Praktische tips voor klimaat en portemonnee Klimaatsparen CO2 en geld besparen Minder en groener gas De gemiddelde Nederlander stoot per jaar 12.000 kg CO2 uit (28.000 kg CO2 per huishouden). De meeste kilo’s gaan op aan verwarming, elektriciteit, reizen en eten. Om klimaatverandering tegen te gaan en mensen in ontwikkelingslanden de ruimte te geven om het beter te krijgen, moeten er flink wat kilo’s af. Eigenlijk zou je het liefst klimaatneutraal willen leven, zonder het klimaat te belasten. Met de maatregelen in dit boekje kun je alvast duizenden kilo’s CO2 besparen. Sommige maatregelen sparen niet alleen het klimaat, maar ook je portemonnee! Start dus vandaag nog met je Persoonlijke Klimaat Plan en zet het mes in je eigen uitstoot. Ongeveer 75% van ons gasverbruik gaat naar verwarming. Zorg dus dat je huis goed geïsoleerd is en dat je slim stookt. Stap 1: Kijk waar je energie kunt besparen Stap 2: Gebruik het groenste alternatief Stap 3: Zorg voor besparing elders om jouw kilo’s te compenseren Legenda Alle besparingen zijn gemiddelden per huishouden Alle broeikasgassen zijn omgerekend naar kg CO2 kilo’s CO2 besparing euro’s besparing per jaar bespaart energie groener alternatief compensatie eco tip soort maatregel CO2-besparing* geldbesparing de verwarming een graadje lager zetten 150 kg per jaar € 56 een klokthermostaat 64 kg per jaar op 40 i.p.v. 60 graden wassen 78 kg per jaar € 28 groen gas 1,8 kg per m3 gas € 24 Minder en schonere stroom Minder vliegen Kies voor zuinige apparaten, minder stand-by verbruik, spaarlampen en groene stroom. Vliegen draagt fors bij aan het klimaatprobleem. Neem vaker de trein of ga in Nederland met vakantie. tip soort maatregel CO2-besparing geldbesparing A++ koelkast i.p.v. oude koelkast 130 kg per jaar € 46 geen droger in de zomer 177 kg per jaar € 63 5 gloeilampen van 60 W vervangen door 5 spaarlampen 102 kg per jaar € 36 zet apparaten echt uit, gebruik bespaarstekkers tussen het stopcontact en het apparaat, of een stekkerdoos met schakelaar 124 kg per jaar € 44 groene stroom maximaal 0,6 kg per kWh stroom tip soort maatregel retourtje Griekenland (4.964 km) CO2-besparing* 979 kg per vlucht Pak de fiets of OV Minder vlees, meer seizoensproducten Elke liter brandstof minder spaart het klimaat. Heb je toch een auto nodig, kies dan voor autodelen of een zuinige auto. Door minder vlees en zuivel te eten en meer groenten en fruit van het seizoen, spaar je het klimaat. tip soort maatregel CO2-besparing geldbesparing tip soort maatregel CO2-besparing 1 liter benzine minder 2,3 kg € 1,50 A- i.p.v. D-label auto 653 kg per jaar € 420 vleesvervanger i.p.v. vlees 12 kg per kg vlees autodelen 2.038 kg per jaar € 1.313 boerenkool uit Nederland i.p.v. sperziebonen uit Kenia 24 kg per kg product zuinig rijden met het Nieuwe Rijden 300 kg per jaar € 193 Klimaatvriendelijk bankieren Stopt je bank jouw geld in schone of in vieze energie? Kies een klimaatvriendelijke bank op www.nietmetmijngeld.nl. tip soort maatregel CO2-besparing tienduizend euro spaargeld van de klimaatonvriendelijkste naar een klimaatvriendelijke bank. 1.400 kg Compenseren Heb je zoveel mogelijk van je uitstoot gereduceerd? Denk dan ook eens aan compensatie, bijvoorbeeld via het HIVOS Klimaatfonds. Daarmee kun je mensen in ontwikkelingslanden helpen energie te besparen en toegang geven tot schonere energiebronnen. Meer doen tegen klimaatverandering? •Bereken je persoonlijke uitstoot op www.voetenbank.nl •Meer tips om CO2 te besparen www.milieucentraal.nl •Blijf op de hoogte van de Milieudefensie klimaatacties via www.milieudefensie.nl/klimaat Colofon Gegevens tips gas, stroom, vliegen, auto’s en voedsel: Milieu Centraal Overige gegevens: Milieudefensie Vormgeving en illustraties: www.nicodendulk.nl Drukwerk: xx Gedrukt op 100% gerecycled papier Dit is een uitgave van Milieudefensie-Friends of the Earth Netherlands Postbus 19199 1000 GD Amsterdam servicelijn 020 6262620 [email protected] www.milieudefensie.nl