Projectoutline_Van_de_Werelddaken - CAL-XL

Projectoutline ‘Van de Werelddaken – creativiteit als motor tot positieve
verandering’
Producent: ZID
Datum:
14 januari t/m maart 2014
Partners:
Toneelgroep Amsterdam en diverse organisaties en scholen
Doel:
Bevordering van de culturele en maatschappelijke participatie van bewoners
uit vier stadsdelen in Amsterdam.
Stadsdelen: Amsterdam West, Nieuw West, Noord en Zuidoost
Bereik:
1250 deelnemers en 4100 bezoekers
Achtergrond
Van de Werelddaken is een groot community art project van ZID. ZID werkt sinds 2004 vanuit
de Kolenkitbuurt in Amsterdam West en heeft zich gespecialiseerd in community arts. ZID
realiseert projecten: “waarbij professioneel geschoolde kunstenaars op intensieve wijze
samenwerken met mensen die normaal gesproken niet of nauwelijks met actieve
kunstbeoefening in aanraking komen. Community arts laat de deelnemers hun eigen verhaal
vertellen.” In april 2012 heeft ZID de community theatervoorstelling DeRussenNU gemaakt,
het eerste traject in samenwerking met Toneelgroep Amsterdam. Het maakte deel uit van
het project ‘TA ontmoet amateurs’, waarin Toneelgroep Amsterdam amateurgezelschappen
de kans geeft om samen met hen een productie te maken. De samenwerking met ZID was
voor TA uniek omdat ZID geen amateurgezelschap is, maar een eigen traject doorloopt met
een zeer diverse groep buurtbewoners. De samenwerking van TA met ZID krijgt in 2013 een
vervolg onder de titel Van de Werelddaken. Voor ZID wordt het project grootschaliger. We
breiden ons werkterrein uit van twee naar vier wijken in Amsterdam; we organiseren ook
een uitgebreid traject op vier scholen en we maken met de voorstelling een kleine tournee
door het land. ZID werkt samen met welzijnsorganisaties, scholen (basis- en voortgezet
onderwijs), bewonersinitiatieven en de diverse podia in de wijken. Per wijk hebben we 1 of 2
‘kernpartners’ die ons helpen bij het werven van deelnemers, andere organisaties, locaties
en publiek. Na een aantal tussentijdse presentaties werken we toe naar een slotvoorstelling,
die in het najaar van 2013 zowel in Amsterdam als landelijk wordt gespeeld.
Thematiek en vorm
Inspiratiebron voor Van de Werelddaken is de voorstelling Romeinse Tragedies van
Toneelgroep Amsterdam in de regie van Ivo van Hove. Van Hove ensceneerde drie stukken
van William Shakespeare als één doorlopende voorstelling over het politieke bedrijf. ZID wil
de thematiek van Romeinse tragedies vertalen naar de impact die politiek heeft op het leven
van gewone mensen, in dit geval: het leven van een bewoner uit Amsterdam West, Nieuw
West, Noord of Zuidoost. Met bewoners uit deze wijken onderzoeken we de invloed van de
politiek op het dagelijks leven, waarbij we nieuwsgierig zijn naar de eigen stem van de
mensen. Als jij op het dak van de wereld stond, wat zou jij de wereld dan willen vertellen?
Welke tips geef jij mee aan de wereldleiders van nu? Voor veel buurtbewoners zal het een
eerste kennismaking zijn met het werk van William Shakespeare. We zullen een deel van zijn
teksten samen lezen en gebruiken als inspiratiebron om verder te praten over de thematiek
in relatie tot het leven van de mensen zelf. De Romeinse tragedies vormen dus het
uitgangspunt voor de eigen verhalen van de deelnemers aan het project. Hun inzichten
worden gevat in een collage van scènes waarin toneel, dans en muziek afwisselend worden
ingezet. Een belangrijk onderdeel van het project zijn videoboodschappen vanuit de hele
wereld, die gedurende de productieperiode worden verzameld. Alle deelnemers vragen aan
een familielid of kennis in het land van herkomst om een videoboodschap te sturen vanaf
het eigen dak, gericht aan het familielid in Nederland dat met hoofd en hart vaak in twee
werelden leeft (in Nederland en in het herkomstland). Op deze manier krijgt het publiek
letterlijk zicht op het leven van de mensen op het toneel. De filmpjes worden tijdens de
looptijd van het project online geplaatst. Een deel ervan wordt ook in de tussentijdse
presentaties en in de eindvoorstelling verwerkt.
Doelstellingen van het project
ZID wil met Van de Werelddaken:
- De culturele en maatschappelijke participatie van bewoners uit vier aandachtswijken in
Amsterdam bevorderen.
- De verschillende talenten van de deelnemers stimuleren en ontwikkelen, op een
manier die positief doorwerkt naar hun dagelijks leven.
- Een kwalitatief goede voorstelling maken waarin de verhalen van de deelnemers met
video, dans, muziek en theater verteld worden.
