnsel griep kijken. het functioneren van ons immuunsysteem bepaalt of we geïnfecteerd raken en de ernst van de eventuele symptomen. ik neem u graag mee richting immuunversterkende oplossingen. De Mexicaanse griep De Mexicaanse griep, officieel Nieuwe Influenza A (H1N1), is een griep- Communicatie pandemie van een nieuwe stam van het H1N1-varkensgriepvirus. Het virus komt bij praten, hoesten of niezen van een patiënt in de lucht. Ook kan het virus door lichamelijk contact (handen schudden, zoenen) Herkennen (Re)ageren worden overgebracht. Een patiënt is besmettelijk zolang hij de symptomen van de griep heeft. In de periode na de besmetting, maar voor het optreden van symptomen is de patiënt niet besmettelijk. Doorgaans duurt de besmettelijkheid vijf tot zes dagen na het optreden van Immuunsysteem de eerste symptomen. De eerste symptomen komen overeen met de symptomen van een ‘normale’ griep: koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn, moeheid, droge hoest, braken en diarree. Braken en diarree komen. Belangrijke stoffen voor een goed opgebouwd en functionerend kunnen heviger zijn. Wanneer de patiënt andere aandoeningen heeft of Common Mucosal Immune System zijn dan ook probiotische darmbac- krijgt, kan de griep zich ernstiger ontwikkelen. teriën, prebiotica, l-glutamine, zink, vitamine A en taurine. Hoe komt een virus in het lichaam? Het niet-specifieke immuunsysteem reageert eerst Onze lichaamsbarrières, onze slijmvliezen, vormen de basis van ons Wanneer er toch een virus binnendringt, wordt eerst ons niet-specifieke afweersysteem. De functie van deze barrières is alles wat lichaams- aangeboren immuunsysteem actief. Met name de natural killercellen eigen is binnen te laten en alles wat lichaamsvreemd is buiten te laten. (Nk-cellen) vormen de eerste verdedigingslinie van het lichaam tegen Deze barrières behoren allen tot het Common Mucosal Immune System indringers. Deze Nk-cellen hebben geen geheugen en handelen steeds (CMIS). Dit systeem is onder te verdelen in: volledig vanuit zichzelf. Dit betekent dat ze iedere indringer opnieuw • SAlT (Skin Assosiated lymphoid Tissue) – de huid moeten overwinnen. Het specifieke of adaptieve immuunsysteem daar- • MAlT (Mucoid Assosiated lymphoid Tissue) – de longen entegen leert van iedere doorgemaakte infectie en legt als het ware • GAlT (Galt assosiated lymphoid Tissue) – de darmen een database aan van antistoffen. De Nk-cellen belagen de indringer met toxische enzymen. De Nk-cellen belagen de indringer met toxische 56 De opbouw en het functioneren van deze barrières, en dus ons immuun- enzymen en kunnen intereferon produceren dat zowel de vermenig- systeem, is direct afhankelijk van een goede darmflora en een goed vuldiging van virussen remt als eigen slagkracht verhoogt. Nutriënten opgebouwde, dikke slijmvlieslaag van de darmen. Hoe beter de barrières die het totale niet-specifieke immuunsysteem ondersteunen zijn: functioneren hoe moeilijker het wordt voor het virus om binnen te zink, vitamine C, bètacaroteen en lichaamsbeweging. Een specifieke rol van Nature nr. 15 - 2009 uit de praktijk hierbij is weggelegd voor de bèta-1,3-/1,6-glucanen uit oesterzwammen. Met name de macrofagen, de neutrofielen en Nk-cellen, alle behorend tot het niet-specifieke immuunsysteem, worden door de bèta-1,3-/1,6- preventief als curatief doordat het tevens de cellulaire invasie van het glucanen gestimuleerd. Deze cellen hebben als taak virussen, bacte- virus kan remmen. virussen moeten zich namelijk eerst aan de cellen riën en andere pathogenen via fagocytose onschadelijk te maken. Alle van de gastheer hechten om invasief te worden teneinde zich in de cel belangrijke functies van de macrofagen worden sterk verbeterd door te vermenigvuldigen. Sambuccus remt het aanhechten van het virus- bèta-1,3-/1,6-glucanen. deeltje aan de cel. Gerichte ondersteuning specifieke immuunsysteem Naast het niet-specifieke immuunsysteem heeft het lichaam ook een specifiek immuunsysteem. Het specifieke immuunsysteem wordt uitgevoerd door grofweg twee celtypen: de T-lymfocyten en B-lymfocyten. Beide celtypen worden gevormd in het beenmerg. Onvolgroeide