Nieuwe pagina 0

HISTORISCHE ROMANS
DE NIEUWE TIJD
(15de - 17de EEUW)
ALDERS, Hanny
Jan van Scorel (1995) is een nuchtere Nederlander die strijd voert tegen het water. Daarbij
gaat hij zo innoverend te werk dat hij naar zijn tijdgenoot da Vinci de "Nederlandse
Leonardo" genoemd wordt.
ANDAHAZI, Federico
De Argentijnse auteur schreef met De anatoom (1997) een schitterende biografie van Matteo
Colombo uit Venetië, een groot geneesheer uit de Renaissance wetenschap.
ARIDJIS, Homero
De Mexicaan Aridjis verpersoonlijkt in zijn personage Juan de Nieuwe Wereld in zijn romans
1492 (1990) en Juan Cabezon in de Nieuwe Wereld (1991). De Europese Middeleeuwen
maken plaats voor de nieuwe moderne mens in een globale wereld. Zelf duikt Aridjis alsmaar
dieper in het verleden. In De heer der laatste dagen (1996) keert hij terug naar het Spanje van
het jaar duizend. De verwachting van de eindtijd en de komst van de Antichrist in dat jaar,
vaak vereenzelvigd met de wrede Al-Mansur van Cordoba, maar ook het onlosmakelijk met
elkaar verbonden zijn van de islamitische en katholieke godsdienst in het Middeleeuwse
Spanje worden op meeslepende wijze verhaald.
ARIOSTO, Ludovico
Tijdgenoot. De razende Roeland (Orlando furioso) door Ludovico Ariosto werd vertaald uit
het Italiaans door Ike Cialona in 1998. Hoewel het thema Roeland thuis hoort in de
Middeleeuwen, is dit vroeg 16de eeuwse werk een getuigenis van de vele vernieuwingen in de
tijd waarin het ontstond. Buskruit bijvoorbeeld en dit wijst meteen op het niet altijd
opgewekte karakter van de vooruitgang. Toch laat Ariosto de mens zelfs op de maan landen,
dansen, feesten in een boek dat feestelijk luxueus werd uitgegeven.
AUST, Kurt
Dag des oordeels (2001). Een historische thriller. Een paar dagen voor het begin van de 18de
eeuw stranden Petter Hortten en zijn leraar Thomas van Boueberge door een sneeuwstorm in
een herberg. Daar is één van de gasten vermoord. De sneeuw zorgt ervoor dat niemand de
herberg kan verlaten. Petter en Thomas beginnen aan een onderzoek.
BACCINO PONCE DE LEON, Napoléon
Maluco : de roman van de ontdekkers (1992). Een nar doet verslag van Magalhães’ reis rond
de wereld van 1519 tot 1522.
BALLEGEER, Johan
Jeugdboek. De Spaanse Nederlanden en het leven van de uit Spanje naar Vlaanderen
gekomen humanist Vives leverde stof voor Immortellen voor Blanquina (1977). Het drama
van de gedwongen bekeerde joden wordt verhaald aan de hand van echt gebeurde feiten in de
familie van de pedagoog en schrijver.
BALLEGEER, Johan
Jeugdboek. Een eiland zoeken (1991). Op 12 oktober 1492 zette Columbus voet aan wal op
het eiland Guanahani, een van de Bahama's. Hij was op zoek naar een westelijke zeeroute
naar Indië. In maart 1493 arriveert hij terug in Spanje. Nauwelijks enkele maanden later drukt
Dirk Martens in Aalst reeds de lange brief met zijn (verkort) reisverslag, dat hij onmiddellijk
had gestuurd naar zijn geldschieter, de bekeerde jood en schatmeester van koning Ferdinand
van Aragon, Luis de Santangel.
Rond deze twee gegevens heeft Johan Ballegeer een bijzonder intrigerend jeugdverhaal
geschreven. Het verhaal verspringt voortdurend in tijd en locatie. Ballegeer gaat ervan uit dat
Martens en Columbus elkaar reeds twintig jaar kenden, wat de snelle publikatie van het
reisverslag verklaart. Zijn uitgangspunt is dat Columbus van joodse afkomst was - een
hypothese die reeds in 1972 verdedigd werd door Simon Wiesenthal in zijn onlangs herdrukte
Zeilen der hoop (zie verder) - en in opdracht van belangrijke joden op zoek ging naar een
toevluchtsoord voor zijn vervolgde geloofsgenoten. In de loop van het verhaal maakt de lezer
kennis met zowat de hele middeleeuwse ontdekkingsliteratuur, van Madoc en St.- Brandaan
tot Marco Polo.
BERG, Nicolaas
Als enige Europeanen hadden de Nederlanders toegang tot Japan vanuit het eiland Deshima.
Een keer per jaar konden ze naar Tokio reizen, onder strenge begeleiding. Dood op Deshima
(2000) heeft een dokter, opgeleid in Leiden, maar vooral nieuwsgierig naar Japan, als
onderwerp. Hij weigert zich levend te laten begraven op het eiland en reist langs de kustweg
naar de hoofdstad. Hij kiest het tijdstip slecht: 1643 is een zeer bewogen jaar in de
geschiedenis van het land. Dokter Simon komt in het oog van de storm terecht. Daarbij zal de
anatomie pas in de 18de eeuw door de Japanners aanvaard geraken. De roman is doorweven
met vaak prachtige citaten uit de Japanse poëzie.
BERNAUW, Patrick
Jeugdboek. De Bastille, de Parijse staatsgevangenis, in 1703. De man met het ijzeren masker,
de belangrijkste gevangene, vertelt zijn leven. De komedianten van de Bastille (2000) is
geschreven in de stijl van de commedia dell’arte. Molière speelt een grote rol. Hij blijkt de
geheimzinnige man met het masker te zijn die jaren lang de koning vermaakte en steunde
maar op het einde van zijn leven besefte dat hij een wreed en ijdel man diende.
BLISSETT, Luther
Een intrigerende roman over de godsdienstoorlogen van de 16de eeuw is Q door Luther
Blissett; (2001) die direct na de verschijning werd genomineerd voor de Italiaanse Premio
Strega. In Venetië wordt het ghetto gebouwd, Luther fulmineert tegen de Roomse kerk, de
Turken kijken neer op onbeschaafd Europa, dat ze aan hun voeten zien liggen. Ook de
steenrijke bankiersfamilie Fugger en de opkomst van Antwerpen spelen een grote rol in dit
fresco van de 16de eeuw.
Achter de naam Blissett gaat een Florentijns schrijverscollectief schuil. Staat Q voor qohelet,
het Hebreeuwse woord voor Prediker?
BOCCACCIO, Giovanni
Tijdgenoot. De Renaissancemens is rijk en lacht met de domme of mislukte mens. Die nieuwe
geest is al in het 14de eeuwse Italië aanwezig, wat blijkt uit het werk waarmee Boccaccio de
geschiedenis inging, de Decamerone (meest recente vertaling 1994). Minder bekend zijn de
verhalen opgenomen in Zwarte magie (1995). Waar Macchiavelli de nieuwe moraal
verkondigt, lacht Boccaccio met de oude wereld en wie zich niet kan aanpassen aan de
nieuwe.
BOON, Louis-Paul
Boon wordt weer helemaal erkend als geschiedschrijver. Met name zijn Geuzenboek (1979) is
het fresco van hoe de armen de opstand in de 16de eeuwse Nederlanden beleefden.
BRJOESSOV, Valeri
De vuurengel (1905, vertaald in 1990). De duivel verleidt een meisje, maar de kerk waakt.
Het Duitse stadje Trier is op het einde van de 16de eeuw in de ban van magie, hekserij en
astrologie. De Rusissche dichter Brjoessov greep deze aangelegenheid aan om een
onthutsende satire op het Rusland van zijn eigen tijd te schrijven. Niettemin is de evocatie
historisch zo nauwkeurig dat bij het verschijnen van de Duitse vertaling de pers weigerde te
geloven dat de auteur in Moskou woonde.
BROUWER, Johan
Philips Willem : de Spaanse prins van Oranje (1987). Philips Willem (1554-1618) is de
oudste zoon van Willem de Zwijger. Hij bracht een tijdje (gedwongen) door in Spanje.
BURNS, Richard
Sandro en Simonetta. Een boek over de Italiaanse schilder Botticelli.
CAPITEYN, Andre
In 1686 viel Pieter Fardé in handen van Algerijnse piraten. De pater slaagde erin een brief
naar Vlaanderen te sturen en na omzwervingen terug te keren naar Gent. In 1720 verschenen
zijn herinneringen op papier. Een Vlaming ontdekte Afrika (1986) is een histo-thriller : de
auteur vertelt, wikt en weegt Fardé op zijn woorden en waarde. Wat heeft de voorganger van
Livingstone verzonnen en wat niet ?
CASTIGLIONE, Baldassar
Tijdgenoot. Het hof van Urbino wordt de norm voor beschaafde omgangsvormen in de
Renaissance. Het boek van de hoveling (1991) bevat een reeks gesprekken in 1507. Zo wreed
en realistisch als Machiavelli is, zo idealistisch zijn de hovelingen van Urbino. De Engelse
gentleman is er de historische erfgenaam van geweest.
Castiglione was pauselijk nuntius, Rafaël schilderde zijn portret.
