Sociale Verkiezingen 2008 Bedrijven die een overlegorgaan moeten installeren Ondernemingsraad (OR) • in de bedrijven die 100 werknemers of meer tellen Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) • in de bedrijven die gemiddeld minstens 50 werknemers tellen Eerste etappe Identificeren van de juridische entiteit en van de technische bedrijfseenheden Onder “juridische entiteit” Verstaat men : de maatschappij waarvoor de werknemers werken. Geheel van uitbatingzetels die dezelfde juridische persoonlijkheid delen. Onder “technische bedrijfseenheid” (TBE) • verstaat men : de plaats waar de werknemers tewerkgesteld zijn. • Deze plaats kan een zetel, een vestiging of een afdeling zijn. • De TBE geldt als basis voor de organisatie van verkiezingen. • Het aantal organen (OR & CPBW) die dienen geïnstalleerd zal in functie van de TBE’s worden bepaald. 1 3 mogelijkheden : De eenvoudigste : De TBE stemt met de juridische entiteit overeen. Verkiezingen zullen worden georganiseerd indien de drempels worden bereikt. 3 mogelijkheden : Relatief eenvoudig : 2 • De juridische entiteit is samengesteld uit verschillende TBE’s. Als deze allen de drempel bereiken dan is er geen probleem. Als bepaalde TBE’s de drempel niet bereiken moeten ze hetzij op het niveau van de juridische entiteit, hetzij onder elkaar samengevoegd worden. 3 3 mogelijkheden : Meer ingewikkeld : • Verschillende juridische entiteiten vormen één TBE. Dan heeft men het volgende nodig : • een economisch bewijs en • elementen die op een sociale samenhang wijzen. Het economische bewijs bestaat • Als de juridische entiteiten van eenzelfde economische groep deel uitmaken; • Als ze door eenzelfde persoon worden beheerd; • Als hun activiteiten verbonden zijn; • ... Het vermoeden van sociale samenhang : wanneer ? •Bij volgende elementen : •Een gemeenschap van mensen verzameld in dezelfde of in nabije gebouwen, •Een gemeenschappelijk personeelsbeheer, een arbeidsreglement of een cao die gemeenschappelijk zijn…. Vermoeden van sociale samenhang • Dit vermoeden mag geen afbreuk doen aan de continuïteit, de werking en het bevoegdheidsgebied van de bestaande organen. • Mag enkel door werknemers worden ingeroepen. Eerste voorbeeld Juridische entiteit : 90 werknemers TBE « A » TBE « B» TBE « C » TBE « D » 20 20 20 30 werknemers werknemers werknemers werknemers Geen verkiezing OR (< 100) Verkiezing CPBW (> 50) Tweede voorbeeld Juridische entiteit : 140 werknemers TBE « A » TBE « B» TBE « C » TBE « D » 50 30 30 30 werknemers werknemers werknemers werknemers Er zal een OR zijn (> 100) 2 CPBW’s mogelijk Derde voorbeeld Juridische entiteit : 260 werknemers TBE « A » TBE « B» TBE « C » TBE « D » 50 30 120 60 werknemers werknemers werknemers werknemers Er zullen 2 OR’s zijn 2 CPBW’s mogelijk Vierde voorbeeld Juridische entiteit : 330 werknemers TBE « A » TBE « B» TBE « C » TBE « D » 110 110 55 55 werknemers werknemers werknemers werknemers Twee of drie OR’s Vier CPBW’s mogelijk Vijfde voorbeeld Verschillende juridische entiteiten vormen een TBE in toepassing van de regels m.b.t. de sociale samenhang Een OR of een CPBW dient ingesteld indien de drempels bereikt zijn (100 of 50 werknemers) Tweede etappe Bepalen of de drempels bereikt zijn (100 of 50 werknemers) : berekening van het gemiddelde van tewerkgestelde