B-cellen groeien verder uit tot B-lymfocyten, de T-cellen groeien in de thymus verder tot T-lymfocyten. Een aantal vitamines en mineralen heeft een essentiële rol bij het functioneren van het specifieke immuunsysteem. Zo heeft de thymus specifiek vitamine A nodig, een vitamine-A-deficiëntie uit zich onder andere in een verkleinde thymus. Ook zink is noodzakelijk voor een goede thymuswerking. Een specifiek zinktekort veroorzaakt een vermindering van T-lymfocyten en een vermindering van het thymushormoon. Zinksuppletie verhoogt tevens de fagocytose-activiteit van macrofagen. vitamine D3 speelt als steroïdhormoon een zeer belangrijke rol bij een adequate regie van ons immuunsysteem. Een seleniumdeficiëntie Foto: Sambuccus nigra (vlierbes). leidt tot een verminderde weerstand tegen virussen en bacteriën, het vermindert de activiteit van de T-lymfocyten en de productie van antili- polyfenolen uit druiven waarvan resveratrol een bekende is blijken chamen. Natuurlijk spelen ook vitamine C en vitamine E bij het speci- wanneer het virus de cel is binnengedrongen het vermenigvuldigings- fieke immuunsysteem een grote rol. vitamine E verhoogt de weerstand mechanisme van het virus te kunnen remmen. Onderzoek heeft reeds tegen infecties en versterkt de fagocytose-capaciteit. vitamine C met aangetoond dat rode wijndrinkers minder dagen per jaar verkouden zijn. bioflavonoïden (rutine, quercetine) verhoogt de immuniteit door het allium sativum (knoflook) stimuleert de activiteit van de macrofagen, bindweefsel te versterken waardoor micro-organismen veel moeilijker lymfocyten en Nk-cellen. Tevens heeft knoflook een zeer brede anti- kunnen binnendringen. Onderzoek geeft aan dat suppletie van circa microbiële activiteit en is het zo zeer effectief tegen allerlei bacteriën, 1200 mg vitamine C per dag specifiek de T-celactiviteit verhoogt. virussen, parasieten en schimmels. Het werkzame bestanddeel allicine inactiveert de enzymen van pathogene micro-organismen waardoor Wat biedt de natuur nog meer? deze niet kunnen overleven. Er zijn veel planten en kruiden die een functie hebben op één of beide onderdelen van het immuunsysteem. Ik licht er een aantal uit: Conclusie eleutherococcus senticosus, beter bekend als de Siberische Ginseng, Het belangrijkste wat we kunnen doen in strijd tegen virussen en andere bevordert met name het specifieke immuunsysteem door de activiteit pathogene micro-organismen is zorgen voor een goede functie van ons van de T-lymfocyten te verbeteren. immuunsysteem. De opbouw en functie van het immuunsysteem valt astragalus wordt binnen de Chinese geneeskunde al duizenden jaren of staat met een goede voorziening van nutriënten en specifieke plan- gebruikt en valt onder de zogenaamde adaptogenen. Het wordt vaak tenstoffen. Een goede verzorging daarvan is over het algemeen geen toegepast in combinatie met Ginseng en ondersteund de psychische vanzelfsprekendheid. Hoe beter de inname van de specifieke vitamines, en fysieke weerstand. Indien men een infectie oploopt en koorts gaat mineralen, aminozuren en secondaire plantenstoffen zoals bepaalde ontwikkelen kan de inname beter gestaakt worden. bioflavonoïden, des te beter ons immuunsysteem kan herkennen, shiitake mycelia is een paddestoel die de productie van interferon, communiceren en reageren. Angst voor griep is onterecht, zeker in het Nk-cellen, macrofagen en monocyten bevordert. Hierdoor ondersteunt licht van andere risicofactoren en dodenaantallen. Dit neemt echter deze paddestoel vooral het niet-specifieke immuunsysteem. De werk- niet weg dat wanneer men eenmaal griep heeft er verstandig uitge- zame substanties komen ook voor in oesterzwammen. ziekt moet worden. Een adequate reactie op een virus voorkomt ook de sambuccus nigra, of ook wel de vlierbes, remt specifiek Influenza type bacteriële complicaties zoals een longontsteking. Over enkele maanden A-virussen. Sambuccus stimuleert de productie van cytokinen bij zowel is echter deze gesel van maatschappelijke en medische onrust alweer gezonde als reeds geïnfecteerde mensen. Sambuccus werkt zowel verleden tijd. << van Nature nr. 15 - 2009 57