CHAMSON, Andre
Chamson schreef, naar eigen zeggen, een autobiografische roman. Toch is het verhaal
gesitueerd in de 17de eeuw, meer bepaald op de galeien waar de Hugenoten, de Franse
protestanten, dwangarbeid verrichten. De galei (2000) is doortrokken van de cultuur van de
Cévennes, waar de Hugenoten zich in de stilte van hun bergen hadden teruggetrokken, tot
Lodewijk XIV de vervolging hernam. De auteur, directeur van het Franse staatsarchief, vertelt
het verhaal van Jean-Pierre Chamson, zijn voorvader die de galeien verkoos boven verraad
aan zijn protestantse bijbel. Een mooie en grote roman die de passie voor geschiedenis doet
herleven, schreef Alain Decaux in Histoire pour tous.
CLAES, Paul
Pico della Mirandola, humanistisch geleerde uit de 15de eeuw, is de centrale held in De
phoenix (1998). De overgang van Middeleeuwen naar Renaissance is het thema van dit
verhaal. Dit gebeurt aan de hand van een zeer concrete vraag : wat gebeurt er met de ziel van
de neoplatonische filosoof na zijn dood ?
CLEMENT, Catherine
Palestina en de Joden in de diaspora na hun verdrijving uit Spanje in 1492 staan centraal in La
Senora (1993). Een vrouw neemt hun lot in handen en met steun van de Ottomaanse sultan
slaagt zij min of meer in haar opdracht tegen de intriges van de Spaanse kroon en de paus in.
Een meeslepend en waar gebeurd verhaal dat een flink stuk 16de eeuwse geschiedenis doet
herleven.
COLVIN, Clare
Verleiding en wraak in het Italië van de late Renaissance en vroege barok vormen krachtige
ingrediënten voor de roman De pracht van de Gonzaga’s (2000). De liefde van de hertog van
Mantua voor één vrouw herleidt het land tot oorlog en chaos. Gelukkig is de hertog niet enkel
een politieke ramp. Hij ontpopt zich ook tot beschermheer van Rubens en andere kunstenaars.
COPPENS, Thera
Zij schreef talloze jeugdverhalen en werkte drie jaar aan De vrouwen van Willem van Oranje
(1983). Zij schetst op boeiende wijze hun leven én hun invloed op de Nederlandse vader des
Vaderlands.
CORAGHESSAN-BOYLE, T.
Wie een barok verhaal wil lezen over de botsing van de televisiegeneratie met de geschiedenis
raden we Duyvels end (1990) aan. Van de 17de eeuwse Zeeuwse nederzetting aan de
Hudsonrivier loopt de verhaallijn over de anticommunistische heksenjacht van 1949 tot het
heden. De roman won de Pen Award.
CUNEO, Anne
Musicus Tregian ontmoet Shakespeare, Rubens en Monteverdi tijdens zijn vele reizen door
een Europa dat geteisterd wordt door de dertigjarige oorlog. De loop van een rivier (1997) is
een historisch werk met voetnoten en al, maar ook een zeer geslaagde roman.
BRUNO, Giordano
Tijdgenoot. Hij werd door de inquisitie in 1600 tot de brandstapel veroordeeld en werd
daarom op het einde van de 19de eeuw het symbool van de vrijdenkers. Elk jaar herdenkt
Rome Giordano Bruno en groeit de herdenking uit tot een manifestatie van minderheden.
Italiaanse dialogen (2000) werd geschreven in Londen in 1583, waar Bruno opgevangen
werd door de Franse ambassadeur, en bevat zijn meest satirische teksten. Zoals ook uit het
werk van Shakespeare blijkt, dweepte Engeland toen een beetje met alles wat Italiaans was.
Bruno spot ermee, hij spot met de kabbala (joods mystiek geschrift), het protestantisme en
alles wat naar religieuze bewogenheid rook. De ezel is zijn ideaal, koppig en individualistisch.
Bruno, die geloofde in reïncarnatie, laat een wijze ezel het woord voeren. De religieuze
machten van de wereld sloegen hard terug. Niet verwonderlijk in een tijd van
godsdienstoorlogen, maar evenmin het feit dat Bruno, die betaalde voor zijn scherpe pen met
zijn leven, een martelaar werd. Hij zou ongetwijfeld zelf een wrange cynische commentaar
gegeven hebben op deze onvermijdelijke gang van zaken…
DAEMS, Wim
Jeugdboek. De horizonjagers (1991). Het verhaal begint wanneer de jonge Manuel en zijn
oom - geneesheer in de eerste dagen van 1492 - getuige zijn van de inname van hun
geboortestad Granada door de troepen van de Katholieke Koningen Ferdinand en Isabella.
Manuels oom wordt naar het legerkamp geroepen om prinses Juana te verzorgen, de latere
Johanna de Waanzinnige, die reeds vlagen van verstandsverbijstering vertoont. Hier
ontmoeten zij een zekere Cristòbal Colòn, die zegt dat hij al vijf jaar door de koningin aan het
lijntje wordt gehouden. Manuel raakt smoorverliefd op de prinses. Als de druk op de Moren
en 'Morenvrienden' toeneemt, zet zijn oom hem aan te vluchten.
Het vervolg laat zich raden: Manuel monstert aan voor de historische reis. Maar als Colòn
terugkeert naar Spanje, blijft hij achter. Dan kom je ook te weten waaraan het boek zijn titel
dankt.
DANTE, Alighieri
Tijdgenoot. Het meesterwerk van de Renaissance en het begin van de Italiaanse letterkunde,
zo wordt De goddelijke komedie omschreven. Ambo bracht in 1987 een vertaling uit. In 1999
volgde het eerste deel van een nieuwe vertaling onder de titel Mijn komedie, 1 : de hel.
Troosteloos na de dood van Beatrice, vond Dante soelaas in de wijsbegeerte. Aan deze ‘edele
dame’ is dan ook Het Gastmaal (2001) gewijd. Naar Middeleeuwse gewoonte komt alles aan
bod dat het weten waard is. Met deze eerste Nederlandse vertaling is er een unieke kans om
Dante persoonlijker te leren kennen, want in dit boek nodigt hij zijn vrienden aan tafel om
samen te genieten van de wijsheid van de filosofie.
DE CERVANTES, Miguel
Tijdgenoot. Het einde van het ridderideaal is vereeuwigd in de figuur van don Quichote, door
Cervantes in de gevangenis geschreven, en in 1997 nog vertaald. Minder bekend zijn de Elf
voorbeeldige novellen die in 1966 werden vertaald.
DE GUILLERAGUES, Gabriël
Tijdgenoot. Pas in de 18de eeuw kwam de briefroman tot grote bloei (Rousseau’s Julie,
Goethe’s Werther …), maar Parijs
werd in 1669 opgeschrikt door de publicatie van de Portugese brieven (1996). Die bleken
geschreven te zijn door een non, maar hun erotische inhoud werd druk besproken in de salons.
Kort daarop beantwoordde een Franse edelman haar liefde, ook in briefvorm. Pas veel later
werd de naam van de auteur van alle brieven, de graaf van Guilleragues, bekend gemaakt.
DE VRIES, Theun
De Vries debuteerde in 1927 en schreef boeken waarin vooral kunstenaars een grote rol
speelden : Bach (1970), Rembrandt (1972 en herwerkt in 1992), Spinoza (1985), Baron (de
lievelingsacteur van Molière, 1987), Haydn (1988), Torrentius (1998). In het laatstgenoemde
werk neemt de Vries ons mee naar de eerste helft van de 17de eeuw. Torrentius is een schilder
die het met de huwelijkstrouw en de theologische dogma’s niet zo ernstig neemt. Net als in
het werk over Spinoza schildert de auteur de mentaliteit van de Gouden Eeuw zonder
vooroordelen of gemoraliseer.
DIEKMANN, Miep
Jeugdboek. Het Nederlandse eiland Curaçao op 20 oktober 1681, de ketting sluit de haven van
Willemstad, De Punt, af voor zeerovers. Er zijn weinig kinderen op het eiland Een orkaan
barst los. Het is het begin van een spannend avontuur in Marijn bij de lorredraaiers (1965).
De piepjonge scheepsdokter Marijn raakt betrokken bij de slavenhandel, maar hij neemt het
op voor het zwarte meisje Daniella. Hetzelfde thema wordt ook aangesneden in Mens te koop
(1977), waarin opnieuw een doktersfamilie, de van Collens, aan de kant van de slaven staat,
wat niet in dank wordt afgenomen.
DIJKZEUL, Lieneke
Jeugdboek. Een vorm van ontdekkingsreizen die in de schaduw van de ontdekking van
Amerika staat, is de poging om via het hoge noorden rondom de wereld te varen. Barents en
Van Heemskerck zijn dan Nederlandse namen die de geschiedenisboeken vermelden. Zij
overwinterden in 1596/97 op Nova Zembla. Hun verhaal wordt naverteld in Bevroren tijd
(1998). De bronnen worden vermeld en de zeemanstaal van die tijd wordt met een
verklarende woordenlijst toegankelijk gemaakt.
DONNELL, Susan
Pocahontas (1995) door Susan Donnell brengt het ontroerende verhaal van de verliefde
dochter van een Indiaans stamhoofd die door haar liefde voor een blanke man vrede stichtte.
De tocht naar Engeland werd haar echter fataal. De auteur ziet zichzelf als haar
afstammelinge. In elk geval wordt zij vaak door de Amerikanen als stammoeder genoemd.
DROSTE, Flip
De Leuvense hoogleraar Droste baseerde zich op documenten uit de tijd van de wederdopers
om de bestorming van het stadhuis van Amsterdam in 1535 te beschrijven. Een spion van de
Utrechtse bisschop legde de gebeurtenissen vast in een kroniek. De aanslag op Amsterdam
(1997) is aangrijpend, historisch verantwoord en legt mechanismen van fanatieke religiositeit
en geweld bloot. Wat kan er meer van het genre historische roman verwacht worden ?