werknemers Begrip ‘werknemer’ Iedere persoon verbonden met het bedrijf via een arbeids-of leerovereenkomst Worden gelijkgesteld : De werknemers geplaatst voor een beroepsopleiding in de onderneming Worden niet beschouwd als « werknemer » (enkel voor de berekening van de drempels) • De werknemers verbonden door een vervangingscontract. • De werknemers die een werknemer in tijdskrediet vervangen. Gemiddelde van werknemers Aantal kalenderdagen inschrijving van alle werknemers in 2007 365 (Dagen) Halftijdse werknemers Indien geen normaal ¾ uurrooster worden de kalenderdagen door twee gedeeld (effectief gepresteerde duur). Uitzendkrachten Aantal kalenderdagen inschrijving voor uitzendkrachten die geen permanente werknemer vervangen gedurende het vierde kwartaal 2007 (92 dagen) Derde etappe Bepalen van het aantal mandaten Werknemers in aanmerking te nemen Alle werknemers, behalve de uitzendkrachten, ingeschreven op de aanplakkingsdatum die de verkiezingen aankondigt (X = Y - 90) AANTAL MANDATEN (OR of CPBW) personeelsafvaardiging Minder dan 101 werknemers Van 101 tot 500 werknemers Van 501 tot 1000 werknemers Van 1001 tot 2000 werknemers Van 2001 tot 3000 werknemers Van 3001 tot 4000 werknemers Van 4001 tot 5000 werknemers 4 mandaten 6 mandaten 8 mandaten 10 mandaten 12 mandaten 14 mandaten 16 mandaten Van 5001 tot 6000 werknemers 18 mandaten Van 6001 tot 8000 werknemers Meer dan 8000 werknemers 20 mandaten 22 mandaten Lijst van kaderleden • Enkel voor OR, indien meer dan 15 kaderleden. • Het aantal mandaten is verhoogd : •met 1 mandaat indien minder dan 101 kaderleden, •met 2 mandaten vanaf 101 kaderleden. Samenstelling OR EN CPBW patronale delegatie Het aantal vertegenwoordigers van de patronale delegatie mag nooit hoger liggen dan voor de werknemers. Natuurlijk moeten ze deel uitmaken van het directiepersoneel. Nieuwigheden 2008 Het ondernemingshoofd, lid van een OR of CPBW wordt ingesloten bij de vertegenwoordiging van de werkgever en moet in aanmerking worden genomen om het aantal afgevaardigden van de werkgever te bepalen (wet 1948, art. 16 en wet 1996, art. 56) Verdeling mandaten Als het bedrijf minder dan 25 jonge werknemers telt, wordt het aantal mandaten verdeeld in verhouding tot de effectieven van de categorieën : – Arbeiders – Bedienden – kaderleden Jonge werknemers Als de onderneming meer dan 25 jonge werknemers tewerkstelt (van minder dan 25 jaar), wordt(en) één of meerdere mandaten voor hen ambtshalve voorbehouden. Voorbeeld 1 Een bedrijf stelt 647 werknemers tewerk, waarvan 543 werklieden, 85 bedienden en 19 kaderleden. Aantal mandaten : 8 + 1 (meer dan 15 kaderleden) Aantal mandaten werklieden 543 x 9 647 = 7,55 7 Aantal mandaten bedienden 85 x 9 647 = 1,18 1 Aantal mandaten kaderleden 19 x 9 647 = 0,26 1 Voorbeeld 2 Een onderneming stelt 385 werknemers tewerk, waarvan 241 arbeiders, 81 bedienden en 63 kaderleden. Aantal mandaten : 6 + 1 (meer dan 15 kaderleden) Aantal mandaten werklieden 241 x 7 385 = 4,38 4 Aantal mandaten bedienden 81 x 7 385 = 1,47 1 1+1=2 Aantal mandaten kaderleden 63 x 7 385 = 1,14 1 Voorbeeld 3 Een onderneming stelt 448 werknemers tewerk, waarvan 36 jonge arbeiders, 212 arbeiders, 153 bediende en 83 kaderleden. Aantal mandaten : 6 + 1 (meer dan 15 kaderleden) Aantal mandaten werklieden 176 x 6 412 = 2,56 2 2+ 1 