PowerPoint-presentatie

Triage van het oog:
8 meest voorkomende oogklachten
De heer A. Rooze, optometrist
1
Disclosure belangen spreker
Potentiële Belangenverstrengeling
n.v.t.
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
n.v.t.
•
•
•
•
n.v.t.
n.v.t.
Sponsoring of onderzoeksgeld
Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Aandeelhouder
22
Andere relatie, namelijk
n.v.t.
n.v.t.
2
Verwijzers
•
•
•
•
•
•
•
Huisarts
Medisch specialist van ander poortspecialisme of andere instelling
Bedrijfsarts
Jeugd (gezondheidszorg)arts
Arts verstandelijk gehandicapten
Specialist ouderengeneeskunde/verpleeghuisarts
Optometrist met AGBcode voor verzekerden van CZ, Zilveren Kruis,
Interpolis, Avero, FBTO, OZF, Prolife, de Friesland, Z&Z, VGZ
Wij zien alleen patiënten met een geldige verwijzing
Spoed is uitzondering
3
Klachten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Tranende ogen
Drukkend gevoel
Jeukende ogen
Minder scherp zien
(zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke ogen
Vlekken / spinrag voor ogen
Lichtflitsen
Kind ziet scheel
4
De klacht: Tranende ogen (1)
Vragen:
• Hoe lang?
• Ogen rood / ontstoken?
• ‘s Morgens dichtgepakt?
• Last van het licht?
• Continu/ specifieke momenten
5
Tranende ogen
• Verstopte traanafvoer (zeer zelden)
• Verstoorde traankwaliteit / droge ogen (vaak)
• Meibomklier disfunctie / blepharitis (vaak)
6
Tranende ogen
7
Tranende ogen
Sondage:
Traanpuntje oprekken
De zoutoplossing inspuiten
8
Tranende ogen
• Punctum plugs
‒ Oplosbaar
‒ Silicone
9
Tranende ogen
• Kunsttranen soms succesvol
• Ooglidhygiëne met warme compressen en omega-3 vetzuren
• Chronisch probleem: behandelen klachten, geen genezing.
10
Tranende ogen
• Eerste keuze:
– Kunsttranen
– Ooglidhygiëne
• Eventueel aanvullend:
– Punctale occlusie
– Ontstekingsremmers
– Bandagelens
– etc.
11
Tranende ogen
Gewenste toegangstijd:
• Geen urgentie
Advies:
• Onderzoek door huisarts
• Bij aanhoudende ernstige klachten oogarts
12
De klacht: Drukkend gevoel op ogen (2)
Vragen:
• Hoe lang?
• Is uw gezichtsscherpte afgenomen?
• Wanneer zijn uw ogen voor het laatst gemeten?
13
Drukkend gevoel
Oorzaak:
• Droge ogen
• Niet volledig gecorrigeerde sterkteafwijking
• Geen relatie met oogdruk
14
Drukkend gevoel
• Hoge oogdruk voel je niet
• Overmatige inspanning ogen → asthenope klachten
• Droge ogen gevoel straalt vaak uit rondom/achter het oog
15
Drukkend gevoel
• Een droog oog ziet wisselend minder scherp.
• Het kost meer inspanning om scherp te zien.
– Vaak bij computerwerk
– Vaak seizoensmatig (herfst)
– Soms door medicijn gebruik
16
Drukkend gevoel
Overmatige inspanning van ogen geeft vaak asthenope klachten
• Veel computerwerk
• Onjuiste bril / brillenglazen
• Ongecorrigeerde ametropie
• Ongecorrigeerde forie
17
Drukkend gevoel
Gewenste toegangstijd:
• Geen urgentie
Advies:
• Behandelen eventuele traanfilmproblemen
• Naar opticien voor oogmeting
• Indien bril goed, dan onderzoek bij huisarts / oogarts
18
De klacht: Jeukende ogen (3)
Vragen:
• Hoe lang?
• Bekend met hooikoorts?
• Bekend met andere allergie?
19
Jeukende ogen
Oorzaak:
• Allergie door bv. hooikoorts
• Allergie voor cosmetica of medicatie
• Droge ogen
• Blepharitis
20
Jeukende ogen
• Vooral seizoen gebonden klachten
• Droge ogen schuren bij oogbewegingen
21
Jeukende ogen
• Meestal biedt oogdruppel of tablet tegen hooikoorts een goede oplossing
22
Jeukende ogen
Allergie:
• Conserveermiddelvrije oogdruppels (minims)
• Ander merk cosmetica
23
Jeukende ogen
Gewenste toegangstijd:
• Geen urgentie
Advies:
• Onderzoek door huisarts
24
De klacht: Ik zie minder scherp (4)
Vragen
• Hoe lang?
• Plotseling afgenomen, of langzaam?
• Eén oog, of beide?
• Bekend met staar of staaroperatie?
25
Ik zie minder scherp
Oorzaak:
1. Bril / lenssterkte onjuist / nog geen correctie
2. Staar of nastaar
3. Gevorderde glaucoom (erg onwaarschijnlijk)
4. Oogontsteking
5. Netvlies vaataandoeningen
6. Droge ogen
26
Ik zie minder scherp
2. Staar = Cataract, vertroebeling van de ooglens
27
Ik zie minder scherp
Staaroperatie
28
Ik zie minder scherp
Nastaar
29
Ik zie minder scherp
3. Glaucoom
30
Ik zie minder scherp
4. Oogontsteking
31
Ik zie minder scherp
5. Vaataandoening in netvlies
32
Ik zie minder scherp
Gewenste toegangstijd:
• Afhankelijk van uitslag oogmeting urgent
Advies:
• Oogmeting (druk en visus)
• Afspraak bij huisarts
33
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen (5)
Vragen:
• Eén oog, of beide ogen?