- Een wijkoverschrijdend netwerk opbouwen van bewoners die ook na afloop van het project
zowel fysiek als online contact houden.
- De sociale cohesie in de vier wijken duurzaam verbeteren door bewoners op een
intensieve manier met elkaar in contact te brengen.
Doelgroepen
ZID richt zich bewust op de verbinding tussen generaties, en werkt met verschillende
leeftijden door elkaar heen. Voor dit project loopt de leeftijd van 8 tot 80 jaar en zoeken we
naar een zo evenwichtig mogelijke verdeling van leeftijden en culturen die de verhoudingen
in de wijk weerspiegelen. Deelnemers zijn over het algemeen mensen die niet met kunst en
cultuur in aanraking komen. Een deel is lager opgeleid, heeft een lagere sociaal-economische
positie en beheerst de Nederlandse taal matig. De presentaties en voorstellingen
zijn geschikt voor een breed publiek, waarbij we ons vooral richten op de bewoners uit de
verschillende wijken, maar ook op geïnteresseerd publiek via het netwerk van Toneelgroep
Amsterdam en de podia in het land. Daarnaast richten we ons op professionals die
werkzaam zijn in verschillende sectoren: cultuur, maatschappelijk werk;
beleidsmedewerkers en vakgenoten. Voor de schoolprojecten werken we per wijk met één
basisschool of één middelbare school. Bij de repetities, de presentaties en voorstellingen
komen alle deelnemers samen.
ZID: werkwijze en methodiek
Op de Balkan betekent het woord ZID ‘de muur’. Voor ons betekent het: het doorbreken en
slechten van muren tussen mensen door middel van theater. De missie van ZID is om door
onze activiteiten de sociale cohesie in kwetsbare buurten te versterken en wijkbewoners een
stem te geven. Het zijn mensen die doorgaans niet bereikt worden door andere
kunstaanbieders. De kracht van ZID is onze werkmethode, waarmee het lukt om mensen uit
verschillende culturen en van verschillende sociale klassen en leeftijden met elkaar te
verbinden. Bij ZID worden deelnemers gestimuleerd om hun talenten te ontdekken en om
zichzelf verder te ontwikkelen. Voor het werkproces nestelen we ons in de buurten en
proberen we zoveel mogelijk mensen bij het project te betrekken. Door onze werkmethode
durven mensen hun verhalen en ervaringen te delen. Eerst verbaal, maar daarna door ze uit
te spelen. Mensen kunnen gedurende een groot deel van het werkproces aanhaken als
speler, of een andere rol achter de schermen op zich nemen als ze toch liever meer afstand
bewaren. We zoeken naar overeenkomsten tussen mensen in plaats van dat we de
verschillen benadrukken. Onze ervaring is dat deelnemers tijdens het werkproces meer
zelfvertrouwen krijgen, wat letterlijk zichtbaar wordt als ze hun verhaal op het podium
durven te vertellen. Deze impuls werkt door in hun dagelijks leven.
Vijf fases
Van de Werelddaken is opgedeeld in 5 fases. De fases lopen organisch in elkaar over, maar
hebben elk een eigen effect, tempo, werkwijze en sfeer per wijk.
FASE 1: ZID reist door de wijken: januari – september 2013
Kennismaken en deelnemen d.m.v. 10 workshops.
FASE 2: ZID opent Nieuwe Podia: mei - september 2013
Tour door de wijken.
FASE3: ZID verbindt bewoners van de vier wijken met elkaar: september/oktober 2013
Toewerken naar de gezamenlijke voorstelling met talenten uit de vier wijken en de scholen.
FASE 4: tournee door de wijken en in het land – november/december/januari 2013
Optredens in vier theaters in Amsterdam: Stadsschouwburg, De Meervaart Theater,
Bijlmerparktheater en Podium Mozaiek; en theaters in Utrecht en Rotterdam.
FASE 5: Evaluatie, effectmeting en vervolg: februari/maart 2013
Tenslotte
In mei 2011 kreeg ZID landelijke erkenning met het Appeltje van Oranje, de jaarlijkse prijs
van het Oranje Fonds voor initiatieven die op succesvolle wijze verschillende
groepen mensen verbinden. Voor de komende 3 jaar(2013, 2014 en 2015) is ZID
geselecteerd om deel te nemen aan het Oranje Fonds Groeiprogramma, een intensief traject
waarin met coaches van o.a. McKinsey en ABN AMRO gewerkt wordt aan het versterken van
de organisatie op het gebied van strategie, personeelsbeleid, financieel management en
communicatie. Doel is om onze succesvolle werkmethode landelijk te verspreiden en de
organisatie duurzaam te versterken.
Project outline, juni 2013
© Dit document is eigendom van Stichting ZID. Niets hieruit mag vermenigvuldigd of gepubliceerd worden zonder
schriftelijke toestemming van Stichting ZID.