Aantal mandaten bedienden 1 jongere 153 x 6 412 = 2,22 2 Aantal mandaten kaderleden 83 x 6 412 = 1,21 1 Procedure voor de verkiezing Herinnering : • X = Dag bericht datum verkiezingen (tussen 5 en 18 februari 2008) • Y = Datum verkiezingen (tussen 5 en 18 mei 2008) Procedure voor de verkiezing • • • • • Voor dag X : voorbereiding van de procedure; Dag X : aanplakking datum verkiezingen ; Van dag X tot dag Y : eigenlijke procedure ; Dag Y : verkiezingen ; Na dag Y : mogelijkheid tot beroep en eerste bijeenroeping van de OR of het CPBW. X - 60 : Eerste schriftelijke informatie (tussen 7 en 20.12.2007) De weerkgever deelt schriftelijke informatie mede over : • De TBE’s en de juridische entiteit • Het aantal personeelsleden tewerkgesteld per categorie • Het directiepersoneel • Het kaderpersoneel • Datum X en datum verkiezingen Van X - 60 tot X - 35 : Consultatie • Consultatie door de werkgever van de OR, het CPBW of bij gebrek de SD : • omtrent de TBE’s en de juridische entiteiten; • omtrent het directiepersoneel. • Consultatie door de werkgever van de OR of, bij gebrek, de SD : • omtrent de kaderfuncties. X - 35 : Schriftelijke mededeling van de beslissingen (tussen 1 en 14.01.2008) • De werkgever deelt schriftelijke informatie mede over : • Het directiepersoneel; • Het kaderpersoneel; • De omschrijving en de grenzen van de TBE’s en de juridische entiteiten waar verkiezingen moeten worden georganiseerd. X - 30 : van 6 tot 19.1.2008 •Begin bescherming kandidaten X - 28 : van 08 tot 21.1.2008 •Uiterste datum voor een beroep tegen de beslissingen genomen op X35 X - 5 : van 31/1 tot 13.2.2008 •Beslissing Arbeidsrec htbank betreffende beroepen Starten procedure Aanplakking datum Y Indiening Kandidaten -lijsten X-60 X 150 dagen 90 X+35 kalenderdagen Tussen 07 en 20.12.2007 Tussen 5 en 18.2.2008 Tussen 11 en 24.3.2008 Dag verkiezingen : Y van 5 tot 18 mei 2008 X : tussen 5 en 18.2.2008 • Bepalen : • van het aantal mandaten per orgaan; • van de mandatenverdeling per categorie; • van de eventuele verhoging van het aantal mandaten. • Aanplakking : • Datum en uurregeling verkiezingen; • TBE’s; • aantal mandaten; • voorlopige kiezerslijsten; • directie-en kaderpersoneel. X : tussen 5 en 18.2.2008 • Aanplakking : • Verzending naar • data de Sociale kiesprocedure; Inspectie en de • persoon belast met vakbonden van het verzenden van een kopie van de de oproepingsbrieven; hierboven • Aankondiging in vermelde geval van berichten elektronische stemming. Voorwaarden om verkiesbaar te zijn • Elke werknemer met een arbeids-of leerovereenkomst, al 3 maanden door de onderneming tewerkgesteld mag stemmen. • Het directiepersoneel mag niet stemmen. Opmaken kiezerslijsten •De kiezers worden op verschillende lijsten ingeschreven volgens hun categorie (arbeiders, bedienden, desgevallend jongeren en kaderleden) Nieuwigheden 2008 • Indiening lijsten (art. 31) Datum presentatie : datum post of afgifte. Werknemerscategorie (jongeren, werklieden, bedienden, kaderleden) bepaald door de kiezerslijst waarop de werknemer ingeschreven staat. In geval van wijziging van statuut (arbeider/bediende) kan de kandidaat zijn mandaat behouden als de vakbond een aangetekende brief aan de werkgever richt. Van X + 7 tot X +28 • Bezwaarprocedure i.v.m. : • de kiezerslijsten ; • het aantal mandaten ; • de lijst van het directiepersoneel. X + 35 : van 11 tot 24.3.2008 •Aflsuiting kiezerslijsten; •Presentatie kandidaten (representatieve werknemersorganisaties) Wie mag kandidaat zijn ? • Elke werknemer die op de dag van de verkiezingen (Y) : •18 jaar oud is (16 indien college jonge werknemers); •geen deel uitmaakt van het directiepersoneel; • minstens 6 maand anciënniteit telt; • jonger dan 65 is. Nieuwigheden 2008 • Afschaffing van het verwijzen naar de wettelijke tewerkstelling (werkvergunning) voor de werknemers afkomstig van een land buiten de EU om verkiesbaar te zijn (wet 1948 art 19). X + 40 : du 16.3 au 29.3.2008 • Uiterste datum voor het uithangen van het bericht met de naam van de kandidaten; • Uiterste datum voor het aanduiden van de voorzitters et plaatsvervangende voorzitters. Van X + 47 tot X + 76 (tussen 23.3 en 4.5.2008) • Procedure tot bezwaar en wijziging van de kandidatenlijsten • In geval van intrekking van de kandidatuur, beschikt de organisatie over een termijn tot à X+76 of Y-14 om deze kandidaat te vervangen X + 54 : van 30.03 tot 12.4.2008 •Uiterste datum voor het aanduiden van de leden van het stembureau Samenstelling van de stembureaus • Een (of meerdere) bureau(s) per college; • De Voorzitters en plaatsvervangende voorzitters worden gekozen door de OR, het CPBW of de SD. Ze moeten deel uitmaken van het personeel, mogen geen kandidaat zijn. • De voorzitter duidt de secretaris + plaatsvervanger aan (X+54); • Vier assessoren aangeduid per OR, CPBW: • De secretarissen en assessoren moeten op de kiezerslijst van hun categorie vermeld worden, ze mogen geen kandidaat zijn. X+56 : van 1 tot 14.4.2008 • Aanplakking van de eventueel gewijzigde kandidatenlijsten. • Akkoord omtrent de stemming per briefwisseling. X + 60 : van 5 tot 14.4.2008 •Aanplakking van een bericht met : • de samenstelling van de stembureaus •De verdeling van de kiezers per bureau X + 70 : van 15.4 tot 28.4.2008 Aanduiden van de getuigen Y-14 of X + 76 van 21.4 tot 4.5.2008 • Laatste mogelijkheid om een kandidaat te vervangen : • • • • Ontslag van de onderneming; Ontslag van de vakbond; Terugtrekken; Overlijden. Y-13 of X + 77 : van 22.4 tot 5.5.2008 • Afsluiten van de kandidatenlijsten • Opmaken van de stembrieven Y-11 ou X+79 du 24.4 au 07.5.2004 • Uiterste datum voor schrapping uit de kiezerslijsten; • Stopzetting van de kiesprocedure bij ontstentenis van kandidaten. Nieuwigheden 2008 Stopzetting van de procedure (art 76) Wanneer ? • Geen kandidatenlijsten : dan is het niet nodig een stembureau samen te stellen. De werkgever plakt een bericht van stopzetting aan en stuurt kopie daarvan naar de FOD tewerkstelling en arbeid. • Geen kandidatenlijst voor één of verschillende personeelscategorieën maar één of verschillende lijsten voor minstens een andere categorie. Het stembureau samengesteld voor de categorie die het grootst aantal kiezers telt, gaat over tot het verzenden van het proces-verbaal naar de vakbonden en de FOD tewerkstelling en arbeid. Nieuwigheden 2008 • Verkiezing ambtshalve (kandidaat van één enkele organisatie of gelijk aan het aantal effectieve mandaten) : • Stembureau samen te stellen op de vooravond van het verzenden van de oproepingsbrieven voor de betrokken categorie, proces-verbaal en reden van de stopzetting. • Verzenden kopieën