• Hoe lang?
• Is het oog rood / lichtschuw?
• Ziet u nog scherp met dit oog? / ogen?
• Onlangs geopereerd?
• Kan het tijdens werkzaamheden zijn ontstaan?
34
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
Oorzaken:
1. Droog oog
2. Ontstoken oog
3. Corpus alienum (iets in oog)
4. Oppervlakkige oogbeschadiging (erosie/lasogen)
5. Acuut glaucoom (zeer hoge oogdruk)
35
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
1. Droog oog:
• Soms één oog, soms beide ogen
• Stekend, branderig en/of corpus alienum gevoel
• Vaak iets rood en wisselend wazig en scherp
• Patiënt kan vaak wel aangeven dat oog droog aanvoelt
36
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
2. Ontstoken oog
• Bijna altijd rood
• Vaak eenzijdig
• Vaak waterige of pusachtige afscheiding
• Vaak minder scherp zicht
• Soms relatie met contactlens dragen
37
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
3. Corpus alienum (iets in oog)
• Vaak na werkzaamheden zoals lassen en slijpen
• Irritatie neemt in enkele dagen toe
• Oog mild tot zeer rood
• Vaak gevoelig voor licht, zeker bij lasogen
• Bij lasogen beide ogen, bij slijpen en boren vaak één oog
• Knipperen met oog is bij oppervlakkig letsel extra pijnlijk
38
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
4. Oppervlakkige oogbeschadiging (erosie)
• Zeer gevoelig en bijna altijd één oog
• Met gesloten oog minder klachten
• Oog is bijna niet rood, maar traant vaak wel
• Ook gevoelig voor licht
• Oppervlakkige verdoving geeft (enorme) verbetering van
klachten (maar vertraagt het herstel)
39
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
5. Acuut glaucoom (zeer hoge oogdruk)
• Misselijk (braken)
• Zeer pijnlijk oog.
• Patiënt voelt zich echt ziek
• Klachten bijna altijd aan één oog
• Last van licht, gevoelig bij aanraken, meestal minder
goed zicht
40
De klacht: (zeer) pijnlijk oog / (zeer) pijnlijke
ogen
Gewenste toegangstijd:
• Hoge urgentie! (behalve droge ogen/lasogen, dan vooral veel lubricantia)
Advies:
• Op korte termijn naar huisarts of oogarts
• Een acuut glaucoom of ernstige ontsteking op dezelfde dag
41
De klacht: Vlekken / spinrag voor ogen(6)
Vragen:
• Sinds wanneer?
• Eén oog, of beide ogen?
• Enkele vlek(ken) of zeer veel?
• Vaste plek in beeld of beweegt door het beeld
• Wat ging er aan vooraf? (operatie, val, klap op het oog)
42
Vlekken / spinrag voor ogen
Oorzaken:
• Veranderingen in het glasvocht (corpus vitreum)
• Loslaten van het glasvocht
• Migraine
43
Vlekken / spinrag voor ogen
• Veranderingen in het glasachtig lichaam
44
Vlekken / spinrag voor ogen
• Veranderingen in het glasachtig lichaam
45
Migraine
• Vaak zonder hoofdpijn
• Altijd binoculair maar subjectief lijkt het vaak 1 oog
• Meestal 10-30 minuten, daarna soms hoofdpijn
46
Vlekken / spinrag voor ogen
Gewenste toegangstijd
• Naar oogarts, binnen twee weken
Advies:
• Wijzen op mogelijkheid netvliesloslating met acuut oogarts bezoek
47
De klacht: Lichtflitsen (7)
Vragen:
• Sinds wanneer?
• Eén oog, of beide ogen?
• Is uw beeld volledig, of mist er een deel.
• Wat ging er aan vooraf? (operatie, val, klap op het oog)
• Hoge myopie?
48
Lichtflitsen
Oorzaak:
• veranderingen in het glasachtig lichaam waardoor aan het netvlies wordt
getrokken
49
Lichtflitsen
• Ik zie lichtflitsen
50
Lichtflitsen
Gewenste toegangstijd:
• Naar oogarts binnen enkele dagen
• Op zichzelf geen voorspellende waarde retinadefect
Advies:
• Attenderen op mogelijkheid netvliesloslating met acuut oogarts bezoek
indien ablatio prodromen.
51
De klacht: Mijn kind ziet scheel (8)
Vragen:
• Hoe oud is het kind?
• Wanneer en door wie is dit ontdekt?
• Ziet het kind continu scheel of niet?
52
Mijn kind ziet scheel
Oorzaak:
• Fysiologisch: tot de leeftijd van 4 maanden (tenzij progressieve toename
verwijzing niet nodig)
• Afwijking externe oogspieren
• Optisch: sterke oogafwijking, groot sterkteverschil
• Congenitaal cataract (pupilreflex)
• Neurologisch: aansturing van oogspieren
• Retinoblastoom (pupilreflex, erg zeldzaam)
53
Mijn kind ziet scheel
• Orthoptist onderzoekt de samenwerking en oogsterkte bij met name jonge
kinderen
• Oogarts is hierbij betrokken (met name funduscopie)
54
Mijn kind ziet scheel
Gewenste toegangstijd:
Bij continu scheelzien op korte termijn
Advies:
• Afspraak bij orthoptist maken binnen enkele weken
55
Tot slot
• Intercollegiaal telefoonnummer tijdens openingstijden
• 08 88 77 77 77 Spoednummer na openingstijd
• Vragen?
56