DUMAS, Alexandre
De 19de eeuwse romantische schrijver Dumas situeerde zijn beroemdste romans tegen de
achtergrond van de religieuze burgeroorlogen in het Frankrijk van kardinaal de Richelieu die
als boeman figureerde (de liberale 19de eeuw keek neer op het fanatisme van de kardinaal die
toch maar van Frankrijk het sterkste land in Europa had gemaakt): De drie musketiers waarin
tenminste de koningin nog de moeite loont om voor te vechten en De burggraaf van
Bragelonne, waarin de musketiers één voor één omkomen, teleurgesteld door het absoluut
bewind van de jonge Lodewijk XIV. In het verfilmde en daarom heruitgegeven De Parijse
bloedbruiloft (door de film beter gekend als Koningin Margot) keren we terug naar de 16de
eeuwse oorsprong van het religieus conflict in Frankrijk.
DUNNETT, Dorothy
Het verhaal van het handelshuis de Charetty en de mentaliteit van een rijkeluiszoon in het
vroegkapitalistische Brugge geeft een fascinerend beeld van de leefwereld in de 15de eeuw.
De opkomst van Niccolo (1988) beschrijft hoe de verwende jongen Claes zich ontpopt tot een
gewiekst zakenman als hij het belang van juiste en geheime informatie weet in te zien.
Wanneer hij contact legt met de Medici-familie in Italië kan hij het huis de Charetty tot één
van de machtigste in Europa uitbouwen.
ECO, Umberto
Wat De naam van de roos betekende in 1989 voor de Middeleeuwen, was Het eiland van de
vorige dag (1995) voor de Barok. De wetenschap van die dagen, toen verhandelingen nog
meer weg hadden van romans, wordt tot leven gewekt.
EDGE, Arabella
De compagnie : het relaas van een moordenaar (2001). Gebaseerd op het ware verhaal van
de Batavia, het vlaggenschip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, dat in 1629 voor de
kust van Australië zonk. In haar boek is Jeronimus Cornelisz het hoofdpersonage. Hij slaat
aan het muiten en laat het schip op de klippen lopen. Ook nadien houdt zijn schrikbewind
aan…
ENDO, Shusaku
Als christen is Endo zeer omstreden in Japan. Zijn romans zijn zeer universeel en minder
hermetisch dan die van bijvoorbeeld Mishima. De samoerai (1984) speelt zich af tussen 1613
en 1620 en is gebaseerd op het reisverslag van de eerste samoerai die via Mexico naar Spanje
reizen om over handel en missioneringsactiviteiten te onderhandelen. Geleidelijk erodeert de
weerstand tegen de franciscaner monnik Velasco, hun tolk, die probeert hen te bekeren.
Uiteindelijk wordt de delegatie ontvangen door de paus. Boeiend is dat de bekering niet naïef
gebeurt : de samoerai weten dat een nieuwe en dit keer geestelijke afhankelijkheid de prijs is
die ze betalen. Maar de materialistische Japanse mentaliteit wordt nog scherper op de korrel
genomen door de auteur dan de Europese geestelijke terreur.
ERASMUS
Tijdgenoot. Het beroemdste anticlericale werk in de Nederlanden geschreven en behorend tot
de neolatijnse literatuur is ongetwijfeld de Lof der zotheid van de Rotterdamse humanist
Desiderius Erasmus. Uitgeverij Spectrum verzorgde in 1992 een tweetalige uitgave, SUN en
Roularta in 1996 een uitgave met de tekeningen van Hans Holbein die voor het eerst in
gedrukte vorm verschenen in 1515. Petty Bange verzorgde een uitstekende inleiding. In
Vredes’s weeklacht (vertaling 1989) roept hij op tot eenheid onder de christenen en zijn de
Turken de gebeten hond.
FAUSTUS
Tijdgenoot. Goethe beschreef de historische dokter Faustus, die in 1480 werd geboren en
zich de Heidelbergse halfgod noemde die Jezus’ wonderen kon overdoen. Melanchton, de
humanist en vriend van Luther, veroordeelde hem scherp. Het verhaal van de man die zijn ziel
aan de duivel verkocht werd toch het meest gelezen Duitse boek na verschijning van de eerste
druk in 1587. Marlowe bewerkte het thema al in 1588. De verlichte 18de eeuw keek neer op
geloof in de duivel. Goethe voelde zich aan Faustus verwant en een eerste deel (‘fragment’
noemde Goethe het) van zijn gedramatiseerde biografie verscheen in 1790. Dankzij Schillers
aandringen verscheen het volledige werk in 1808. Bij Goethe wordt de dokter een held die
vooruitloopt op zijn tijd, zijn ‘werk in het duister’ doet aan dat van dokter Zeno denken in het
werk van Yourcenar.
Thomas Mann bedacht een fictieve Faustus in de voor Duitsland zo dramatische late 19de en
vroege 20ste eeuw. De grondstructuur wordt wel geleverd door het Volksbuch uit 1587.
Vermits hij verzaakt aan de liefde krijgt de dokter vierentwintig jaar extra tijd toegemeten van
de duivel. De fysische beschrijvingen van personen ontleent Mann aan de portretten van
Dürer en Cranach. De geest van Luther waart voortdurend rond in de roman. In die zin
schreef Thomas Mann tijdens de oorlogsjaren met deze roman een portret van twee voor de
Duitse geschiedenis cruciale periodes : de hervorming in de vroege 16de eeuw en de Hitlertijd.
Voor Mann is Luther de voorbode van Hitler. Staat de half-mythische Faustus voor de Duitser
? Zo ja, voor wie staan beide historische
personages dan ? Luther gooide zijn inktpot naar de duivel … en huiverde, net als Mann, voor
de politiek, die wereld ‘die zulke gevoelens van weerstand in me oproept, die ik met enige
gêne niet anders dan met religieuze gevoelens weet te verklaren’ (Mann in een brief aan
Albrecht Goes, 1955).
FROHLICH, Newton
De vrouwen in het leven van Colombus bewijzen de stelling dat achter elke grote man één of
meer vrouwen schuil gaan, beweert Frohlich. Filipa, echtgenote van Colombus, verschaft hem
toegang tot de kringen die zijn onderneming met succes kunnen bekronen. Beatriz, zijn joodse
minnares, leert hem hoe met de loerende inquisitie om te gaan. 1492 : de droom van
Colombus (1990) is een geslaagde mengeling van drama, liefdesverhaal en historische
evocatie waarvoor de auteur putte uit persoonlijke brieven bewaard in het klooster van La
Rabida in het Spaanse Palos en Simon Wiesenthals Sails of Hope dat de discussie over de
joodse financiële en politieke contacten van Colombus opende.
GOGOL, Nicolaj
Taras boeljba (1835). Een episode uit de vrijheidsstrijd van de kozakken tegen de Polen en de
Tataren. Ze worden aangevoerd door Taras Boeljba, verpersoonlijking van de Oekraïnse
vollksaard.
GOLON, Anne en Serge
In de Angélique-serie wordt tegen de achtergrond van het 17de-eeuwse Frankrijk het
avontuurlijke leven beschreven van een meisje uit een verarmde adellijke familie dat na veel
moeilijkheden en ontberingen aanzien weet te verwerven.
GORDON, Noah
Spanje 1492. Een joodse geneesheer wordt belaagd door de inquisitie. Hij kan een
gemakkelijk leven leiden wanneer hij verzaakt aan zijn geloof. De geneesheer van Zaragoza
(2000) is geen bijster origineel verhaal, maar de auteur beschikt wel over een grote
vertelkracht.
GRIMMELHAUSEN, Hans Jakob
Tijdgenoot. De grootste Barokke verteller in de voor Duitsland rampzalige 17de eeuw is
Grimmelhausen. De avonturen van Simplicissimus (1991) die verschenen twintig jaar na het
einde van de Dertigjarige oorlog is een schelmroman zoals die in de hele Europese literatuur
van die tijd voorkwam. Het is echter ook een ontwikkelingsroman : het leven is een tocht van
slecht naar goed, een verhaal van inkeer zeg maar.
HAASSE, Hella S.
In De tuinen van Bomarzo (1968) speurt Hella Haasse in het Italië van Renaissancevorsten
als Orsini, Borgia en Farnese naar de oorsprong van deze tuinen. Architecten, joodse mystici
en mythische figuren passeren de revue.
Ook De scharlaken stad (1953) heeft een Borgia als hoofdfiguur. Of beter gezegd het belang
van de afkomst van iemand in het Renaissancistische Italië, want op het einde luidt het beslist
‘Een Farnese ben ik.’ Het verleden is nooit begonnen, nooit gedaan, stelde ze ooit. Een
afstammeling van de Borgia’s is dan ook een Borgia. Het Italië van 1500 dat ze schetst lijkt
dan ook in vele opzichten op het Europa van 1953.
Met Het woud der verwachtingen (1949) keren we nog verder terug in de tijd, naar het begin
van de 15de eeuw. Charles d’Orlèans wordt door de Engelsen krijgsgevangen gemaakt. Na 25
jaar ballingschap keert hij terug, maar hij wij zich nog uitsluitend met dichters als Villon
omringen.
HAFF, Bergljot Hobaek
Heksenblik (2001). We schrijven 1598. Een jong zigeunermeisje vertelt het verhaal van
Hanna Mann die van hekserij verdacht wordt. Het meisje zat een tijdje samen met Hanna in
de gevangenis, maar wordt later door een dominee opgevangen die haar opleidt tot klerk.
