`Elke volwassen man is tegenwoordig verdacht`

advertisement
6 boeken.
DeMorgen. woensdag 06/05/2015
PEDOFILIE, HET LAATSTE TABOE
7
PEDOFILIE, HET LAATSTE TABOE
Jamal Ouariachi over onze preutsheid en hysterie
‘Elke volwassen man is
tegenwoordig verdacht’
Interview. De Nederlandse schrijver Jamal
Ouariachi baseerde zijn prachtige roman
Een honger op een Nobelprijswinnaar die
veroordeeld werd voor pedofilie. Hoe kon
een in moreel opzicht voorbeeldige man zo
diep vallen, vroeg hij zich af. Wat is de som
van een mensenleven?
M ARNI X VE RPLA NC KE
© DANIEL COHEN
e Amerikaanse arts en medisch onderzoeker Carleton Gajdusek (1923-2008) kreeg in
1976 de Nobelprijs voor geneeskunde
omdat hij ontdekt had dat op NieuwGuinea de kuru-ziekte veroorzaakt werd
door kannibalisme, meer bepaald door het
eten van de hersenen van gestorven familieleden. Deze lugubere ontdekking bracht
Gajdusek roem en faam, tot hij in 1996
beschuldigd werd van pedofilie. De man
had regelmatig kinderen uit ontwikkelingslanden meegenomen naar de VS om hen
daar een opleiding te laten volgen. Een van
hen beweerde seksueel misbruikt te zijn.
Gajdusek bekende en kreeg negentien
maanden cel.
Toen Jamal Ouariachi (36) Gajdusek
later ontmoette doordat zijn vriendin een
bekende was van de man, raakte hij gefascineerd. Hoe kon een in moreel opzicht voorbeeldige man die vele levens had gered zo
diep vallen, vroeg hij zich af. Wat is de som
van een mensenleven dan? Hoe weeg je dat
tegen elkaar af?
“Als je met hem praatte, had je meteen
door hoe briljant hij was”, zegt Ouariachi.
“Hij wist alles over talloze vakgebieden, en
een avondje in zijn gezelschap leek op een
ritje op een rollercoaster. Maar af en toe, zo
om de twee uur, barstte hij uit en dan ging
hij tien minuten te keer over de schandalig
hypocriete manier waarop wij met pedofilie
omgaan. Zijn verhaal intrigeerde me,
omdat ik me afvroeg of het waar was wat
over hem beweerd werd. Had hij inderdaad
kinderen misbruikt, of was er tijdens zijn
gevangenisverblijf iets geknakt?”
Ouariachi heeft van Gajdusek in de roman
Een honger een Nederlandse ontwikkelingswerker gemaakt, Alexander Laszlo, een
rijke man van Hongaarse afkomst die in het
door hongersnoden getroffen Ethiopië van
1984 begint in te zien dat dit land niet alleen
een tekort heeft aan voedsel, maar ook aan
geschoolde mensen. Daarom zet hij het
plan op om regelmatig kinderen over te
vliegen naar Amsterdam, om ze daar in zijn
herenhuis aan de Keizersgracht te laten
opgroeien. Als de opleiding achter de rug is,
gaan ze terug naar huis. Alles loopt op wieltjes, tot een van de kinderen klacht tegen
hem indient wegens misbruik.
Ouariachi combineert die verhaallijn
met een regelrechte lovestory. Laszlo wil
een boek schrijven over zijn leven. Hij roept
daarvoor de hulp in van Aurélie, een tvredacteur met wie hij net voor hij gearresteerd werd een passionele relatie had. De
vrouw heeft inmiddels een andere man en
een dochtertje, Lydia. Het katapulteert
Aurélie enerzijds terug in de tijd, naar de
intens gelukkige periode die ze met hem
‘Toen ik een jaar of acht was liet
een vrouw me haar vagina zien.
Sommige mensen vonden dat een
beetje raar, maar daar bleef het bij.
Zo waren de jaren tachtig’
beleefde. Tegelijk confronteert het haar met
twijfel en angst voor hem, zeker omwille
van Lydia. Want Laszlo wil niet minder dan
een apologie van de pedofilie brengen.
Een honger is een roman geworden die
een stevige thematiek koppelt aan een soepele leesbaarheid, die maatschappijkritisch
is maar ook de mooiste pagina’s over de
liefde bevat die we in jaren lazen. “Ik hou
van contrasten”, legt Jamal Ouariachi uit.
“Een boek mag niet alleen maar donker
zijn. Ik ervaar de maatschappelijke problematiek van onze tijd zelf ook wel. Ik loop
met open ogen over straat. Ik lees kranten
en bekijk het journaal. Maar daarbuiten is
er nog iets anders aan de hand. Ik heb een
privéleven met vrienden, geliefden en
ouders. Als ik over straat loop, denk ik niet:
het is crisis.”
Een honger was ook een moeilijk boek
om te schrijven, vertelt Ouariachi. Hij begon
er in 2010 aan en zat na tweeënhalf jaar
compleet vast. Even een maandje aan iets
anders denken, nam hij zich voor. Hij wou
een paar korte verhalen schrijven. De eerste
dag kreeg hij echter het idee voor de roman
Vertedering, waaraan hij als een gek ging
werken. Negen maanden later begon hij
aan 25, het eerste deel van de trilogie 25, 45
en 70 die hij samen met David Pefko en
Daan Heerma van Voss op papier zette. Het
maandje rust werd uiteindelijk anderhalf
jaar, waarna hij zijn manuscript van Een
honger weer oppakte, helemaal herwerkte
en er een dijk van een roman van maakte.
Waarom hebt u niet gewoon een boek
geschreven over Carleton Gajdusek?
Jamal Ouariachi: “Ik wilde geen biografie
schrijven. Om een roman te kunnen schrijven, moet ik mijn handen vrij hebben. De
werkelijkheid is nooit de enige bron, ik
gebruik hooguit een paar druppels of
scheutjes. Bovendien: er worden veel boeken uitgegeven die over een persoonlijk
levensverhaal gaan zonder dat er verder iets
gebeurt met stijl of vorm, of zonder een diepere filosofische laag. Dan haak ik af. Dat is
het fenomeen van de taxichauffeur die
tegen je zegt: ‘Nou, ik heb dingen meegemaakt, ik zou er een boek over kunnen
schrijven.’ Nee dus, dat kan niet, want zo
werkt het niet.”
Download