pv naar de vakbonden. • Aanplakking van het bericht en samenstelling van de organen. Y-10 : van 26.4 tot 09.5.2004 Oproepen van de kiezers. Y : van 5 tot 18.5.2008 Verkiezingen Hoe stemmen ? • Bij akkoord over de volgorde : lijststem. • Bij gebrek aan akkoord : naamstem. • Wanneer meer naamstemmen uitgebracht dan er mandaten te begeven zijn = lijststem. Het ‘panacheren’ is verboden !!! Ongeldige stembrieven •Brieven ander dan deze die aan de kiezer worden gegeven; Panacheren : naam-of lijststemmen op meerdere lijsten; •Brieven met schrappingen of enig ander kenmerk waaraan men de kiezer zou kunnen herkennen. • Nieuwigheden 2008 1. Stemmen per brief (art 56) • Worden als ongeldig beschouwd de biljetten • die na het afsluiten van de verkiezing zijn aangekomen. • die opgestuurd zijn in een omslag waarop de handtekening van de kiezer ontbreekt (2de omslag) Nieuwigheden 2008 1. Stembrieven (art. 59) • Opnieuw panachering : worden als ongeldig beschouwd : • de brieven met zowel een stemlijst als één of meerdere stemmen voor een kandidaat of meerdere kandidaten van een andere lijst of verschillende andere lijsten of brieven met stemmen voor kandidaten van verschillende lijsten. Verdeling van de mandaten, aanduiden van de verkozenen Gebeurt onmiddellijk na afsluiten van de telverrrichtingen. Nieuwigheden 2008 • Maken het voorwerp uit van een klassement onmiddellijk na de stemming : • Eerste toewijzing van de lijststemmen voor de verkozenen; • Tweede toewijzing van de lijsstemmen voor de plaatsvervangers en de niet-verkozenen. Het is niet nodig om een afzonderlijke berekening eneen derder toewijzing te maken. • De volgorde van de niet-verkozenen wordt opgenomen in het verslag. • Kopie van het PV moet door de werkgever bewaard worden tijdens de hele legislatuur (Art 66) Bepalen van het kiescijfer Biljetten met lijststemmen Onvolledige biljetten met naamstemmen Voorbeeld Elementen tot bepalen van het kiescijfer Lijst Nr 1 Lijst Nr 2 Lijst Nr 3 1. Volledige lijstbiljetten 410 253 213 2. Onvolledige lijstbiljetten 340 147 137 Totale kiescijfers 750 400 350 Verdeling van de mandaten tussen de lijsten • Het kiescijfer van elke lijst moet opeenvolgend door 1, 2, 3, 4, 5… (delers) worden gedeeld; • Zo bekomt men meerdere quotiënten; • Er wordt enkel rekening gehouden met de nuttige quotiënten (= aantal mandaten) ; • De nuttige quotiënten worden geklasseerd volgens de orde van grootte (ongeacht de lijst) VOORBEELD Lijst 1 : 750 Delers Quotiënten 1 2 3 750 375 250 4 5 6 7 8 9 Lijst 2 : 400 Lijst 3 : 350 Ordenum. Ordenum. Ordenum. Quotiënten Quotiënten quotiënten quotiënten quotiënten 1 3 5 400 200 133,33 2 6 350 175 116,67 4 8 187,5 7 100 87,50 150 9 80 70 125 66,67 58,33 5 quotiënten 2 quotiënten 2 quotiënten 107,14 57,14dan of gelijkhoger 50 dan of gelijk hoger dan of gelijk hoger aan 150 aan 150 93,75 50aan 150 43,75 (laatst 83,33nuttig q.) : (laatst 44,44 nuttig q.) : (laatst 38,89 nuttig q.) : 5 mandaten 2 mandaten 2 mandaten 1 mandaat en meerdere lijsten ? Chiffres électoraux Lijst nr 1 : 250 Delers Quotiënten 1 2 3 250 125 83,33 Lijst nr 2 : 125 Ordenum. Ordenum. Quotiënten quotiënten quotiënten 1 2 125 62,5 41,67 3 Het mandaat wordt toegekend aan de lijst met het hoogste kiescijfer Bij pariteit in de kiescijfers Cijfers électoraux Lijst nr 1 : 120 Delers