HANKEN, Caroline
Een roman gebaseerd op een doctoraatsverhandeling: zo ver is de toenadering van
geschiedenis en literatuur gevorderd ! De Canadese Hanken beschreef in Sebalds reizen
(2001) aan de hand van het fictieve personage Sebald waarom in de late 17de eeuw het uiterst
slecht gereputeerde beroep van zeeman werd gekozen. Hoewel voorzien van een uitvoerig
notenapparaat en een bibliografie, is dit onmiskenbaar een roman. Hanken is trouwens niet
aan haar proefstuk toe : met Gekust door de koning : koninklijke maîtresses aan het Franse
hof in de zeventiende en achttiende eeuw (1996) schreef ze een non-fictie werk dat de
Volkskrant omschreef als ‘van hoog gehalte en niet zelden amusant.’
HARRISON, Kathryn
Twee parallelle levens die elkaar niet kruisen maar omwille van de inquisitie toch
merkwaardig gelijklopend zijn vormen de rode draad in Gif (2000). Een nichtje van Lodewijk
XIV aan het Spaanse hof en de dochter van een zijdeteler worden op dezelfde dag geboren en
beiden zijn voorbestemd om in intriges verstrikt te geraken. Poëtisch en soms schokkend.
HELMAN, Albert
De stille plantage (1987). In de 17de eeuw emigreren een Hugenoot en zijn gezin naar WestIndië, maar ondervinden veel moeilijkheden bij het opbouwen van een nieuw bestaan.
HEUCK, Sigrid
Jeugdboek. Het geheim van meester Joachim (1992). Een 16-jarige jongen raakt
gefascineerd door een dode op een schilderij van Joachim Patinir…
HOLT, Victoria
Dochters van Engeland is een familiesaga tegen de achtergrond van het koningschap van
Virgin Queen Elizabeth I. Het wonder van Sint-Bruno (1998) en Het Spaans galjoen (1999)
heeft vrouwenroof als taktiek in de piratenoorlog tussen Engeland en Spanje als onderwerp.
De Engelse Honey Calperton wordt naar Tenerife ontvoerd en huwt er een Spanjaard … tot
piraten haar terug naar het Engelse Plymouth brengen.
HUXLEY, Aldous
De beroemde dichter en essayist schreef ook een historische roman, De duivels van Loudun,
die in 1952 voor het eerst verscheen en in 1985 werd heruitgegeven. Het opent met een
onvergetelijke beschrijving van het door oorlog verwoeste Vlaanderen van 1605. Een Engelse
hekeldichter die het tot bisschop brengt ziet er de contrareformatie op gang komen. De
jezuïeten hebben het hugenootse dorp Loudun stevig in de greep, theologie beheerst het
dagelijkse leven …
JACQUES, Maria
De terechtstelling van twee protestantse vrouwen op de grote markt van Leuven in 1543 is
allang vergeten. Een studente lijkt hun stemmen op te vangen, wat de auteur toelaat in De
schreeuw van Katelijn (2001) drie vrouwen die opkomen voor hun onafhankelijkheid te
portretteren.
JOERGENSEN, Dieter
Niccolo Tartaglia is een getalenteerd man : hij rekent als de beste. De rekenmeester (2000)
heeft wel een gebrek : hij stottert namelijk vreselijk… Het verhaal van een verbeten man die
strijdt om ernstig genomen te worden is een sfeervolle schildering van de Renaissance-mens,
gesitueerd in het Italië van 1534.
JOSJIKAWA
Op het einde van de 16de eeuw wankelt het Japanse rijk. Drie mannen wilden het land redden
van burgeroorlog en kolonisatie, maar dat kon enkel op dictatoriale wijze gebeuren. Wie van
de drie wordt de redder van het vaderland, de Taiko (1993)?
KEYES, Greg
Na jaren gewoond te hebben onder de Navajo’s in Arizona werd Keyes hoogleraar
antropologie. Kosmologie werd zijn specialiteit. De 17de eeuw was op dat vlak de ‘Eeuw der
wonderen’ en dat levert meteen de titel voor de trilogie van Keyes over de wetenschappelijke
vooruitgang in die eeuw. In het eerste deel, Het wapen van Newton (1998), vraagt Lodewijk
XIV de hulp van de wetenschapper en uitvinder Newton, maar ook de uit Amerika gevluchte
Benjamin Franklin smeekt de wetenschapsmens te helpen. Wie zal hij kiezen ?
Hemelse wiskunde (1999) is het vervolg. Newton en Franklin bevinden zich in Praag en
horen over de opmars van de Russen onder hun tsaar Peter de Grote. In Het nieuwe imperium
(2001) slaat de fantasie volledig toe : magie regeert de wereld, Amerika wordt bedreigd door
het ijs, Europa is al verloren.
KING, Ross
De bouw van de beroemde Santa Maria del Fiore, het symbool van Firenze, staat centraal in
De koepel van Brunelleschi (2000). De tegenslagen van de architect, de omkoperij en de
schandalen kruiden het verslag van de bouw van een meesterwerk. Het labyrinth van de
wereld (1999) heeft dan weer het herstel van een Londense bibliotheek na de verwoesting
door soldaten van Cromwell tot onderwerp. De speurtocht leidt ook naar Praag, dat boeiend
wordt beschreven. King kent de 17de eeuw grondig, maar is ook een meesterlijk verteller.
KINKEL, Tanja
La Rochelle wordt belegerd door de kardinaal de Richelieu. Dit vormt niet enkel het decor
voor Dumas’ Drie musketiers, maar ook voor De geheimen van La Rochelle (1997). De
kardinaal vertrouwt slecht zijn nichtje Marie, maar die kent een groot familiegeheim.
Samenzweerders willen Richelieu vermoorden en de schimmen uit het verleden spelen daarbij
een rol …
KUIJER, Guus
Jacobus Capitein werd als zwarte in slavernij naar Nederland gebracht. Hij leerde lezen en
viel op door zijn intelligentie. Als theoloog kon hij terugkeren naar Afrika. Kuijer schreef
over zijn laatste 15 levensjaren de roman De redder van Afrika (1989). Helemaal calvinist
geworden ergert de doodongelukkige Capitein zich over de levenswijze van de te redden
Afrikanen.
LAKER, Rosalind
Holland is in de gouden eeuw een welvarend land waar een jonge vrouw zich kan ontplooien.
Tenminste binnen zekere grenzen ! De gouden tulp (1994) vertelt hoe rijkdom de liefde
bedreigt : Francesca mag schilderen, maar omwille van haar rijke vader sluit zich een net
rondom haar.
LAMPO, Hubert
Don Juan en de laatste nimf (1943). Don Juan is als commandant van het Spaanse leger in
Vlaanderen. Hij ontmoet een mooie vrouw die hem doet begrijpen wat de ware liefde is.
LANGENUS, Ron
Jeugdboek. Waar de zon ondergaat : een Iers avonturenverhaal (1987). Rond 1650 trekt
de 17-jarige Rory met een belangrijk document door Ierland.
LA MURE, Pierre
Wie was de mysterieuze vrouw die inspireerde tot het schilderen van de Mona Lisa? Waarom
trouwde zij als zestienjarige met de oude, rijke handelaar Giocondo en wat was de band
tussen model en schilder ? Op al die vragen biedt La Mure een geloofwaardig antwoord in
Mona Lisa (1978). Hij portretteert meteen heel Italië op het einde van de 15de eeuw.
LAPIERRE, Alexandra
De romancière en filmmaakster Lapierre schreef na vijf jaar onderzoek een biografie van
Artemisia Gentileschi, de mooie en begaafde schilderes in het 17de eeuwse barokke Italië.
Haar grootste vijand was haar vader, eveneens een begaafd schilder en leerling van
Caravaggio. Artemisia (1999) is een geslaagde historische roman, maar ook een intrigerend
en verfilmd verhaal over een uiterst moeilijke vader-dochter relatie.
Hetzelfde historische personage werd behandeld door Marine Bramley in Artemisia, of de
passie van het schilderen (1998). Wanneer ze naakten begint te schilderen en lessen anatomie
volgt, maar vooral een relatie begint met haar heimelijke leraar, breken alle duivels los.
Terwijl haar minnaar van verkrachting beschuldigd wordt, werkt ze aan Judith onthoofdt
Holofernes…
Rauda Jamis, gaat er in Artemisia, een vrouw (1998) dan weer van uit dat de kunstenares
verkracht werd, zoals ze trouwens op haar proces getuigde.
LA SPINA, Silvana
Silvana is een uit Padua afkomstige schrijfster die werkt als docente Italiaanse literatuur aan
de universiteit van Catania op Sicilië en dat is ook in haar boeken te merken, zoals in Een
duivels zinsbedrog (1997) een bundel verhalen die zich afspelen in één stad op het einde van
de 16de eeuw. De erotische visioenen van een non worden bewaarheid als de Turken het
klooster bestormen.
LE ROY LADURIE, Emmanuël
Aan de hand van de reislustige familie Platter laat de Franse historicus ons kennis maken met
het bruisende Europa van Renaissance en Reformatie. De burger kan het maken in het leven,
de aristocratie is op haar retour in De eeuw van de familie Platter 1499-1628, (1996).
LEEMANS, Hec
Stripverhaal. Het album Keizer Karel, de laatste Bourgondiër (1999) is een ware getekende,
chronologische biografie. Aan de tekeningen van decors en kledij is veel zorg besteed. De
personages zijn vaak gekopieerd van bestaande schilderijen. De veldslagen zijn zeer
dynamisch in beeld gebracht. Voor de schepen is zowat alle beschikbare documentatie
aangewend. Het weelderige naakt ontbreekt evenmin. Opvallend is de voor een stripverhaal
opvallend grote hoeveelheid tekst. De wijze waarop Luther (een benepen, bekrompen
fundamentalist) wordt voorgesteld is minder geslaagd!
