Stavaza van het Vlaamse Beleid inzake ziekten bij in het wild

Stavaza van het Vlaamse Beleid inzake ziekten
bij in het wild levende dieren in Vlaanderen
Definitie WDZ
elke pathologische verstoring van de anatomische of
fysiologische toestand van in het wild levende dieren
alsook het door dieren met zich meedragen van een infectie
die ziekte kan veroorzaken bij de mens, bij in het wild levende
of gedomesticeerde diersoorten
Maatschappelijke noodzaak WDZ-beleid
volksgezondheid
landbouweconomie
natuurbehoud
Maatschappelijke noodzaak WDZ-beleid
wereldwijd vrijhandelsverkeer
internationaal toerisme
klimaatveranderingen
intensieve dierlijke productie
stijgende populatiedensiteit
verspreiding ziekteverwekkers
impact ziekteverwekkers (humaan & dierlijk)
Internationale verplichtingen
EU-regelgeving
Richtlijn 82/894/EEG
Richtlijn 92/119/EEG
Richtlijn 2005/94/EG
Beschikking 2007/268/EG
Beschikking 2006/563/EG
Beschikking 2005/731/EG
Richtlijn 2001/89/EG
Richtlijn 2002/60/EG
Richtlijn 2003/85/EG
Richtlijn 92/66/EEG
Richtlijn 2003/99/EG
Verordening 999/2001/EG
Richtlijn 2006/88/EG
AHL Verordening 2016/429/EG
Verplichtingen t.a.v. Wereldorganisatie voor diergezondheid OIE
Terrestrial Animal Health Code 2009
Aquatic Animal Health Code 2009
Bevoegdheden dierziekten
Gewesten
Federale overheid
diergezondheid
in het wild levende dieren
diergezondheid landbouwdieren
Vlaanderen:
Agentschap voor Natuur & Bos
WDZ-beleid ANB
1. PREVENTIE
nemen van maatregelen om het optreden van infectie te beletten/voorkomen
2. SURVEILLANCE
monitoren van de sanitaire toestand
doel = opsporen v aanwezigheid ziekten & opvolgen evolutie verspreiding en
prevalentie
3. BESTRIJDING
nemen van maatregelen om infectie te
reduceren en/of uit te roeien
1. Preventie
communiceren van ziekte-specifieke maatregelen
opzetten van sensibiliseringscampagnes
Brucellose
Ziekte van Aujeszky
Klassieke Varkenspest
Afrikaanse Varkenspest
Echinococcus multilocularis
Trichinella
Cytridiomycose
Ranavirose
Trichomoniase
Vogelgriep
Lyme
TBE
2. Surveillance
stapsgewijze uitbouw van bewakingssysteem voor het verzamelen,
analyseren en bekendmaken van WDZ gegevens
prioritair: surveillances onder EU- of OIE-verplichtingen
Pathogeen
Infectie
Impact Surveillance Actieve/Passieve
bewaking
Impact: V = risico volksgezondheid; N = risico natuurbehoud; LB = risico landbouweconomie
Brucella suis
Brucellose
V,LB
everzwijn
A
Pestivirus (Flaviviridae)
Klassieke varkenspest
LB
everzwijn
A&P
Asfivirus (Asfarviridae)
Afrikaanse Varkenspest
LB
everzwijn
A&P
Mycobacterium bovis
Bovine Tuberculose
V, LB
zwijn ree das A&P
Pseudorabiesvirus
Ziekte van Aujeszky
LB
everzwijn
A
(Herpesviridae)
Echinococcus multilocularis Alveolaire Echinococcose V
vos
A
Lyssavirus (Rhabdoviridae) Rabies
V
vos
P ism Pasteurinstituut
Influenza A virus HPA1
Hoogpathogene Aviaire
V
vogels
A&P
FAVV
(Orthomyxoviridae)
Influenza
Influenza A virus LPA1
Laagpathogene Aviaire
V
vogels
A&P
FAVV
(Orthomyxoviridae)
Influenza
Usutuvirus (Flavivirus)
Usutu
N
vogels
P
WNV
West Nile
V
vogels
A
FAVV
Batrachochytrium
Chytridiomycosis
N
amfibieën
A&P
dendrobatidis
Ranavirussen
Ranavirose
N
amfibieën
P
TBEV (Flaviviridae)
Tick Borne Encephalitis
V
everzwijn
A
VBD
V,LB
ex. muggen A
3. Bestrijding
operationaliseren bestrijding => creëren van wetgevend kader
Vlaams decreet betreffende de preventie, surveillance en
bestrijding van ziekten bij IWLD
opmaak crisisdraaiboeken voor de meest prioritaire ziekten
• AI
• KVP & AVP
• Chytridiomycose
Stavaza tekenziekten
Ziekte van Lyme
door bacterie Borrelia burgdorferie
Tick Borne encephalitis
door Flaviviridae-virus
Ziekte van Lyme
Lymeborreliose = vectorziekte
bacterie: geslacht Borrelia,
• verschillende varianten met verschillende ziekteverschijnselen
• BE: vnl. Borrelia burgdorferie
BE: overdracht via schapenteek/hondenteek Ixodes ricinus
wijdverspreid in Vlaanderen
volwassen
Ixodes ricinus
larve
nymf
Ziekte van Lyme
1. PREVENTIE?
2. SURVEILLANCE?
3. BESTRIJDING?
website ANB & ecopedia
/
2017 proefproject i.s.m. Waalse overheid
volwassen
Ixodes ricinus
larve
nymf
Tick Borne Encephalitis
teken-encephalitis = hersen(vlies)ontsteking = virale infectie
verschillende typen TBE virussen
vaccin beschikbaar met zeer goede bescherming
BE: vector (Ixodes ricinus) aanwezig voor mogelijke overdracht
voorkomen:
• delen van Europa, waaronder Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië
• Rusland
• bepaalde gebieden in Centraal-Azië
Tick Borne Encephalitis
TBE risikogebied
Voorkomen TBE
2012
Tick Borne Encephalitis
voorkomen:
• delen van Europa, waaronder Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië
• Rusland
• bepaalde gebieden in Centraal-Azië
• BE, 2015: virus aangetroffen bij everzwijnen, nog geen
gerapporteerde humane gevallen
• NL Sallandse Heuvelrug en Utrechtse Heuvelrug, 2016: virus in
teken gevonden en enkele patiënten
Tick Borne Encephalitis
1. PREVENTIE?
2. SURVEILLANCE?
3. BESTRIJDING?
website ANB & ecopedia
AS TBE everzwijn 2017
2017 proefproject i.s.m. Waalse overheid
Stavaza van het Vlaamse Beleid inzake ziekten
bij in het wild levende dieren in Vlaanderen
Voorkomen TBE 2013
steekproef: 238 everzwijnen
-> 133 Limburg
-> 28 Voerstreek
-> 77 West-Vlaanderen
7/238 positief (RFFIT & ELISA)
-> 4 Limburg
-> 1 Voerstreek
-> 2 West-Vlaanderen