Quotiënten 1 2 3 120 60 40 4 5 6 30 24 20 Lijst nr 2 : 30 Lijst nr 3 : 30 Ordenum. Ordenum. Ordenum. Quotiënten Quotiënten quotiënten quotiënten quotiënten 1 2 3 30 15 (5) 30 15 (5) (4) Wordt het mandaat toegekend aan Le quatrième siège à de lijst met de kandidaat dieva het la liste 1, étant donné qu ’elle a mandaat zoun° bekomen in functie le chiffre électoral le plus haut van de stemmen (lijst-en naamstemmen). Bij gelijke cijfers wordt Le decinquième anciënniteit siègeinva soit aanmerkingà la genomen. liste n°2, soit à la liste n°3 Berekening van het verkiesbaarheidscijfer • Men telt de lijststemmen en de onvolledige lijsten met naamstemmen samen • Men vermenigvuldigt dit cijfer met het aantal mandaten bekomen door de lijst • Men deelt het product door het aantal + 1 mandaten toegekend aan de lijst • Het quotiënt van deze deling is het verkiesbaarheidscijfer Voorbeeld Elementen tot bepalen vh verkiesbaarheidscijfer Lijst 1 Lijst 2 Lijst 3 Volledige lijsten 410 253 213 Onvolledige lijsten 340 147 137 TOTAAL 750 400 350 Te vermenigvuldigen met het aantal zetels toegekend aan de lijst X5 X2 X2 Product van de vermenigvuldiging 3.750 800 700 Te delen door het aantal zetels Toegekend aan de lijst + 1 5+1=6 2+1=3 2+1=3 266,66 233,33 (=267) (=233) Verkiesbaarheidscijfer 625 Voorbeeld 1 Lijst nr 1 Verkiesbaarheidscijfer 625 Aantal toe te kennen mandaten 5 Aantal stembiljetten met lijststem 410 Te vermenigvuldiogen met het aantal zetels toegekend aan de lijst X5 Product = aantal stemmen toe te kennen via verdeling aan de kandidaten in functie van hun volgorde (presentatie) 2.050 Naam kandidaten in functie vd presentatie Sven Martine Piet Mohammed Hans Enzo Anne-Marie Karel Jules Aantal Aantal Aantal stemmen lijststemmen naamtoegewezen toegekend via stemmen aan elke verdeling kandidaat 2050 - 561=1489 64 + 561 625 1489 - 555=934 70 + 555 625 934 - 569=365 56 + 569 625 25 + 365 388 35 +0 35 23 +0 23 36 +0 36 18 +0 18 16 +0 16 Verkozen : Sven, Martine, Piet, Mohammed, Anne-Marie Lijst met 5 kandidaten, verkiesbaarheidscijfer 70, 3 mandaten te bekleden, 102 stemmen te verdelen Naam kandidaten volgorde presentatie Aantal Aantal Aantal lijststemmen stemmen naamtoegekend via voor elke stemmen verdeling kandidaat Jan Antoine 43 6 + 27 + 64 70 70 Elsie Esmeralda Hassan 16 10 36 + 11 +0 +0 27 10 36 (102-27=75) (75-64=11) Worden verkozen : Jan, Antoine en Hassan Aanduiden van plaatsvervangers • Op elke lijst waar één of meerdere kandidaten verkozen zijn, worden de niet-verkozen kandidaten ‘plaatsvervanger’ verklaard volgens de regel voorzien voor de effectieven. Het aantal plaatsvervangers mag het aantal effectieven niet overschrijden. Het toekennen van de mandaten gebeurt op dezelfde wijze als voor de effectieven. Aanplakking van de resultaten • Uiterlijk 2 dagen na het afsluiten van de kiesverrichtingen, hangt de werkgever een bericht met het resultaat van de verkiezing en de samenstelling van de OR en het CPBW uit. • Het bericht moet uitgehangen blijven tot de 84ste dag die op het aanplakken van het resultaat volgt. Beroep tegen de verkiezingen De Arbeidsrechtbank doet uitspraak over de verzoeken, ingediend door de werkgever of de vakbonden om de verkiezingen geheel of gedeeltelijk nietig te laten verklaren, binnen 13 dagen na de aanplakking van de resultaten.