LEWIS, Hilda
De situatie van de vrouw verslechterde in de 16de en 17de eeuw, met de herinvoering van het
Romeins recht. Ook de burgerlijke moraal en het puritanisme speelde daarin een rol. Dit
thema komt aan bod in Wolven in hermelijn (1961) dat een schandaal in het Engeland van
Jacobus in de tweede helft van de 17de eeuw verhaalt. De heldin verzucht : ‘Was ik
Afrikaanse of Indiaanse, dat voldeed ik aan de smaak van het ogenblik.’ In het rijke en
aristocratische milieu van het als koloniale mogendheid opkomende Engeland zou haar dit
aanzienlijk voordeel hebben gebracht.
LLORENTE, Molina Pilar
Jeugdboek. Er zijn geen vier maar vijf elementen : water, vuur, aarde, lucht en Florentijnen.
Die uitspraak van paus Bonifatius VIII zet de toon in De schildersleerling (1993), een
fascinerend portret van de hoofdstad van de Italiaanse Renaissance, Florence. De jonge
Arduino overwint zijn angsten om zijn droom te realiseren: schilder worden.
LOX, Harlinda
Een Renaissancevorst die nog tot de verbeelding spreekt is keizer Karel. De Gentse historica
Lox verzamelde legendes rond de populaire keizer in Van stropdragers en de pot van Olen
(1999). Bronnen en commentaar maken het boek tot een reconstructie van een tijdperk.
MAHJOUB, Jamal
Rashid zucht in de gevangenis van Algiers, tot hij in ruil voor amnestie de gevaarlijke
opdracht krijgt in het verre noorden een telescoop te bemachtigen. Via Holland komt hij
terecht in Denemarken, bij een leerling van de beroemde astronoom Tycho Brahe. De
boodschapper (1998) schetst de moeizame dialoog tussen Europa en de moslimwereld aan het
begin van de zeventiende eeuw, een ogenblik voor de wetenschappelijke revolutie de
verhoudingen stevig wijzigt.
MALERBA, Luigi
Het eeuwige spel om macht en passie is niet voorbij gegaan aan het Vaticaan. De maskers
(1989) speelt zich af in 1522 ten tijde van de verkiezing van paus Adrianus VI, de enige
Nederlandse paus. De ascetische man moet de luxe en uitspattingen van Leo X die Luther had
geprovoceerd doen vergeten. Om camerlengo, de tweede man na de paus, te worden woedt
een verbeten strijd, waarin zelfs heksen en gif een grote rol spelen.
MANGUNWIJAYA, Y.B.
Tussen admiraals en sultans (1991).
MANZONI, Alessandro
De verloofden (1825-1827). Twee verloofden worden door allerlei omstandigheden, zoals
oorlog en pest gedwarsboomd.
MARLOWE, Stephen
In zekere zin was de Italiaans-Spaans-Portugees-Joodse Colombus de man die de
Middeleeuwse wereld de genadeslag gaf. Het mysterie rond de afkomst van de man, de vele
vrouwen in zijn leven en zijn zwerftochten van IJsland tot Afrika komen aan bod in De
memoires van Colombus (1987). De nadruk ligt op de periode vooraleer de koninklijke
belangstelling voor zijn opvattingen over geografie hem geschiedenis deed schrijven. Maar
ook zijn val en het misbruik door Amerigo Vespucci van zijn kennis worden verhaald.
Marlowe beschrijft de minst gekende passages in het ongewone leven van de ‘ontdekker’ van
Amerika.
De tweede roman van Stephen Marlowe, Dood en leven van Miguel de Cervantes (1992),
begint met de zin : ‘Mijn overgrootvader kende Columbus.’ Hij knoopt dan ook aan bij de
problematiek van de afkomst uit de eerste roman. De auteur kan ook niet nalaten zijn
naamgenoot Christopher Marlowe, rivaal van Shakespeare, op te voeren, als Britse spion nog
wel, plus nog een hele horde historische figuren. De hoofdrol is wel weggelegd voor de vader
van don Quichote de la Mancha.
MASI, Maria Luisa
Liefde en intrige in het 16de eeuwse Italië worden verhaald aan de hand van het leven van
Bianca Cappello (1995), die als uitverkorene van Francesco de Medici de meest verguisde
vrouw van Italië werd. Vooral de machtige kardinaal Ferdinando, broer van Francesco, maakt
de geliefden het leven zuur. De vrouwelijke mecenas die door Tasso werd opgehemeld, bleef
tot na haar dood achtervolgd door laster. Dit boek eist eerherstel.
MATTON, Sylvie
In 1649 treedt het plattelandsmeisje Hendrickje Stoffels in dienst van Rembrandt van Rijn. Zij
zorgt voor zijn zoontje Titus. Vervolgens gaat ze voor de meester poseren en daarna belandt
ze in zijn bed. De kerk, de volksmond en vooral de pest verstoren haar geluk. De levendige
roman Ik, Hendrickje Stoffels (1999) wordt door de echtgenoot van de schrijfster verfilmd.
MARIJN, Jessy
Jeugdboek. Het verbroken zegel (1991). Op het einde van de 17de eeuw schroeft Lodewijk
XIV de godsdienstvrijheid terug en maakt met vervolgingen het leven van de Hugenoten
onmogelijk.
MEERBEKE, Christina
Omdat zij spionne voor de calvinisten is in een door de Spanjaarden bezette stad, is het leven
van Bieke van Antwerpen (1986) niet zonder gevaar. Als dan ook nog de liefde haar parten
speelt…
MERINO, Jose Maria
Jeugdboek. De verovering van Amerika door de Spanjaarden wordt verteld in meerdere delen
: in Een droom van goud (1992) is Miguel, kind van een Spaanse vader en een MexicaansIndiaanse moeder, op zoek naar een verdwenen Incastad. Het verwoeste land (1993) speelt
zich voor een groot deel af in het oerwoud, in een Indiaans dorp, waar Miguel na een
schipbreuk die zijn reis naar Peru deed mislukken, wordt opgevangen.
MILTON, Giles
New York dankt zijn ontstaan aan de Hollands-Engelse rivaliteit in Indonesië! Meer bepaald
de handel in nootmuskaat was van groot belang in de vroege 17de eeuw waarin de hoofdfiguur
van Nathaniels nootmuskaat (1999), de Engelse avonturier Nathaniel Courthope, het
mechanisme op gang brengt dat tot de overname van Nieuw-Amsterdam door de Engelsen zal
leiden.
MIRANDA, Ana
Het zwoele Bahia in Brazilië in de 17de eeuw vormt de achtergrond voor Hellemond (1990)
zoals de stad werd genoemd in het Portugees. Te weinig juristen, te veel misdadigers en
alomtegenwoordige corruptie, velen vragen zich af of Miranda de huidige Braziliaanse elite
geen spiegel heeft voorgehouden met haar historisch verhaal ? Centrale figuur in de roman is
Gregorio de Matos, een satiricus die de bijnaam boca de Inferno, mond van de hel, kreeg
toebedeeld.
MOGGACH, Deborah
De ambassadeur van de Habsburgse keizer in Istambul, Ogier van Busbeke, bracht een ware
Tulpenkoorts op gang in de 16de eeuw. Deborah Moggach schreef er in 1999 een roman over.
Amsterdam, dat toen zijn hoogtepunt beleefde, vormt het decor.
MOONEN, Ries
Jeugdboek. Stropers, jagers en muitende Spaanse soldaten domineren de leefwereld van
Ellert, een jongen uit Amsterdam die begin 17de eeuw rondzwerft in de hoop het nodige geld
bijeen te krijgen om zijn vader te bevrijden uit gevangenschap. Losprijs (1995) schetst de
strijd om het ruwe bestaan in een wereld van geweld.
MORRISON, Blake
Omstreeks 1400 wordt Johann Gutenberg in Mainz geboren. In het tijdperk van de
internetrevolutie is De rechtvaardiging van Gutenberg (2001) een aangrijpende en soms
actuele beschrijving van het einde van de Middeleeuwse cultuur, gekenmerkt door zowel de
hoofse liefde als de alomtegenwoordige pest, zoals een ware Renaissance mens, bezeten van
zijn uitvinding, die zou hebben beschreven.
NEWTH, Mette
Jeugdboek. De ontvoering (1991). Twee jonge Eskimo’s worden door blanken ontvoerd en
vernederd…
NORFOLK, Lawrence
In 1619 verging een Portugees schip dat een neushoorn uit het Indische Gujarat aan de paus
wilde bezorgen, een dier dat sinds de oudheid niet meer gezien was in Europa. Het geschenk
was bedoeld om de paus gunstig te stemmen want hij speelt een grote rol in het verdelen van
de wereld tussen Spanje en Portugal. De neushoorn van de paus (1997) schildert Europa van
de vooravond van de Reformatie tot en met de godsdienstoorlogen, maar is vooral boeiend om
de mentaliteit van de Renaissance te leren kennen. Waarom schilderde Dürer bijvoorbeeld een
neushoorn met twee horens ? Het antwoord ligt in de geschiedenis van het dier … en van de
Renaissancemens. Norfolk brengt ons bij het evoceren ervan naar India, tot diep in Afrika en
tot in het hoge noorden.
