2014-10-19_bemestingsleer

Bemestingsleer
Atomen en ionen.
Periodiek systeem der elementen
Werking klei-humus complex
Voedingselementen
Voedingsstoffen:
Bouwstoffen C, H en O
Hoofdelementen: N, P, K
Sporenelementen: Mn, Cu, B, Mo, Zn, Fe
Niet-noodzakelijke elementen: Na, Cl, Al, Si
Koolstof
Komt voor in alle organische verbindingen.
Het vierde meest voorkomende element in het heelal.
Beweging van koolstof: fotosynthese en ademhaling
Bij verbrandingsreacties komt CO2 vrij.
Koolstofkringloop
Waterstof
Waterstof is aanwezig in water en ammoniak.
Water kan splitsen in H+ en OH-.
Opname van andere elementen gebeurt via
uitwisseling van H+ ionen.
Zuurstof
Zuurstof is aanwezig in zuurstofgas in de lucht.
Onderdeel van water.
Heeft een belangrijke rol in de ademhalingsreactie
en alle verbrandingsreacties.
Stikstof: Begrippen
Mineralisatie: Omzetting van organische
stikstof naar minerale stikstof.
Nitrificatie: omzetting van ammonium naar nitraat.
Denitrificatie: omzetting van nitraat naar
onopneembare verbindingen.
Uitspoeling van nitraat: transport van stikstof
naar diepere grondlagen. (grondwater)
Stikstof
Samen met C, H en O de belangrijkste bouwsteen voor eiwitten.
Groei van stengels en bladeren.
N2 maakt een groot deel uit van de lucht.
N is een onderdeel van organische mest en humus.
Stikstofcyclus
Gebrek en overmaat
Stikstofgebrek wordt duidelijk in verminderde groei en
gele verkleuring van de bladeren.
Overmaat geeft aanleiding tot te snelle groei,minder bloei,
slappe stengels en grotere vatbaarheid voor ziekten.
Uitspoeling van nitraat
Nitraat (NO3-) is een negatief geladen deeltje en blijft daardoor niet hangen
aan het klei-humus complex.
Als het nitraat niet wordt opgenomen door de planten of de bodembacteriën
percoleert het mee met het regenwater naar diepere grondlagen.
Daardoor kan het grondwater een hoog gehalte aan nitraat bevatten.
De wettelijke grens ligt op 50 mg/l.
Het nitraat zelf is niet giftig maar de darmbacteriën zetten dit om in nitriet.
Nitriet belemmert het zuurstoftransport in het bloed.
Koolstof/stikstof verhouding
Tijdens de afbraak van organische stof in de compost gaat 80 % verloren
onder de vorm van CO2.
Composteerbaar materiaal mag een C/N verhouding hebben van 30/1.
Een te lage C/N verhouding heeft een verlies aan stikstof in de bodem tot gevolg.
Door gebrek aan C in het systeem wordt de stikstof niet meer gebruikt en gaat die verloren.
Lignine en hemicellulose zijn moeilijk afbreekbaar
Elzen- of essenbladeren 25
Grasmaaisel 10 - 15
Mest met strooisel 23
Mest 10 - 15
Eikenbladeren 50
Dennennaalden 60 - 100
Zaagsel 150-500
Stro, maïsstengels en -kolven 50-100
Groenteafval 15-25
Koffiedik 20
Krantenpapier 115
Werking compostering
Compostering
Sir Albert Howard:
De bodem kan geen twee werkjes tegelijkertijd uitvoeren.
Men zou niet mogen verwachten dat de bodem de humus zou kunnen
nitrificeren,
terwijl die ook organisch materiaal zou moeten omzetten.
De vertering van organisch materiaal wordt best naast de
landbouwgrond gedaan;
en als het uiteindelijke product dan klaar is voor nitrificatie,
dan wordt het terug op de landbouwgrond gebracht en in de grond
gewerkt.
Fosfor
Belangrijke rol bij ademhaling en energievoorziening.
Is nodig voor stevige wortelgroei en bloei, zaadvorming en afrijping.
Begrippen rond fosfor
Fosfaat: PO43Difosforpentoxide: P2O5
Fosforzuur: H3PO4
Fosforcyclus
Energie uit fosforverbiningen
Gebrek en overmaat
Overmaat: gebrek aan sporenelementen
Uitspoeling van fosfaat
Niet naar het grondwater wegens de lage oplosbaarheid in water.
Fosfaat is immobiel in de bodem en moet zo dicht mogelijk bij de wortels aanwezig zijn.
Fosfaat kan uitspoelen door oppervlakkige afvloei.
In water bevordert fosfaat
eutrofiëring (waterbloei).
Kalium
Bevordering van de stevigheid van de plant en de vorming van haarwortels.
Beperking van de verdamping van water.
Verhoging van de resistentie van planten tegen droogte en vorst.
Kaliumcyclus
Kaliumgebrek en overmaat
Overmaat: verminderde opname van andere voedingselementen:
Calcium en Magnesium.
Uitspoeling van Kalium
Magnesium
Bestanddeel van het bladgroen of chlorofyl.
Magnesium is belangrijk voor de fotosynthese en de bladontwikkeling.
Stimuleert de opname en transport van fosfaat.
Rol bij het verplaatsen van koolhydraten in de plant.
Magnesiumcyclus
Magnesiumgebrek en overmaat
Overmaat vermindert de opname van calcium – en kalium.
Calcium
Neutralisatie van zuren.
Bestanddeel van de celwanden.
De opname van calcium gebreurt passief.
Calcium heeft een groot belang in de bodem.
Het verbetert de bodemstructuur.
Verlaagt de natriumconcentratie.
Zorgt voor de binding van bodemzuren.
Noodzakelijk bij de vorming van humus.
Calcium
Neutralisatie van zuren.
Bestanddeel van de celwanden.
De opname van calcium gebreurt passief.
Calcium heeft een groot belang in de bodem.
Het verbetert de bodemstructuur.
Verlaagt de natriumconcentratie.
Zorgt voor de binding van bodemzuren.
Noodzakelijk bij de vorming van humus.
Werking van kalk
Kalk ( CaCO3) neutraliseert de bodemzuren en verhoogt hierdoor de pH.
Kalk zorgt er ook voor dat de kleideeltjes minder aan elkaar kleven
en verbetert zo de bodemstructuur.
Zwavel
Speelt een belangrijke rol in de waterhuishouding.
Komt voor in sommige eiwitten, vitaminen,
hormonen en enzymen.
Zwavel komt zelden voor als tekort.
Sporenelementen
Ijzer, Mangaan, Zink, Boor, Molybdeen en Koper.
Silicium, Kobalt, Natrium, Chloor, Jodium en Aluminium
Overzicht