ORIGO, Iris
Op basis van een persoonlijk archief dat per toeval werd ontdekt, reconstrueert Origo het
leven van di Marco Datini, een koopman die het knap lastig heeft met zijn vrouw die zich van
onderdanig meisje ontwikkelt tot een opstandige vrouw. De koopman van Prato (1985)
brengt de geschiedenis tastbaar dichtbij, de mentaliteitswijziging die de kern van de
Renaissance vormt lees je in dagelijkse brieven.
OZMENT, Steven
De vrouw had een geschiedenis van kommer en kwel.. Tenminste, zo wordt het vaak
voorgesteld in de handboeken. De waargebeurde geschiedenis van Anna Büschler, dochter
van burgemeester Hermann Büschler van Hall in Duitsland, nuanceert en concretiseert dit
beeld. Anna bleek er twee minnaars op na te houden, werd door haar vader het huis uitgezet
en een juridisch gevecht volgde. De burgemeestersdochter (1996) brengt een boeiend beeld
van de in Duitsland zo bewogen 16de eeuw. Mannen noch vrouwen konden in die tijd
risicoloos in de kijker lopen, zo blijkt …
PARK, JACQUELINE
Grazia dei Rossi is een joodse vrouw wiens leven we volgen tussen de jaren tussen 1487 en
1526. Ze wordt verliefd op een christelijke edelman, een onmogelijke liefde in het
renaissancistische Italië. Ze zwerft van Mantua naar Ferrara en Bologna en kiest uiteindelijk
voor Rome. Gebaseerd op authentieke brieven en veel research is Het geheime boek van
Grazia dei Rossi (1999) een aangrijpend verhaal geworden van religieus fanatisme en een
passionele liefdesrelatie.
PEARS, Ian
Oxford in de jaren 1660, ten tijde van de restauratie van de Stuart Karel II. Een professor
wordt vermoord. Vier potentiële moordenaars geven hun versie van de feiten in Het goud van
de waarheid (1997). De auteur, zelf woonachtig in Oxford, weet intrige en spanning te
combineren met een nauwgezette reconstructie van het leven van de historische figuren,
waarover hij op het einde nog eens de vaststaande feiten op een rijtje zet.
PERUTZ, Leo
Leonardo da Vinci wil het Avondmaal voltooien. De schilder van de Mona Lisa zoekt een
model voor zijn Judasfiguur en vindt die in een Boheems koopman. Grauwheid en schoonheid
staan dichter bij elkaar dan tegenwoordig, zo blijkt in De Judas van Leonardo (1993).
PAMUK, Orhan
De 17de eeuw is het hoogtepunt van het Ottomaanse rijk. Een jonge Italiaan komt er als slaaf
terecht, maar werkt zich op dankzij zijn kennis op vlak van geneeskunde. Wanneer hij onder
druk staat zich tot de islam te bekeren weigert hij. De relatie met zijn beschermheer is daarin
cruciaal. De witte vesting (1985) zet volgens de New York Times ‘een wereldbeeld’ neer.’
PARK, Jacqueline
Grazia dei Rossi is een joodse vrouw wiens leven we volgen tussen de jaren tussen 1487 en
1526. Ze wordt verliefd op een christelijke edelman, een onmogelijke liefde in het
Renaissancistische Italië. Ze zwerft van Mantua naar Ferrara en Bologna en kiest uiteindelijk
voor Rome. Gebaseerd op authentieke brieven en veel research is Het geheime boek van
Grazia dei Rossi (1999) een aangrijpend verhaal geworden van religieus fanatisme en een
passionele liefdesrelatie.
PEPETELA
De auteursnaam is een pseudoniem voor Artur Pestana dos Santos, een in Benguela, Angola
geboren Portugees die de kant van het Angolese verzet tegen de kolonisatie koos. Hoogleraar
sociologie in Luanda, won hij in 1997 de prestigieuze Premio Camoes, de hoogste Portugese
literaire onderscheiding. In Een roemrijke familie : de tijd van de Vlamingen (2001)
verplaatsen we ons naar Luanda, hoofdstad van het huidig Angola en het toenmalig koninkrijk
Kongo, in 1641. Hoofdfiguur is de zakenman Van Dum, die de slavenhandel controleert, maar
de zaken gaan slecht. Merkwaardig genoeg blijkt dit feit te beantwoorden aan de bevindingen
van P.C. Emmer die in De Nederlandse slavenhandel 1500-1850 (2000) inderdaad de
episode van de Hollandse deelname aan de Atlantische slavenhandel in de 17de eeuw als een
verlieslatende zaak omschrijft (in tegenstelling tot de handel met Azië).
Vertaler Harrie Lemmens zorgde voor een nawoord dat de historische werkelijkheid schetst.
PEPYS, Samuël
Tijdgenoot. De restauratie van de Stuartkoningen was een verademing na de calvinistische
dictatuur met zijn puriteinse moraal onder Cromwell. Niet toevallig begint Pepys daarom zijn
Dagboek van een levensgenieter in 1660, het jaar dat de koning terugkeerde naar Engeland.
PEREZ-REVERTE, Arturo
Deze Spaanse auteur heeft iets met schilderkunst en met de Nederlanden. Twee schilderijen
spelen de hoofdrol in zijn twee bekendste romans. In Het paneel van Vlaanderen (1993)
verbergt ‘Het schaakspel’ van een 15de eeuwse Vlaamse meester een raadsel dat in het huidige
Madrid ontrafeld wordt, maar ook iets onthult over een eeuwenoude moord. Naast dit
verfilmde literaire maar weinig historische werk toont oorlogscorrespondent Perez zijn
meesterschap in het beschrijven van de eeuwige oorlog in De zon van Breda (2000). Het
schilderij van Velazquez toont een milde Spinola vol medeleven met de verslagenen, de
realiteit was iets brutaler … De archaïsche taal is bedoeld om te historiseren, maar het
wegvallen van illustraties, voetnoten en bepaalde sonnetten in de vertaling ‘doen ons de kans
missen van deze roman ook een spannend jongensboek te maken.’ (Peter Venmans in De
Morgen 6 december 2000). De club Dumas (1993) heeft de wereld van bibliofielen als
onderwerp. Ook daar wordt over lijken gegaan. Kardinaal de Richelieu werpt bovendien een
lange schaduw over de nalatenschap van de schrijver van De die musketiers, Dumas.
PHILLIPS, Caryl
De ambitie van de West-Indische auteur is niet gering : ‘Ik zou willen dat na mij anders
gedacht wordt over geschiedenis schrijven.’ Phillips is een romanschrijver die zijn inspiratie
zoekt in de archieven. De aard van het bloed (1997) mengt het verhaal van Othello, een
Afrikaanse generaal in Venetië omstreeks 1500, met dat van het 20ste eeuwse racisme in naziDuitsland. Bouwt men steeds zijn identiteit op ten koste van anderen ? Het is alvast in de
Renaissance dat het racisme samen met de slavenhandel weer de kop opsteekt. Het thema van
de slaven staat ook centraal in Cambridge (1996). Emily is een Engelse vrouw die
geconfronteerd wordt met de talloze verleidingen van het tropische West-India, Cambridge
een slaaf die zich tot het christendom bekeert, hunkerend naar de Engelse beschaving.
PINTO, Fernao Mendes
Tijdgenoot. Al in 1671 verscheen een eerste Nederlandse vertaling van de Peregrinaçao van
Mendes Pinto, de eerste Portugees die in Japan terecht kwam. De auteur kreeg de bijnaam
Minto, de leugenaar, omdat niemand hem ernstig nam, ten onrechte zo bleek uit onderzoek.
Pelgrimsreis (1992) is een hoogtepunt van de Portugese en de wereldliteratuur.
PLAIDY, Jean
Het Frankrijk van de zestiende eeuw, met zijn godsdienstoorlogen en hofintriges rond de
laatste Valois, wordt geloofwaardig beschreven in Catharina de Medici (s.a.) van Jean
Plaidy. Dezelfde auteur schreef ook Hendrik VIII en Katharina Parr (s.a.), over de zesde
vrouw van de Engelse koning die de Anglicaanse kerk stichtte.
PRAMOEDYA ANANTA TOER
De 16de eeuw was een belangrijke eeuw in de Indonesische geschiedenis. De stroom uit het
noorden (1995) verhaalt van de Portugese bezit name door inspelen op de rivaliteit in het
gebied. Is die stroom te keren?
PYE, Michaël
Wie belangstelling heeft voor het Hollands koloniaal verleden verwijzen we naar De
waterkelder : het verhaal van Grietje Reyniers, eerste hoer van New York (1996). Het
verhaal speelt zich af in Nieuw-Amsterdam waar de Hollands-puriteinse predikant van leer
trekt tegen een ontuchtige vrouw. We leren haar echter kennen als een ongelukkige vrouw die
poogt te overleven in een vijandige omgeving. Boeiende lectuur is ook de bespreking van de
roman door dé historicus van Nieuw-Amsterdam, Willem Frijhoff, die Grietje ook in
documenten aantrof (Spiegel Historiael, 1996, 11-12). Het is een fijne bezinning op de vraag
wat een hoer is.
RABELAIS, François
Tijdgenoot. Nog in 1996 verscheen een gloednieuwe vertaling van Gargantua en Pantagruel.
Het meesterwerk van de Franse Renaissance is interessant om te vergelijken met de Italiaanse
Renaissancementaliteit in het werk van Boccaccio. Heerst er meer een geest van humanisme
in de Franse Renaissance ?
RIDER HAGGARD, H.
De auteur schreef beroemde romans over koning Salomon en de koningin van Sheba, maar
Liesbeth (1981) speelt zich af in de 16de eeuwse Nederlanden. Vanaf de eerste scène, een
sledewedstrijd, voeren de rijke Leidse Liesbeth en de geraffineerde Spaanse Juan de Montalvo
een strijd op leven en dood.
RUBENS, Bernice
De 17de eeuw vol godsdienstoorlogen ontredderde ook de Joodse wereld. In Het koninkrijk
kome : opkomst en ondergang van de eerste valse Messias : Sabbatai Zvi (1992) verhaalt
Bernice Rubens de reactie van de Joden: ze volgden de Turkse jood Zvi die hen naar Palestina
zou terug leiden, maar eindigde met zich tot de islam te bekeren.
RUFIN, Jean-Christophe
Rouge Brésil (2001). Bekroond met de Prix Goncourt. Omstreeks 1555 wil de Bretoense
vice-admiraal Villegagnon op een eiland voor de Braziliaanse kust een Franse
speerpuntkolonie oprichten. Rufin is geïnteresseerd in ‘de eerste ontmoeting tussen
verschillende culturen (…) het moment dat de kiem van alle passies en misverstanden tussen
culturen in zich draagt.’
SCHOEMANS, R.H.
Jeugdboek. De zakelijke werkelijkheid wordt in Keizer Karel verlevendigd door de
romanvorm. De oude Gerre is een zwervend lettergieter en clandestiene drukker van Lutherse
pamfletten (een levensgevaarlijke bezigheid in die dagen). Hij vertelt zijn kleinzoon van de
twee vorige gelegenheden waarbij hij de keizer ontmoette: als kind in het winterse Mechelen
en bij de bestraffing van het opstandige Gent in 1540. Een landsknecht en enkele andere
toevallige kennissen voltooien het verhaal van Karels leven. De beeldende uitdrukkingen, de
cynische commentaar van de oude Gerre (volks, maar schrander en belezen) de kleine details
slagen erin de roerige tijdsomstandigheden te evoceren.
SHAKESPEARE, William
Tijdgenoot. De Engelse verheerlijker van de Britse monarchie en moderne tijden is vreemd
genoeg vrijwel afwezig in de recente vertalingen van Renaissance werk in het Nederlands.
Het Verzameld werk dat de vertalingen van Willy Courteaux bevat dateert al van 1966-71.
Johan Boonen vertaalde Hamlet in hetzelfde jaar dat Hugo Claus Zomernacht bewerkte
(1991). We wijzen ook op een recente vertaling van zijn poëtische sonnetten Shakespeare in
love : de liefdespoëzie van William Shakespeare, 1999 en de boeiende studie Shakespeare :
ook nog filosoof ? : Een inleiding in zijn denken door Alfons Van Impe, 1999. Voordien
schreven René Girard en de Pool Kott boeiende studies over Shakespeare die absoluut aan te
bevelen zijn (allen te vinden onder rubriek 859 Shakespeare). Gerrit Komrij vertaalde Hamlet
(1989), Koning Lear (1990), Een midzomersnachtdroom en Othello (1993), Timon van
Athene en Troilus en Cressida (1995), Romeo en Julia (1997).
SINGER, Isaac Bashevis
De slaaf (1985). Na een pogrom wordt een jood als slaaf verkocht.
SIZOO, Jan
De godsdienstoorlogen, het vreselijkste aspect van de Renaissance, staan centraal in Een
familie uit Chisseau : roman over de strijd tussen hugenoten en katholieken in Frankrijk :
1556-1572 door Jan Sizoo (1997). De auteur was als waarnemer in Bosnië getuige van
hedendaagse godsdienstoorlogen en beschrijft aangrijpend de vlucht van Franse protestanten
naar Holland.
SPILLEBEEN, Willy
Diplomaat Busbeke heeft een laatste wens als hij sterft. De vrouw aan wie hij zijn bewogen
leven als ambassadeur van Karel V bij de Porte (het hof van de Turks-Ottomaanse sultans)
vertelt op zijn sterfbed, belooft die uit te voeren. Op het einde van Busbeke of de thuiskomst
(2000) is duidelijk geworden hoe die wens de tand des tijds heeft doorstaan : rust zijn hart in
Boesbeke ? Voordien had Spillebeen al de verovering van Mexico beschreven in Cortez of de
val (1987). Het Peru van de Inca’s in de eeuw van de Spaanse verovering staat centraal in De
anonieme jezuïet (1992), een roman waarvoor Spillebeen inspiratie opdeed bij het lezen van
oude kronieken tijdens een studieverblijf in Amerika. Oorlog is alomtegenwoordig in zijn
werk en de verwoestende kracht ervan is de rode draad doorheen de verhalen.
STASSAERT, Lucienne
Feminisme is niet direct een onderwerp dat je associeert met de Renaissance of de barok
(tenzij wie Lucretia Borgia als een vrijgevochten vrouw wil zien). Aphra Behn was echter wel
degelijk een feministe. Ze leefde van haar pen, schreef vooral toneel en bond de strijd aan
tegen de slavenhandel. Ze spioneerde in Antwerpen voor de Engelsen en verdedigde er
koning James II tegen de puriteinen. Stof genoeg dus om van De lichtvoetige amazone (2000)
een boeiende roman te maken.
STIL, Ashe
Stil schrijft historische thrillers, die zich afspelen in de Gouden Eeuw van Amsterdam. Een
herberg in de nacht (1993) volgt het onderzoek van schout Willem Lootsman in de
onderwereld van de toenmalige metropool. In De stad in het ijs (1994) worden heksen op het
kerkhof bespied, en de schout trekt zich het lot van de weduwe van een visser aan. Het
verraad van Nieuw-Amsterdam (1997) heeft de wapen- en dranksmokkel naar het Amerika
van Stuyvesant als onderwerp. Schone schijn (1998) speelt zich af in de Amsterdamse
kunstenaarskringen.
TER HAAR, JAAP
Jeugdboek. De watergeuzen, de inname van Den Briel in 1572: het begin van de Tachtigjarige
oorlog. Wie dit stukje geschiedenis wil herbeleven door het lezen van een spannende roman
raden we De watergeus: Jacob Simonsz de Rijk (1972) aan. Op de vlucht als beeldenstormer
vestigt hij zich in Dantzig om terug te keren en het gevecht met de Spanjaarden aan te gaan.
Staande op het schavot wordt hij door een muiterij gered. Alle personages in het boek lijken
door hun romantische levenswandel wel verzonnen maar zijn wel degelijk historische figuren.
TERLOUW, Piet
Een Amsterdams volksmeisje wordt de geliefde van de Deense koning. Geen sprookje gezien
de harde natuur en zeden in het toenmalige Scandinavië ! Duyveke en Christiaan II beleven in
de winter van 1506 hun Liefde in het hoge Noorden (1988).
THURSTON, Robert
De verovering van het paradijs (1992). In 1492 ontdekt Columbus Amerika, op het eerste
gezicht een paradijs, maar dat wordt al gauw door de Europeanen verpest.
TOBIN, Betsy
Tobin is één die van die Amerikanen die zich in Engeland vestigden en zich verdiepten in het
Engelse verleden. Bottenhuis (2000) is het resultaat. Het Engelse platteland in de 17de eeuw is
de setting. Een prostituee komt om in verdachte omstandigheden. Een andere vrouw ontrafelt
het geheim van de moord en vele andere geheimen van het dorp.
TREMAIN, Rose
De hofkringen van de Engelse flierefluiter en koning Karel II in de tweede helft van de 17de
eeuw worden geschetst in De gift van de koning (1995). Die gift blijkt niets minder dan een
vrouw te zijn… Robert gaat namelijk een schijnhuwelijk aan met de maîtresse van Zijne
Excellentie en het onvermijdelijke gebeurt wanneer de schijn wijkt voor het echte leven.
Het Deense hof van Christiaan IV anno 1629. Een jonge Engelse luitspeler komt terecht in
allerlei amoureuze verwikkelingen in Muziek en stilte (1999). Tremain stond al op de shortlist
van de Booker Prize wegens ‘de wijsheid, menselijkheid en het ontroerende’ in haar boeken.
TULKENS, Joris
De uitstekende biografie van de humanist Nicolaes Cleynaerts of Clenardus door Diestenaar
Tulkens is het beste bewijs dat er niets nieuws onder de zon is. De problemen rond de
confrontatie met de islamitische wereld zijn nu niet anders dan in de 16de eeuw. In de ban van
Mohammed (1993) beschrijft hoe Arabist Cleynaerts in gezelschap van de zoon van
Colombus naar het zuiden trekt om les te geven aan de Portugese kroonprins. Uiteindelijk
reist hij door naar het Marokkaanse Fez in de hoop dat het voorbeeld van zijn humanistische
verdraagzaamheid een betere wereld kan helpen tot stand brengen.
UILENSPIEGEL
Tijdgenoot. De 19de eeuwse strijd tussen klerikalen en geuzen werd vaak uitgevochten onder
de banier van de spreekwoordelijke geus uit de Spaanse tijd, Tijl Uilenspiegel. De legende en
de heldhaftige, vrolijke en roemruchte avonturen van Ulenspiegel en van Lamme
Goedzak in Vlaenderlandt en elders door Charles de Coster werd opnieuw vertaald in 1998.
De auteur, geboren in München, had een Ieperse vader en baseerde zich voor zijn beroemde
boek op een oude Duits-Vlaamse legende (die al in het Nederlands was verschenen in … 1510
!). We verwijzen naar De dood van taai geroddel : de snode verzinsels rond Ulenspiegel en
de Coster, een studie door Roger Gheyselinck (1969).
Johan Verberckmoes plaatste de Uilenspiegel traditie in de hele historische context van de
geschiedenis van het lachen in de 16de en 17de eeuw in Schertsen, schimpen en schateren
(1998).
Marnix Beyen publiceerde de studie Held voor alle werk : de vele gedaanten van Tijl
Uilenspiegel (1998), en Jozef Janssens Uilenspiegel : de wereld op zijn kop (1999).
VAN BOESBEKE, Ogier Ghiselin
Tijdgenoot. In de 16de en 17de eeuw stond het Turks-Ottomaanse rijk op het hoogtepunt van
zijn macht. Vier brieven over het gezantschap naar Turkije (1994), was in de 17de eeuw dan
ook een veelgelezen werk. De auteur was als ambassadeur van de Habsburgse keizer immers
een bevoorrecht getuige. Een tweetalige (Latijns-Nederlandse) versie van het meesterwerk
verscheen in 1994. De Britse historica Christine Woodhead spreekt van ‘onwillige
bewondering’ bij de auteur voor zijn onderwerp.
VAN CLEEMPUT, Gerda
Jeugdboek. Keizer Karel V had een zuster die, net als haar moeder Johanna de Waanzinnige,
werd opgesloten door Spaanse edelen in het kasteel van Tordesillas. Zo werd gepoogd om het
Karel van Habsburg en zijn familie onmogelijk te maken het land te regeren. Dit historisch
gegeven werd uitgewerkt in Katharina (1998). Karel is Karel V, Heer van de Nederlanden en
op weg om koning Carlos I van Spanje te worden. Katharina is zijn zusje, het laatste kind van
de in nimmer volledig opgehelderde omstandigheden vroeg gestorven Filips de Schone en
infante Johanna. Joanna de Waanzinnige. Het jaar is 1517.
Tijdens zijn reis naar Spanje bezoekt Karel, samen met zijn zuster Eleonore zijn moeder in
Tordesillas. Zij hebben haar immers in geen jaren gezien ... en hij heeft van haar zijn
erkenning tot koning van Spanje nodig. De vorstenkinderen schrikken van de naargeestige
afzondering waarin hun jongste zuster opgesloten zit. Karel laat haar in het geniep, zonder
medeweten van Johanna, uit het kasteel halen. Als zij dat ontdekt krijgt zij een van haar
langdurigste aanvallen. In arren moede moet Karel Katharina naar haar moeder in Tordesillas
laten terugkeren, waar zij nog meer dan zes jaar zal verblijven. Hij doet nochtans alles om
haar verblijf voortaan te veraangenamen.
VAN DEN AKKER, Willem
Jeugdboek. In 1599 vindt in Amsterdam een opzienbarende diefstal plaats. Het is de tijd van
de handel met de Baltische landen, Amsterdam als wereldhaven … en de godsdienstoorlogen.
Het goud van de Hugenoten (2000) onthult een mysterieus briefgeheim en leert heel wat over
het Europa van vier eeuwen terug.
VAN DEN AKKER, Magda
De schok van de ontmoeting van Portugal en China in de zestiende eeuw is schitterend
beschreven door de sinologe van den Akker in Het China van Gaspar (1989). Gaspar beleeft
als missionaris een globalisering die hij vanuit zijn geloof interpreteert.
VAN DER VLUGT, Simone
Jeugdboek. De auteur brengt een somber beeld van de 17de eeuw. De amulet (1995) beschrijft
een heksenjacht in Würzburg in 1630. Heksenjagers krijgen premies of bloedgeld voor het
aanbrengen van slachtoffers … Nina slaat op de vlucht.
Bloedgeld (1996) heeft de Verenigde Oostindische Compagnie als onderwerp. Wanneer een
kapitein de Kaapverdische eilanden links laat liggen om direct naar Kaap de Goede Hoop te
varen, breekt scheurbuik uit. Reinout en zijn maats komen in opstand.
VASSALLI, Sebastiano
Aanvankelijk was hij actief in de avant-garde die met het neo-realisme wilde afrekenen. Maar
in de jaren tachtig begon hij aan de roman waarmee hij doorbrak met name De heksenschim
(1992). Het verhaal speelt zich af in de 17de eeuw. Een weesmeisje met zwarte haren en ogen
wordt geadopteerd door een boerenechtpaar en meegenomen naar een klein dorpje. Als de
contrareformatie over Italië ‘raast’ wordt ze bij de inquisitie aangegeven omwille van haar
uiterlijk en haar vrijmoedige gedrag. De heksenschim is als roman geslaagd ‘omdat Vassalli
het doodse raamwerk van een nauwgezette documentatie al schrijvende springlevend heeft
weten te maken.’ (Edwin Krijgsman in de Volkskrant van 12/02/1993).
VERMEULEN, John
Leven en werk van Pieter Brueghel tussen circa 1540 en 1569 staan centraal in De ekster op
de galg (1992). De executie door de inquisitie waarvan de jonge schilder getuige is zal hem
zijn hele leven bijblijven. Zijn knieval voor de machtige kardinaal Granvelle is zijn tweede
trauma. Een fataal eindigende liefde vormt het derde element in deze spannende roman.
In 2001 schreef Vermeulen ook een roman over leven en werk van Jeroen Bosch : De tuin
der lusten.
VINCENT, Rose
De vervolging van de Franse protestanten door Lodewijk XIV wordt uitstekend beschreven
aan de hand van het leven van Louyse de Servezanne in De zon en het rad (1988).
Uiteindelijk zal Louyse het klooster ontvluchten om in Nederland vrij haar geloof te beleven.
Oranje was niet voor niets heer van het Zuid-Franse Orange, tot begin 18de eeuw de stervende
Zonnekoning ook daar de Hugenoten verdreef en het gebied onder Franse wetgeving plaatste.
VLAMIJNCK, Maria
Zij werd geboren in Engeland, maar bracht haar jeugd door in Nieuwpoort, dat de achtergrond
vormt voor Vierboete (1963), dat de gebeurtenissen rond de vuurtoren in de 16de eeuw, tijd
van de watergeuzen, vertelt. In Het beleg van Nieuwpoort (1977) wordt de beroemde veldslag
van het jaar 1600 verhaald.
WERNER, Hans
Jeugdboek. Werner vertaalde het scheepsjournaal van Colombus. In het vriendje van de
admiraal (1992) kruipt hij in de huid van het jongetje Tonto dat de kuiperijen van kapitein
Martin Alonso tegen admiraal Colombus beleeft en er zelfs een grote rol in mag spelen.
WILLS, John E.
Wills schreef een roman over één jaar : 1688, een jaar in de wereldgeschiedenis, (2001).
Geoffrey Parker beweert dat geen lezer dit boek zal vergeten. Natuurlijk was 1688 een
bewogen jaar, het jaar van de Glorierijke Revolutie. Maar de roman opent met de cartograaf
Coronelli en eindigt met Purcells gezang over familievreugde. Het is een literair verslag van
wat mannen en vrouwen in dat jaar dachten, schreven en deden, wereldwijd tot in Japan toe.
De auteur is hoogleraar geschiedenis in Californië en ‘neemt alle scepsis ten opzichte van
verhalende geschiedenis weg’ (Trouw).
WINTERSON, Jeanette
Halfweg de 17de eeuw wordt Engeland geteisterd door burgeroorlog, Londen brandt en de pest
breekt uit. Toch is Kersen kruisen (1990) een boek vol humor, en vooral een tomeloze
fantasie. Hoofdfiguur Jordan is tuinier en gefascineerd door de nieuwe techniek van het enten.
YOURCENAR, Marguerite
In Het hermetisch zwart (1973), de door Delvaux verfilmde roman van Yourcenar, staat de
16de eeuwse Brugse geneesheer Zeno symbool voor de Renaissance-mens. Hij durft de macht
van de kerk te trotseren om wetenschap, levensgenot en redelijkheid te laten zegevieren.
In De tijd, de grote beeldhouwer (1985) krijgen we een aantal essays over echte Renaissancefiguren:
- Michelangelo, in De Sixtijnse kapel.
- Campanella : een filosoof die Yourcenar behandelt in een merkwaardig essay, gevolgd door
de notulen van het proces van de man in het jaar 1600, (Stijl en taalgebruik in de historische
roman). De hergeboorte van de spreektaal in de literatuur van de Renaissance ligt volgens
haar aan de basis van de roman. De polyglotte Renaissance-mens (anders dan de tweetalige
filosoof van de oudheid of de bekrompen Franstalige intellectueel daarna) geniet duidelijk de
voorkeur van Yourcenar. Zij verwijst naar het dagboek van Dürer dat ze ook uitvoerig
bespreekt in een apart essay.
ZIMLER, Richard
De sinds 1492 massaal uit Spanje naar Portugal vluchtende joden werden gedwongen zich tot
het christendom te bekeren. Tweeduizend weerspannigen werden omgebracht. Berekiah
Zarco, de held in Zimlers roman, ontsnapt aan de slachtpartij. Berekiah staat echter voor een
raadsel : zijn oom ligt naakt naast een vrouw op rituele wijze omgebracht in zijn huis. Het
lijkt erop dat een joodse moordenaar van de afrekeningen gebruik gemaakt heeft om zijn
eigen rekening te vereffenen. De laatste kabbalist van Lisssabon (1999) schildert het
Lissabon van 1506 en combineert een bloedstollende thriller met een accurate historische
roman.
ZWIER, Gerrit Jan
In 1610 stond Baskenland in brand : een golf van heksenwaan spoelde het land onder een zee
van bloed. De groot-inquisiteur is een redelijk man, maar slaagt er niet in de boeren van zijn
gelijk te overtuigen. De inquisiteur (1989) begint te twijfelen aan de kracht van de kerk om
de primitieve wereld onder controle te krijgen.
April 2002